کتابشناسی موضوعی شیعه
پژوهشی در تفسیر آیات ولایت و تبیین جایگاه آنها
در سوره مائده از دیدگاه شیعه و اهل سنت؛ حمزه پور معتوقی، راهنما: دکتر محمدعلی لسانی فشارکی، دانشگاه تربیت مدرس تهران، 1376 ش.
«شیعه» که در اصل لغت به معنای «پیرو» است1، در اصطلاح به کسانی گفته می شود که جانشینی پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم را حق اختصاصی خانواده رسالت می دانند و در معارف اسلام، پیرو مکتب اهل بیت هستند. هم اکنون چهارده قرن از آغاز پیدایش شیعه می گذرد. علامه طباطبایی(ره) در این باره می فرماید:
«آغاز پیدایش شیعه را، که برای اولین بار به شیعه علی علیه السلام معروف شدند، همان زمان پیغمبراکرم صلی الله علیه و آله وسلم باید دانست و جریان ظهور و پیشرفت دعوت اسلامی، در 23 سال زمان بعثت، موجبات زیادی در برداشت که طبعا پیدایش چنین جمعیتی را در میان یاران پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم ایجاب می کرد.»
واژه شیعه، در این معنا، نخستین بار
در زمان رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم به کار برده شد و سلمان، ابوذر، مقداد، و عمار با این اسم مشهور شدند. گذشته از همه اینها نام «شیعه علی» و «شیعه اهل بیت» در سخنان پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم (روایات مرتبط به فضایل امیرمؤمنان علیه السلام ) بسیار دیده می شد. از جمله روایات بیانگر این مطلب، این دو روایت است:
1. جابر می گوید: نزد پیغمبر صلی الله علیه و آله وسلم بودم که علی علیه السلام از دور نمایان شد. پیغمبر صلی الله علیه و آله وسلم فرمود: سوگند به کسی که جانم در دست او است، این شخص و شیعیانش در قیامت رستگار خواهند بود.
2. ابن عباس می گوید: وقتی آیه «ان الذین آمنو و عملوا الصالحات، اولئک خیرالبریة» نازل شد، پیغمبر صلی الله علیه و آله وسلم به علی علیه السلام فرمود: مصداق این آیه، تو و شیعیانت هستید که در قیامت خشنود خواهید بود و خدا هم از شما راضی خواهد بود.
این دو حدیث، به همراه چند حدیث دیگر، در کتاب الدرالمنثور (ج 1، ص379) و غایة المرام (ص 326) آمده است.2
از دیرباز تاکنون، درباره اعتقادات، مبانی و اصول فکری و دینی شیعه، مطالعات و تحقیقات فراوانی صورت گرفته است. دانشمندان و محققان اسلامی، و به ویژه شیعی، پژوهش های ارزشمندی درباره صفات و ویژگی های فکری و اعتقادی، مبانی اخلاقی و امتیازات شیعه، تاریخ پر فراز و نشیب آن، شخصیت های برجسته شیعی، پیشوایان دینی شیعه، وقایع و حوادث تلخ وشیرینی که در طول تاریخ برای شیعیان رخ داده است، آثار و تألیفات، فرق و مذاهب گوناگون، و دیدگاه های فقهی، تفسیری، حدیثی، قرآنی، عرفانی و فلسفیِ آنان انجام داده اند که در کتابخانه ها و مراکز فرهنگی و حوزه های علمی و دانشگاهی سرتاسر جهان به یادگار بر جای مانده است. محقق و نویسنده ارجمند، جناب آقای رضا حکیمی در مقاله ای با عنوان چهارصد کتاب در شناخت شیعه، کتاب ها و رسایلی را که دانشمندان و بزرگان شیعه تألیف کرده اند، گرد آورده است. وی غیر از معرفی منابع و مآخذ شیعی، 150 کتاب و رساله را که دانشمندان بزرگ اهل سنت و نویسندگان دیگر مذاهب، درباره مناقب و مسائل مربوط به اهل بیت، و به ویژه امام علی علیه السلام و امام مهدی(عج)، نوشته اند، برشمرده است.3
از سوی دیگر، آثار فراوانی در رد دیدگاه ها و آرای شیعه نگاشته شده است. استاد علامه مرتضی عسکری از قول یکی از دوستانش، که از علمای هنداست، نقل کرده است که «دویست کتاب به زبان های مختلف، فقط در هند علیه نظریه شیعه و تحریف قرآن چاپ کرده اند».4
محققان و نویسندگان اسلام شناس و خاورشناس اروپایی و غربی نیز تلاش های بسیاری برای شناخت اسلام و شیعه انجام داده اند و آثاری درباره اندیشه ها و اعتقادات شیعه نگاشته اند. اما بیشتر این مطالعات و تألیفات، از سویی، با انگیزه های غیرعلمی و احیانا سیاسی و همراه با تعصب و غرض ورزی نگاشته شده اند و در نتیجه، تشیع را فرقه ای فرعی و علت پیدایش آن را نزاعی صرفا سیاسی و اجتماعی دانسته اند و از سوی دیگر، بیشترین منابع و مآخذ تحقیق آنان را در زمینه فرهنگ شیعی و اسلامی، مصادر اهل سنت و دیدگاه های خاص آنان تشکیل می دهد5.
در این جا سخنان دو تن از شخصیت های علمی اهل سنت و شیعه را در این باره نقل می کنیم:
شیخ محمود شلتوت، مفتی اعظم و رئیس سابق جامع الازهر، ضمن بیان کاستی های موجود در زمینه مطالعات و تألیفات درباره فرق و مذاهب اسلامی، علاقه مندان به تحقیق و شناخت درست مذاهب اسلامی را از مراجعه به منابع غیراصیل برحذر داشته، می گوید:
«بیشتر کسانی که درباره فرق و مذاهب اسلامی کتاب نوشته اند، تحت تأثیر روح پلید تعصب بوده اند. از این رو تألیفاتشان همواره آتش دشمنی و کینه را در میان فرزندان یک امت دامن زده است. هر یک از این ملل و نحل نویسان، تنها و تنها از یک زاویه دید، به مخالفان خویش می نگریسته اند: رأی مذهب مخالف را سخیف شمردن و عقیده طرف مقابل را به سفاهت منسوب داشتن؛ آن هم با اسلوبی که شر و زیانش بیشتر است تا خیر و سودش. از این جهت است که هر کس که اهل انصاف باشد، نباید از روی این کتاب ها، درباره مذاهب اسلامی اظهار نظر کند، بلکه باید درباره هر فرقه ای به کتاب ها و مآخذ مخصوص آن فرقه رجوع کند تا بدین وسیله به حق نزدیک شود واز خطا دور ماند.»6
دکتر سید حسین نصر، در مقدمه خود بر کتاب شیعه در اسلام، ضمن معرفی این کتاب، روش تحقیق و مطالعه غربیان را مورد انتقاد قرار داده، می نویسد:
«این کتاب، جزئی از طرحی است که جهت معرفی تشیع به مغرب زمین، در شرف انجام است و هر چند در طی قرون گذشته، دانشمندان مغرب زمین مطالعات زیادی را درباره جوانب گوناگون اسلام و تمدن اسلامی به سامان رسانیده اند، اما اکثریت این آثار، با نهایت تعصب و غرض ورزی صورت گرفته و کوشش برای تحریف اسلام در آنها هویدا است. وانگهی تقریبا تمام منابع اروپاییان، در تحقیقاتی که درباره اسلام انجام می گیرد، از منابع اهل تسنن است و هرگاه از قرآن، حدیث، سیره پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم ، فقه و کلام سخن می گویند، معمولاً مقصود همان نظر اهل سنت است؛ حتی اگر این نظر نیز تحریف شده و مغرضانه مطرح شده باشد».
وی در ادامه می افزاید:
«در آثار موجود به زبان های اروپایی، تشیع را به صورت یک فرقه فرعی معرفی کرده و تمام دید و علت وجودی آن را به یک نزاع صرفا سیاسی و اجتماعی تقلیل داده و کمتر به علل دینی، که باعث پیدایش شیعه گردیده، توجه نموده اند.»7
ما در این نوشتار، برآنیم که برخی از آثار و تألیفات و تحقیقاتی را که در زمینه شیعه شناسی نگاشته شده است، در دسترس علاقه مندان به مطالعه و پژوهش در این زمینه معرفی کنیم. گفتنی است که این کتاب شناسی، صرفا به معرفی موضوعاتی که دربردارنده عناوین «شیعه» و «تشیع» است، بسنده کرده است و برای رعایت اختصار، از ذکر آثاری با عناوین دیگر، همچون «اهل بیت» علیه السلام ، «الفرقة الناجیة»8، «امامیه»، «فریقین» و «روافض»9 که بیشتر از سوی دانشمندان اهل سنت و مخالفان، به شیعیان اطلاق می شود، خودداری گردیده است.
غیر از آثار و کتاب های نگارش یافته تلاش کرده ایم تا پژوهش هایی را نیز که در سال های اخیر و بیشتر، پس از انقلابِ شکوهمند اسلامی، به قلم دانش جویان و دانش پژوهان مراکز علمی و دانشگاهی ایران، به عنوان پایان نامه تحصیلی، تدوین یافته، به اجمال معرفی کنیم. برای تهیه و تنظیم این مجموعه آثار، از مراکز علمی و اطلاعاتی و منابع متعددی استفاده شده است که بدین وسیله، از مساعدت همه همکاران و مسؤولان آن مراکز و نیز نویسندگان گرامی آثار قدردانی و تشکر می شود.
فهرست موضوعی و الفبایی کتاب ها
هر چند شاید لازم باشد برخی از کتاب ها، به لحاظ تنوع و تکثر موضوعات، ذیل عناوین گوناگونی قرار گیرند، اما به طور کلی، فهرست آثار و کتاب های گردآوری شده را می توان در انواع ذیل طبقه بندی کرد:
الف. کتاب های شیعه در زمینه فرهنگ عمومی و جهاد علمی (کتاب شناسی ها، فرهنگ نامه ها و دانش نامه ها)
1/1. آثارالشیعة الامامیه؛ عبدالعزیز جواهرکلام،تهران،چاپخانه مجلسی،1307ش.
2/2. دائرة المعارف شیعه (ترجمه اعیان الشیعه)؛ سید محسن امینی، ترجمه 5کمال موسوی،تهران،اسلامیه،1345ش.
3/3. دائرة المعارف تشیع؛ بهاءالدین خرمشاهی،تهران،سازمان دائرة المعارف تشیع.
4/4. دائرة المعارف شیعه؛ سید محمدرضا جوهری زاده، مؤسسه انتشارات اسلامی، تهران، 1352 ش.
5/5. دائرة المعارف الاسلامیة الشیعیه؛ حسن الامین، بیروت، دارالتعارف، چاپ چهارم، 1410 ق.
