معرفی روستای فشارک
فشارک نام روستایی است در استاناصفهان">اصفهان که در طول و عرض جغرافیایی 19-52/ 47-22 و بر اساس تقسیمات کشوری جزو بخش کوهپایه از شهر اصفهان است
نام
مردم محلی، «فشارک» را با حرف «ر» ساکن تلفظ می‌کنند. در مورد وجه تسمیه فشارک اقوال مختلفی وجود دارد. از جمله دو قول زیر:
- در اصل "بهشارک" بوده است که به معنی شهر کوچک بهشتی می‌باشد که پس از آن به بشارک و فشارک تبدیل شده است.
- در اصل "پیش ارک" بوده است که پس از آن به پیشارک و فشارک تبدیل شده است.[۲]
فشارک با آب و هوایی مطبوع و دره‌هایی عمیق و کوههایی بلند دارای چشمه‌های جوشان متصل به سلسله جبال کرکساست. فشارک منطقه‌ای است وسیع با بوته زارها و بیابان‌ها که در آنجا اراضی کشاورزی و درختان از آب قنات گبری، که کاریزهای آن شن زارهای کوههای گرانیتی است، سیراب می‌گردد. آب و هوای بهاری و معتدل فشارک و خاک حاصلخیزش موجب گردیده تا کشاورزان در باغستانهای آن بصورت سنتی، گندم، جو، ذرت، زعفران، شاهدانه، سیب زمینی، شلغم، کدو، چغندر، خیار، نخود، لوبیا، ماش، عدس گارس، بلال، زردک، سبزیجات و درختانی مانند گردو، بادام، گلابی، آلبالو، زردآلو، زرشک، هلو، ارمو، گُنجینی، سنجد، سیب، کاج، انگور، توت، انار، خیار، کبود، گل محمدی، بید، بیدمشک، انجیر و اخیراً پسته و زیتون کشت نمایند.
پوشش گیاهی و حیات وحش
- حیوانات وحشی مانند آهو، تیهو، گربه، گراز، مرغ، بز، خرگوش، لاک پشت، خروس، الاغ، چوچووه (دارکوب) شانه به سر (هدهد) گنجشک، قناری، آلّو (باز شکاری)، شاهنگ (شاهین)، بلبل، گنجشک چله (دم جذ بانک)، چکاوک، مار، عقرب، رتیل، عنکبوت، افعی، سگ، تیغ داره (جوجه تیغی) موش، مارمولک، سار، محی، پژمژه، کبوتر چاهی، کلاغ ژاره (زاغ)، کبک، قورقوری، فاخته، جغد، سینه سرخ، بره آهو، روباه، شغال، گرگ، چلچله *گیاهان دارویی و غیر دارویی نظیر شکرگولی (شکر تاقار) آویش، اشم، گلهای وحشی، داسی، گون، رَواز (ریواس)، شنگ، کلاسور، تنیره، تیغ، سزه، سیر کوهی، بادام کوهی، قارچ کوهی، پیاز کوهی، سبزی کوهی، کپی، سچّوری، بوته بوری، سبیل موش، کشکاله، فلق، پیازچه، شور، اردولوک، گز، اسفند، روازی، مژو، نعنا، پونه کوهی، هندوانه ابوجهل، تلخه
هم اکنون کاشت زعفران از رونق بسیار خوبی در این روستا برخوردار است و به دلیل کمبود منابع زیر زمینی آب گرایش مردم به کاشت آن بیشتر شده است. همچنین بادام کوهی سازگاری فوق العاده ای با آب و خاک منطقه دارد.
تاریخ فشارک
از آثار به جای مانده از گذشتگان و گورهای کشف شده استنباط می‌گردد که ساکنان اولیه این دشت گبر و اهل تمدن بوده اند. با ظهور دین اسلام و نشر آن در ایران به اسلام متمایل میشوند بگونه‌ای که قبرستان آباء و اجدادی خویش که در دامنهٔ کوه شِدِه واقع شده است را رها می نمایند و گورستانی نو به سبک گورستان مسلمانان در دامنهٔ کوه لافَرَخِه ایجاد می‌کنند. سنگ قبر هفتصد سالهٔ بدست آمده نشانگر آنست که سالیان طولانی ندای اذان مؤذن در این دشت طنین افکن بوده است.
