تحقق بومی‌سازی با کمک دانشگاه‌ها
محمود محمدی فشارکی، مدیر برنامه‌ریزی کنترل تولید شرکت فولاد مبارکه
https://www.smtnews.ir/mine/mineral-industries/39522-%D8%A8%D9%88%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA-%D9%81%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%AF-%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B2%D9%85%D9%86%D8%AF-%D9%86%D9%82%D8%B4%D9%87-%D8%B1%D8%A7%D9%87.html
تحقق بومی‌سازی با کمک دانشگاه‌ها
محمود محمدی فشارکی، مدیر برنامه‌ریزی کنترل تولید شرکت فولاد مبارکه در گفت‌وگو با اظهار کرد: زمانی که کشور در شرایط عادی به‌سر می‌برد، موضوع آن است که آیا به‌صرفه‌تر خواهد بود که یک قطعه را در داخل بسازیم یا اینکه آن را از خارج وارد کنیم؛ چراکه برخی مواقع با توجه به زمان و نرخ دلار و سایر عوامل، بهتر است قطعه‌ای را وارد کنیم تا اینکه آن را بسازیم. از این‌رو ساخت برخی قطعات در شرایط کنونی که در تحریم به‌سر می‌بریم، تا پیش از این به‌صرفه نبود، اما هم‌اکنون باوجود تحریم‌ها به‌صرفه است. از سوی دیگر موضوع نرخ ارز است که با توجه به افزایش آن دیگر واردات صرفه اقتصادی نخواهد داشت.
محمدی‌فشارکی در ادامه خاطرنشان کرد: درحال‌حاضر بومی‌سازی قطعات در صنعت فولاد بسیار متداول شده است. اما شرکت‌های بزرگ مانند شرکت فولاد مبارکه در زمینه بومی‌سازی قصد دارد به سمت ساخت تجهیزات و فناوری برود؛ چراکه بومی‌سازی فقط به معنای ساخت قطعات نیست.
وی ادامه داد: کشورهای صاحب‌نام مانند کره‌جنوبی و آلمان در حال ساخت فناوری صنعت فولاد هستند. این در حالی است که کشوری مانند کره‌جنوبی صنعت فولاد خود را همزمان با ایران آغاز کرد که پس چند دهه هم‌اکنون تجهیزات و فناوری صنعت فولاد خود را می‌فروشند؛ چراکه تولید فولاد به‌تنهایی سود چندانی ندارد و در حقیقت سود واقعی آن در تولید فناوری است.
وی در ادامه تاکید کرد: در کشور نیز رویکرد بومی‌سازی در حال تغییر است و شرکتی مانند فولاد مبارکه به دنبال این است که تجهیزات خود را در داخل بسازد.
مدیر برنامه‌ریزی کنترل تولید شرکت فولاد مبارکه در ادامه عنوان کرد: موضوع دیگر ارتباط بین دانشگاه و صنعت فولاد است و در این زمینه نیز دانشگاه‌ها به این سمت می‌روند که دانش و فناوری را به صورت بومی‌سازی در خدمت صنعت فولاد به کار بگیرند؛ چراکه دانش کشورهای دیگر برای صنعت ایران مفید نخواهد بود. از این‌رو دانشگاه‌ها برخی پروژه‌های داخلی را به کمک صنایع آغاز کرده‌اند که بتوانند در داخل پروژه‌هایی را بومی‌سازی کنند.
محمدی‌فشارکی ادامه داد: هم‌اکنون دانشگاه‌ها با همکاری استارت‌آپ‌ها به‌سوی بومی‌سازی می‌روند و به‌نظر می‌رسد که روند خوبی آغاز شده و به‌صورت جدی نیز در حال پیش‌روی است. از سوی دیگر نرخ دلار به گونه‌ای شده که دیگر واردات به‌صرفه نخواهد بود.