6/6. دائرة المعارف الشیعیة العامه؛ محمدحسین اعلمی، بیروت، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، 1413 ق.
7/7. الذریعة الی تصانیف الشیعه؛ شیخ آغابزرگ تهرانی،بیروت،دارالاضواء، 1403ق.
8/8. طرح تدوین کتاب شناسی بزرگ شیعه؛ رضا مختاری، مرکز بررسی های اسلامی الغدیر، 1376ش.
9/9. طرح تدوین دائرة المعارف تشیع؛ تهران، بنیاد اسلامی طایر، 1362 ش.
10/10. مأخذ حدیث از دیدگاه شیعه؛ محمد حسین جلالی، ترجمه علی رضا میرزا محمدنور، تهران، 1360.
11/11. مصنفات شیعه(ترجمه و تلخیص الذریعه)؛ شیخ آغابزرگ تهرانی، به اهتمام محمد آصف فکرت، مشهد، بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی، 1373 ش.
12/12. معجم مصنفات الشیعة حول القرآن؛ قم، نشر دارالقرآن.
13/13. معجم مخطوطات الشیعة حول القرآن؛ مؤلف ناشناخته در (کتابخانه تخصصی مرکز فرهنگ و معارف قرآن).
14/14. معجم الدراسات القرانیة عند الشیعة الامامیة؛ عامرالحلو، بیروت، دارالموسم للأعام، 1411 ق.
15/15. میراث حدیث شیعه؛ مهدی مهریزی و صدرایی خوئی، قم، مؤسسه فرهنگی دارالحدیث.
16/16. تبویب الذریعة الی تصانیف الشیعه؛ السید احمد الدیباجی الاصفهانی، تهران، المکتبة الاسلامیه، 1352 ش.
17/17. معالم العلماء فی فهارس کتب الشیعة و اسماء المصنّفین؛ ابن شهر آشوب مازندرانی، نجف، مطبعه حیدریه، 1380 ق.
18/18. المعجم المفهرس لالفاظ احادیث وسائل الشیعه؛ مؤسسه تحقیقاتی و اطلاع رسانی خانه کتاب ایران، با اشراف علی رضا برازش،تهران، جلوه پاک، 1374ش.
19/19. المعجم المفهرس لالفاظ وسائل الشیعه؛ السیدحسن الطیبی، تهران، منشورات الاعلمی، 1396 ق.
20/20. مقدمه ای بر فقه شیعه(کلیات و کتاب شناسی)؛ سیدحسین مدرسی طباطبائی، ترجمه محمد آصف فکرت،مشهد،بنیادپژوهش های اسلامی، 1360 ش.
ب. کتاب های شیعه در زمینه تراجم و رجال
21/1. آشنایی با ستارگان هدایت (مراجع تقلید شیعه)؛ حسین آوردی، با مقدمه ای از رضا استادی، قم، دفتر نشر برگزیده، 1374 ش.
22/2. آقامحمد باقر بن محمد اکمل اصفهانی، معروف به وحید بهبهانی، سرآمد محققان و دانشمندان شیعه در سده دوازدهم هجری؛ علی دوانی، تهران، امیرکبیر، 1362 ش.
23/3. آیت الله شهید شیخ فضل الله نوری، پاسدار خط فقاهت شیعه در جنبش مشروطیت؛ تهران، سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی، 1362 ش.
24/4. اعلام الشیعه؛ شیخ آغابزرگ تهرانی.
25/5. اعیان الشیعه؛ سیدمحسن الامین، بیروت، دارالتعارف، 1406 ق.
26/6. اخبار شعراء الشیعه؛ ابوعبیدالله مرزبانی(تلخیص سیدمحسن امین عاملی، مؤلف اعیان الشیعه)، با تحقیق محمدهادی امینی، نجف، حیدریه، 1388 ق.
27/7. احسن الودیعة فی تراجم اشهر مشاهیر مجتهدی الشیعة؛ محمدمهدی موسوی اصفهانی، بغداد.
28/8. با دانشمندان شیعه و مکتب آنها آشنا شویم؛ قم، 1362 ش.
29/9. با دانشمندان شیعه و مکتب آنها آشنا شویم؛ قم، مهر، 1357 ش.
30/10. بر ستیغ آرمان ها (ترجمه جزء چهارم اعیان الشیعه)؛ سید محسن امین، تهران، مؤسسه انتشارات طور، 1364 ش.
31/11. پژوهشی درباره تفسیر شیعه و تفسیرنویسان آن مکتب؛ رجب علی مظلومی، تهران، آفاق،1404 ق.
32/12. تاریخ فقهاء شیعه امامیة؛ محمدباقر محقق، تهران، هفتمین کنفرانس بین المللی وحدت اسلامی، 1373 ش.
33/13. تراجم علمای شیعه؛ علی دوانی، قم، دارالتبلیغ اسلامی، 1389 ق.
34/14. الدرجات الرفیعة فی طبقات الشیعه؛ صدرالدین السید علی خان مدنی شیرازی الحسینی، قم.
35/15. روحانیت شیعه؛ بی نا، بی تا.
36/16. ریاحین الشریعة در ترجمه دانشمندان بانوان شیعه؛ ذبیح الله محلاتی، تهران، دارالکتب الاسلامیه.
37/17. زندگانی زعیم بزرگ عالم تشیع، حضرت آیت الله بروجردی؛ علی دونی، قم، 1340 ش.
38/18. زندگانی پیشوای بزرگ عالم تشیع، آیت الله العظمی آقای سیدمحسن حکیم؛ سیدعباس میرزاده اهری، بی نا، بی تا.
39/19. سلسله مراجع تقلید شیعه، از کلینی...؛ جلال زرین، گیلان، مرتضویه، 1348 ش.
40/20. شرح زندگانی دانشمندان شیعه، جناب علی بن مهزیار اهوازی؛ محمدحسین هدایت اهوازی، اهواز، مؤسسه فرهنگی انتشارات آیات، 1373 ش.
41/21. شهدای روحانیت شیعه در صد ساله اخیر؛ علی ربانی خلخالی، قم، انتشارات مکتب الحسین علیه السلام ، 1402 ق.
42/22. شخصیت های اسلامی شیعه؛ جعفر سبحانی، تهران، صدر، بی تا.10
43/23. شهیدان راه فضیلت، زندگی نامه 130 شهید عالم شیعه، از قرن 4 تا 14 هجری (ترجمه شهداء الفضیله)؛ عبدالحسین امینی، ترجمه جلال الدین فارسی، تهران، روزبه، 1355 ش.
44/24. طبرسی و مجمع البیان (همراه با مقدمه ای در بیان اوضاع سیاسی و فرهنگی و مذهبی عصر وی و بحثی در تشیع)؛ حسین کریمان، تهران، مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، 1361 ش.
45/25. طبقات مفسران شیعه؛ عبدالرحیم عقیقی بخشایشی، قم، نشر نوید اسلام، 1371 ش.
46/26. طبقات اعلام الشیعه (فی القرن الخامس والرابع)؛ شیخ آغابزرگ تهرانی، تحقیق، علی نقی منزوی، بیروت، دارالکتاب العربی،1390 ق.
47/27. علمای بزرگ شیعه از کلینی تا خمینی؛ جرنادقانی، قم، معارف اسلام، 1364 ش.
48/28. فقهای نامدار شیعه؛ عبدالرحیم عقیقی بخشایشی، قم، کتابخانه آیت الله العظمی مرعشی نجفی، 1372 ش.
49/29. فهرست اسماء مصنفی الشیعه(رجال النجاشی)؛ ابوالعباس احمد بن علی النجاشی، تحقیق موسی شبیری زنجانی، قم، جامعه مدرسین حوزه علمیه، 1411 ق.
50/30. فلاسفه شیعه؛ عبدالله نعمه، با مقدمه محمدجواد مغنیه، ترجمه جعفر غضیان، تبریز، کتاب فروشی ایران، 1347 ش.
51/31. فهرست اسماء علماء الشیعة و مصنفیهم؛ الشیخ منتجب الدین علی بن عبیدالله قمی رازی، تحقیق عبدالعزیز الطباطبائی، قم، مجمع الذخائر الاسلامی، 1404 ق.
52/32. گرایش چند شخصیت بزرگ به تشیع؛ محمدحسن قبیسی، محمد محمدی اشتهاردی، قم، جواد، بی تا.
53/33. محقق ثانی، مقتدای شیعه؛ محمدجواد پیمان، تهران، سازمان تبلیغات اسلامی، 1372.
54/34. معجم اعلام الشیعه؛ السید عبدالعزیز الطباطبائی، قم، مؤسسة آل البیت علیهم السلام لاحیاء التراث، 1417 ق.
55/35. معجم مؤلفی الشیعه؛ علی الفاضل القائینی النجفی، وزارت ارشاد اسلامی، 1405 ق.
56/36. مشاهد العترة الطاهرة و اعیان الشیعه؛ سیدعبدالرزاق کمونه حسینی.
57/37. مؤلفوالشیعة فی صدر الاسلام؛ السید عبدالحسین شرف الدین، بغداد.
58/38. مفسران شیعه؛ محمدعلی شفیعی، دانشگاه شیراز، 1349 ش.
59/39. مشاهیر تشیع در افغانستان؛ عبدالمجید ناصری داودی.
60/40. معالم العلماء فی فهرس کتب الشیعة و اسماء المصنفین؛ ابن شهر آشوب مازندرانی، نجف، مطبعه حیدریه، 1380 ق.
61/41. مستدرکات عیان الشیعه؛ حسن الامین، بیروت، دارالتعارف للمطبوعات، 1412 ق.
62/42. من اعیان الشیعه (ابوعلی الفارس، حیاته و مکانته بین ائمة العربیة و آثاره فی القراءات و النحو)؛ عبدالفتاح اسماعیل شلبی،قاهره،دارنهفته مصر،1388ق.
63/43. نسمة السحر بذکر من تشیع و شعر؛ یوسف بن یحیی حسنی، با تحقیق کامل سلمان الجبوری، بیروت، دارالمورخ العربی، 1420 ق.
ج. کتاب های تحقیقی شیعه، در زمینه مسائل کلامی و مذهبی شیعه (شناخت اصول و مبانی اعتقادی)
64/1. آغاز دانش با اصول عقاید شیعه؛ عباس مخبر دزفولی، تهران، کتابخانه صدر، بی تا.
65/2. آراء حول المرجعیة الشیعیه؛ جمعی از محققان، بیروت، دارالروضه، 1415 ق.
66/3. الامامیة عند الشیعه؛ محمدجواد خراسانی، چاپ مشعل آزادی، 1396 ق.
67/4. اسلام در پرتو تشیع؛ حسین خراسانی، تهران، چاپخانه میهن، 1336 ش.
68/5. احیاء الشیعة فی مذهب الشیعه؛ الشیخ محمد الخالص، بغداد، 1382 ق.
