دکترمحسن محمدی فشارکی

 

 

چندگونگی سازه های فاصله ای راوی از روایت در ادبیات داستانی (با تکیه بر نظریۀ شلومیث ریمون کنان)

پژوهش ادبیات معاصر جهان

مقاله 4، دوره 22، شماره 1، بهار 1396، صفحه 83-98  اصل مقاله (332 K)

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jor.2017.62706

نویسندگان

محسن محمدی فشارکی1؛ فضل الله خدادادی  2

1دانشیار

2دانشجو

چکیده

چکیده 
راوی در یک متن (داستانی یا غیرداستانی) ممکن است از رویدادهای روایت شده، شخصیت‌های ارائه ‌شده و روایت­شنو، کم­و­بیش فاصله داشته باشد. اگر­چه انتظار ما­ از ادبیات داستانی این است که گونۀ روایت آن از نوع متعاقب (روایت رخداد­ها بعد از حدوث) باشد، اما تفحص در سازه­های روایتی برخی داستان­ها با تکیه بر نظریۀ فواصل روایی شلومیث ریمون کنان نشان می­دهد که همیشه این گونه نیست. در رمان آرزوهای بزرگ به قلم چارلز دیکنز، راوی در ابتدای داستان فاصلۀ بسیار زیادی با حوادث دارد، در حالی که در انتهای داستان دقیقاً در بطن حوادث است، همچنین بالزاک در رمان باباگوریو در وصف خانم واکور می­گوید: «خانم واکور با نام خانوادگی پدری دوکن فلان پیرزن عجیبی است که سالهاست در پاریس پانسیون دارد». مگر داستان قبلاً اتفاق نیفتاده؟ پس چرا راوی می­گوید خانم واکور الآن که روایت­شنو مشغول خواندن متن است، هنوز هم در پاریس پانسیون دارد؟ پژوهش حاضر به شیوۀ توصیفی- تحلیلی و با بهره‌گیری از منابع کتابخانه­ای با تکیه بر نظریۀ فواصل روایی شلومیث ریمون کنان در صدد است تا به بررسی سازه­های فاصله­ای راوی از روایت در ادبیات داستانی بپردازد و با شاهد مثال­هایی محدود (اما دقیق) و با تکیه بر اصول علمی سازه‌های فاصله‌ای بین راوی و روایت را کشف کند.

کلیدواژه‌ها

راوی؛ فاصلۀ روایی؛ ادبیات داستانی؛ انواع روایت؛ ریمون کنان

مراجع

بالزاک، انوره دو، (1392)، چرم ساغری، ترجمۀ محسن سلیمانی، افق، تهران.

-----،---- (1374)، اوژنی گراند، ترجمۀ محمد یغمایی، جاویدان، تهران.

----، ----، (1369)، زن بی‌گناه، ترجمۀ عنایت الله شکیبا پور، عزتی، تهران.

بامشکی، سمیرا، (1391)، روایت شناسی داستان‌های مثنوی، چاپ اول، هرمس، تهران.

بهرنگی، صمد، (1356). قصه‌های بهرنگ، روزبهان، تهران.

بیهقی، ابوالفضل، (1383)، تاریخ بیهقی، به تصحیح علی اکبر فیاض، به اهتمام جعفر یاحقی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد.

پرینس، جرالد،(1391)، روایت شناسی- شکل و کارکرد روایت، ترجمۀ محمد شهبا، مینوی خرد، تهران.

تورگینف، ایوان، (1974)، رودین، ترجمۀ آلک قازاریان، بنگاه نشریات پروگس، تهران.

چوبک، صادق، (1352)، خیمه شب بازی، چاپ چهارم، جاویدان، تهران.

دوموریه، دافنه، (1371)، ربه کا، ترجمۀ عنایت الله شکیبا پور، مهتاب و عرفان، تهران.

دیکنز، چارلز، (1387).آرزوهای بزرگ. ترجمۀ محسن سلیمانی،افق، تهران.

ریمون کنان، شلومیث، (1387)، روایت داستانی- بوطیقای معاصر، ترجمۀ ابوالفضل حرّی، چاپ اول، نیلوفر، تهران.

ساعدی، غلامحسین، (2535)، واهمه های بی نام و نشان، چاپ سوم، نیل، تهران.

سیلونه، اینیاتسیو، (1357)، فونتامارا، ترجمۀ منوچهر آتشی، شرکت سهامی کتاب های جیبی، تهران.

فصیح، اسماعیل، (1376)، طشت خون، نگاه، تهران.

لوته، یاکوب،(1388)، مقدمه‌ای بر روایت در ادبیات و سینما، ترجمۀ امید نیک فرجام، مینوی خرد، تهران.

نوایی، حسین، (1389)، متون تاریخی یه زبان فارسی، سمت. تهران

والتازی، میکا،(1366). سینوهه پزشک مخصوص فرعون. ترجمۀ ذبیح الله منصوری،زرین، تهران.

 

چکیده 
راوی در یک متن (داستانی یا غیرداستانی) ممکن است از رویدادهای روایت شده، شخصیت‌های ارائه ‌شده و روایت­شنو، کم­و­بیش فاصله داشته باشد. اگر­چه انتظار ما­ از ادبیات داستانی این است که گونۀ روایت آن از نوع متعاقب (روایت رخداد­ها بعد از حدوث) باشد، اما تفحص در سازه­های روایتی برخی داستان­ها با تکیه بر نظریۀ فواصل روایی شلومیث ریمون کنان نشان می­دهد که همیشه این گونه نیست. در رمان آرزوهای بزرگ به قلم چارلز دیکنز، راوی در ابتدای داستان فاصلۀ بسیار زیادی با حوادث دارد، در حالی که در انتهای داستان دقیقاً در بطن حوادث است، همچنین بالزاک در رمان باباگوریو در وصف خانم واکور می­گوید: «خانم واکور با نام خانوادگی پدری دوکن فلان پیرزن عجیبی است که سالهاست در پاریس پانسیون دارد». مگر داستان قبلاً اتفاق نیفتاده؟ پس چرا راوی می­گوید خانم واکور الآن که روایت­شنو مشغول خواندن متن است، هنوز هم در پاریس پانسیون دارد؟ پژوهش حاضر به شیوۀ توصیفی- تحلیلی و با بهره‌گیری از منابع کتابخانه­ای با تکیه بر نظریۀ فواصل روایی شلومیث ریمون کنان در صدد است تا به بررسی سازه­های فاصله­ای راوی از روایت در ادبیات داستانی بپردازد و با شاهد مثال­هایی محدود (اما دقیق) و با تکیه بر اصول علمی سازه‌های فاصله‌ای بین راوی و روایت را کشف کند.

 

https://journals.ut.ac.ir/article_62706_7e9f56fca1c0dd02cd2aa291bd06d5df.pdf

https://journals.ut.ac.ir/article_62706.html