دستاوردهای چهل ساله انقلاب اسلامی درخصوص علم ونخبگان
سی وپنجمین نشست «شنبههای انقلاب» با عنوان «علم و نخبگان» و با هدف تبیین دستاوردهای انقلاب اسلامی
نسبت میزان مهاجرت تحصیلی بعد از انقلاب اسلامی نسبت به قبل از آن، یک به چهل شده است/ ۸۵ درصد دانشجویان ایرانی محصل در اروپا، پس از پایان تحصیل به کشور بازمیگردند/ قبل از انقلاب،ایران هیچ دانشمندی در سطح برتر جهانی نداشت، اما تا ۱۳۹۵ کشور دارای ۲۰۸ دانشمند برتر بود/ کسب رتبه علمی اول منطقه و شانزدهم جهان توسط ایران پس از انقلاب اسلامی/ شرکتهای دانش بنیان و پارکهای رشد علم و فناوری مولد انقلاب اسلامی است/ رشد ۳۷ برابری علوم اسلامی پس از انقلاب اسلامی
رئیس کمیته علم و نخبگان جنبش مردمی چهل سال پاسداشت انقلاب کبیر اسلامی در سی و پنجمین نشست شنبههای انقلاب دستاوردهای انقلاب اسلامی در این حوزه را تشریح کرد.
به گزارش فرهنگ سدید، دکتر احمد فضائلی رئیس کمیته علم و نخبگان جنبش مردمی چهل سال پاسداشت انقلاب کبیر اسلامی در سی و پنجمین نشست شنبههای انقلاب دستاوردهای انقلاب اسلامی در این حوزه را تشریح کرد.
قبل از انقلاب ۴۰ درصد دانشجویان ایرانی در خارج از کشور تحصیل میکردند، اما در سال ۹۷ فقط ۱ درصد آنان برای تحصیل به خارج از کشور میروند، بنابراین میزان مهاجرت تحصیلی ۴۰/۱ شده است. ایران طبق گزارش مشترک سازمان ملل و OECD، از نظر شاخص نسبت تعداد مهاجران تحصیلکرده به کل تحصیلکردگان داخل کشور، در گروه کمتر از ۲ درصد قرار دارد.
۲ - نسبت مهاجرت تحصیلی ایرانیان به مهاجرت تحصیلی بین المللی
از ۴۰ سال گذشته در سراسر جهان تعداد دانشجویانی که برای ادامه تحصیل مهاجرت میکنند ۶ برابر شده است، اما تعداد دانشجویان مهاجر ایرانی نصف شده است؛ بنابراین این تعداد به نسبت کشورهای دنیا ۱۲ برابر کاهش یافته است.
۳ - میزان مهاجرت دانشجویان به آمریکا
تعداد دانشجویان ایرانی که جهت تحصیل به آمریکا مهاجرت میکنند از ۵۷ هزار نفر در سال ۵۷ به ۱۲ هزار نفر در حال حاضر رسیده و ۵ برابر کاهش نشان میدهد.
۴ - نرخ جابجایی دانش آموختگان دانشگاهی به دیگر کشورها در قیاس با منطقه و کشورهای در حال توسعه
در حالیکه میانگین مهاجرت دانشجویان ایرانی در حال حاضر ۱ درصد است میانگین نرخ مهاجرت دانشجویان در دنیا بین ۳ تا ۴ درصد، در خاورمیانه در سال ۲۰۰۸، ۹/۷ بوده است. همچنین از میانگین کشورهای درحال توسعه نیز کمتر بوده و طی سالهای ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۰ نصف شده است.
۵ - رتبه دانشگاه مقصد دانشجویان مهاجر ایرانی
از میان دانشجویانی که برای تحصیل به خارج از کشور مهاجرت کرده اند تنها ۱ درصد به ۱۰ دانشگاه برتر دنیا وارد شده اند و مابقی به دانشگاههای معمولی وارد شدند بنابراین ۹۰ درصد از آنان الزاما نخبه یا استعداد برتر نیستند.
۶ - نرخ ماندگاری دانش آموختگان مهاجر
۸۵ درصد دانشجویانی که برای تحصیل به کشورهای اروپایی میروند پس از اتمام تحصیل در آنجا باقی نمیمانند و تنها ۱۵ درصد دانشجویان ایرانی محصل در کشورهای اروپایی پس از اتمام تحصیل در کشور باقی میمانند. براساس گزارش بنیاد ملی علوم آمریکا NSF نرخ ماندگاری پس از تحصیل دانشجویان ایرانی مهاجرت کرده به اروپا در سالهای ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۲ بطور میانگین ۱۵ درصد است که کمتر از میانگین نرخ ماندگاری تحصیل کردگان سایر کشورهای در حال توسعه در اروپا و آمریکاست.
۷ - تعداد دانشمندان برتر دنیا
پیش از انقلاب، ایران هیچ دانشمند برتر جهانی نداشته است، اما در ۱۳۹۵ (۲۰۱۶) طبق اعلام پایگاه معتبر بینالمللی وب آو ساینس، ایران دارای ۲۰۸ دانشمند برتر است که در میان یک درصد دانشمندان برتر دنیا قرار دارند. این رتبه بندی براساس تعداد مستندات علمی در پژوهشهای محققان دنیا در ۱۰ سال اخیر در ۲۲ رشته موضوعی انجام میشود. این در حالی است که اساتید حوزه و علوم اسلامی در این دانشمندان به حساب نمیآیند.
۸ - نقش رهبری در جهش علمی
پیش از انقلاب نهاد متولی نخبگان نداشتیم، اما پس از انقلاب خصوصا طی دو دهه اخیر شخص رهبری معظم انقلاب با اقداماتی مانند تاسیس نهادهای متولی شناسایی و حمایت نخبگان و ایجاد ساختارها و تشکیلات علمی و نخبگانی نقش مهمی در گفتمان سازی و جریان سازی فضای علمی کشور ایفا نمودند.
برگزاری سالانه بیش از ۱۰ دیدار عمومی با نخبگان علمی و نشست هفتگی مداوم با نخبگان علمی نشان از اهتمام رهبری به پیشرفت علمی دارد.
۹ - اسناد بالادستی و قوانین درخصوص شناسایی و حمایت از نخبگان و استعدادهای برتر
پس از انقلاب تا کنون ۵۵ سند بالادستی و قانون در خصوص شناسایی و حمایت و نگهداشت نخبگان توسط نهادهای مرتبط تصویب شده و در حال اجراست.
۱۰ - شناسایی و حمایت نخبگان
تا کنون بیش از ۱۲ هزار نخبه و استعداد برتر تحت پوشش و حمایت بنیاد ملی نخبگان قرار گرفته اند.
۱ - رتبه علمی منطقهای و جهانی برحسب مقالات و مدارک علمی
- رشد ۱۲۹ برابری تعداد مدارک نمایه شده از ایران قبل و بعد از انقلاب اسلامی براساس پایگاه استنادی اسکپوس نشان میدهد تعداد مدارک نمایه شده، ۳۰۷۱ مدرک قبل از انقلاب و ۳۹۷۲۱۲ مدرک بعد از انقلاب اسلامی است.
- کسب رتبه اول منطقه و شانزدهم جهان توسط ایران در سال ۲۰۱۸ که این رشد عمدتا در دو دهه اخیر رخ داده است. در نظام رتبه بندی سایماگو براساس پایگاه استنادی اسکوپوس، ایران در سال ۱۹۹۶ در ۵۲ جهانی و رتبه ۵ منطقه قرار داشته است.
-
درصد سهم ایران در تولید مقالات علمی دنیا نسبت به قبل از انقلاب اسلامی ۶۵۶ برابر شده است. این سهم قبل از انقلاب اسلامی ۳ هزارم درصد بوده است که در ۲۰۱۷ مطابق نظر ISI به ۹۵/۱ درصد و مطابق نظر اسکوپوس به ۹۷/۱ رسیده است.
تعداد مقالات چاپ شده ایران از ابتدای انقلاب تا سال ۲۰۱۶ برحسب گزارش ISI ۶۹ برابر و برحسب گزارش اسکوپوس ۷۵ برابر شده است. - ایران به رتبه اول علمی بین کلیه کشورهای اسلامی برحسب تعداد مقالات دست یافته است.
- ارتقای ۱۷ پلهای رتبه کیفیت تولیدات مقالات علمی داغ و پر استناد کشور که از سال ۲۰۱۱ از رتبه ۳۹ به رتبه ۲۱ تا سال ۲۰۱۶ رسیده است. نشانگر کاربردی و اثربخش بودن مقالات است.
-
طبق گزارش سازمان ملل ایران از حیث تعداد عناوین کتاب منتشره در سال، نهمین کشور دنیاست. این رتبه در رشتههای علمی متفاوت است. بطور مثال در کتب الهیات در رتبه ۲، در کتب زبان شناسی در رتبه ۳، در کتب عمومی در رتبه ۱۲، در روانشناسی و فلسفه در رتبه ۱۳ و در علوم کاربردی در رتبه ۱۶ جهان قرار دارد.