69/6. اصل الشیعة و اصولها؛ شیخ محمدحسین کاشف الغطاء، قم، مؤسسه امام علی علیه السلام ، 1415 ق.
70/7. اسلام و شیعه؛ چهرگانی تبریزی، تبریز، سروش، 1323 ش.
71/8. اصول تشیع؛ ابراهیم انصاری زنجانی، تهران، 1354 ش.
72/9. اصول اعتقادات شیعه؛ سیدجعفر موسوی اردبیلی، تهران، مرتضوی، 1348 ش.
73/10. الاسلام علی شوء التشیع؛ حسین خراسانی، تهران، مطبعه آفتاب.
74/11. الامامة فی اهم الکتب الکلامیة وعقیدة الامامیه؛ السیدعلی الحسینی المیلانی، قم، منشورات الشریف الرضی، 1372ش.
75/12. امامت از دیدگاه تشیع؛ محمدحسین مظفر، ترجمه حبیب الله رهبر، تهران.
76/13. ارمغان تشیع؛ گروهی از نویسندگان، مشهد، معارف اسلام و قرآن، 1347 ش.
77/14. احقاق الحق لابطال الباطل برد ابطال اصول الشیعه بالدلائل العقلیه؛ سیدامیر کاظم رئیس، نگینه، (به زبان اردو).
78/15. احیاء الشریعة فی مذهب الشیعه؛ محمد بن محمدمهدی الکاظمی الخالصی، بغداد، 1370 ش.
79/16. از مبدأ تا معاد در معارف و اصول عقاید شیعه؛ اسماعیل مرعشی، اهواز.
80/17. اصول شیعه؛ سیدریاض الدین صاحب قبله، حیدرآباد رکن، سیرت زهرا کمیتی، 1380 ش.
81/18. اصباح الشیعة بمصباح الشریعه؛ قطب الدین البیهقی الکیدری، قم، مؤسسة الامام الصادق علیه السلام ، 1416 ق.
82/19. اصول پنج گانه شیعه؛ سیدجعفر موسوی(اردبیلی)، تهران، مرتضوی، 1348 ش.
83/20. اصول عقاید دینی و مذهبی شیعه؛ خسرو مؤدب کازرونی.
84/21. اکذوبة تحریف القرآن بین الشیعة و السنه؛ رسول جعفریان، تهران، معاونت روابط بین الملل سازمان تبلیغات اسلامی، 1406 ق.
85/22. امامت و تشیع براساس قرآن و سنت، عقل برای ارائه منابع و عقاید شیعه اثنی عشریه؛ علی اکبر محب الاسلام، 1366 ش.
86/23. اگر پاپ و مارکس نبودند، به ضمیمه شیعه مصلحتی و مصلحت شیعه؛ علی شریعتی، نشر حجت، بی تا.
87/24. الایدئولوجیا الشیعه فی رثاء الحسین علیه السلام ؛ محمدکامل سلیمان، بیروت، دارالکتاب اللبنانی، 1402 ق.
88/25. اسلام و تشیع؛ ضیاءالدین بن محمد استرآبادی، تهران، کتابخانه مسجد چهل ستون، 1358 ش.
89/26. اسلام و تشیع؛ سیدمصطفی سیادتی، تهران، مکتب قرآن، 1408 ق.
90/27. بشارة الشیعه؛ ملامحسن فیض کاشانی، در مجموعه رسائل، چاپ سنگی، 1311 ق.
91/28. بشارة المصطفی صلی الله علیه و آله وسلم لشیعة المرتضی علیه السلام ؛ ابوجعفر عمادالدین الطبرسی، تحقیق جواد القیومی، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، 1402 ق.
92/29. بداء از نظر شیعه؛ سیدعلی فانی اصفهانی، ترجمه سیدمحمدباقر بنی سعید لنگرودی، قم، داوری، 1395 ق.
93/30 بین الشیعة و اهل السنه؛ سلیمان دنیا، بغداد، ذرارة الاوقاف ادارة الثقافه.
94/31. پاسخ به بداندیشان یا حمایت از اسلام و تشیع؛ محمدعلی انصاری.
95/32. پاسخ داروی یا بررسی عقائد شیعه؛ حسین کاشانی، تهران، کتاب فروشی اسلامیه، 1345 ش.
96/33. پیام ایران به نجد، حجاز و مصر(امام به عقیده ما شیعه امامیه ناخدا است نه خدا...)؛ میرزا خلیل کمره ای، تهران، کتابخانه شمس، 1382 ش.
97/34. پاسخ شبهاتی پیرامون مکتب تشیع؛ عباس علمی موسوی، ترجمه احمد بهشتی، تهران، سازمان تبلیغات اسلامی.
98/35. تشکیلات مذهب شیعه؛ ابومحمد وکیلی قمی، تهران، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، 1345ش.
99/36. تشیع سرخ؛ علی شریعتی، تهران، 1365 ش.
100/37. تشیع مولود طبیعی اسلام؛ سید محمد باقر صدر، ترجمه و پاورقی ها از علی حجتی کرمانی، تهران، روزبه، کتابخانه بزرگ اسلامی، 1345 ش.
101/38. تعالیم و عقاید شیعه؛ محمدرضا مظفر، ترجمه محمد مجتهدی شبستری، تهران، محمدی، 1347 ش.
102/39. تحقیقی کوتاه درباره شیعه؛ یحیی نوری، انتشارات فراهانی، تهران بازار بین الحرمین.
103/40. تشیع یا اسلام راستین؛ شهید سیدمحمدباقر صدر، ترجمه علی اکبر مهدی پور، تهران، روزبه.
104/41. تحفة الشیعه در اثبات رجعت؛ سیدحسین موسوی ارومی، قم، کتاب فروشی حقیری، 1358 ش.
105/42.تشیع پایگاه انقلاب؛سرشار، قم، هجرت، بی تا.
106/43. تحفة الامامیة فی حقیقة مذهب الشیعه؛ محمد علی گلستانی اصفهانی، بمبئی، بی نا، 1340 ق.
107/44. تحفة المهدیة و تحفة الشیعة در رجعت و علائم ظهور...؛ حسین عرب باغی، تهران، کتاب فروشی مؤمنی زاده، یلدا، حقیری، 1347 ش.
108/45. تشیع و اسلام،(ترجمه کتاب التشیع و الاسلام)؛ سیدمحمدباقر صدر، با ترجمه و مقدمه علی حجتی کرمانی، قم، مرکز بررسی های اسلامی، 1354 ش.
109/46. التشیع، ظاهرة طبیعیة فی اطار الدعوة الاسلامیه؛ السید محمدباقر الصدر، قاهره بی نا، 1397 ق.
110/47. تشیع؛ دائرة المعارف تشیع، سعید محبی، تهران، 1373 ش.
111/48. تشیع یا مکتب نهایی انسان ها؛ شیخ قاسم اسلامی، بی نا، 1352 ش.
112/49. تذکرات دیانتی در حقیقت تشیع؛ مشهد، تهران، تبریز، (غلامرضا کتاب فروشی، حجره صمدی، آقای سروش)، 1324 ش.
113/50. چگونه شیعه باشیم؟(راه و رسم پیشوایان شیعه، ترجمه کتاب اخلاق الائمه و آداب الشیعه)؛ ملامحسن فیض کاشانی، ترجمه اسدالله ناصح، تهران، کانون انتشارات محمدی، 1353 ش.
114/51. چهار رساله (اسلام، تشیع، اصل امامت و...)؛ یحیی نوری، تهران، بنیاد علمی و اسلامی مدرسه، 1361 ش.
115/52. چرا باید فقط شیعه باشیم؟؛ میرسیداحمد اوضاتی، تهران، پایگاه اسلامی مسجد الرحمن.
116/53. چرا شیعه شدم؟(مناظره مستر جان احمد با علمای اسلامی)؛ محمد رازی، تهران، فراهانی، بی تا.
117/54. چگونه و چرا شیعه شدم؛ رضا آقایانس جواد، تهران، 1350 ش.
118/55. چرا مذهب شیعه را انتخاب کردم؟؛ ترجمه ونگارش حسین حقانی زنجانی، تهران، انتشارات اسلامی،1350 ش.
119/56. چرا مذهب تشیع را انتخاب کردم؟(ترجمه کتاب لماذا اخترت مذهب التشیع)؛ محمدامین مرعی انطاکی، ترجمه محمدحسن مرعشی شوشتری، تهران، کتابخانه صدر، 1349 ش.
120/57. الحصون المنیعة فی رد ما اورده صاحب المنار فی حق الشیعه؛ شام، 1327 ق.
121/58. حقائق عن الشیعه؛ صادق مهدی الحسینی، کربلا، منشورات هیئة دعاة النشر الدینی، 1379 ق.
122/59. حدیقة الشیعة؛ احمدبن محمد مقدس اردبیلی، تهران، گلی، 1353 ش.
123/60. حیوة النفس(رساله استدلال حیوة النفس در اصول عقاید اسلام و شیعه)؛ احمدبن زین الدین احسائی، ترجمه سیدکاظم رشتی، مکتب شیعیان، تبریز، 1396 ق.
124/61. خصائص الشیعة(التی جاءت بهاالشریعه)؛ سیدمحمد مهدی موسوی کاظمی قزوینی،بغداد، 1341 ق.
125/62. درس هایی درباره مکتب شیعه؛ سیدمحسن موسوی گرگانی، ترجمه محمدبحرینی کاشمری، قم، شفق.
126/63. دفاع از حریم تشیع؛ ابوالفتوح رازی، ترجمه محمد محمدی اشتهاردی، قم، مهر، 1354 ش.
127/64. الدفاع عن الشیعه؛ عزالدین آل یس، بغداد، بی نا، 1352 ق.
128/65. روح التشیع؛ عبدالله نعمه، بیروت، دارالفکر اللبنانی، 1405 ق.
129/66. رساله فلسفه مذهب شیعه؛ سیدسلطان رضا عقیلی، دهلی(به زبان اردو).
130/67. رهبری در تشیع؛ روح الله حسینیان، تهران، سازمان تبلیغات اسلامی، 1371 ش.
131/68. رجعت از نظر شیعه؛ نجم الدین طبسی، قم، 1359 ش.
132/69. ریشه شیعه و پایه های آن؛ محمدحسین آل کاشف الغطاء، ترجمه علی رضا خسروی، تهران، شرکت سهامی چاپ، 1317 ش.
133/70. الرسول و الشیعه؛ تهران، انتشارات مسجد چهل ستون.
134/71. رد هفوات شیعه بمکابرات شنیعه؛ محمدماه عالم صاحب قبله چشتی، لکهنو، بی نا، 1337 ق (به زبان اردو).
135/72. سراج الشیعة و آداب الشریعه؛ عبدالله مامقامی، گیلان، مرتضویه، 1348 ش.
136/73. سرّ تفوق شیعه در اسلام؛ حسین عمادزاده، تهران، مکتب قرآن.
