#########.....واکاوی دعاهای مشترک ماه مبارک رمضان.....#########
دکتر سیدجواد هاشمی فشارکی
منتشر شده در ایثار پرس
http://www.isarpress.ir/?p=4702
گروه : آخرین اخبار / تاپ / صفحه اول
در این یادداشت موضوع بندی مضامین دعاهای مشترک ماه ماه رمضان تبیین ومعرفی گردیده اند : دعای یا علی یا عظیم ، دعای اَللّهُمَّ اَدْخِلْ عَلی اَهْلِ الْقُبُورِ السُّرُور ، دعای اللهم رب شهر رمضان - مستخرجه از کتاب برنامه خودسازی یک ماهه (دوره فشرده در یک ماه) تالیف دکتر سید جواد هاشمی فشارکی
ماه رمضان، ماه نزول قرآن، ماهی که در آن شب قدر قرار دارد و خجستهترین و بهترین ماه در اسلام و ثواب بیشتر برای اعمال نیک منظور شده و باتوجه به فضلیت این ماه پر برکت بهترین فرصت برای خودسازی و توشه اندوزی در این ماه میباشد، لذا در این مجمل، مجموعهای از معارف برای یک برنامه فشرده خودسازی یک ماهه جهت اهل کسب معارج الهی با روشی نوین ارایه گردیده است. امید است که مورد بهره برداری علاقمندان قرار گرفته و اینجانب را نیز از دعای خیرخود بی نصیب نگذارید.
- دعای "یا علی یا عظیم "
این دعا از سه بخش تشکیل شده است :
الف ) صدا زدن خداوند به برخی از صفاتش : خداى بلند مقام - خداى بزرگ -خدای بزرگوار - آمرزنده اى مهربان -بی هیچ مثل و مانندى – خدایی که به گفتار و کردار خلق شنوا و بیناست
ب) توصیف فضلیت ماه رمضان : این ماه است که مقامش را عظیم کردى و کرامت و شرافت و فضیلتش بر سایر ماهها دادى - و این ماه است که روزه اش بر من واجب گردانیدى و این ماه رمضان است که در آن قرآن را نازل فرمودى براى راهنمایى مردم و روشن کردن راه هدایت و جدا نمودن حق از باطل و شب قدر را در این ماه مقرر داشتى که آن شب بر هزار ماه برترى دادى
ج) درخواست از خدا : پس اى خدایى که بر همه منت دارى و هیچ کس بر تو منت ندارد بر من منت گذار در میان آن همه بندگانت که منت گذارده اى و از آتش دوزخ نجات بخش و به بهشت ابدت داخل گردان به حق رحمت بىپایانت اى مهربانترین مهربانان عالم.
متن دعا به ترتیبی که وارد شده است :
- یَا عَلِیُّ یَا عَظِیمُ ( اى خداى بلند مقام)
- یَا غَفُورُ یَا رَحِیمُ ( اى بزرگوار اى آمرزنده اى مهربان)
- أَنْتَ الرَّبُّ الْعَظِیمُ (تویى خداى بزرگ)
- الَّذِی لَیْسَ کَمِثْلِهِ شَیْءٌ ( که هیچ مثل و مانندى ندارد)
- وَ هُوَ السَّمِیعُ الْبَصِیرُ ( و به گفتار و کردار خلق شنوا و بیناست)
- وَ هَذَا شَهْرٌ عَظَّمْتَهُ وَ کَرَّمْتَهُ وَ شَرَّفْتَهُ وَ فَضَّلْتَهُ عَلَى الشُّهُورِ ( و این ماه است که مقامش را عظیم کردى و کرامت و شرافت و فضیلتش بر سایر ماهها دادى)
- وَ هُوَ الشَّهْرُ الَّذِی فَرَضْتَ صِیَامَهُ عَلَیَّ (و این ماه است که روزه اش بر من واجب گردانیدى )
- وَ هُوَ شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِی أَنْزَلْتَ فِیهِ الْقُرْآنَ هُدًى لِلنَّاسِ وَ بَیِّنَاتٍ مِنَ الْهُدَى وَ الْفُرْقَانِ( و این ماه رمضان است که در آن قرآن را نازل فرمودى براى راهنمایى مردم و روشن کردن راه هدایت و جدا نمودن حق از باطل)