۲ - نرخ رشد علمی -
سریعترین نرخ رشد علمی جهان مربوط به ایران است که ۱۱ برابرِ نرخ رشد میانگین جهانی است.
۳ - رتبه بندی جهانی دانشگاهها - رتبه ایران از نظر تعداد دانشگاههای برتر در نظام رتبه بندی تایمز در دنیا از رتبه ۳۲ در سال ۲۰۱۲ به رتبه ۱۷ در سال ۲۰۱۷ ارتقا یافته است.
- تعداد دانشگاههای برتر ایران در دنیا براساس نظام رتبه بندی تایمز از صفر دانشگاه در قبل انقلاب به ۱۸ دانشگاه در سال ۲۰۱۸ رشد داشته است. آمارهای دیگری نیز در نظام رتبه بندی لایدن (۱۸ دانشگاه ایران در رتبه بندی برترین دانشگاههای دنیا در سال ۲۰۱۸) و نظام رتبه بندی کیواس (۵ دانشگاه در دنیا در سال ۲۰۱۷) وجود دارد.
-
۹۸% از تولید علم دانشگاه تهران مربوط به دوره بعد از انقلاب اسلامی است و تنها ۲% آن مربوط به دوران قبل از انقلاب است. همین رقم برای دانشگاه صنعتی شریف ۹۹% است و تنها ۱% از تولید علم این دانشگاه مربوط به دوران قبل از انقلاب است. همین رقم برای دانشگاه شیراز حدود ۹۵% است؛ که در واقع میتوان گفت: دانشگاهها قبل از انقلاب صرفا ارائه و انتقال محفوظات و ترجمه بوده و هیچ تولیدی و خروجی علمی نداشته است.
۴ - اعضای هیئت علمی -
از ابتدای انقلاب تاکنون تعداد اعضای هیات علمی زن از ۱۰۰ نفر در سال ۵۷ به ۲۱۰۰ نفر در سال ۹۶ رسیده و رشد ۲۱ برابری داشته است. همچنین بطور کلی تعداد اعضای هیئت علمی ۳۳ برابر شده است.
۵- انجمنهای علمی کشور -
تعداد انجمنهای علمی کشور از تعداد انگشت شمار در قبل انقلاب به ۳۲۶ انجمن در سال ۱۳۹۳ رسیده است.
۶ - دیپلماسی علمی کشور -
سهم دیپلماسی علمی از کل تولید مقالات علمی کشور (تولید مقالات علمی با مشارکت دانشمندان دیگر کشورها) مطابق گزارش پایگاه ISI از ۱۸ درصد در سال ۲۰۱۲ به ۲۲ درصد در سال ۲۰۱۶ ارتقا یافته که رشد ۴ درصدی را نشان میدهد و این به معنای ارتقای دیپلماسی علمی کشور است.
۷ - پژوهشگاههای علمی -
تعداد ۲۲ پژوهشگاه فناوری در وزارت علوم داریم.
۸ - رتبه المپیادهای علمی - تا پیش از انقلاب ایران در هیچ المپیاد علمی شرکت نکرده است و بعد از انقلاب نیز از سال ۱۳۶۶ (۱۹۸۷) با ورود ایران به المپیادهای علمی تا سال ۱۳۹۶ (۲۰۱۷) ۶۶۹ مدال کسب شده که با این تعداد مدال ایران جزء ده کشور اول دنیا در المپیادهای علمی محسوب میشود.
فناوری از دیگر محورهای سی و پنجمین نشست شنبههای انقلاب بود که رئیس کمیته علم و نخبگان به آن پرداخت. وی دستاوردهای انقلاب اسلامی در این بخش را این گونه برشمرد:
۱ - ساختارهای تولید فناوری
- شرکتهای دانش بنیان مولود انقلاب است و قبل از انقلاب هیچگونه ساختاری در این حوزه وجود نداشت.
- مراکز علم و فناوری و مراکز حمایت از نخبگان مولود انقلاب است و قبل از انقلاب هیچگونه ساختاری در این حوزه وجود نداشت.
- پارکهای رشد علم و فناوری مولود انقلاب است و قبل از انقلاب هیچ پارک رشد و علم و فناوری در کشور وجود نداشت.
- قبل از انقلاب به غیر از برخی صنایع دستی و سنتی هیچ فناوری بومی در کشور وجود نداشت و تکنسینهای ما تنها نقش اپراتور تجهیزات خارجی را ایفا میکردند در حالیکه تمامی پیشرفتهای فناوری بومی مربوط به بعد از انقلاب است.
۲- رتبههای جهانی در عرصههای فناوری و علوم کاربردی و مهندسی
- پس از انقلاب اسلامی شاهد دستاوردهای متعدد علمی و فناوری در علوم و رشتههایی مانند هستهای، نانو، بیوتکنولوژی، موشکی، سلولهای بنیادین، هوافضا، داروهای نوترکیب و پزشکی بوده ایم که ثابت نمود در صورت اتکا به ظرفیتهای داخلی و مدیریت مناسب آنها، دسترسی به قلههای علم و فناوری امکان پذیر است. از جمله تولید علم در حوزه علوم پزشکی به ۷۵ برابر زمان طاغوت رسیده است. (اسکوپوس) این پیشرفت در علم پزشکی موجب شده است امید به زندگی که قبل از انقلاب در ایران ۵۴ سال بوده است در سال ۲۰۱۷ به ۷۶ سال رسیده که از این حیث رتبه هفتم جهان را دارا است.
- طبق گزارش انجمن جهانی اقتصاد، ایران از نظر فارغ التحصیلان STEM شامل چهار حوزه «علوم دانشی، فناوری، مهندسی، ریاضی» در جایگاه پنجم جهان قرار دارد.
- ایران از کشوری فاقد افتخارات و فاقد نوآوری در قبل انقلاب در حوزه فنی و مهندسی به سومین کشور در تربیت مهندس در سال ۲۰۱۸ دست یافته است.
- ایران هشتمین کشور دنیا در پرتاب ماهواره است.
- ایران پنجمین کشور در نانو در سال ۲۰۱۶ است.
- ایران چهاردهمین کشور در علوم و فیزیکی هستهای در سال ۲۰۱۶ است.
- ایران پنجمین کشور در مهندسی شیمی و مهندسی انرژی برحسب شاخص تولید مقالات در اسکوپوس در ۲۰۱۵ است.
- ایران نهمین کشور در مهندسی عمران و مهندسی اقیانوس برحسب شاخص تولید مقالات در اسکوپوس در ۲۰۱۵ است.
- ایران یازدهمین کشور در مهندسی هوافضا برحسب شاخص تولید مقالات در اسکوپوس در ۲۰۱۵ است.
- ایران دوازدهمین کشور در مهندسی صنایع برحسب شاخص تولید مقالات در اسکوپوس در ۲۰۱۵ است.
- صنعت هواپیمایی ایران در رتبه دهم در بین ۱۴۷ کشور جهان است.
- ایران در جمع ۱۱ کشور دارای فناوری پرتاب ماهواره قرار دارد.
- ایران جزو ۱۳ کشور دارنده چرخه کامل سوخت هستهای است که اکتشاف اورانیوم، استخراج، تولید کیک زرد و تبدیل آن به گاز UF۶ در حوزه تولید سوخت و مجتمعهای سوخت در آن صورت میگیرد.
- ایران جزو ۱۴ کشوری است که توانایی غنیسازی اورانیوم دارند.
- ایران رتبه دوم در زمینه پیشرفتهترین کشورها در حوزه سلولهای بنیادین را دارا میباشد.
- ایران از نظر تولیدات زیست فناوری در رتبه ۱۳ جهان و اول منطقه در سال ۲۰۱۷، قرار دارد.
۳ - شرکتهای دانش بنیان
- شرکتهای دانش بنیان از صفر شرکت در قبل از انقلاب به ۱۱۵۰ شرکت در سال ۱۳۹۵ رشد داشته است.
۴ - مراکز رشد علم و فناوری کشور
تعداد مراکز رشد علم و فنآوری کشور از صفر مرکز در قبل انقلاب به ۱۵۴ مرکز در سال ۱۳۹۳ افزایش یافته است.
۵ - پارکهای علم و فناوری کشور
تعداد پارکهای علم و فناوری کشور از صفر پارک در قبل از انقلاب به ۳۶ پارک در سال ۱۳۹۳ افزایش داشته است.
۶- شرکتهای مستقر در پارکها و مراکز رشد علم و فنآوری
تعداد شرکتهای مستقر در پارکها و مراکز رشد علم و فنآوری از ۶۷۶ شرکت در سال ۱۳۸۴ به ۳۶۵۰ شرکت در سال ۱۳۹۷ رسیده است که رشد ۴/۵ برابری را نشان میدهد.
۷ - ثبت اختراع ملی و بین المللی
تعداد اختراعات ثبت شده جهانی ایرانیان در سال ۱۹۷۸ میلادی ۶۴ عنوان و در ۲۰۱۵ تعداد اختراعات ثبت شده بین المللی ایرانیان ۱۳۶۸۳ یعنی ۲۱۳ برابر میباشد.