137/74. شناخت شیعه؛ حسن سعید، ترجمه مهدی پیشوایی، تهران، مدرسه چهل ستون، 1359 ش.
138/75. شناخت شیعه پیروان علی علیه السلام ؛ حسین عمادزاده،تهران،مکتب قرآن.
139/76. شیعه چه می گوید؟؛ مهدی سراج انصاری، قم، علمیه، 1385 ق.
140/77. الشیعه؛ محمدصادق السید محمدحسین الصدر، بغداد، مطبعة الکرخ، 1352 ق.
141/78. شیعه در اسلام؛ سیدموسی سبط، تهران، چاپخانه عالی، 1329 ش.
142/79. الشیعة و الرجعه؛ محمدرضا الطبسی النجفی، نجف.
143/80. الشیعة فی القرآن؛ صادق الحسینی الشیرازی، بیروت.
144/81. شیعه اثناعشری در اسلام؛ محمدحسن کاشانی نجفی، تهران.
145/82. الشیعة الاثنی عشریة(فی الاسلام الایرانی، جوانب روحیة و فلسفیه)؛ هنری کربن، ترجمه ذوقان قرقوط، قاهره، مکتبة مدبولی 1413 ق.
146/83. شیعه از دیدگاه پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله وسلم ؛ نوری و حسینی، تهران، کتابخانه مدرسه چهل ستون جامع، 1395 ق.
147/84. الشیعة بین الحقائق و الاوهام؛ السیدمحسن الامین، بیروت.
148/85. الشیعة فی عقائد و احکامهم؛ السید امیرمحمد الکاظمی القزوینی، کویت.
149/86. شیعه کیست و تشیع چیست؟(ترجمه الشیعة و التشیع)؛ محمدجواد مغنیه، ترجمه علی اکبر کسائی، تهران، اقبال، 1344 ش.
150/87. شیعه و عاشورا؛ محمدجواد مغنیه، ترجمه فیروز حریرچی، تهران، پدیده، 1344 ش.
151/88. شیعه علی علیه السلام ؛ احمد صادقی اردستانی، یزد، کانون انتشارات جوادیه، 1356 ش.
152/89. الشیعة والتشیع؛ محمدجواد مغنیه، بیروت، دارالجواد، 1409 ق.
153/90. شب های پیشاور در دفاع از حریم تشیع؛ محمدبن علی اکبر سلطان الواعظینی، تهران، کتاب فروشی اسلامیه، 1342 ش.
154/91. الشیعة والاقتباع لیوم الطف؛ محمدبن مهدی خالصی،بغداد،1332 ق.
155/92. الشیعة معتقدا و مذهبا؛ صابر طعیمه، بیروت، مکتبة الثقافه، 1408 ق.
156/93. الشیعة فی المیزان؛ محمدجواد مغنیه، بیروت، دارالجواد، 1409 ق.
157/94. شیعه در پیشگاه قرآن و اهل بیت علیه السلام (ترجمه جلد 15 بحارالانوار)؛ علامه محمدباقر مجلسی، تهران، کتابخانه مسجد حضرت ولی عصر(عج)، 1397 ق.
158/95. شیعه(مجموعه آثار)؛ علی شریعتی، حسینیه ارشاد، تهران.
159/96. شیعة الهدی(در رد موسی جاراللّه در کتابش به نام الوشیعه)؛ شیخ مهدی حجار نجفی، بصره.11
160/97. الشیعة و الامامه؛ شیخ محمدحسین مظفر، 1370 ق.12
161/98. الشیعة فی رد العروبة فی المیزان(تألیف عبدالرزاق الحصان)؛ سیدمحمدصادق بن سید محمدحسینی صدرالدین کاظمی، بغداد.13
162/99. شیعه در اسلام؛ سیدموسی آقامیر، تهران، 1369 ق.14
163/100. الشیعه و الاسلام؛ شیخ عبدالحسین غروی تبریزی.15
164/101.الشیعة و المنار(در رد اعتراضات مجله «المنار» بر شیعه)؛علامه سیدمحسن امینی، بیروت، 1328 ق.16
165/102 شیعیت (بررسی عقاید و آداب شیعه به زبان انگلیسی)؛ شیخ پادشاه حسین هندی، 1356 ق.17
166/103. شیعه در حدیث دیگران؛ مهدی محقق، تهران، شرکت سهامی انتشار، 1362 ش.
167/104. شیعه شناسی از نظر فریقین؛ سیدمحمد علی کاظمینی بروجردی، تهران، مشعل، 1353 ش.
168/105. شیعه کیست و مبنا و مستنداتش چیست؟؛ مصطفی بازرگان، تهران، چاپخانه شمس، 1349 ش.
169/106. شیعه می پرسد؛ سیدعلی اکبر موسوی (محب الاسلام)، تهران، مرتضوی، 1355 ش.
170/107. شیعه و تشیع؛ محمدجواد مغنیه، ترجمه سیدشمس الدین مرعشی، قم، مجمع ذخائر اسلامی، 1355 ش.
171/108. شیعه و مهدویت؛ حبیب الله مزروقی شمیرانی، قم، علامه 1345 ش.
172/109. شیعه و نبوت؛ علی گلزاده غفوری، تهران، الفتح.
173/110. شیعه و امامت؛ محمدحسین مظفر، ترجمه محمود عابدی، تهران، مؤسسه اهل البیت علیهم السلام ، 1361 ش.
174/111. شیعه و تهمت های ناروا؛ محمد جواد شری، ترجمه محمدرضا عطائی،مشهد،آستان قدس رضوی، 1366 ش.
175/112. الشیعة والتصحیح الصراع بین الشیعة و التشیع؛ موسی موسوی، قاهره، الزهراء للاعلام العربی، 1409 ق.
176/113. شیعه یک حزب تمام؛ علی شریعتی، تهران، حسینیه ارشاد.
177/114. شیعه پاسخ می دهد؛ سیدرضا حسینی نسب، نشر مشعر، 1374 ش.
178/115. شیعه و شورا؛ حزب جمهوری اسلامی.
179/116. شیعه امامیه در برابر قرآن؛ عائشه یوسف المناعی، قم، ششمین کنفرانس بین المللی وحدت اسلامی، مجمع جهانی تقریب مذهب اسلامی، 1372 ش.
180/117. شبهات حول الشیعه؛ ابوطالب تجلیل تبریزی، قم، دارالقرآن الکریم، 1417 ق.
181/118. صفات شیعه؛ شیخ صدوق، تهران، انتشارات اعلمی.
182/119. صفات الشیعه(طبعت مع فضائل الشیعة و مصادقة الاخوان)؛ شیخ صدوق، تحقیق و نشر مؤسسه الامام المهدی(عج)، قم، 1410 ق.
183/120. ظهور شیعه به ضمیمه مصاحبه پروفسور کربن؛ محمدحسین طباطبائی، تهران، مرصاد، کانون انتشارات جیبی، 1356 ش.
184/121. عدل از دیدگاه تشیع؛ محمد محمدی ری شهری،قم،1354 ش.
185/122. عزاداری از دیدگاه مرجعیت شیعه؛ علی ربانی خلخالی.
186/123. عقائد الشیعه؛ اطهربن بروجردی، تبریز، مطبعه آقامشهدی، 1331 ق.
187/124. عقاید شیعه در دین و توحید؛ حسن ترسلی کاشانی، مشهد، خراسانی، 1397 ق.
188/125. عقاید و اعتقادات شیعه؛ محمدولی شفیعی، تهران، مصطفوی، 1349 ش.
189/126. عقائد الشیعه؛ ملاعلی اصغر نیّر بروجردی، تهران، اسلامیه، 1322 ق.
190/127. علی و الشیعه؛ نجم الدین شریف العسکری، نجف، آداب.
191/128. عقیدة الشیعه(فی الامام الصادق و سائر الائمة علیهم السلام )؛ السید حسین یوسف مکی العاملی، بیروت، دارالاندلس، 1382 م.
192/129. عقائد الشیعة الامامیة الاثنی عشریه؛ سید ابراهیم موسوی زنجانی، نجف، آداب، 1387 ق.
193/130. عقیدة الشیعة الامامیه(عرض و دراسة)؛ هاشم معروف الحسنی، بیروت، دارالکتاب اللبنانی، 1376ق.
194/131. قرآن در اسلام از دیدگاه تشیع؛ علامه سیدمحمدحسین طباطبائی، قم،جامعه مدرسین حوزه علمیه،1375ش.
195/132. کتاب نداء تشیع؛ تقی شریف کاشانی، تهران، 1324 ش.
196/133. کتاب الشیعه(من اصحاب الحدیث)؛ ابوالعباس احمدبن محمدبن سعید، معروف به ابن عقده، م 333 ق.18
197/134. کتاب الشیعه(من اصحاب الحدیث و طبقاتهم)؛ قاضی ابوبکر جعابی.19
198/135. گفتار شیعه در اصول و فروع؛ شمس الدین نجفی، 1349 ش.
199/136. گفت وگوهای شیرین یک نفر زن شیعه به نام حسنیه؛ سیدعلی اکبر شعفی، تهران، 1343 ش.
200/137. گفت وگوهای یک زن شیعه با علمای سنی؛ ابراهیم استرآبادی، اصفهان.
201/138. لماذا نحن الشیعه؟؛ محمدالرضی الرضوی، قاهره، مطبوعات النجاح بالقاهره، 1398 ق.
202/139. مع الشیعة الامامیه؛ شیخ محمد مغنیه، بیروت، مکتبة الاندلس، 1956م.
203/140. مسارالشیعه؛ شیخ مفید.
204/141. مسؤولیت شیعه بودن؛ علی شریعتی، تهران، انتشار، 1350 ش.
205/142. معنویت تشیع و 22 مقاله دیگر؛ محمدحسین طباطبائی، تهران، اندیشه، 1355 ش.
206/143. مبانی تفکر شیعه؛ محمدرضا مظفر، ترجمه جمال موسوی، تهران،کتابخانه بزرگ اسلامی، 1358 ش.
207/144. مبانی دین و مذهب شیعه؛ سیداحمد نجفی خردمند، قم، دارالتبلیغ اسلامی، 1350 ش.
208/145. مذهب شیعه و اعتقاد ما؛ سیدمحمد مهدی علومی، تهران، علمی، 1344 ش.
209/146. معارف الشیعه؛ علی گرامی، شیراز، کتاب فروشی اسلام.
210/147. منشور عقاید امامیه (شرحی گویا و مستدل از عقاید شیعه اثناعشری)؛ جعفر سبحانی، قم، مؤسسه الامام الصادق علیه السلام ، 1376 ش.
211/148. مسائل اعتقادی از دیدگاه تشیع(ترجمه کتاب عقائد الامامیه)؛ محمدرضا مظفر، ترجمه محمد محمدی اشتهاردی، قم، 1364 ش.
212/149. منابع اندیشه مذهبی شیعه؛ علی شیروانی، قم، شفق.