ویرانه‌های بجای مانده از کارگاههای ذوب سنگ آهن در اطراف پاوازا و کارگاههای شیره‌کشی واقع در تپه‌های مورزه آباد و خرابه‌های دیدنی کوره‌های آجرپزی و آسیابهای خراب کالیوز و ماه آباد حکایت از تمدنی کهن دارد.
از شواهد بر می‌آید که سیلی ویرانگر طومار زندگی آنها را درهم می پیچد بطوریکه در بعضی از جاهای پست، گل و لای به جای مانده از این سیل عظیم به بیش از پانزده متر می‌رسد و پس از حفر پانزده متر به آثار حیات برمی خوریم. اماکن بلند و مرتفع مانند دامنهٔ کوهِ شِدِه تا حدودی از این ویرانی در امان مانده است
با وجود خرابی حاصل از سیل، مراتع و آبشخورهای آن مورد بهره برداری رهگذران و چوبداران دور و نزدیک مانند مزرعه شور قرار می‌گرفته، اما تا مدت‌ها کسی در اندیشهٔ عمران و آبادانی آن نبوده است. همزمان با اقتدار دولت صفویه و بسط امنیت و ثبات در سراسر کشور، این محل مورد توجه دو یکّه سوار بنام اسماعیل و ستارخان شهر آبی قرار می‌گیرد. آنها بارها مسیر شهراب به وِیر را زیر سُم ستورانشان سپرده بودند و همسرانشان متعلق به شهر خفته در کنار کویر یعنی قهپایه بودند. اسماعیل مشغول احیاء و توسعه این محل می‌شود و پس از آبادانی نام آنرا قلعه می گذارد. کمی پائین تر ستار پس از آبادانی نام آنرا فشارک می گذارد. چون از زوجه اش دختر غلامحسین کوهپائیصاحب فرزند نمی‌شود آنرا وقف مسجد جامع عباسی اصفهان می‌کند. هنوز هم سالمندان و بزرگان کوهپایه از دروازه ملاکریم فرزند اسماعیل خان به عظمت یاد می‌کنند. بعدها فرزندان میرمحمد رفیع طباطبائی زواره‌ای به ستار و اسماعیل می پیوندد لکن علت این تعلق بر ما پوشیده است فقط یک چیز مسلم است که فرزندان میرمحمد مورد احترام ستار و اسماعیل و همچنین ملاجعفر و غلامحسین کوپائی بوده است چرا که بهترین منازل که از نظر وسعت و صفا بی نظیر بوده است را در اختیار آنها قرار داده اند. منازلی که جوی آب شب از آنجا عبور می‌کند برای مثال می‌توان به منزل میرعلی نقی اول که شامل خانه‌های مرحوم حاج میرمحمد علی، حجهٔ الاسلام سید مرتضی، سید ابوالقاسم، حجهٔ الاسلام حاج سید مصطفی، خلیل ا... و حاجیه مریم بیگم است و از امنیت و زیبایی خاصی برخوردار می‌باشد، اشاره کرد.
به هر حال فرزندان میرمحمد تحولی در کوهپایه و فشارک ایجاد می نمایند و آنرا تبدیل به حوزه باعظمت علم و تحقیق می‌کنند
کوه شده
از کوههای رشته کوه مارشنان در شمال شرق روستای فشارک، روستا در دامنه آن واقع شده است.
کوه دارای صخره‌ها وپرتگاههای خطرناکی است. قدیمی‌ها می‌گفتند در زیر کوه دریایی از آب وجود دارد و قنات فشارک آب خود را از زیر این کوه می‌گیرد. در قله کوه شده حفره‌ای به دهانه تقریبی 30 سانتیمتر از درون صخره‌ای بیرون زده که بعضاً در طول سال بخار گرم از داخل آن خارج می‌شود بعضی‌ها اعتقاد دارند این حفره تا پایین کوه ادامه دارد و دهانه آتشفشانی است.