۸ - صادرات کالاهای مبتنی بر علم و فناوری پیشرفته
سرانه حجم صادرات کالاهای با فناوری بالا که بیانگر ارتقاء سطح فناوری کشور است از صادرات صفر در قبل از انقلاب به ۴۲/۱۵۵ میلیون دلار در سال ۱۳۹۳ رسیده است.
ارزش دلاری صادرات محصولات با فناوریهای پیشرفته (میلیون دلار) از درآمد صفر در قبل از انقلاب به ۲۵/۲۷ میلیون دلار در سال ۱۳۸۰ و به ۶۲۰ میلیون دلار در سال ۱۳۸۹ رسیده است که رشد ۲۱۹ درصدی را نشان میدهد.
نسبت صادرات کالاهای با فناوری بالا و متوسط به بالا (فناوری بالا شامل: صنایعی نظیر تجهیزات الکترونیکی و ارتباطات از راه دور، رایانه و ماشین الات اداری، هوافضا، ابزارآلات علمی و داروسازی را در بر میگیرد و فناوری متوسط به بالا شامل: ماشین آلات و تجهیزات، ماشین آلات برقی، شیمیایی و تجهیزات راهآهن و حمل و نقل است) به واردات آنها از روند و تراز مثبت تجاری حکایت میکند به گونهای که این نسبت از ۷۳/۷ درصد در سال ۱۳۸۳ به ۶۸/۴۳ درصد در سال ۱۳۹۳ رسیده است. این نکته حکایت از آن دارد که با توجه به عنصر تحریم ایران بویژه در حوزه فناوریهای بالا ایران توانسته است علاوه بر رفع نیازهای خود در این حوزه به روند صعودی در تولید و صادرات فناوریهای بالا و متوسط به بالا دست یابد.
ارزش دلاری صادرات خدمات فنی و مهندسی در کشور بر حسب سال (میلیون دلار) نشان میدهد این شاخص بین سالهای ۱۳۸۰-۱۳۹۰ روندی صعودی داشته است؛ بهطوریکه از صفر در قبل از انقلاب به ۵۷۵ میلیون دلار در سال ۱۳۸۰ و به ۴ میلیارد و ۱۱۸ میلیون دلار در سال ۱۳۹۰ افزایش یافته است.
۹- توانمندیهای فنی مهندسی پس از انقلاب اسلامی
برخی از دستاوردها و تجربیات بومی در حوزه علوم فنی مهندسی که مستقلا پس از انقلاب اسلامی تولید شده است عبارتند از:
الف) دفاعی:
پدافند هوایی (طراحی و ساخت سامانههای پدافندی برد کوتاه، متوسط و بلند)
هوایی (طراحی و ساخت جنگنده، انواع پهپاد، بالگرد و پرندههای فوق سبک، الکترونیک هوایی)
دریایی (طراحی و ساخت انواع ناو و ناوشکن، انواع زیردریایی، قایق پرنده، شناورهای تندرو و فوق سریع، انواع هواناوها)
زمینی (طراحی و ساخت انواع تانک، نفربر، خودروی نظامی، تجهیزات و سلاحهای انفرادی، انواع مهمات سبک و سنگین)
موشکی (طراحی و ساخت انواع موشکهای زمین به زمین، سامانههای، انواع موشکهای کروز)
الکترونیک و رادار (طراحی و ساخت انواع رادار جستجو و ردیاب، سامانههای الکترونیکی خاص، طراحی قطعات میکرو الکترونیک)
فضای سایبری (مدیریت فضای سایبری، تامین امنیت سایبری، دفاع سایبری)
ب) فضایی
طراحی و ساخت انواع:
ماهواره (مخابراتی، سنجشی، ناوبری در ابعاد و دقتهای متفاوت)
سفینه فضایی
حامل ماهواره (سفیر، سیمرغ، ذوالجناح)
ایستگاه پرتاب
ایستگاه بهره برداری (ثابت و متحرک)
ایستگاه هدایت و کنترل ماهواره
محمولهها (دوربین، ترانسپوندر)
آزمایشگاه فضایی (موشکهای کاوشی)
ج) هوایی
نگهداری و تعمیر (هواپیماهای مسافربری و پهن پیکر)
ساخت قطعات حساس
طراحی و ساخت هواپیمای مسافربری (ایران ۱۴۰، فجر، فائز)
فعال سازی طرح پژوهشی هواپیمای جت ۱۵۰ نفره
ساخت موتورهای پیستونی و جت هوایی
ساخت سوپرآلیاژ مورد نیاز قطعات هواپیما
د) هستهای
دستیابی به چرخه کامل سوخت و تولید سوخت با غنای ۲۰ درصد
طراحی و ساخت سانتریفیوژهایپیشرفته
طراحی و ساخت راکتور و نیروگاه اتمی
تولید انواع رادیو داروها
پرتودهی محصولات کشاورزی
ه) دریایی
گشت تحقیقاتی و داده برداری گسترده از خلیج فارس و دریای عمان
تدوین اطلسهای امواج ناشی از باد، انرژیهای تجدید پذیر در دریاهای ایران و اطلس تاریخی خلیج فارس
طراحی و ساخت سازههای عظیم دریایی
طراحی و ساخت شناورهای کوچک و بزرگ
ساخت انواع زیر دریاییها و سازههای زیر آب
تولید هیدروژن و سوخت زیستی از میکروآلگها
طراحی و ساخت انواع اسکله و سکوهای دریایی
استخراج معادن، نفت و گاز از دریا
طراحی صنایع اقیانوسی و بهره گیری از منابع غذایی غیر شیلاتی دریا
و) زیستی
اصلاح ژنتیکی انواع گیاهان
دامی (شبیه سازی، اصلاح ژنتیکی)
انسانی (سلول درمانی، درمان ناباروری)
تجهیزاتی (فرمانتورها،
داروهای نوترکیب (اینترفرون گاما، مونوکلونال)
حسگرهای زیستی
ز) سلولهای بنیادی
ح) فناوری نانو
نانو مواد و نانو ذرات
دارورسانی
تجهیزات اندازه گیری (AFM) نانوسکوپ
تولبد مواد نانو ساختار
موادمرکب نانویی (سبک، ولی مستحکم)
فیلتر و غشای نانویی
حسگرهای نانویی
رتبه چهارم تولید علم نانو
درآمد سالانه بالغ بر ۴۰۰ میلیارد تومان از محصولات نانویی در سال ۹۶
ط) سلامت
تجهیزات سلامت و پزشکی
پیوند اعضا
شیوههای درمانی پیشرفته
تولید انواع سرم و واکسن
تولید انواع دارو و ارائه داروهای بسیار پیشرفته
داروهای گیاهی
ی) لیزر و اپتیک
اپتیک پیشرفته (انواع لنز و شیشه مخصوص، پوشش دهیهای حساس
لیزرهای کم توان تشخیصی
لیزرهای پرتوان صنعتی
وسایل اندازه گیری لیزری
ک) انرژی
نفت و گاز (کشف، استخراج، پالایش، ازدیاد برداشت، طراحی و ساخت تجهیزات عمده...)
برق (طراحی و ساخت نیروگاه، تولید و توزیع برق، ذخیره سازی برق، بهره برداری)
انرژیهای نو (هسته ای، خورشیدی، بادی، زمین گرمایی، پیل سوختی، زیستی و سلولهای خورشیدی)
ل) کشاورزی
داروها و سرمهای حیوانی
تولیدگونههای جدید محصولات کشاورزی مناسب با شرایط محیطی
حفظ و تقویت خاک
ارتقای بهره وری زمین و آب
مبارزه زیستی با آفات
م) فناوری اطلاعات و ارتباطات
تولید انواع نرم افزار کاربردی و سامانههای پیشرفته
طراحی و پیاده سازی شبکههای اطلاعاتی و ارتباطی
طراحی و تولید انواع سویچ آنالوگ و دیجیتال
رمز و دفاع سایبری
پیاده سازی دولت الکترونیک
هوش مصنوعی
ن) فناوری نرم
تدوین و ارائه اسناد راهبردی پیشرفت در زمینههای مختلف
تقویت جنبش نرم افزاری و تولید علم
توسعه و اجرای الگوهای پیشرفته مدیریت
بصیرت افزایی و شناسایی طرحهای دشمن
س) آب و فاضلاب
سدسازی و مهارآّب
شیرین سازی آب
انتقال و توزیع آب
تصفیه و بازیافت پسابهای صنعتی و شهری
اکتشاف و استخراج ژرفابها
ع) صنایع و معادن
اکتشاف و استخراج معادن
طراحی، ساخت و تولید تجهیزات و ماشین آلات سبک و سنگین
فرآوری مواد معدنی و تولید محصولات با ارزش
فناوریهای افزایش تولید فولاد، سیمان و سایر مواد اصلی توسعه کشور
ف) خودروسازی
طراحی و ساخت خودرو
طراحی و ساخت انواع موتور خودرو
طراحی و ساخت قطعات و لوازم یدکی
ص) محیط زیست
شناسایی و رفع آلودگی
بازیافت زباله و مواد مستعمل
شناسایی تغییرات اقلیمی و آب و هوایی و عوامل آن
حفاظت از نمونههای نادر گیاهی و حیوانی
ق) عمران و شهرسازی
طراحی و ساخت انواع شهرها و شهرکهای جدید
طراحی و ساخت انواع سدها
طراحی و ساخت انواع جاده، تونل، پلهای بزرگ و سیلو
ساخت کامپوزیت
ر) توربین و نیروگاه سازی
ساخت انواع توربین ژنراتور و نصب نیروگاههای بزرگ در داخل و خارج از کشور مبتنی بر آن
طراحی و ساخت توربینهای سرچاهی نفت
فضائلی در بخش پایانی اظهارات خود پیشرفت انقلاب اسلامی در حوزه علوم انسانی را مورد بررسی قرار داد و دستاوردهای این بخش را این چنین اعلام کرد:
- بیش از 97% از تولید علم کشور در حوزه علوم انسانی و اجتماعی مربوط به دوران بعد از انقلاب اسلامی است و فقط 3 درصد مربوط به قبل انقلاب است.