213/150. معاد از دیدگاه فرق اسلامی شیعه، معتزله، اشاعره؛ محمدابراهیم ایزدخواه، تهران، هفتمین کنفرانس بین المللی وحدت اسلامی، 1373 ش.
214/151. مناهج المعارف یا فرهنگ عقائد شیعه؛ میرسیدابوالقاسم جعفر موسوی خوانساری، با مقدمه و حواشی میرسیداحمد روضاتی،تهران، 1351 ش.
215/152. نظریة الامامة لدی الشیعة الاثنی عشریه؛ احمد محمودصبحی، بیروت، دارالنهفتة العربیه، 1411 ق.
216/153. وظایف الشیعه(شرح دعای ندبه)؛ عباسعلی ادیب، اراک، ربانی، 1341 ش.
217/154. ولایت از دیدگاه مرجعیت شیعه؛ محمد مقیمی و امیر معراجی، تهران.
218/155. ویژگی های فکری شیعه؛ محمدرضا مظفر، ترجمه خلخالی، مکتبة النجاح.
219/156. هدیة التشیع؛ الشیخ احمد الوائلی، بیروت، دارالزهد، 1400 ق.
د. کتاب های شیعه در زمینه فرق و مذاهب (شناخت فرقه ها و نحله های اسلامی و شیعی و مباحثات دانشمندان و چهره های برجسته شیعه با دیگران)
220/1. پنجمین مجمع علمای شیعه و سنی افغانستان؛ تهران، مؤسسه فرهنگی ثقلین، 1377 ش.
221/2. تاریخ شیعه و فرقه های آن تا قرن چهارم؛ محمد جواد مشکور، تهران، کتاب فروشی اشراقی، 1362 ش.
222/3. التحفة الاثنی عشریة فی الرد علی فرق الشیعه(تلخیص و ترجمه تحفة الاثنی عشریة)؛ السید محمود شکری الالوس.
223/4. تحقیقی کوتاه پیرامون رابطه تشیع و تسنن؛ رسول جعفریان، اراک، جهاد دانشگاهی، 1365 ش.
224/5. ترجمه فرق الشیعه؛ ابوالقاسم سعدبن عبدالله اشعری قمی، تهران.
225/6. تصوف و تشیع؛ هاشم معروف الحسنی، ترجمه سیدمحمد صادق عارف، مشهد، بنیاد پژوهش های آستان قدس رضوی، 1369 ش.
226/7. تلخیص المؤمنین عن مکاند الشیخیین المعروف به فرق بین الشیعة و الشیخی؛ خواجه معین الدین چشتی، کانپور.
227/8. حقیقت مذهب حنفیه بجواب حقیقت مذهب شیعه؛ نورحسین صاحب صابر، لاهور، اصنی عشری، (زبان اردو).
228/9. دراسة عن الفرق فی تاریخ المسلمین الخوارج و الشیعه؛ احمد محمد احمد جلی، ریاضی، مرکز الملل فیصل للبحوث والدراسات الاسلامیه، 1408 ق.
229/10. الشیعة بین الاشاعرة المعتزله؛20 هاشم معروف الحسن، مصر.
230/11. الشیعة و التشیع فرق و تاریخ؛ احسان الاهی ظهیر، لاهور، ادارة ترجمان السنه، 1404 ق.
231/12. الشیعة والوهابیه؛ علامه سیدمهدی موسوی قزوینی کاظمی.21
232/13. علماء الشیعة و الصراع مع البدع و الخرافات الدخیلة فی الدین؛ الشیخ محمد الخالص، بیروت و لندن، دارالفارابی، دارالینابیع، دارالنهر و دارالحکمه، 1418 ق.
233/14. فرق الشیعه؛ حسن بن موسی نوبختی، نجف، مطبعه حیدریه، 1355 ق.
234/15. گفت وگوهای شیعه و جالب (ترجمه الاحتجاجات العشره)؛ آیت الله طاهری شیرازی، ترجمه محمد محمدی اشتهاردی، قم، انتشارات مؤسسه مطبوعاتی علامه، 1349 ش.
235/16. مناظرات ده گانه با علمای اهل سنت پیرامون بعضی عقائد شیعه؛ السید عبدالله الشیرازی، ترجمه محمد محمدی اشتهاردی، مشهد، مدرسه علمیه امام امیرالمؤمنین علیه السلام ، 1359 ش.
236/17. مناظره و بحث آزاد بهایی از شیعه، سنی، صوفی، مسیحی، مادی؛ حسن مصطفوی.
237/18. هم بستگی میان تصوف و تشیع(ترجمه الصلة بین التصوف و التشیع)؛ کامل مصطفی شیبی، ترجمه، تلخیص نگارش علی اکبر شهابی، دانشگاه تهران، 1354 ش.
ه. کتاب های مخالفان و نویسندگان غیرشیعی در تبیین، نقد و یا رد اعتقادات و اندیشه های مذهبی شیعه
238/1. اصول مذهب الشیعة الامامیة الاثنی عشریه؛ ناصربن عبدالله بن علی القفاری، 1415 ق.
239/2. اصول العقیدة بین المعتزلة و الشیعة الامامیه؛ عائشة یوسف المناعی، قطر، دارالثقافه، 1412 ق.
240/3. اثر التشیع علی الروایات التاریخیة فی القرن الاول الهجری؛ عبدالعزیز محمدنور ولی، المدینة النبویه، دارالخضیری للنشر و التوزیع، 1417 ق.
241/4. الاحزاب المعارضه فی صدر الاسلام، الخوارج والشیعه؛ ولهاوزن و یولیوس، ترجمه عبدالرحمن بدوی، قاهره، مکتبة النهضة المصریه، 1958 م.
242/5. الامام جعفر الصادق رائد السنة و الشیعه؛ عبدالقادر محمود، مصر.
243/6. الخطوط العریضة للاسس التی قام علیها دین الشیعة الامامیة الاثنی عشریه؛22 محب الدین الخطیب، قاهره، 1388 ق.
244/7. السیادة العربیة والشیعة والاسرائیلیات فی عهد بنی امیه؛ فان فلوتن، تعریب حسن ابراهیم حسن و محمد زکی ابراهیم،القاهره،النهضة المصریه،1965م.
245/8. الشیعة والقرآن؛ احسان الاهی ظهیر، پاکستان، ادارة ترجمان السنة، 1403 ق.
246/9. الشیعة و تحریف القرآن؛ محمد مال الله، با مقدمه محمد احمد النجفی، عربستان، مکتبة ابن تیمیه، 1409 ق.
و. کتاب ها و رسائل تاریخی (درباره تاریخ و زمینه های پیدایش و سیر تطور شیعه از آغاز تا کنون، مناسبات فرهنگی سیاسی و پیشینه علمی ادبی)
247/1. آل بویه، نخستین سلسله قدرتمند شیعه(نموداری از زندگی جامعه اسلامی در قرن های چهارم و پنجم)؛ علی اصغر فقیهی، تهران، صبا، 1366 ش.
248/2. آشنایی با حوزه های علمیه شیعه؛ سید حجت موحد ابطحی، حوزه علمیه اصفهان، 1365 ش.
249/3. امیرمؤمنان و آذربایجان، دولت های شیعه در تاریخ؛ محمدجواد مغنیه، ترجمه محمد آیت اللهی، تبریز، روزنامه مهدآزادی، 1346 ش.
250/4. الادب فی ظل التشیع؛ عبداللّه نعه، صیدا، 1372 ش.
251/5. اثر الشیعة الجعفریه (فی تطویر الحرکة الفکریة فی بغداد و منهم الفیلسوف الکندی)؛ الشیخ عبدالواحد الانصاری، بغداد.
252/6. ایرانیان مسلمان در صدر اسلام و سیر تشیع...؛ محمد محمدی اشتهاردی، تهران، سازمان تبلیغات اسلامی، 1371 ش.
253/7. ادبیات انقلاب در شیعه؛ صادق آئینه وند، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، 1359 ش.
254/8. بینش تاریخی شیعه (سخنرانی)؛ علی شریعتی، تهران، انتشارات جواد، 1357 ش.
255/9. پژوهشی در تاریخ حدیث شیعه؛ مجید معارف، تهران، مؤسسه فرهنگی و هنری ضریح، 1374 ش.
256/10. تحفه تشید در تاریخ اولین امارت شیعه؛ علی اکبر تشید، مجله تاریخی، 1324 ش.
257/11. تاریخ تدوین حدیث و تذکره شیعه محدثین؛ مولانا سیدمرتضی حسین صاحب قبله، رادپسندی،(به زبان اردو).
258/12. تاریخ فقه شیعه؛ محمد مهدی الآصفی، ترجمه عبدالرضا محمد حسین زاده، قم، قدس، 1372 ش.
259/13. تاریخ شیعه و علل سقوط بنی امیه؛ فان فلوتن، ترجمه سیدمرتضی هاشمی حائری، تهران، اقبال، 1325 ش.
260/14. تاریخچه انشقاق اسلام به دو فرقه شیعه و سنی؛ فقیر محمد مردوخ، 1341 ش.
261/15. تاریخ شیعه؛ علامه محمدحسن مظفر، ترجمه و نگارش سیدمحمدباقر حجتی، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، 1368 ش.
262/16. تاریخ الامامیة و اسلامهم من الشیعة منذ نشاة الشیع حتی مطلع القرن الرابع الهجری؛ عبدالله فیاضی، بیروت، منشورات مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، 1395 ق.
263/17. تاریخ انتشار تشیع در ایران؛ اصحابی دامغانی، قم، 1350 ش.
264/18. تاریخ تشیع اصفهان از دهه سوم قرن اول تا پایان قرن دهم؛ مهدی بن محمد باقر فقیه ایمانی،تهران،1374ش
265/19. تاریخ تشیع در ایران؛ احمد مشکوة کرمانی، تهران، 1358 ش.
266/20. تاریخ سیاسی صدر اسلامی، شیعه و خوارج؛ ترجمه محمود افتخارزاده، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، 1375 ش.
267/21. تاریخ تشیع در ایران (از آغاز تا قرن هفتم هجری)؛ رسول جعفریان، تهران، سازمان تبلیغات اسلامی، 1368 ش.
268/22. تاریخ گسترش تشیع در ری؛ رسول جعفریان، تهران،آستان مقدس حضرت عبدالعظیم، 1371 ش.
269/23. تأسیس الشیعة الکرام لعلوم الاسلام؛ السیدحسن الصدر، انتشارات اعلمی.
270/24. التشیع و اثره فی شعر العصر العباسی الاول؛ محسن غیاض، با مقدمه شرقی شیف، بغداد، جامعة بغداد، 1973 ق.
271/25. تشیع، مقاومت و انقلاب؛ جمعی از نویسندگان، بی نا، 1368 ش.
