قلعه رحبه شهر المیادین سوریه
مهندس یونس رضوان دوست - دکتر سید جواد هاشمی فشارکی
مهرماه 1398
جنوب شرقی شهر المیادین- سوریه
فیلم دور آن :
https://www.aparat.com/v/mW1Dy
قلعه الرحبه واقع در چهل کیلومتری شهر دیرالزور از شهرهای بزرگ شرق سوریه است، نسبت آن به شهر "رحبه مالک بن طوق التغلبی" می رسد.
این قلعه نشانه مهمی از باستانی بودن منطقه وادی فرات است به ویژه که بر ویرانه های شهر رحبوت از شهرهای دوره آرامی بنا شده است لذا مشخص می شود که این منطقه از اهمیت زیادی برخوردار بوده است.
تاریخ رحبوت به سال دو هزار و پانصد قبل از میلاد بازمی گردد، در ابتدا آرامیان سپس عموریان، عربها و سلجوقیان در آن ساکن شدند، اوج شکوفایی آن در دوران ایوبیان بود.
این قلعه در دوران اسدالدین شیرکوه در قرن ششم هجری بنا شد، یک دیوار پنج ضلعی در اطراف آن از سنگ و آجر ساخته شده و دارای چند برج مراقبت، محوطه داخلی، گذرگاه اصلی به شکل قوس و دیوار داخلی پنج ضلعی ساخته شده از سنگ است.
این قلعه دارای سه طبقه است، همکف برای ورود از دروازه از طریق گذرگاه اصلی به طبقه اول، طبقه اول و دوم شامل چند انبار و طبقه سوم که یک آب انبار وسیع است.
گفته شده که قلعه توسط مالک بن طوق التغلبی در دوران عباسی راه اندازی شده که به منظور ایجاد شهری بود تا به سرزمین شام به پایتختی بغداد برسد.
قلعه در این مکان و شهر الرحبه در حاشیه شهر آرامی رحبوت ساخته شد، این قلعه در دوران ایوبی از شهر الرحبه حفاظت می کرد و فرمانده اش شیرکوه بود.
الرحبه در دوران ترکها به عنوان محل استراحت کاروانهای تجاری و حجاج باقی ماند و تاسیسات جدیدی به آن اضافه شد، این قلعه تا ۸۰ سال قبل مسکونی بود تا اینکه در آن زمان آخرین ساکنینش به شهر منتقل شدند.
منبع: روزنامه "تشرین" سوریه
http://www.taghribnews.com/fa/report/64642/%D9%82%D9%84%D8%B9%D9%87-%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%AD%D8%A8%D9%87-%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87
http://rch.ac.ir/article/Details?id=13804
قلعة الرحبة
المحتوى هنا ینقصه الاستشهاد بمصادر. یرجى إیراد مصادر موثوق بها. أی معلومات غیر موثقة یمکن التشکیک بها وإزالتها.
| معلومات عامة | |
|---|---|
| نوع المبنى | قلعة |
| الدولة | سوریا |
| المالک | المدیریة العامة للآثار والمتاحف |
قلعة الرحبة | |
تعدیل مصدری - تعدیل 
| |
تقع قلعة الرحبة الشامخة بمحیط مدینة المیادین على نهر الفرات فی سوریا على خط طول 40.5 شرقا وعلى خط عرض 35 شمالا وعرفت حدیثا باسم: "المیادین" واسمها القدیم (الرحبة).
الموقع والاسم[]
وتقع مدینة الرحبة القدیمة على الضفة الیمنى للفرات ما بین دیر الزور فی الشمالوالصالحیة فی الجنوب، ویطلق على مدینة الرحبة رحبة الشام أو رحبة مالک بن طوق حیث تقع قلعة الرحبة، وتذکر الروایات العربیة أن هذه المدینة عرفت باسم فرضة نُعْم أو الفرضة. ویقال بأنها مدینة قدیمة،
تاریخ الرحبة[]
أنشئت قلعة الرحبة على ید مالک بن طوق بن عتاب التغلبی فی خلافة المأمون، ولذا سمیت باسمه، ولما توفی عام 260هـ - 874 م، خلفه على حکم الرحبة (المدینة والقلعة) ابنه أحمد بن مالک الذی طرده منها ابن أبی السراج صاحب الأنبار وطریق الفرات عام 218هـ - 833 م. وقد استولى أبو طاهر القرمطی على الرحبة عام 212هـ - 827 م.
وفی عهد ناصر الدولة الحمدانی انتقض جمان التغلبی فی الرحبة فذاقت الأمرین فی الصراع بینهما ثم انتهى الأمر بطرده. وبعد وفاة ناصر الدولة عام 358هـ - 969 م اشتد الخلاف بین أولاده: حمدان وأبی البرکات وأبی تغلب حول الاستئثار بمدینة الرحبة. وأخیرا وقعت الرحبة فی ید أبی تغلب فأعاد بناء أسوارها. ثم ضاعت منه فی عام 368هـ - 978 م، وانتقلت إلى حوزة عضد الدولة البویهی، ثم اختیر بهاء الدین فی عام 381هـ - 992 م والیا على الرحبة نزولا على رغبة أهلها. وسرعان ما انتقلت إلى أیدی أبی على بن ثمال الخفاجی الذی قتل والیها عیسى بن خلاط العقیلی.