- بر اساس آمار استخراج شده حوزه موضوعی علوم انسانی رشد 37 برابری از نظر تعداد مدارک ثبت شده نسبت به قبل از انقلاب را داشته است.
- علی رغم عدم ثبت مدارک و مدلهای حوزوی و اسلامی در پایگاههای جهانی؛ اطلاعات تولید علم جمهوری اسلامی ایران در پایگاه کلاریویت آنالتیکز (آی.اس.آی) نشان می دهد که سهم ایران از تولید علم علوم انسانی و اجتماعی دنیا از ۰.۴ درصد در سال ۲۰۱۲ به ۰.۶ درصد در سال ۲۰۱۷ رسیده است که از رشد ۴۷ درصدی حکایت می کند. آخرین اطلاعات در سال ۲۰۱۸ دلالت بر سهم ۰.۷ درصدی ایران و رشد قابل توجه در این زمینه دارد.
- در صورت ثبت تمامی مدارک علمی حوزوی، اسلامی و فقهی در حوزه علوم انسانی در پایگاههای جهانی؛ قطعا جمهوری اسلامی ایران در صدر تولید علم علوم انسانی قرار می گیرد.
- از جمهوری اسلامی ایران در مجلات علوم انسانی و اجتماعی بین المللی دنیا در سال ۲۰۱۷ تعداد ۳ هزار و ۳۰۳ مقاله منتشر شده است. این رقم در سال ۲۰۱۲ تعداد یک هزار و ۹۷۵ مقاله بود که نشان از افزایش تعداد مقالات دارد.
- در صورتی که سال ۲۰۱۷ را مبنای بررسی سهم کشور از تولید علم در حوزه های مختلف قرار دهیم سهم علوم انسانی از کل تولید علم دنیا ۱.۳ درصد است.
- میزان توجه به ظرفیتهای علوم انسانی نسبت به قبل انقلاب به میزان قابل توجهی رشد داشته است به طوریکه تعداد نشریات علمی – پژوهشی و نشریات علمی ترویجی یک هزار و ۲۷۳ است که از این تعداد ۷۰۲ مجله در گروه علوم انسانی و علوم اجتماعی هستند.
- تعداد انجمنهای علمی کشور در حوزه علوم انسانی طی سالهای 1380-1393 با روند صعودی مواجه بوده است به طوریکه از 32 انجمن به 105 انجمن علمی رسیده و در بین علوم دارای بیشترین نرخ رشد در تعداد انجمن ها است.
- در رتبه بندی موضوعی شانگهای در سال 2018، رتبه بندی حوزه علوم انسانی در14 رشته صورت پذیرفته است که شاهد حضور دانشگاه های برتر کشور در 2 رشته اقتصاد و مدیریت در جمع برترین دانشگاه های دنیا هستیم.
- آمار تعداد قطبهای علمی در رشته علوم انسانی و هنر از صفر قطب علمی در قبل انقلاب به28 قطب علمی تا پایان برنامه پنجم افزایش یافته است.
- از بی توجهی به مقوله علوم انسانی و عدم ثبت نظریه در قبل انقلاب، بعد از انقلاب اسلامی۲۵۰۰ کرسی ترویجی در حوزه علوم انسانی راه اندازی شده و اکنون ۴۱ نظریه درباره علوم انسانی ثبت شده است.
- از نظر تعداد کتب منتشره در سال در رشته الهیات ایران رتبه دوم جهانی را دارا است.
http://farhangesadid.ir/fa/news/967/نسبت-میزان-مهاجرت-تحصیلی-بعد-از-انقلاب-اسلامی-نسبت-به-قبل-از-آن-یک-به-چهل-شده-است-۸۵-درصد-دانشجویان-ایرانی-محصل-در-اروپا-پس-از-پایان-تحصیل-به-کشور-بازمیگردند-قبل-از-انقلابایران-هیچ-دانشمندی-در-سطح-برتر-جهانی-نداشت-اما-تا-۱۳۹۵-کشور-دارای-۲۰۸-دانشمند-برتر-بود-کسب-رتبه-علمی-اول-منطقه-و-شانزدهم-جهان-توسط-ایران-پس-از-انقلاب-اسلامی-شرکتهای-دانش-بنیان-و-پارکهای-رشد-علم-و-فناوری-مولد-انقلاب-اسلامی-است-رشد-۳۷-برابری-علوم-اسلامی-پس-از-انقلاب-اسلامی
مخبردزفولی: ایران به برکت انقلاب اسلامی سهم ۲ درصدی از تولید علم دنیا را داراست / مهدی نژاد: رشد ۲۱۰ برابری تعداد هیات علمی زن در دانشگاهها به برکت انقلاب اسلامی/ سهراب پور: ۲۱ درصد از استنادات علمی در جهان طی سال ۲۰۱۷ به مقالات علمی جمهوری اسلامی ایران صورت گرفته است/ طالب زاده:شورای تخصصی تحول و ارتقای علوم انسانی در سایه انقلاب اسلامی تشکیل شده است
سی وپنجمین نشست «شنبههای انقلاب» با عنوان «علم و نخبگان» و با هدف تبیین دستاوردهای انقلاب اسلامی در این حوزه برگزار شد.
در این مراسم، کارشناسان و صاحب نظرانی، چون؛ دکتر مخبر دزفولی دبیر شورایعالی انقلاب فرهنگی، دکتر احمد فضائلی معاون پژوهشی دبیرخانه شورایعالی انقلاب فرهنگی، دکتر رضا روستا آزاد معاون پژوهشی دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام، دکتر محمد مهدی نژاد معاون پژوهشی دانشگاه عالی دفاع ملی،سعید سهراب پور عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی شریف و جمع دیگری از اساتید و نخبگان، دستاوردهای چهل سال انقلاب اسلامی را در این حوزه، مورد بررسی قرار دادند.
رشد ۱۳ برابری دانشگاههای کشور بعد از انقلاب اسلامی / ۱۸ دانشگاه ایران به برکت انقلاب اسلامی در زمره دانشگاههای برتر جهان است/ ۹۸ درصد تولید علم دانشگاه تهران بعد از انقلاب محقق شده است/ ۲۰۰ دانشمند ایران به برکت انقلاب اسلامی در زمره دانشمندان برتر دنیا هستند/ تنها یک درصد دانشجویان کشور در دانشگاههای خارج مشغول تحصیل هستند/ایران اسلامی به برکت انقلاب اسلامی دارای رتبه ۴ دنیا در رشته ریاضی است
دکتر مخبر دزفولی دبیر شورایعالی انقلاب فرهنگی در ابتدای این نشست طی سخنانی اظهارداشت: آذرماه، بهار دانشگاههای کشور محسوب میشود که ابتدای آن با هفته بسیج آغاز، سپس ۱۶ آذر روز دانشجو، ۱۹ آذر سالروز تاسیس شورای عالی انقلاب فرهنگی است و در نهایت ۲۷ آذر نیز سالروز وحدت حوزه و دانشگاه است.
وی با اشاره به اینکه از دهه ۸۰ که نقشه جامع علمی کشور طراحی شد، برنامه ریزیهای علمی دارای یک نقشه راه شد، تصریح کرد: ذیل نقشه جامع علمی کشور هدف گذاریهای بسیاری برای برنامههای علمی کشور از قبیل؛ مرجعیت علمی شدن، تحول در آموزش، ورود در عرصه فناوری، تحقق اقتصاد دانش بنیان و برقراری مراودات علمی بین المللی ایجاد شد.
مخبر دزفولی با اشاره به تلاشهای ایران اسلامی برای مرجع علمی شدن در جهان گفت: ایران امروز در بسیاری از رشتههای علمی در سطح منطقه دارای جایگاه اول است که راه دستیابی به این مرجعیت با افزایش دانشگاههای کشور از ۲۲۳ دانشگاه سال ۵۷ به ۲۸۵۹ دانشگاه در سال ۹۴، هموار شده است.