272/26. تشیع و مشروطیت در ایران و نقش ایرانیان مقیم عراق؛ عبدالهادی حائری، تهران، امیرکبیر، 1360 ش.
273/27. التشیع، نشأته... معالمه؛ هاشم الموسوی، قم، مرکز الغدیر للدراسات الاسلامیه، 1414 ق.
274/28. التشیع، نشوه، مراحله، مقوماته؛ السید عبدالله الغریفی، بیروت، دارالمراسم للاعلام، 1411 ق.
275/29. تشیع، سیری در فرهنگ و تاریخ تشیع؛ دائرة المعارف تشیع، تهران، 1373 ش.
276/30. تشیع و تصوف تا آغاز سده دوازدهم هجری؛ کامل مصطفی شیبی، ترجمه علی رضا ذکاوتی قراگزلو، تهران، امیرکبیر، 1359 ش.
277/31. تشیع و ستم گران تاریخ؛ سیدعلی صدر،تهران،مسعود،1361 ش.
278/32. تشیع در مسیر تاریخ؛ سیدحسین محمد جعفری، ترجمه سید محمد تقی آیت اللهی، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، 1373 ش.
279/33. التشیع بین جبل عامل و ایران؛ علی مروة، لندن، ریاض الریس للکتب و النشر.
280/34. تشیع در هند؛ جان نورمن هالیستر، ترجمه آزرمیدخت مشایخ فریدنی، تهران، مرکز نشر دانشگاهی، 1373 ش.
281/35. تشیع علوی و تشیع صفوی؛ علی شریعتی، 1352 ش.
282/36. تشکیل دولت صفوی و تعمیم مذهب تشیع؛ محمدکریم یوسف جمال، اراک، امیرکبیر، 1372 ش.
283/37. جغرافیای تاریخی و انسانی شیعه؛رسول جعفریان،قم،انصاریان،1371ش.
284/38. جنبش های شیعی در تاریخ اسلامی؛ هاشم معروف الحسنی، ترجمه سیدمحمدصادق عارف، تهران، آستان قدس رضوی، 1371 ش.
285/39. جامعه شناسی تشیع اثناعشری؛ اسماعیل نوری علاء، تهران، ققنوس، 1357 ش.
286/40. حلب و التشیع؛ ابراهیم نصراللّه ،بیروت، مؤسسة الوفاء، 1403 ق.
287/41. دیوان اشعار التشیع الی القرن الثالث/ التاسع؛ الطیب العشاش، بیروت، دارالغرب الاسلامی، 1997 م.
288/42. دولة التشیع فی بلاد الغرب؛ نجیب زبیب، با مقدمه محمدحسین بزی، بیروت،دارالامیر للثقافة والعلوم،1413ق.
289/43. دولت های شیعه در طول تاریخ؛ محمدجوادمغنیه، ترجمه محمدبحرینی کاشمری، قم، شفق.
290/44. دورالشیعة فی التاریخ؛ محمدجواد مغنیه، نجف.
291/45. راز شیعه بودن ایرانیان؛ داود الهامی، قم، نشر حجت، 1357 ش.
292/46. روش مبارزه تشیع با حکومت های طاغوتی؛ سیدرضا تقوی دامغانی، قم، انتشارات سراط، بی تا.
293/47. زمینه های تفکر سیاسی در اسلام در قلمرو تشیع و تسنن؛ محمد مسجد جامعی،تهران، الهدی، 1369 ش.
294/48. سهم شیعه در تأسیس و ابتکار علوم اسلامی؛ سیدعلی اکبر برقعی قمی، تهران.
295/49. الشیعه و فنون الاسلام(تلخیص کتاب تأسیس الشیعة الکرام لعلوم الاسلام)؛ آیت اللّه سید حسن صدر، صیدا، 1331ق.
296/50. الشیعة و فتحها الدول النصطوریه؛ [ناشناخته.]23
297/51. شیعیان لبنان؛ ترجمه خسروشاهی، قم، دارالتبلیغ اسلامی.
298/52. الشیعة والحاکمون؛ محمدجواد مغنیه، بیروت، دارمکتبة الهلالی، 1404 ق.
299/53. شیعه و زمامداران خودسر(ترجمه الشیعة والحاکمون)؛ محمدجواد مغنیه، ترجمه مصطفی زمانی، قم، 1343 ش.
300/54. الشیعة فی التاریخ(الشیعة و الامامه)؛ الشیخ محمد حسین المظفر، 1352 ق.24
301/55. الشیعة فی موکب التاریخ؛ جعفر سبحانی، قم، مؤسسه امام صادق علیه السلام ، 1413 ق.
302/56. الشیعة فی التاریخ؛ محمدحسین آل زین العاملی، صیدا، عرفان، 1357 ق.
303/57. شیعه و پایه گذاری علوم اسلامی (ترجمه الشیعة و فنون الاسلام)؛ سیدحسن صدر، ترجمه و پاورقی سیدمحمد مختار سبزواری،25تهران، انتشارات روزبه، 1357 ش.
304/58. شیعیان لبنان در کام طوفان؛ حرکة المحرومین.
305/59. شیعه در لبنان؛ سیدامام موسی صدر، تهران، بعثت، 1351 ش.
306/60. شیعه و عاشورا؛ محمدجواد مغنیه، ترجمه فیروزه حریرچی، تهران، پدیده، 1344 ش.
307/61. شیعه در مصر از عصر امام علی علیه السلام تا...؛ صالح الوردانی، ترجمه قاسم مختاری، سازمان تبلیغات اسلامی، 1376 ش.
308/62. صحنه های خونین از تاریخ تشیع در افغانستان از 1250 تا 1320 قمری؛حسین علی یزدانی،مشهد،1370ش.
309/63. العلویون فدائیو الشیعة المجهولون؛ الشیخ علی عزیز آل ابراهیم، کویت، 1396 ق.
310/64. علل ظهور تشیع در ایران و خصوصیات آن؛ محمدباقر حدادزاده، دانشکده حقوق و علوم سیاسی و اقتصادی دانشگاه تهران، 1335 ش.
311/65. فلسفه شورش های شیعه؛ محمود حکیمی، تهران، سید جمالی.
312/66. قیام های شیعه در تاریخ اسلام؛ صادق آئینه وند، تهران، سپاه پاسداران.
313/67. قدرت رهبران شیعه؛مهدی عسکری، نشر آملی.
314/68. مذهب تشیع و آرمان های ملی ایرانی؛ عسکر حقوقی، تهران، 1353 ش.
315/69. مناسبات فرهنگی معتزله و شیعه تا آغاز دوره المغول معتزله در شیعه؛ رسول جعفریان، تهران، سازمان تبلیغات اسلامی، 1372 ش.
316/70. مکتب تشیع در مسیر تاریخی؛ حسین خراسانی، تهران، محمدی، 1341 ش.
317/71. مختصر تاریخ الشیعه؛ احمد عارف الزین، صیدا، 1332 ق.
318/72. مسلمین شیعه در لبنان؛ میرابوالفتح دعوتی، تهران، بعثت، 1351 ش.
319/73. نشأة التشیع؛ السید طالب الخراسانی، قم، شریف رضی، 1412 ق.
320/74. ندای شیعه (چرا امام حسین قیام کرد؟)؛ میر سید احمدروضاتی،تهران،پایگاه اسلامی مسجد الرحمن.
ز. آثار و تألیفات در زمینه سیره و تاریخ زندگانی پیشوایان دینی (فضایل و مناقب، سیره اخلاقی، سیاسی و اجتماعی اهل بیت علیهم السلام )
321/1. اعیان الشیعه(زندگانی امام زین العابدین علیه السلام به ضمیمه رساله حقوق و کلمات قصار آن حضرت)؛ حسین وجدانی، تهران، امیرکبیر، 1361 ش.
322/2. امامان شیعه و جنبش های مکتبی؛ محمدتقی مدرسی، ترجمه حمیدرضا آژیر، مشهد، بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی، 1369 ش.
323/3. اخلاق جعفری شیعه اثناعشری؛ جعفر صبوری قمی، 1395 ق.
324/4. اخلاق الائمة و آداب الشیعه؛ ملامحسن فیض کاشانی، ترجمه اسدالله ناصح،کانون انتشارات محمدی،1353ش.
325/5. امام صادق علیه السلام ، مؤسس مذهب شیعه؛ گروهی از نویسندگان.
326/6. الامام جعفر الصادق، رائد السنة و الشیعه؛ عبدالقادر محمود، مصر.
327/7. پیشوای هشتم شیعیان؛ شیخ باقر ساعدی خراسانی، مشهد.
328/8. ثورة الشیعه، عصر امام حسن علیه السلام ؛ عباس سعیدی، تهران، بعثت، 1358 ش.
329/9. چهارده معصوم، خورشیدهای تابان عالم تشیع؛ محمدباقر رفیعی طاری، 1358 ش.
330/10. حیات فکری و سیاسی امامان شیعه؛ رسول جعفریان، قم، سازمان تبلیغات اسلامی، 1369 ش.
331/11. حضرت علی علیه السلام و شیعیانش؛ نجم الدین عسکری، ترجمه علی کرمی، تهران.
332/12. زندگی دهمین پیشوای شیعه، حضرت امام هادی علیه السلام ؛ مدرسی چهاردهی، تهران، غدیر، 1352ش.
333/13. شرح زندگانی چهارمین امام شیعه؛ علی پناه اشتهاردی، تهران، فروغی.
334/14. شیوه امامان شیعه؛ سادات حسینی، تهران، 1353 ش.
335/15. فرازهای حساس زندگی پیشوایان شیعه؛ حیدری قزوینی، تهران، رسالت قلم، 1398 ق.
336/16. فلسفه صلح دومین پیشوای شیعه؛ محمد مقیمی، تهران، معراجی.
337/17. مغز متفکر جهان شیعه؛ مرکز مطالعات اسلامی استراسبورگ، با مقدمه ذبیح اللّه منصوری، تهران، انتشارات جاویدان، 1354 ش.
338/18. مبارزات رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم و ائمه شیعه علیهم السلام با غلات؛ میرزا خلیل کمره ای، تهران، کتاب فروشی شمس، 1382 ق.
339/19. نقش پیشوایان شیعه در بازسازی جامعه؛ سیدمحمدباقر صدر، ترجمه علی اسلامی، روزبه.
340/20. هشتمین امام شیعیان، امام رضا علیه السلام ؛ علی غفوری، تهران.
ح. آثار و تألیفات در زمینه مسائل فقهی و احکام شرعی
341/1. اجتهاد و تقلید در اسلام و شیعه؛علامه سیدمحمدحسین طباطبائی،رسالت.
342/2. ارث الشیعه؛ عباس علی ادیب، طباطبائی، 1375 ش.
343/3. احکام الشیعة فی فتاوی المؤلف حضرت آیة اللّه العلامه الحاج میرزا حسن الحائری؛ حاج میرزا حسن حائری، تبریز، 1349 ش.