- وَ جَعَلْتَ فِیهِ لَیْلَةَ الْقَدْرِ وَ جَعَلْتَهَا خَیْراً مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ (و شب قدر را در این ماه مقرر داشتى که آن شب بر هزار ماه برترى دادى)
- فَیَا ذَا الْمَنِّ وَ لاَ یُمَنُّ عَلَیْکَ مُنَّ عَلَیَّ بِفَکَاکِ رَقَبَتِی مِنَ النَّارِ (پس اى خدایى که بر همه منت دارى و هیچ کس بر تو منت ندارد بر من منت گذار در میان آن همه بندگانت که منت گذارده اى و از آتش دوزخ نجات بخش )
- فِیمَنْ تَمُنُّ عَلَیْهِ وَ أَدْخِلْنِی الْجَنَّةَ بِرَحْمَتِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ (و به بهشت ابدت داخل گردان به حق رحمت بىپایانت اى مهربان ترین مهربانان عالم. )
شیخ کفعمی در مصباح و بلد الامین و شیخ شهید در مجموعه خود از حضرت رسول (صَلَّی اللَّهِ عَلِیهِ وَ آله) نقل کرده اند که آن حضرت فرمود هرکه این دعا را در ماه رمضان بعد از هر نماز واجبی بخواند حق تعالی بیامرزد گناهان او را تا روز قیامت و دعا این است :
دراین دعا 13 درخواست ( برای فوت شدگان، فقرا، گرسنگان، برهنگان ، قرض داران، غم زدگان، افراد دوراز وطن ، اسرا، رفع فساد در کار مسلمین، بیماران، رخنه فقر، بدی حال ما، ادا قرض و بی نیازشدن ) ازخداوندی که توانا برهرچیزی است شده است
- اَللّهُمَّ اَدْخِلْ عَلی اَهْلِ الْقُبُورِ السُّرُورَ ( خدایا بفرست بر خفتگان در گور نشاط و سرور )
- اَللّهُمَّ اَغْنِ کُلَّ فَقیرٍ ( خدایا دارا کن هر نداری را)
- اَللّهُمَّ اَشْبِعْ کُلَّ جایِعٍ (خدایا سیر کن هر گرسنهای را)
- اَللّهُمَّ اکْسُ کُلَّ عُرْیانٍ (خدایا بپوشان هر برهنه را)
- اَللّهُمَّ اقْضِ دَیْنَ کُلِّ مَدینٍ ( خدایا ادا کن قرض هر قرضداری را)
- اَللّهُمَّ فَرِّجْ عَنْ کُلِّ مَکْرُوبٍ (خدایا بگشا اندوه هر غمزده را)
- اَللّهُمَّ رُدَّ کُلَّ غَریبٍ ( خدایا به وطن بازگردان هر دور از وطنی را)
- اَللّهُمَّ فُکَّ کُلَّ اَسیرٍ (خدایا آزاد کن هر اسیری را)
- اللّهُمَّ اَصْلِحْ کُلَّ فاسِدٍ مِنْ اُمُورِ الْمُسْلِمینَ (خدایا اصلاح کن هر فسادی را از کار مسلمین)
- اَللّهُمَّ اشْفِ کُلَّ مَریضٍ (خدایا درمان کن هر بیماری را)
- اَللّهُمَّ سُدَّ فَقْرَنا بِغِناکَ (خدایا ببند رخنه فقر ما را به وسیله دارائی خود)
- اَللّهُمَّ غَیِّرْ سُوءَ حالِنا بِحُسْنِ حالِکَ (خدایا بدی حال ما را بخوبی حال خودت مبدل کن)
- اَللّهُمَّ اقْضِ عَنَّا الدَّیْنَ وَاَغْنِنا مِنَ الْفَقْرِ (خدایا ادا کن از ما قرض و بدهیمان را و بی نیازمان کن از نداری)
- اِنَّکَ عَلی کُلِّشَیءٍ قَدیرٌ (که راستی تو بر هر چیز توانائی)
اعمال مشترکه ماه رمضان: قسم چهارم در اعمال روزهای ماه رمضان است؛ هفتم شیخ کفعمى در بلد الامین و مصباح از اختیار سید بن باقى نقل کرده که هر که بخواند این دعا را در هر روز ماه رمضان بیامرزد حق تعالى گناهان چهل ساله او را :
این دعا از سه بخش تشکیل شده است :
الف ) صدا زدن خداوند به برخی از صفاتش : اى خداى صاحب جلالت و بزرگوارى
ب) توصیف فضیلت ماه رمضان : ماه رمضان که فرو فرستادى در آن قرآن را و بر بندگانت در آن روزه را واجب فرمودى
ج) درخواست از خدا : مرا حج خانه محترمت در این سال و در هر سال روزى فرما و گناهان بزرگم را به من ببخش زیرا که آنها را جز تو کس نیامرزد.