دبیر شورایعالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: از ۲۲۳ دانشگاه سال ۵۷ تنها ۲۷ دانشگاه جامع در کشور موجود بود، اما امروز ۲۰۰ دانشگاه جامع در وزارت علوم و ۶۰ دانشگاه جامع در وزارت بهداشت در کشور فعال است.
وی تصریح کرد: ایران قبل از انقلاب هیچ دانشگاهی در رتبه بندی جهانی نداشت، اما براساس رتبه بندی تایمز در سال ۲۰۱۸، ایران اسلامی دارای ۱۸ دانشگاه برتر در میان دانشگاههای برتر بین المللی دنیاست.
مخبر دزفولی ادامه داد: ۹۸ درصد تولید علم دانشگاه تهران بعد از انقلاب محقق شده است یعنی تنها ۲ درصد تولید علم این دانشگاه در قبل از انقلاب بوده است و در دانشگاه شریف نیز تنها یک درصد تولید علم قبل از انقلاب صورت گرفته است و ۹۹ درصد این تولید بعد از انقلاب بوده است.
دبیر شورایعالی انقلاب فرهنگی اضافه کرد: قبل از انقلاب از دانشمند در سطح یک درصد جهان اطلاعی نداشتیم، اما به برکت انقلاب اسلامی امروز ۲۰۰ دانشمند در سطح این دانشمندان برتر دنیا داریم.
وی با بیان اینکه توجه به اهمیت دادن به نخبگان قبل از انقلاب رواجی نداشت، گفت: بعد از انقلاب اسلامی با تاسیس بنیاد ملی نخبگان توجه ویژهای به این قشر صورت گرفت به طوری که امروز ۱۲ هزار نخبه مورد حمایت این بنیاد است.
مخبر دزفولی گفت: قبل از انقلاب اسلامی تنها ۱۸۰ هزار دانشجو در کشور وجود داشت که از این تعداد نیز ۴۰ درصد در دانشگاههای خارج از کشور تحصیل میکردند، اما بعد از انقلاب اسلامی از جمعیت بیش از ۴ میلیونی دانشجویان کشور تنها یک درصد در خارج از کشور تحصیل میکنند که از این تعداد نیز تنها یک درصد در دانشگاههای برتر دنیا مشغول به تحصیل هستند یعنی بهترین دانشجویان کشور در داخل مشغول تحصیل هستند.
دبیر شورایعالی انقلاب فرهنگی با اشاره به نرخ ماندگاری دانشجویان خارج از کشور ایران گفت: تنها ۱۵ درصد دانشجویان مشغول به تحصیل در خارج در همان کشورها باقی میمانند و ۸۵ درصد برای کار و فعالیت راهی کشورمان میشوند.
وی با اشاره به کسب عناوین برتر جوانان ایرانی در المپیادهای علمی افزود: یکی از ملاکهای مرجعیت علمی شدن کسب عناوین در رقابتهای علمی جوانان کشور با استعدادهای برتر دنیاست که امروز جوانان ایرانی در رشتههای ریاضی، فیزیک، رایانه، زیست شناسی و ... با ضریب هوشیهای بالا مدالهای برتر را کسب میکنند به طوری که بعد از انقلاب اسلامی موفق به کسب ۶۶۹ مدال در المپیادهای علمی شده ایم.
مخبر دزفولی با بیان اینکه به رشته ریاضی در کشور کم توجهی میشود، گفت: در کشور تنها ۲۰ درصد دانش آموزان از رشته ریاضی فارغ التحصیل میشوند، اما علی رغم این کم توجهی، ایران اسلامی در رشته ریاضی در منطقه دارای رتبه نخست است و در سطح دنیا نیز دارای رتبه ۴ هستیم یعنی مغزهای ریاضی متعددی در کشور وجود دارد که میتوانند پایه ساخت و سازهای آینده و پیشرفت کشور باشند.
دبیر شورایعالی انقلاب فرهنگی گفت: ایران به برکت انقلاب اسلامی امروز جزء باشگاه فضایی جهان است یعنی قادر به ساخت ماهواره، ماهواره بر، پرتاب آن، ارزیابی و همچنین اعزام موجود زنده به جهان است.
وی ادامه داد: ایران اسلامی به سمت مرجعیت علمی شدن در حرکت است، زیرا کشور جزء ۱۳ کشور دنیاست که دارای چرخه سوخت هستهای شده است و توان تولید سلولهای بنیادین را نیز داراست که یکی از پایههای آینده زیست فناوری به حساب میآید و ما امروز رتبه ۱۵ در زمینه سلولهای بنیادین را دارا هستیم و اخیرا نیز یکی از دانشمندان ایرانی در این زمینه یکی از جوایز برتر دنیا را به دست آورد.
مخبر دزفولی با اشاره به اینکه از ابتدای انقلاب، دانشگاهها و مراکز علمی ایران همواره مورد تحریم بوده اند، گفت: با وجود تمامی این سختیها، ایران به توانایی صادرات علم و خدمات فنی رسیده است که صادرات کشور در این عرصه بالغ بر ۴ میلیارد دلار بوده است.
دبیر شورایعالی انقلاب فرهنگی با اشاره به رتبه ایران در پایگاههای علمی و استنادی افزود: ایران اسلامی در زمینه مقالات استنادی دارای رتبه ۲۲، در زمینه مقالات داغ دارای رتبه ۲۴ و در زمینه مقالات پراستناد نیز دارای رتبه ۲۰ جهان است یعنی کشور سهم قابل توجهی در زمینه تولید علم جهان داراست البته این موفقیت نیز علی رغم تمامی هزینه کردهای اندک برای کشور حاصل شده است.
وی ادامه داد: ایران برای تحقیق و توسعه علم بعد از انقلاب اسلامی هرساله بودجهای کمتر از یک درصد از تولید ناخالص داخلی را اختصاص داده است یعنی ایران اسلامی با وجود تمامی مشکلات با کمترین هزینه توانسته است به همچنین رتبهای دست یابد.
مخبر دزفولی گفت: قبل از انقلاب جریان تحصیلات تکمیلی در کشور رواج نداشت و تنها در چند رشته مقطع کارشناسی ارشد و دکتری وجود داشت، اما امروز از هرم کلی دانشجویی کشور ۱۸ درصد سهم کارشناسی ارشد و ۲ درصد سهم دکتری است و اعضای هیات علمی کشور نیز به ۹۰ هزار نفر رسیده است.
دبیر شورایعالی انقلاب فرهنگی افزود: کشور در زمینه اشتغال دانشجویان البته با مشکلاتی روبروست که باید چارهای برای حل این موضوع اندیشیده شود به طوری که امروز ۱۹ درصد فارغ التحصیلان کشور دسترسی به شغل ندارند.
وی افزود: ایران اسلامی در عرصه تولید علم در سطح بین الملل دارای رتبه ۱۶ جهانی و رتبه اول منطقه است.
مخبردزفولی با اشاره به دانشجویان رشتههای پزشکی در کشور گفت: در کشور ۶۵ دانشگاه علوم پزشکی داریم که در مجموع ۱۹۰ هزار دانشجو در آنها مشغول به تحصیل است و ۱۸ هزار هیات علمی نیز مشغول آموزش آنها هستند همچنین ۲۵۰ بیمارستان آموزشی و چندین انجمن علمی پزشکی نیز در کشور وجود دارد.
دبیر شورایعالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه پارکهای علم و فناوری قبل از انقلاب رواج نداشت، تصریح کرد: امروز به برکت انقلاب اسلامی ۳۹ پارک علم و فناوری در کشور فعال است که ۱۷۸ مرکز رشد ذیل این پارکها مشغول فعالیت است که بیش از ۳۷۰۰ شرکت دانش بنیان را در کشور راهبری میکنند که به صورت یک حلقه وصل میان دانشگاه و صنعت حضور فعالی دارند و گردش مالی آنها بیش از ۱۲ میلیارد دلار بوده است که امیدواریم اقتصاد کشور نیز به این سمت حرکت کند.
وی با اشاره به اینکه قبل از انقلاب انجمن علمی در کشور وجود نداشت، گفت: امروز به برکت انقلاب اسلامی ۳۵۰ انجمن علمی در کشور فعال است و در حوزههای علمیه نیز در حوزه علوم انسانی و علوم معرفتی انجمنهای علمی فعال شده است.
مخبردزفولی تصریح کرد: سهم ایران در تولید علم جهان نزدیک به ۲ درصد شده است و در سالهای اخیر همواره شیبی صعودی داشته است که نشان میدهد دانشمندان کشور برای پیشرفت کم کاری نکرده اند.
دبیر شورایعالی انقلاب فرهنگی اضافه کرد: سهم ایران اسلامی از مقالات یک درصد برتر دنیا، ۲/۹ درصد است و ایران براساس رتبه بندی اسکوپوس دارای رتبه ۱۶ در دنیاست که موفقیتهای ایران در زمینه هسته ای، فضایی، زیست شناسی، نیروگاه سازی، سدسازی و ... جلوههایی از این پیشرفت علمی دنیاست.