344/4. تحقیقی پیرامون اهمیت اذان و اقامه و سومین شهادت(اقتباس و ترجمه بخشی از کتاب ارزشمند اجماعیات فقه الشیعة، تألیف سیداسماعیل مرعشی)؛ ترجمه محمد محمدی اشتهاردی، قم، مسجد جمکران، 1376 ش.
345/5. دروس فی فقه الشیعه(تقریر دروس آیت اللّه سیدابوالقاسم خوئی)؛ محمد مهدی خلخالی، نجف، آداب، 1378 ق.
346/6. دین و شؤون و طرز حکومت در مذهب شیعه؛ حاجی شیخ اسداللّه مامقانی، 1335 ش.
347/7. ذکری الشیعه فی احکام الشریعه؛ شهید ثانی(محمدبن مکی العاملی)، مکتبة بصیرتی.
348/8. رسائل الشیعة فی احکام الشریعه؛26 السید محسن الکاظمی، 1320.
349/9. سیمای زن در آیینه فقه شیعه؛ زهرا گواهی، تهران، سازان تبلیغات اسلامی، 1369 ش.
350/10. مبانی فقهی شرایط قاضی در فقه شیعه و مذاهب چهارگانه؛ حمید انصاری، 1371 ش.
351/11. مسائلی از فقه شیعه؛ حاج سیدمحمد علی موحد ابطحی، قم، 1377 ش.
352/12. موسوعة البرغانی فی فقه الشیعه؛ محمد صالح البرغانی القزوینی الحائری، تهران، نمایشگاه دائمی کتاب، 1369 ش.
353/13. مستند الشیعة فی احکام الشریعه؛ ملامحمد مهدی النراقی، قم، انتشارات کتابخانه آیت اللّه مرعشی نجفی، 1405 ق.
354/14. مختلف الشیعه(فی احکام الشریعه)؛ علامه حلی، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، 1412 ق.
355/15. نکاح درفقه شیعه وانعکاس آن درقانون مدنی ایران و اهمیت اجتماعی نکاح؛ مرتضی جلیلی، تهران، 1331 ش.
356/16. نماز جمعه در روایات شیعه و سنی؛ محمدعلی تسخیری و محمود قانصوه، ترجمه مسلم صاحبی، سازمان تبلیغات اسلامی، 1365 ش.
357/17. نماز با ترجمه فارسی و اصول و فروع اولیه مذهب شیعه؛ رضا سراج، تهران، کتاب فروشی حافظ.
358/18. نگاهی به نظرات فقهی علمای شیعه و اهل سنت در شرایط معاملات؛ ناصر مکارم شیرازی، قم، مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، 1372 ش.
359/19. نماز شیعه، مطابق با فتاوی حاج سیدعبداللّه شیرازی و دیگر علما؛ منظور حسین اصغر نجفی، مکتبة اصغریه(به زبان اردو)
ط. آثار و کتاب های حدیثی شیعه
360/1. اربعین (چهل حدیث) به عقیده شیعه؛ سید علی مولانا تبریزی، 1349 ش.
361/2. اسرار آل محمد صلی الله علیه و آله وسلم (ترجمه اولین کتاب شیعه در زمان امیرالمؤمنین علیه السلام )؛ سلیم بن قیس.
362/3. تلخیص وسائل الشیعه؛ مهدی التبریزی الصادقی، قم، 1393 ق.
363/4. تفصیل وسائل الشیعة الی تحصیل مسائل الشریعه؛ شیخ حرعاملی،تهران،المکتبة الاسلامیه، 1403 ق.
364/5. جامع احادیث الشیعه؛ تحت اشراف حضرت آیت اللّه بروجردی، قم، مطبعه مهر، 1410 ق.
365/6. نهج البلاغه یا درس های انسان ساز مکتب تشیع؛ حسن سعید، تهران، انتشارات کنگره هزاره نهج البلاغه، 1359 ش.
فهرست الفبایی برخی از پایان نامه های کارشناسی ارشد و دکتری (رشته های الهیات، حقوق، علوم سیاسی و اقتصادی، تاریخ و ادبیات)
1. اولوالامر از دیدگاه تشیع و تسنن؛ محمد سلطان مرادی، راهنما: آیت اللّه محمدهادی معرفت، مرکز تربیت مدرس دانشگاه قم، 781377 ش.
2. ادله اثبات روح از نظر متکلمین شیعی، معتزلی و اشعری؛ طیبه فلاح زاده، راهنما: دکتر احمد احمدی، مرکز تربیت مدرس، دانشگاه قم، 781377 ش.
3. استخراج اصطلاحات فقهی کتاب کشاف اصطلاحات الفنون و مقارنه آن با فقه شیعه؛ صدیقه سجادی، راهنما: دکتر علی رضافیض، دانشکده الهیات تهران، 1369ش.
4. اخلاق در فقه شیعه؛ حسین صائب، راهنما: کاظم مدیر شانه چی، دانشگاه فردوسی مشهد، 731372 ش.
5. اندیشه سیاسی علمای شیعه در زمینه مشروطه خواهی از جنبش تحریم تنباکو تا به توپ بسته شدن مجلس (1270 1287ش)؛ ناصر جمال زاده، راهنما: حسین بشریه، دانشکده علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس تهران، 1376 ش.
6. اندیشه سیاسی فارابی و ارتباط آن با مذهب تشیع؛ بهرام منتظری، راهنما: دکتر علی اصغر حلبی، دانشکده علوم سیاسی دانشگاه امام صادق علیه السلام ، 1368 ش.
7. بررسی دیدگاه های مفسران معروف شیعه در زمینه علوم قرآن با طراحی تارنمای شیعی بر روی شبکه اینترنت؛ زهرا اخوان صراف، راهنما: آیت اللّه محمدهادی معرفت،دانشکده اصول الدین قم،1377ش.
8. بررسی انطباق احایث شیعه بر احادیث نبوی در آیات الاحکام؛ معصومه دولت آبادی، راهنما: دکتر مجید معارف، دانشکده اصول الدین قم، 1377 ش.
9. بررسی عصمت انبیا از دیدگاه فخر رازی و مقایسه آن با آرای شیعه؛ فریده فروغی اصل، راهنما: دکتر مجید معارف، دانشکده اصول الدین تهران، 1379 ش.
10. بررسی انواع قتل و احکام آن از نظر فقه شیعه؛ سید رضی رضوی، راهنما: دکتر سیدمصطفی محقق داماد، مرکز تربیت مدرس دانشگاه قم،771376ش.
11. بررسی مسئله سهو النبی صلی الله علیه و آله وسلم از دیدگاه متکلمان و فقیهان شیعه؛ عطاءاللّه اسماعیلی، راهنما: آیت اللّه محمدهادی معرفت، مرکز تربیت مدرس دانشگاه قم، 781377 ش.
12. بررسی شرط اعلمیت در تقلید و سیر تاریخی آن در فقه شیعه؛ علی روح بخش زائری، راهنما: آیت اللّه حسین کریمی، دانشگاه قم، 1376 ش.
13. بررسی تطبیقی استحسان و مصالح مرسله از دیدگاه شیعه؛ طاهره سلیمی، راهنما: محمدعلی راغبی، دانشگاه قم، 1379.
14. بررسی مسائل کلامی کشاف و مقایسه آن با کلام شیعه؛ هادی آقاجانیان، راهنما: دکتر سیدمرتضی آیت اللّه زاده شیرازی، دانشگاه تهران، 1370 ش.
15. بررسی تطبیقی سبق و رمایه و رابطه آن با سلاح های نوین از نقطه نظر مذاهب اربعه اهل سنت و مذهب؛ دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران، 1370 ش.
16. بهداشت در مذهب تشیع(دکتری)؛ علی اصغر حاجی سید، دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی تهران، 1330 ش.
17. بررسی تحلیلی الگوهای رهبری سیاسی از دیدگاه شیعیان امامیه(دکتری)؛ سیدحسین سیف زاده، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، 1365 ش.
18. بررسی سندی و دلالی روایات شیعه در مورد زن؛ سیما علی پور، راهنما: دکتر محمدتقی دیاری، دانشگاه قم، 1379 ش.
19. پژوهشی پیرامون غلات شیعه و موضع ائمه در این باب؛ اسکندر اسفندیاری، راهنما: استاد علی اکبر غفاری،دانشگاه امام صادق علیه السلام ،1370ش.
20. پژوهشی در تاریخ حدیث شیعه از اصول اربعمأه تا کتب اربعه(دکتری)؛ مجید معارف، راهنما: دکتر سیدمحمدباقر حجتی، دانشگاه تربیت مدرس تهران، 1372 ش.
21. پژوهشی در تفسیر آیات ولایت و تبیین جایگاه آنها
در سوره مائده از دیدگاه شیعه و اهل سنت؛ حمزه پور معتوقی، راهنما: دکتر محمدعلی لسانی فشارکی، دانشگاه تربیت مدرس تهران، 1376 ش.
22. تحول مفهوم دولت از دیدگاه فقهای بزرگ شیعه(از محقق کرکی تا امام خمینی)؛ ابوالفضل نجفی لیواری، راهنما: دکتر ملک یحیی صلاحی، دانشکده علوم اقتصادی و سیاسی دانشگاه شهید بهشتی تهران، 1378 ش.
23. تأثیر تفکر شیعه در نظم دوره صفوی؛ اسحاق طغیانی اسفرجانی، دانشگاه تربیت مدرس تهران، 1365 ش.
24. تأویل و ضوابط آن نزد شیعه؛ محسن حسین زاده باجگیران، راهنما: دکتر مرتضی ایروانی، دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی مشهد، 1372 ش.
25. تفاسیر شیعه(دکتری)؛ دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، 1332 ش.
26. تفسیر اثری شیعه و تطور آن؛ محمدعلی سلمانی مروست، راهنما: دکتر جعفر خضیر، دانشکده علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس تهران، 1372 ش.
27. تاریخ فقه و فقهای شیعه در قرن هشتم هجری؛ حسن ملاصالحی، راهنما: دکتر علی رضا فیض، دانشکده الهیات دانشگاه امام صادق علیه السلام ، 1371 ش.
28. تاریخ فقه و فقهای شیعه از قرن ششم تا هشتم هجری؛ حجت روح اللهی، راهنما: آیت اللّه محمدابراهیم جناتی، دانشگاه امام صادق علیه السلام ، 1371 ش.
29. تاریخ و مبانی کلام شیعه تا عصر غیبت؛ محمدتقی باقریان، راهنما: آیت اللّه محمدهادی معرفت، مرکز تربیت مدرس دانشگاه قم، 781377ش.
30. تحقیق و بررسی درباره قیام های عمده شیعی و تأثیر آن بر ادبیات عرب تا انقراض حکومت بنی امیه؛ سردار شهابی، راهنما: دکتر آذرتاش آذرنوش و دکتر نوراللّه کسایی، دانشکده الهیات دانشگاه تهران، 1372 ش.