وی ادامه داد: با توجه به موضوع‌هایی چون راه‌اندازی شرکت‌های دانش‌بنیان و ارتباط بین صنعت و دانشگاه که در حال شکل‌گیری است و با توجه به بی‌نیاز کردن کشور از واردات، به‌نظر می‌رسد بومی‌سازی به معنای ساخت فناوری و تجهیزات تا ۲سال آینده شکل خواهد گرفت. از آنجا که صنعت فولاد در کشور به خوبی شکل گرفته است، به یقین بومی‌سازی صنعت فولاد خود را از قطعه‌سازی به سمت ساخت تجهیزات و فناوری خواهد برد.
بی‌نیازی مطلق از خارجی‌ها
همچنین درباره معنای بومی‌سازی در صنعت فولاد، مسعود محمدی، کارشناس امور مهندسی شرکت فولاد مبارکه در گفت‌وگو با اظهار کرد: بومی‌سازی فقط به معنی ساخت قطعات در کشور نیست. کشوری که بیش از چند دهه در زمینه فولاد مشغول کار است، باید پس از چند سال به طراح فولاد تبدیل شود. برای نمونه کشوری مانند هند بعد از چند دهه تبدیل به طراح فولاد شده و پلنت فولادی طراحی می‌کند.
محمدی در پاسخ به این پرسش که چند درصد صنعت فولاد در کشور بومی‌سازی شده است، عنوان کرد: بومی‌سازی اگر به معنای ساخت تجهیزات و فناوری باشد، نمی‌توان هم‌اکنون عدد بالایی را به آن اختصاص داد. البته برخی مدعی‌اند که هم‌اکنون بالای ۹۰درصد صنعت فولاد بومی‌سازی شده که کمی اغراق‌آمیز می‌شود؛ چراکه به عنوان نمونه برای ساخت نورد۲ فولاد مبارکه با خارجی‌ها قرارداد بسته می‌شود، این در حالی است که ۹۰درصد بومی‌سازی به این معناست که برای ساخت تجهیزات قرارداد خارجی نداشته باشیم و درنهایت مشاوره‌ای از خارجی‌ها گرفت.
محمدی در پاسخ به این پرسش که مهم‌ترین عوامل درنظر گرفته شده برای بومی‌سازی چیست، عنوان کرد: یکی از عواملی که در بومی‌سازی بسیار مهم به‌شمار می‌رود، فرهنگ‌سازی است؛ چراکه منافع برخی به‌ویژه در بخش خصوصی به واردات بستگی دارد و این موضوع باعث شده بومی‌سازی به معنای واقعی انجام نشود. برای نمونه در واحدهای تولید، بخشی به نام امور مهندسی وجود دارد که ساختار نوآورانه‌ای ندارد، در این واحد به کارشناسان نگاه درستی وجود ندارد و این واحدها تبدیل به یک واحدهای صوری
شده‌اند.
این درحالی است که در کشورهای خارجی واحدهای امور مهندسی و تحقیقات فناوری را ایجاد می‌کنند. وی در پاسخ به این پرسش که برای ایجاد فناوری چه باید کرد، گفت: فناوری شرکت فولاد مبارکه و مهندسی آن حدود ۲۰سال پیش از سوی ایتالیایی‌ها به ایران فروخته شده است.
محمدی ادامه داد: امور مهندسی واحدها را باید به سمت ایجاد خلاقیت و نوآوری سوق داد. اگر بخواهیم خطی را طراحی کنیم، باید از مهندسی معکوس استفاده کنیم و به سرعت سراغ خارجی‌ها نرویم. بومی‌سازی در قطعات روی داده اما در زمینه تجهیزات و فناوری راه درازی را پیش‌رو داریم. این درحالی است که ساخت قطعات از یک حدی به بعد که پیچیدگی پیدا می‌کند، در ساخت آن می‌مانیم.
کارشناس امور مهندسی شرکت فولاد مبارکه در ادامه خاطرنشان کرد: برای بومی‌سازی به معنای واقعی از یک‌سو به بسترسازی و فرهنگ‌سازی و از سوی دیگر به یک نقشه راه نیاز داریم تا نگاه بومی‌سازی از بالا به واحدهای پایین‌تر جاری شود؛ چراکه کارشناس در یک بخشی به تنهایی قادر به کاری نخواهد
بود.
محمدی ادامه داد: البته موضوع دیگر منفعت‌طلبی است که واردات برای برخی سودهای کلانی خواهد داشت.