وی با بیان اینکه مقام معظم رهبری در سال 78 با ابلاغ نهضت نرم افزاری کشور جهش بزرگی را در زمینه علمی کشور ایجاد کردند، افزود: این ابلاغ معظم له با ایجاد زیرساختهای حداقلی در زمینه تنوع دانشگاهی و رشتهای و اعضای هیات علمی کشور صورت گرفت که بعدها منجر به نقشه جامع علمی کشور شد که امروز نیز روند بازنگری این نقشه در دستور کار شورای عالی انقلاب فرهنگی است که این دستاوردهای حاضر در ذیل این نقشه محقق شده است و بنا داریم در این بازنگری نظام علمی کشور را از آفت مصون بداریم که اسم این طرح آمایش قرار گرفته است.
مخبردزفولی افزود: طرح آمایش به دنبال اصلاح نقاط هندسی ناموزون جریان علمی کشور است که وزارت علوم، وزارت بهداشت و دانشگاه آزاد باید براساس آن برنامه ریزیهای لازم را صورت دهند.
دبیر شورایعالی انقلاب فرهنگی گفت: ایران اسلامی امروز در رشته فیزیک دارای رتبه اول منطقه و رتبه ۱۱ جهان است، در علوم کامپیوتر دارای رتبه ۴ جهان، در نجوم دارای رتبه سوم و در نهایت در شیمی دارای رتبه سوم است.
وی افزود: ایران اسلامی در زمینه شاخصهای نوآوری از رتبه سه رقمی در دنیا به رتبه ۶۵ رسیده است یعنی کشور به سرعت در حال رفع موانع نوآوری است، به طور مثال برخی از فناوریهای نوین برای کشور بسیار با اهمیت است که در آن ها سند نیز تدوین شده است مانند هوافضا، زیست فناوری و نانو که سند توسعه آنها تدوین شده است و الحمدالله کشور در زمینه نانو به رتبه ۴ جهان، در زیست فناوری به رتبه ۱۱، در سلولهای بنیادین به رتبه ۱۵، در هوافضا به رتبه ۱۵ و در علوم دریایی نیز به رتبه ۶ رسیده است.
مخبردزفولی گفت: در رشته زیست فناوری ۶۳۵ شرکت دانش بنیان تاسیس شده است که 50 محصول آنان قابلیت صادرات به دنیا را دارد و درآمد این شرکتها نیز بیش از ۱/۹ میلیارد دلار بوده است.
دبیر شورایعالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه ایران اسلامی پنجمین کشور دنیا از لحاظ تنوع گیاهان دارویی است، تصریح کرد: بسیاری از گیاهان دارویی در کشور قابل رویش است که برای ساماندهی این موضوع، سندی در شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسید که زمینه ساز تحول در زمینه گیاهان دارویی و طب سنتی شد البته هنوز چالشهایی در این زمینه وجود دارد.
وی ادامه داد: هم اکنون ۴۰۰ شرکت دانش بنیان در زمینه گیاهان دارویی وجود دارد که ۵۰۰ محصول دانش بنیان نیز تولید میکنند و کشور میتواند با بهره گیری از صنایع تبدیلی عصارههای درجه یک درمانی تولید کند که هریک ارزش مادی و اقتصادی فراوانتر از بشکههای نفت داراست.
مخبر دزفولی افزود: فروش سال ۹۶ شرکتهای دانش بنیان در عرصه نانو بیش از ۱۴۰۰ میلیارد تومان بوده است که میتواند چندین برابر شود.
دبیر شورایعالی انقلاب فرهنگی با اشاره به اینکه ایران اسلامی به برکت انقلاب اسلامی جزء کشورهای درجه یک در زمینه سلولهای بنیادین شده است، افزود: در این زمینه تعداد دانشمندان بسیاری در کشور مشغول تحقیق هستند، عرصهای که جزء مناطق ممنوعه دنیا محسوب میشود و محدودیتهای فراوانی ابرقدرتها برای عدم دسترسی دیگر کشورها به این علم قائل بودند، اما ایران اسلامی به این علم دست پیدا کرد و امروز جزء قدرتمندهای دنیاست.
وی در پایان سخنان خود خاطرنشان کرد: در زمینه مرجعیت علمی شدن باید آن میزان سوژه و یافته علمی در کشور ایجاد شود که دیگران برای بهره گیری از این علوم به استفاده از زبان فارسی ترغیب شوند.
در بخش دیگر این نشست محمد مهدی نژاد نوری معاون پژوهشی دانشگاه عالی دفاع ملی، طی سخنانی اظهار کرد: میتوان پیشرفتهای حوزه آموزش عالی کشور را در بخشهای فرهنگی، آموزشی، پژوهشی، فناوری و ... دسته بندی کرد.
وی با اشاره به دستاوردهای انقلاب اسلامی در حوزه آموزشی گفت: تعداد موسسات آموزشی قبل از انقلاب اسلامی در کشور ۲۲۳ موسسه بود، اما پس از انقلاب اسلامی تا سال ۱۳۹۶ تعداد این موسسات آموزشی به ۲۸۶۰ موسسه افزایش پیدا کرده است که نشان از رشد ۱۲ برابری دارد.
مهدی نژاد نوری ادامه داد: در صورتی که دانشگاههای آزاد و پیام نور را فقط به مراکز استان ها محدود کنیم و دانشگاههای موجود در شهرستانها را نادیده بگیریم، تعداد دانشگاهها و موسسات آموزشی به ۱۸۹۶ موسسه میرسد که این نیز از دستاوردهای بزرگ محسوب میشود و رشد چندین برابری را نشان می دهد.
وی تصریح کرد: تعداد دانشجویان قبل از انقلاب ۱۸۰ هزارنفر بود، اما پس از انقلاب اسلامی در سال ۱۳۸۵ این تعداد به ۴.۸ میلیون نفر و امروز به ۴.۵ میلیون نفر رسیده است.
مهدی نژاد نوری افزود: تعداد دانشجویان تحصیلات تکمیلی قبل از انقلاب اسلامی ۱۶۷۰ نفر بود، اما پس از انقلاب اسلامی این آمار به ۷۷۰ هزار نفر رسیده است.
معاون پژوهشی دانشگاه عالی دفاع ملی تصریح کرد: تعداد هیات علمی دانشگاهها امروز به ۱۰۰ هزار نفر رسیده است که نسبت به آمار قبل از انقلاب اسلامی، ۱۶ برابر رشد داشته است. نکته مهم در این آمار، تعداد هیات علمی زن است، به طوری که قبل از انقلاب اسلامی تعداد هیات علمی زن ۱۰۰ نفر بوده است اما امروز این تعداد به ۲۱۰۰۰ نفر رسیده است که نشان از ۲۱۰ برابر شدن تعداد زن هیات علمی دانشگاه است.
مهدی نژاد نوری با اشاره به پیشرفتهای پژوهشی انقلاب اسلامی ایران گفت: پس از انقلاب اسلامی، ایران به سمت مرجعیت علمی شدن پیش رفت به نحوی که با استناد به پایگاه اسکوپوس تعداد مدارک علمی ایران ۱۳۵ برابر شده است.
وی ادامه داد: قبل از انقلاب اسلامی رتبه علمی ایران در جهان ۵۲ بوده است در حالی که امروز ایران دارای رتبه ۱۶ جهانی و اول منطقه است. برای مقایسه این موضوع، کشور ترکیه در سال ۲۰۱۶ رتبه ۲۶ جهان و دوم منطقه را دارا بود که در سالهای اولیه انقلاب نیز این رتبه را داشت و یا کشور مصر در سالهای اولیه انقلاب دارای رتبه ۴۰ جهان و ۳ منطقهای بود که امروز نیز در سطح جهان ۴۰ است و در منطقه به ۵ رسیده است و این نشان میدهد که با گذشت زمان پیشرفتهای علمی حاصل نمیشود.
معاون پژوهشی دانشگاه عالی دفاع ملی تصریح کرد: قبل از انقلاب، دانشمند برتر جهانی در ایران مفهومی نداشت، اما امروز به برکت انقلاب اسلامی دانشمندان ایرانی که جزو یک درصد دانشمندان برتر جهان هستند، رشد بسیار چشمگیری داشته اند.
وی گفت: پیشرفت ایران در حوزههای نشریات علمی، مقالات علمی، پایگاههای علمی و... بسیار مشهود و چشمگیر است و براساس گزارش لیدن، ۳۲ دانشگاه ایران در بین دانشگاههای برتر جهان قرار دارند. این در حالی است که اکثر رشتههای جامعه دانشگاهی ما در دنیا جزو برترینها هستند و در منطقه نیز رتبه نخست را دارا هستند.
مهدی نژاد نوری با اشاره به رتبه علمی ایران در منطقه گفت: در سال ۲۰۱۰ ایران در تولید علم از ترکیه پیشی گرفت و تاکنون این رتبه را با اختلافی خوب حفظ کرده است، به طوری که از سایر کشورهای منطقه نیز همچون پاکستان، مالزی، رژیم اشغالگر قدس و مصر بالاتر است.