31. تحلیلی از میثاق (عهدالست) در روایات شیعه؛ منصور میر، راهنما: آیت اللّه سیدحسن مصطفوی، دانشگاه امام صادق علیه السلام ، 1369 ش.
32. توحید و شرک از نظر تشیع و وهابیت؛ ولی اللّه نوروزی مقدم، راهنما: دکتر احمد عابدی،دانشگاه قم،1380ش.
33. توحید از دیدگاه تشیع و وهابیت؛ سیدصادق حسینی، راهنما: دکتر احمد بهشتی، مرکز تربیت مدرس دانشگاه قم.
34. التفسیر بالمأثور عند الشیعة الامامیه؛ احسان امین، راهنما: دکتر محمدعلی آذرشب، دانشکده اصول الدین قم، 1377 ش.
35. جایگاه عقل در مبانی تفکر شیعی؛ مرتضی رحیمی نژاد، راهنما: آیت اللّه یحیی انصاری شیرازی، مرکز تربیت مدرس دانشگاه قم، 751374 ش.
36. حوزه علمیه شیعیان جهان؛ علی رضا آشتیانی، دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران، 1345 ش.
37. روایات تطبیق در تفاسیر شیعه و تحلیل آنها؛ زهرا حسینی، راهنما: دکتر محمدکاظم شاکر،دانشگاه قم،1378 ش.
38. رثا در ادب شیعه تا پایان قرن دوم هجری(دکتری)؛ عباس اقبالی، راهنما: دکتر صادق آئینه وند، دانشگاه تربیت مدرس تهران، 1373 ش.
39. زندگی سیاسی و فرهنگی شیعیان در بغداد عباسیان از عصر غیبت (260 ق) تا سلطه سلجوقیان (450 ق) (دکتری)؛ حسن موسوی، راهنما: دکتر نوراللّه کسائی، دانشگاه تربیت مدرس تهران، 1377 ش.
40. زنان سخنور شیعه(1161 ه ق.) از فاطمه تا فاطمه؛ دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، 1370 ش.
41. زمینه های رشد و نضج شیعه از قرن چهارم تا ششم هجری؛ عباس مصلایی پور یزدی، راهنما: دکتر محمدجواد مشکور، دانشگاه امام صادق علیه السلام ، 1369 ش.
42. شعر حماسی شیعه در قرن اول هجری؛ مژگان جعفرزادگان، راهنما: دکتر علی میرلوحی، دانشکده زبان های خارجی دانشگاه اصفهان، 1373 ش.
43. شخصیت های شیعه از دیدگاه ابن خلکان در وفیات الاعیان(نقد و بررسی)؛ مهدی رجبی، راهنما: علی دوانی، دانشکده الهیات دانشگاه امام صادق علیه السلام ، 1373 ش.
44. شاعران پارسی گوی شیعه تا اواخر قرن هفتم؛ عباس محمدزاد رضایی، دانشگاه تربیت مدرس تهران، 1365 ش.
45. علمای شیعه در عصر صفوی؛ محمدحسین رازنهان، دانشگاه تربیت مدرس تهران، 1365 ش.
46. عقل گرایی در اصولی گری شیعی و توسعه سیاسی جمهوری اسلامی ایران(دکتری)؛ علی کریمی، مله، راهنما: دکتر محمود سریع القلم، دانشکده علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس تهران، 1376 ش.
47. غلات و تأثیر آن در افکار و عقاید و تاریخ شیعه؛ نعمت اللّه سفری، راهنما: دکتر صادق آئینه وند، مرکز تربیت مدرس دانشگاه قم، 741373 ش.
48. فدک در فقه شیعه؛ حسن رضازاده مقدم، راهنما: سیدحسین سیدی علوی، دانشگاه آزاد اسلامی مشهد، 1377 ش.
49. فهرست اربعین حدیث های چاپ شده علمای شیعه از ابتدا تا پایان قرن دهم؛ محمدکاظم بهنیا، راهنما: دکتر سیدمحمدباقر حجتی، دانشگاه آزاد اسلامی تهران، مرکزی، 1374 ش.
50. فلسفه سیاسی شیعه و جامعه مدنی؛ علی رضا رجایی، راهنما: دکتر حاتم قادری، دانشکده علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس تهران، 1375 ش.
51. فرهنگ سیاسی شیعه و تأثیر آن بر رفتار سیاسی مردم ایران از 1342 تا 1357 ش؛ یداللّه هنری لطیف پور، راهنما: دکتر رحیم ابوالحسنی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، 1377 ش.
52. فرهنگ سیاسی تشیع و سازوکار جامعه پذیری سیاسی آن؛ یونس کجوری گشنیانی، راهنما: دکتر محمد غفوری، دانشکده علوم اقتصادی و سیاسی دانشگاه شهید بهشتی تهران، 1375 ش.
53. قیام شیعی مرعشیان با تکیه بر قیام شیعی سربداران(دکتری)؛ دانشکده ادبیات وعلوم انسانی دانشگاه تهران، 1363 ش.
54. مکتب سامرا نقطه عزیمت رویکرد تاریخی شیعه در حوزه معرفت سیایس (رهیافتی بر مبانی نظریه های سیاسی شیعه در قرن اخیر)؛ مظفر نامدار طالشانی، راهنما: دکتر ملک یحیی صلاحی، دانشکده علوم اقتصادی و سیاسی دانشگاه شهید بهشتی، 1372 ش.
55. مهاجرت علمای شیعه از جبل عامل به ایران در عصر صفوی؛ دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، 701369 ش.
56. محدثات شیعه(دکتری)؛ نهله غروی نائینی، راهنما: استاد علی اکبر غفاری، دانشگاه تربیت مدرس تهران، 1372 ش.
57. مفسران شیعه؛ بهرام محمدیان، راهنما: سیدامیر محمود انوار، دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکزی، 1372 ش.
58. مقایسه بین تاریخ و تدوین حدیث از نظر شیعه و سنی؛ طاهره جعفری، راهنما: استاد علی اکبر غفاری، دانشگاه آزاد اسلامی تهران شمال، 1375 ش.
59. مبانی احکام ثانویه در فقه شیعه؛ معروف علی احمدوند، راهنما: دکتر سیدمصطفی محقق داماد، مرکز تربیت مدرس دانشگاه قم، 761375 ش.
60. مشترکات شیعه و سنی پیرامون حشر، برزخ و قیامت؛ محمدابراهیم ایزدخواه، راهنما: آیت اللّه محمدابراهیم جناتی، مرکز تربیت مدرس دانشگاه قم، 711370 ش.
61. منابع اندیشه مذهبی شیعه؛ علی شیروانی، راهنما: آیت اللّه محمدهادی معرفت، مرکز تربیت مدرس دانشگاه قم، 731372.
62. مبانی کلامی فقه شیعه؛ سعید ضیائی فر، راهنما: آیت اللّه محمدهای معرفت، مرکز تربیت مدرس دانشگاه قم، 771376 ش.
63. نقد و بررسی آرای دکتر محمد نوردل درباره حدیث غدیر در کتاب «اثر التشیع علی الروایات التاریخیه فی القرن الاول الهجری»؛ مجید مجرد، راهنما:دکترسیدرضامؤدب، دانشگاه قم، 1381 ش.
64. نقدی بر «تفسیر والمفسرون» ذهبی پیرامون سه تفسیر شیعی؛ محمدحسین برومند، راهنما: دکتر سیدمحمدباقر حجتی، دانشگاه تهران، 1368 ش.
··· پی نوشت ها
1. ر.ک: راغب اصفهانی، المفردات فی غریب القرآن؛ ماده «شیع» ابن فارس، معجم مقائیس اللغه، ماده «شیع».
2.علامه طباطبایی، سیدمحمدحسین، شیعه در اسلام؛ ص 7-4؛ نیزرک: طبرسی،امین الاسلام،مجمع البیان؛ ج 10-9، ص 795؛
3. رک: یادنامه علامه امینی؛ به اهتمام سید جعفرشهیدی و محمد رضا حکیمی، ص 497-568.
4. خرمشاهی، بهاءالدین، دانش نامه قرآن وقرآن پژوهان؛ ج 1، ص 485.
5. در این باره ر.ک مقاله «گذری بر مطالعات شیعی در غرب»؛ مندرج در «مقالات و بررسی ها»؛ نشریه علمی - پژوهشی دانشکده الهیات و معارف اسلامی تهران، دفتر 63، 1377 ش، ص153-183.
6. ر.ک: النجفی، اسد حیدر، الامام الصادق و المذاهب الاربعه؛ ج 6، ص 391392(به نقل از یادنامه علامه امینی؛ مقاله «400 کتاب در شناخت شیعه»، ص 500).
7. ر.ک:علامه طباطبائی، سیدمحمدحسین، شیعه در اسلام؛ بامقدمه سید حسین نصر، ص الف (با اندک تلخیص و ویرایش).
8. این عنوان، ناظر به حدیث «افتراق الامّة» است. (ر.ک: شیخ صدوق، الخصال؛ ص 584؛ معانی الاخبار؛ ص 323؛ بحارالانوار؛ ج 28، باب افتراق بعدالنبی صلی الله علیه و آله وسلم ؛ تفسیر العیاشی؛ ج 1، ص 331؛هندی، کنزالعمال؛ ح 10531061 و308330838.
9. روافض(ج رافضه و رافض): یعنی کسانی که سنت شیخین را مردود شمرده اند، در برابر سنی، کسی که از سنت شیخین پیروی می کند.(ر.ک:صفار، محمدبن حسن، بصائر الدرجات؛ ص 40).
10. ونیز چاپ جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، 1359 ش.
11. آقا بزرگ تهرانی، الذریعه؛ ج 14، ص 274.
12. همان، ص 271.
13 و 14 و 15 و 16 همان، ص 272.
17. همان، ص 274.
19و18. همان، ص 271.
20. و نیز، بیروت، دارالنشر للجامعین، 1961 م.
21. الذریعه؛پیشین، ج 14، ص 274.
22. صافی گلپایگانی، به پرسش ها و ایرادهای مؤلف کتاب یاد شده در نوشتاری با عنوان «مع الخطیب فی خطوطه العریضة»؛ پاسخ داده است.
23. ر.ک: الذریعه؛ پیشین، ج 14، ص 272.
24. ر.ک: همان، ص 271.
25. این اثر برگردان فارسی دیگری دارد با عنوان«شیعه یا پدید آورندگان علوم اسلامی»؛ ترجمه سید علی اکبر برقعی قمی،(ر.ک: الذریعة،پیشین، ج 14، ص 274).
26. الکاظمی الامرجی،السید محسن، الجامع الکبیر المسّمی برسائل الشیعه؛ تهران، کتاب فروشی مصطفوی، 1364 ش.
1. عضو هیأت علمی دانشگاه قم.
https://hawzah.net/fa/article/view/83690