واستطاع رجل من أهل المدینة یدعى ابن محکان أن یستقل بأمر الرحبة، بمساعدة صالح المرداسی فی البدایة ثم غدر به ابن محکان حتى یستأثر بحکم الرحبة. وقد فر إلى الرحبة فیما بین عامی 447-450هـ / 1055 م - 1058 م أرسلان البسایسری لینضم إلى المستنصر الخلیفة الفاطمی. واستولى علیها من بعده ثمال بن صالح الذی أصبح فیما بعد صاحب الأمر فی حلب، وبالرغم من أن ابن عمه محمود أخرجه من حلب عام 458هـ - 1065 م فإنه ظل صاحب الکلمة العلیا فی الرحبة، وکان یتبعها فی ذلک الوقت کل من: الخانوقة، قرقیسیا، دویرة.
وفی عام 479هـ - 1087 م أقطع ملک شاه الرحبة والبلاد التی حولها لمحمد بن شرف الدولة. وفی عام 489هـ - 1069 م استولى کربو قا الحلی على المدینة ونهبها، وانتقلت بعد وفاته عام 497هـ - 1103 مإلى ید قایماز أحد قواد ألب أرسلان ثم إلى ید ترک حسن ثم انتزعها منه سلطان دمشق منه، وأنفذ لحکمها محمد بن السباک الشیبانی.
ثم استولى على هذه المدینة غدرا جاولی قائد عماد الدین زنکی فی 501هـ - 1107 م. واستولى علیها من بعده عز الدین بن البرسقی عام 521هـ - 1127 م، وقبل وفاته بقلیل اقتتل خلفاؤه على حکم الرحبة فانتقلت المدینة إلى الأخ الأصغر عز الدین وحکم جاولی نیابة عنه. وقد احتل قطب الدین ولد زنکی مدینة الرحبة عام 544هـ - 1150 م.
وفی الثانی 12 أغسطس 1157 دمر زلازل مدینتی الرحبة وحماة وغیرها من المدن. وعادت قبیلة خفاجة إلى رحبة الشام وفی إثرهم جنود الحکومة، وهناک شد من أزرها بعض القبائل الرحل فتمکنت من تفریق شمل العدو. ووهب نور الدین الرحبة على الفرات وحمص على العاصی لأسد الدین شیرکوه بن أحمد بن شادی الدوینی عم صلاح الدین الأیوبی عام 559هـ - 1164 م. وقد عهد صلاح الدین بحکم الرحبة إلى قائد یدعى یوسف بن الملاح. وابتنى شیرکوه الرحبة الجدیدة على بعد ثلاثة أمیال من رحبة طوق بن مالک. وقد ظلت الرحبة الجدیدة فی حکم أسرة شیرکوه قرنا من الزمان، وغدت فی عهد هذه الأسرة محطة هامة للقوافل بین الشام والعراق. ونصب بییبرس والیا على الرحبة عام 663هـ - 1264 م.
وفر والی الرحبة سنقر الأشقر الدمشقی الذی تمرد على السلطان قلاوون عام 678هـ - 1279 م، والتجأ إلى الأمیر عیسى، ومن هناک طلب حمایة أباقا. وقد حاصر المغول بقیادة خربنده مدینة الرحبة وقلعتها عام 712هـ - 1312 م، وفشل حصارهم لها بسبب مناعة اسوار قلعة الرحبة، فترک وراءه المدافع التی کان یحاصر بها القلعة والمدینة، فاستولى المدافعون علیها ونقلوها إلى داخل القلعة. ویذکر أنه وفی عام 732هـ - 1331 م فاض نهر الفرات على البلاد حول الرحبة.
مصادر
.jpg)
فی کومنز صور وملفات عن: قلعة الرحبة
- أبنیة وإنشاءات فی محافظة دیر الزور
- أماکن مأهولة سابقا فی سوریا
- تأسیسات القرن 9 فی الدولة العباسیة
- تأسیسات سنة 1207
- تأسیسات سنة 1207 فی آسیا
- قلاع سوریا
- مبان ومنشآت اکتملت
https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%82%D9%84%D8%B9%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%AD%D8%A8%D8%A9
داعش مخفف (الدّولة الاسلامیة فی العراق والشّام) گروه تکفیری منشعب از القاعده، که ابتدا به القاعده عراق مشهور بود و سپس با تغییر نام و کمک برخی قدرت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای ( امریکا ، اسراییل وعربستان سعودی ) ، بخش‌هایی از عراق و سوریه را به اشغال خود در آورد و خسارات انسانی، اقتصادی و فرهنگی چشمگیری به بار آورد
The Islamic State of Iraq and Syria