وی ادامه داد: رشد علمی ایران، در مقایسه با کشورهای مصر و ترکیه کاملا مشهود است. رشد علمی این کشورها در سالهای اخیر به اندازه ایران نبوده است.
معاون پژوهشی دانشگاه عالی دفاع ملی با اشاره به دستاوردهای انقلاب اسلامی در بخش فناوری گفت: رشد آموزش عالی کشور در بخش زیرساختها بر کسی پوشیده نیست این در حالی است که پیشرفت در این بخش کار بسیار دشواری است و این دستاوردهای زیرساختی از نظر تجهیزات نرم و سخت، تضمین توسعه آینده است.
این استاد دانشگاه با اشاره به دستاوردهای علمی در حوزه دفاعی گفت: یکی از دستاوردهای انقلاب اسلامی که در دنیا زبان زد است، امنیت است و این موضوع در مقالات و سخنان کشورهای غربی کاملا مشهود است. امروز هرآنچه در این حوزه داریم به سختی و با تلاش دانشگاه و بخشهای نظامی کسب کرده ایم.
معاون پژوهشی دانشگاه عالی دفاع ملی ادامه داد: پدافند هوایی (طراحی و ساخت پدافندهای برد کوتاه، متوسط و بلند)، هوایی (ساخت انواع تجهیزات هوایی که آخرین آن هم رونمایی از هواپیمای کوثر که از دماغه تا بال آن تولید داخل است و این یک جهش بزرگ در این حوزه است)، دریایی (ساخت انواع ناو، ناوشکن، زیر دریایی، قایق پرنده، قایق تندرو و... که سهند آخرین رونمایی ایران در این حوزه است)، زمینی (ساخت انواع تانک، نفربر، مهمات، سلاحهای گروهی و انفرادی و... توسط متخصصین داخلی ایران)، موشکی (طراحی و ساخت انواع موشکهای زمین به زمین، زمین به هوا، کروز، بالستیک و...) و تولید انواع رادارها از جمله افتخارات جمهوری اسلامی ایران است که توسط دانشگاهیان ما محقق شده است.
وی افزود: ایران در حوزههای سایبری و فضایی نیز دستاوردهای بسیار کم نظیری داشته است و در این بخشها کشور از لحاظ تامین امنیت حوزه سایبری، دفاع سایبری و در صورت لزوم حمله سایبری، پیشرفت ها و دستاوردهایی داشته است و در حوزه فضایی نیز ایران توانسته است کلیه چرخه ساخت و پرتاب ماهواره را نهایی کند.
مهدی نژاد نوری در پایان اظهارات خود گفت: ایران در حوزه دریایی، نانو، سلامت، لیزر و اپتیک، انرژی، کشاورزی، فناوری اطلاعات و ارتباطات، فناوری نرم، آب و فاضلاب، صنایع و معادن، خودروسازی، محیط زیست، عمران و شهرسازی، توربین و نیروگاه سازی، دستاوردهای متعددی را در سایه انقلاب اسلامی به دست آورده است که این موفقیت ها به جهت ورود جامعه دانشگاهی در این حوزهها حاصل شده است.
وی ادامه داد: بر اساس آمار پس از انقلاب اسلامی، رشد علم با توسعه چشمگیری روبه رو شد و به لحاظ کمی و کیفی رشد بسیار بالایی داشت، امکان جذب دانشجو و پرورش استاد از جمله دستاوردهای کیفی انقلاب اسلامی ایران است.
مشاور معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری افزود: میزان تولید مقالات و ثبت اختراع پس از انقلاب اسلامی یک انفجار علمی را رقم زد به طوری که ۲۱ درصد از استنادات علمی جهان طی سال ۲۰۱۷ به مقالات علمی جمهوری اسلامی ایران صورت گرفته است.
عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی شریف با اشاره به رشد علمی موسسات آموزش عالی پس از انقلاب اسلامی گفت: تحولات علمی به گونهای بوده است که ایران نسبت به کشورهای در حال توسعه و حتی توسعه یافته، نرخ پیشرفت علمی بالاتری داشته است.
سهراب پور با اشاره به هجمه استکبار علیه ایران پس از انقلاب اسلامی گفت: بلافاصله پس از انقلاب اسلامی، ایران مورد هجمه قرار گرفت و در سالهای ابتدایی انقلاب اسلامی، جنگ بر ما تحمیل شد، اما با ایستادگی و مقاومت، مردم ایران توانستند در این زمینه بر دشمن غلبه کنند به طوری که اولین نوآوریها علمی در زمان جنگ تحمیلی حاصل شد و علی رغم اینکه تمام غرب و شرق علیه ایران متحد شده بودند، شاهد نوآوری و پیشرفتهای علمی در کشور بودیم.
وی ادامه داد: نهضت علمی پس از جنگ تحمیلی با پرچم داری مقام معظم رهبری آغاز شد، رهبر انقلاب همواره در جلسات با نخبگان و دانشمندان بر پیشرفت علمی تاکید میکردند به طوری که تاسیس بنیاد ملی نخبگان نیز از جمله دستورات مقام معظم رهبری است.
عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی شریف با اشاره به دستاوردهای انقلاب اسلامی در حوزه کیفیت آموزشی گفت: با استناد به پایگاههای شانگهای، لایدن و تایمز در سالهای اخیر تعداد دانشگاههای برتر کشور در رتبه بندیهای بینالمللی افزایش یافته است که این موضوع نشان از کیفی سازی علم پس از انقلاب اسلامی است.
مشاور معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری با اشاره به افزایش نسبت دانشجو در هر هزار نفر جمعیت گفت: از حدود ۸ دانشجو در هر هزار نفر طی سال ۱۳۵۶ به ۵۴ نفر در سال ۱۳۹۴ رسیده ایم که این آمار از رشد بالای تعداد دانشجو در کشور خبر میدهد.
سهراب پور با بیان اینکه رشد و توسعه تعداد مقالات علمی ایران در پایگاههای استنادی بین المللی چشمگیر است، گفت: تعداد مقالات نمایه شده در پایگاه اسکوپوس در سال ۹۵ به ۵۰۹۶۰ مقاله رسیده است و براساس گزارش این پایگاه در سال ۲۰۱۶ میلادی کشور ایران در تعداد مقالات و تعداد استنادات صورت گرفته به مقاله، در منطقه اول است.
عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی شریف گفت: ایران تنها یک درصد از جمعیت دنیا را داراست، اما میزان تولید علم در ایران نزدیک به ۲ درصد است و این از دیگر دستاوردهای انقلاب اسلامی است.
وی با توجه به توسعه کیفی انتشارات علمی در کشور گفت: شاخص H. index که یکی از نشانههای کیفیت علمی در کشورها محسوب میشود؛ نشان میدهد تعداد مقالات ایران در سال ۲۰۱۸ به ۲۵۰ رسیده است.
سهراب پور گفت: تعداد مقالات داغ ایران نیز از رژیم صهیونیستی و کشور ترکیه بیشتر است و ایران در این حوزه نیز پیشرفتهای بسیار بالایی داشته است.
مشاور معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری با اشاره به لیست متقاضیان جذب به عنوان هیأت علمی، گفت: ۱۱۰ استاد که در دانشگاههای خارج از کشور تحصیل کرده اند در ایران به کارگیری شده اند که از جمله دستاوردهای بنیاد ملی نخبگان محسوب میشود.
وی با اشاره به افتخارات دانشمندان ایرانی گفت: رهبر معظم انقلاب همواره بر این نکته تاکید داشته اند که دانشمندان ما کارهای بزرگ و مهمی انجام داده اند. اگر بخواهیم چند مورد از این کارهای مهم را نام ببریم میتوان به احداث تونل کندوان اشاره کرد که قبل از انقلاب در مرحله توسعه ریزش کرد و کشورهای خارجی درخواست هزینه بسیاری برای توسعه این تونل کردند، اما پس از انقلاب اسلامی دانشمندان ایرانی این تونل را توسعه دادند و تا امروز نیز در حال بهره وری است.
سهراب پور در پایان سخنان خود خاطرنشان کرد: شهید شهریاری در صنعت هستهای کارهایی کرد که کشورهای خارجی باور نمیکردند. ساخت رادارهای مدرن و ناو جماران از بدنه تا قطعات نیز توسط دانشمندان ایرانی انجام شده است و لازم است تا کسانی که به دانشگاههای ما بدبین هستند این دستاوردهای دانشمندان و نخبگان ما را ببینند و بررسی کنند.
شورای تخصصی تحول و ارتقای علوم انسانی در سایه انقلاب اسلامی تشکیل شده است/ علوم انسانی زمانی به رسمیت شناخته می شود که با فرهنگ این سرزمین مرتبط باشد/ تحول در برنامه درسی علوم انسانی ماموریت کارگروه های شورای تحول
وی ادامه داد: اعضای حقیقی این شورا از اساتید دانشگاهها و اعضای حقوقی آن نیز از موسسات پژوهشی و آموزش عالی تشکیل شده است که وظیفه این شورا، تدوین و تصویب برنامهها در ۱۶ رشته است.