- اللَّهُمَّ رَبَّ شَهْرِ رَمَضَانَ الَّذِی أَنْزَلْتَ فِیهِ الْقُرآنَ وَ افْتَرَضْتَ عَلَى عِبَادِکَ فِیهِ الصِّیَامَ
( بار خدایا اى پروردگار ماه رمضان که فرو فرستادى در آن قرآن را و بر بندگانت در آن روزه را واجب فرمودى )
- ارْزُقْنِی حَجَّ بَیْتِکَ الْحَرَامِ فِی هَذَا الْعَامِ وَ فِی کُلِّ عَامٍ
( مرا حج خانه محترمت در این سال و در هر سال روزى فرما )
- وَ اغْفِرْ لِیَ الذُّنُوبَ الْعِظَامَ فَإِنَّهُ لاَ یَغْفِرُهَا غَیْرُکَ یَا ذَا الْجَلاَلِ وَ الْإِکْرَامِ
( و گناهان بزرگم را به من ببخش زیرا که آنها را جز تو کس نیامرزد اى خداى صاحب جلالت و بزرگوارى. )
سیّد ابن طاووس از امام صادق و موسى بن جعفر علیهم السّلام روایت کرده که فرمودند: در ماه رمضان از اوّل آن تا آخر آن پس از هر فریضه بخوان
دراین دعا موارد زیر را درخواست میکنیم : زیارت مقبول خانه خدا و مشاهد شریف ، تندرستى و گشادگى، خدا یاور بودن، تقدیرات درشب قدر، طولانی کردن عمر، روزی فراوان، ادای قرض وامانت، اجابت دعا
- اللَّهُمَّ ارْزُقْنِی حَجَّ بَیْتِکَ الْحَرَامِ فِی عَامِی هَذَا وَ فِی کُلِّ عَامٍ= خدایا زیارت خانه محرّمت را در امسال و در هر سال نصیبم کن،
- مَا أَبْقَیْتَنِی فِی یُسْرٍ مِنْکَ وَ عَافِیَةٍ وَ سَعَةِ رِزْقٍ وَ لا تُخْلِنِی مِنْ تِلْکَ الْمَوَاقِفِ الْکَرِیمَةِ وَ الْمَشَاهِدِ الشَّرِیفَةِ = تا زمانیکه زنده ام دارى در آسانی تندرستى و گشادگى روزى، و محرومم نکن مرا از آن اماکن گرامى، و مشاهد شریف.
- وَ زِیَارَةِ قَبْرِ نَبِیِّکَ صَلَوَاتُکَ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ فِی جَمِیعِ حَوَائِجِ الدُّنْیَا وَ الْآخِرَة ِ = زیارت قبر پیامبرت که درود تو بر او و بر خاندانش باد، و در تمام حاجات دنیا و آخرت یاور من باش
- فَکُنْ لِی اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ فِیمَا تَقْضِی وَ تُقَدِّرُ مِنَ الْأَمْرِ الْمَحْتُومِ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ مِنَ الْقَضَاءِ الَّذِی لا یُرَدُّ وَ لا یُبَدَّلُ = خدایا از تو درخواست میکنم در آنچه که حکم میکنى و مقدّر مینمایى، از فرمان حتمى در شب قدر، از حکمى که برگشت داده نمیشود، و به حکم دیگر تبدیل نمیگردد،
- أَنْ تَکْتُبَنِی مِنْ حُجَّاجِ بَیْتِکَ الْحَرَامِ الْمَبْرُورِ حَجُّهُمْ الْمَشْکُورِ سَعْیُهُمْ الْمَغْفُورِ ذُنُوبُهُمْ الْمُکَفَّرِ عَنْهُمْ سَیِّئَاتُهُمْ = اینکه مرا در شمار زائران خانه محترمت بنویسى، آن زائرانى که پاک و خالصانه است زیارتشان و پذیرفته است تلاششان و آمرزیده است گناهشان، و نابود شده است بدی هایشان،
- وَ اجْعَلْ فِیمَا تَقْضِی وَ تُقَدِّرُ = و قرار ده در آنچه حکم میکنى، و مقدّر مینمایى
- أَنْ تُطِیلَ عُمُرِی [فِی طَاعَتِکَ ] = اینکه عمرم را طولانى سازی
- وَ تُوَسِّعَ عَلَیَّ رِزْقِی = و روزی ام را فراوان کنى،
- وَ تُؤَدِّیَ عَنِّی أَمَانَتِی وَ دَیْنِی = و امانت و قرضم را ادا نمایى،
- آمِینَ رَبَّ الْعَالَمِینَ = دعایم را اجابت کن اى پروردگار جهانیان
لازم به یادآوری است :
منبع دعاهای روزانه ماه رمضان، مفاتیح الجنان میباشد.که برای بهره بیشتر بایستی به آن رجوع کرد.
ترجمه دعاها از منابع استاد شیخ حسین انصاریان نقل شده است و در اینجا فقط متناسب با رویکرد این یادداشت ، ساماندهی موضوعی شده است.
منبع : برنامه خودسازی یک ماهه (دوره فشرده در یک ماه) ؛ دکتر سید جواد هاشمی فشارکی ، نشر وانیا؛ 1396
http://www.isarpress.ir/?p=4702
http://www.isarpress.ir/1400/01/19/%d9%88%d8%a7%da%a9%d8%a7%d9%88%db%8c-%d8%af%d8%b9%d8%a7%d9%87%d8%a7%db%8c-%d9%85%d8%b4%d8%aa%d8%b1%da%a9-%d9%85%d8%a7%d9%87-%d9%85%d8%a8%d8%a7%d8%b1%da%a9-%d8%b1%d9%85%d8%b6%d8%a7%d9%86/