چک چکه
در شمال شرقی مزرعه حنا دره‌ای است به نام لاسیلی که انتهای آن در دل کوه مارشنان به دره لامژو می‌رسد. وقتی مسیر لاسیلی تا لامژو را طی میکنی، به چشم اندارها و صخره‌های بدیع وبکری می رسی که بسیارجالب ودیدنی است. یکی از این مناظر که در در اواسط راه قرار گرفته، صخره‌ای است بلند که از بالای آن چشمه‌ای بیرون زده، و قطرات آب چک چک به پایین می چکد. وبه همین دلیل این محل به چک چکه معروف شده است.
اماکن معروف فشارک
1- آسیابهای مخروبه کالیوز، مه آباد و دشت فشارک که مربوط به دوران قبل از ویرانی فشارک بوده است .
2- گورستان دامنه کوه شِدِه که مربوط به زردشتیان و متعلق به دوران قبل از اسلام در ایران بوده است.
3- آسیاب فعلی فشارک
4- حمام کوچکه فشارک
5- گلخن
6- حمام بزرگه فشارک
7- ساختمان قدیمی حضرت احمد بن موسی (ع) که کاملاً تخریب و تجدید بنا گردیده است.
8- ساختمان مسجد پائین که کاملاً تخریب و مجدداً تجدید بنا گردیده
9- ساختمان قدیمی حسینیه که کاملاً تخریب و تجدید بنا گردیده
10- خانه وقف که کاملاً تخریب گردیده
11- منزل میر علینقی اول
12- قنات فشارک
13- سنگ مقابر گورستان دامنه کوه لافرخه
14- قنوات مزارع فشارک
15- شبستان مسجد جامع
16- آسیاب حنا
17- اشکنده ها
18- بازارچه
19- آب انبار
20- قلعه ها
21- برج ها [۳]
"مردمان فشارک" مردمان فشارک را فشارکی مینامند. بیشتر کسانی که نسبشان به این روستا می‌رسد، پسوند "فشارکی" را در نام خانوادگی خود دارند.
مانند: "فشارکی"،"هاشمی فشارکی" ، "مطلبی فشارکی"، "جعفری فشارکی"، "احمدی فشارکی"، "بهروان فشارکی"، ،"آقاجانی فشارکی""پادگانی فشارکی"، "حسینی فشارکی"، "حقیقتدار فشارکی"، "سلمانی فشارکی"، "طباطبایی فشارکی"، "غلامی فشارکی"، "فشارکی زاده"، "فشارکی نیا"، "لسانی فشارکی"، "محمدی فشارکی"، "نقیان فشارکی"، "نوری فشارکی"، " فشارکی فرد " ، " طبایی زاده فشارکی "، "ذوعلم فشارکی" و ...
تنها نام خانوادگی "فشارکی پزوه" که در خوراسگان اصفهان ساکن هستند با فامیل فشارکی نسبتی ندارند.(در واقع خادم آیت‌الله فشارکی با اجازه ایشان این اسم فامیل را اختیار نمود)
صنایع در فشارک
کارخانه پارچه بافی کارخانه پارچه بافی فشارک فعلا" با 6 کارگر مجدداً مشغول به کار شده است و فضای باز کارخانه به یک باغ کشاورزی تبدیل شده است.
کارخانه پتو باقی رنگین باف این کارخانه پس از انقلاب اسلامی به همت آقای حکمت فرزام ( آقاجانی) و برادرانشان تاسیس گردید ولی پس از چند سال فعالیت به تعطیلی کشیده شد و پس از چند سال تعطیلی و فروش دستگاهها توسطصاحب جدید به باغ کشاورزی تبدیل شده است.
اهالی فشارک در اصفهان و تهران
مردم این روستا که در طی 140 سال اخیر به اصفهان و تهران مهاجرت کرده اند هرساله در اولین جمعه ماه مبارک رمضان در گردهمایی سالانه اهالی فشارک دور هم جمع میشوند و به یاد پدرانشان در روستا به دید و بازدید و صله رحم میپردازند
تاریخ ارسال: 1390/4/28
تعداد بازدید: 556
http://www.persiacities.com/fa/centers/view/769