طالب زاده افزود: این ۱۶ رشته شامل؛ علوم سیاسی، علوم اقتصادی، روانشناسی، فلسفه دین، مدیریت، زبانهای خارجه، هنر، معماری و شهرسازی، حقوق زنان و خانواده، مشاوره و ... است.
دبیر شورای تخصصی تحول و ارتقای علوم انسانی با بیان اینکه تحول در علوم انسانی بدون مشارکت وزارت علوم امکان پذیر نیست و باید در متن موسسات، آموزش عالی و ... تحقق پیدا کند، تاکید کرد: در وزارت علوم کمیتههایی ایجاد شده است که این کمیتهها نظارت و اجرای برنامه تحول را برعهده دارند.
وی ادامه داد: شورای عالی تحول در ابتدا از کارگروههایی متشکل از اساتید دانشگاهها و هستههای اصلی تشکیل شده است که این کارگروهها با عنایت وزارت علوم زیر مجموعه این وزارتخانه قرار گرفته است و دستورکار آنها نیز برنامه ریزی برای دروس آموزشی است.
طالب زاده با اشاره به ۴ معیار اساسی در تنظیم اسناد گفت: این ۴ معیار؛ ۱- اسلامی سازی ۲- بومی سازی ۳- کارآمدی ۴- روزآمدی است که در دستور کار قرار دارد تا اسناد براین اساس انطباق داشته باشد.
دبیر شورای تخصصی تحول و ارتقای علوم انسانی ادامه داد: این معیارهای مهم در ۴ موضوع مختلف استاد، دانشجو، آموزش و پژوهش اعمال میشود، اما زمانی میتوانیم از علوم انسانی سخن بگوییم که این علوم در ساخت و شکوفایی کشور حضور رسمی داشته باشد تا زمانی که مدیران، این رشتهها را نادیده بگیرند، فارغ التحصیلانی که در این رشتهها مدرک دریافت میکنند نمیتوانند به کشور کمک شایانی کنند.
وی تصریح کرد: علوم انسانی باید در سطح کلان کشور حضور داشته باشد یعنی با فرهنگ و نیازمندیهای کشور هماهنگ شود و زمانی علوم انسانی میتواند به رسمیت شناخته شود که با فرهنگ این سرزمین ارتباط نزدیکی برقرار کند.
طالب زاده با اشاره به وظایف کارگروهها گفت: این کارگروهها موظف به تحول برنامه درسی هستند تا یک فرآیند علمی ایجاد شود تا از آن طریق بتوانند آسیب شناسی کنند.
دبیر شورای تخصصی تحول و ارتقای علوم انسانی تشریح کرد: این کار گروهها با بررسی دروس عالی و پیشرفته دیگر دانشگاههای جهان و تطابق آنها با ۴ معیار اصلی، اسناد را آماده میکنند و آن را به حوزههای علمیه فرستاده تا از تمام جهات و به خصوص بحث اسلامی بر آن نظارت شود و بعد از تایید این سند، در نشستهای علمی مورد بررسی اساتید قرار میگیرد و در نهایت بعد از اتمام مراحل به وزارت علوم ابلاغ میشود تا آن را در دانشگاههای کشور اجرایی کنند.
وی با بیان اینکه ۸۵ برنامه تحولی تصویب شده در زمینه علوم انسانی در کشور بی سابقه است گفت: بعد از تصویب این اسناد باید عناوین و سرفصلهای مشخص شده، در قالب کتب و جزواتی تالیف شود تا کمک کننده اساتید و دانشجویان باشد.
طالب زاده در پایان سخنان خود گفت: حدود ۲۸۰ عنوان کتاب جدید در دست بررسی داریم که به تدریج باید منتشر شود و امروز برای اولین بار هر کتاب درسی دارای یک کتاب مستند است که در همین رابطه اگر این اسناد تصویب شود یک سند پربار در کشور موجود خواهد بود.
تمدن اسلامی جوانانی همانند شهید تهرانی مقدم، شهریاری، احمدی روشن و... را تربیت می کند
رضا روستا آزاد معاون پژوهشی دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام در پایان این نشست اظهارداشت: ایران درتاریخ فراز و فرودهای متعددی در علم داشته است اما در قرن هفتم یک جهش خوبی را در علم شاهد بودیم.
وی گفت: رهبر معظم انقلاب بر موضوع نرم علم تاکید دارند زیرا این قسمت پیاز گل تمدن سازی است.
روستا آزاد با بیان این که تمدن از علوم انسانی، سیاست، اقتصاد و فرهنگ نشات می گیرد تاکید کرد: تمدن اسلامی جوانانی را همانند شهید تهرانی مقدم، شهریاری، احمدی روشن و ... تربیت می کند.
http://farhangesadid.ir/fa/news/968/مخبردزفولی-ایران-به-برکت-انقلاب-اسلامی-سهم-۲-درصدی-از-تولید-علم-دنیا-را-داراست-مهدی-نژاد-رشد-۲۱۰-برابری-تعداد-هیات-علمی-زن-در-دانشگاهها-به-برکت-انقلاب-اسلامی-سهراب-پور-۲۱-درصد-از-استنادات-علمی-در-جهان-طی-سال-۲۰۱۷-به-مقالات-علمی-جمهوری-اسلامی-ایران-صورت-گرفته-است-طالب-زادهشورای-تخصصی-تحول-و-ارتقای-علوم-انسانی-در-سایه-انقلاب-اسلامی-تشکیل-شده-است
سی و پنجمین نشست شنبههای انقلاب با موضوع «علم و نخبگان» برگزار میشود
سی وپنجمین نشست «شنبههای انقلاب» با عنوان «علم و نخبگان» و با هدف تبیین دستاوردهای انقلاب اسلامی در این حوزه، فردا شنبه ۲۴ آذر ۹۷ در محل «دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی» برگزار میشود.
در این برنامه، کارنامه چهلساله «علم و نخبگان» در انقلاب اسلامی، در موضوعاتی همچون: نخبگان و استعدادهای برتر، نقش رهبری در جهش علمی، اسناد بالادستی و قوانین درخصوص شناسایی و حمایت از نخبگان و استعدادهای برتر، رتبه علمی منطقهای و جهانی برحسب مقالات و مدارک علمی، نرخ رشد علمی، رتبه بندی جهانی دانشگاه ها، انجمنهای علمی کشور، دیپلماسی علمی، پژوهشگاههای علمی، رتبه المپیادهای علمی و در بخش فناوری؛ ساختارهای تولید فناوری، رتبههای جهانی در عرصههای فناوری و علوم کاربردی و مهندسی، شرکتهای دانش بنیان، مراکز رشد علم و فناوری کشور، پارکهای علم و فناوری، شرکتهای مستقر در پارکها و مراکز رشد علم و فناوری، ثبت اختراع ملی و بین المللی، صادرات کالاهای مبتنی بر علم و فناوری پیشرفته، توانمندیهای فنی مهندسی و در بخش علم؛ تولید علم کشور، سهم علوم انسانی از کل تولید علم دنیا، ظرفیتهای علوم انسانی، میزان نشریات علمی – پژوهشی و نشریات علمی - ترویجی، تعداد انجمنهای علمی کشور در حوزه علوم انسانی، تعداد قطبهای علمی در رشتههای علوم انسانی و هنرو موقعیت و جایگاه انقلاب اسلامی در حوزه علم و نخبگان در مقایسه با قبل از انقلاب اسلامی و جایگاه ایران در منطقه و جهان، بررسی و تبیین میشود.
در این مراسم، کارشناسان و صاحب نظرانی، چون؛ دکتر مخبر دزفولی دبیر شورایعالی انقلاب فرهنگی، دکتر احمد فضائلی معاون پژوهشی دبیرخانه شورایعالی انقلاب فرهنگی، دکتر رضا روستا آزاد معاون پژوهشی دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام، دکتر نسرین سلطان خواه معاون سابق علمی و فناوری ریاست جمهوری و رئیس سابق بنیاد ملی نخبگان، دکتر محمد مهدی نژاد معاون پژوهشی دانشگاه عالی دفاع ملی، دکتر مجید بذرافکن رئیس دانشکده فرهنگی و اجتماعی دانشگاه امام حسین (ع) و جمع دیگری از اساتید و نخبگان، دستاوردهای چهل سال انقلاب اسلامی را در این حوزه، مورد بررسی قرار خواهند داد.
بر اساس این گزارش، برنامه «شنبههای انقلاب» که به همت جنبش مردمی پاسداشت چهل سال انقلاب اسلامی برگزار میشود، شنبههای هر هفته یکی از دستاوردهای انقلاب اسلامی در موضوعات مختلف را با حضور چهرههای شاخص آن حوزه، بررسی میکند.
http://farhangesadid.ir/fa/news/966/سی-و-پنجمین-نشست-شنبههای-انقلاب-با-موضوع-علم-و-نخبگان-برگزار-میشود