هستی و مراتب آن از دیدگاه عزیز نسفی
محسن محمدی فشارکی [4]
هستی و مراتب آن از دیدگاه عزیز نسفی
چکیده
هستی و مراتب آن از دیدگاه عزیز نسفی [1] احسان رئیسی [2] سید علی اصغر میرباقری فرد [3] محسن محمدی فشارکی [4] حسین آقاحسینی [5] تاریخ دریافت:23/2/92 تاریخ تصویب:20/8/92 چکیده بعد از تحول عمیقی که در سدۀ هفتم هجری در عرفان اسلامی پدید آمد، هستی‌شناسی نیز به دو رکن دیگر معرفت عرفانی، خداشناسی و انسان‌شناسی، افزوده شد. بر این اساس در سنت دوم عرفانی، شناخت هستی صرفاً یک شناخت نظری نیست؛ بلکه این شناخت با رسیدن به مراتب کمال به دست می‌آید و معرفت خدا با معرفت انسان و هستی حاصل می‌شود. پیوند انسان‌شناسی و هستی‌شناسی برای کسب معرفت، افقهای تازه‌ای را به روی عرفای سنت دوم گشود. بدین ترتیب با تطبیق میان جایگاه انسان و هستی به عنوان دو عالم صغیر و کبیر، وجوه تازه‌ای از این دو عالم شناخته شد. عزیز نسفی، یکی از عارفان نوآور در سنت دوم عرفانی، دربارۀ هستی‌شناسی عرفانی طرحهای تازه‌ای به دست می‌دهد که درکلیات، قابل انطباق با سایر طرحهای هستیشناسانۀ سنت دوم است؛ ولی در جزییات، منحصر به فرد است. در این مقاله ضمن تحلیل دیدگاههای نسفی در باب هستی و مراتب گوناگون آن، محورهای فکری وی در مباحث هستی‌شناسانه تبیین و تشریح می‌شود. این تحقیق از نوع مطالعۀ اسنادی و کتابخانه‌ای است و با روش توصیفی انجام گرفته است. واژه‌های کلیدی: سنت دوم عرفانی، عزیز نسفی، مراتب هستی، هستی‌شناسی. [1] . این مقاله از پایان نامۀ دورۀ دکتری با عنوان «تصحیح مجموعه رسائل نسفی» استخراج شده است. از «قطب علمی تحقیق در متون حکمی و عرفانی» دانشگاه اصفهان برای حمایت از این پایان‌نامه و مقاله سپاسگزاری می‌شود. [2] . دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی (گرایش ادبیات عرفانی) دانشگاه اصفهان؛ ehsan.Reisi@gmail.com [3] . استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان؛ a_mir_fard@yahoo.com [4] . استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان؛ fesharaki311@yahoo.com [5] . استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان؛ h.aghahosaini@gmail.com
https://www.virascience.com/paper/هستی-و-مراتب-آن-از-دیدگاه-عزیز-نسفی/
