فرهنگ عاشورا : سرزمین شام ( شامات)
« شام سرزمین خاطره ها » مهدی پیشوایی .666 - عنوان الکلام ، فشارکی ، ص 118 .
شام به سرزمین منطقه سوریه ، فلسطین ، لبنان ، اردن و اطراف آنها گفته می شده است . شامات هم می گویند . این سرزمین در صدر اسلام فتح شد و معاویه در دوره عثمان والی آنجا بود و امویان از آن پس بر آن منطقه استیلا یافتند و از حکومت مشروع علی (ع) سر برتافتند . دمشق ، پایتخت امویان بود . یزید هم آنجا حکومت می کرد . (663)
از سرزمین شام در روایات ، نکوهش شده و ائمه از آن به بدی یاد کرده اند . اهل شام بویژه در عهد معاویه ، با علی دشمنی بسیار می کردند و از جمله علل آن تبلیغات گسترده معاویه و امویان بر ضد علی (ع) و بنی هاشم بود و چون در آن منطقه نفوذ و استیلا داشتند ، افکار را بر ضد اهل بیت ، منحرف می ساختند و بذر دشمنی آنان را در دلها می پراکندند . در دوره های بعد هم میان شامیان و عراقیان خصومت و ناسازگاری ادامه یافت و شهرها و مردم عراق ، اغلب زیر بار حکومت دمشق نمی رفتند . سرهای مسلم بن عقیل و هانی را پس از شهادتشان به شام که مقر حکومت یزید بود فرستادند .
صفحه 240
اهل بیت سیدالشهداء (ع) پس از واقعه کربلا که به اسارت دشمن در آمدند ، ابتدا به کوفه و از آنجا به شام برده شدند و چند روزی در دمشق اقامت کردند . دیدارشان با یزید در دارالخلافه در همین شهر بود که حضرت زینب و امام سجاد (ع) در بارگاه یزید خطبه خواندند و یزید را رسوا ساختند . (664) قبر حضرت زینب و رقیه که هر دو بصورت حرم و زیارتگاه شیعه است ، در شام است . قبر رقیه نزدیک مسجد جامع دمشق و حرم حضرت زینب در زینبیه ، بیرون از دمشق است . (665) سفر به شام برای اهل بیت حسین (ع) بسیار تلخ و مصیبتهای دوران اسارت در این دیار ، برایشان از سخت ترین مصیبتها بوده است . وقتی از امام سجاد پرسیدند : در سفر کربلا ، سخت ترین مصیبتهای شما کجا بود ، سه بار فرمود : « الشام ، الشام ، الشام » . (666)
663 - دائرة المعارف الاسلامیه ، ج 13 ، ص 81 .664 - سفینة البحار ، ج 1 ، ص 680 .665 - درباره شام و قبور متبرکه و مدفونین در آنجا ، از جمله ر . ک : « شام سرزمین خاطره ها » مهدی پیشوایی .666 - عنوان الکلام ، فشارکی ، ص 118 .https://hawzah.net/fa/Book/View/45242/18978/شام/?SearchText=فشارکی
