تاثیرملاحظات دفاع غیر عامل بر شکل کالبدی روستای محمدیه نائین

دو منبع مورد استفاده واستناد : 

- هاشمی فشارکی، سید جواد؛ محمود زاد، امیر؛ شهپر هادی .
1389 )، ملاحظات دفاع غیر عامل در سکونتگاه های روستایی، )
.89- مجله مسکن و محیط روستا، صص 80
- جلالی، غلامرضا؛ فشارکی، سید جواد. ( 1389 )، پدافند
غیر عامل در آیینه قوانین و مقررات، سازمان پدافند غیر عامل ،
تهران.
 

 

https://www.magiran.com/paper/1774442

 

http://jhre.ir/browse.php?a_id=1087&sid=1&slc_lang=fa

تاثیر ملاحظات دفاع غیر عامل بر شکل کالبدی روستای محمدیه نایین

نویسنده:

مهدی سلطانی محمدی* ، محمد بلوری

پیام:

چکیده:

زیستگاه های بشری همواره در معرض آسیب ناشی از بلایای طبیعی و سوانح انسان ساخت قرار داشته اند. از آنجا که کشور ایران از قرون گذشته در مسیر حوادث تاریخی و در معرض حمله ها و تهاجم های نظامی ملل مختلف و قبایل همسایه واقع شده است، یکی از راهکارهای ابداعی، استفاده از شیوه ها و عناصردفاع غیر عامل برای کاهش آسیب پذیری جوامع است. طراحی قلعه ها در نقاط مرتفع برای دیده بانی، ایجاد برج و بارو، استقرار دروازه ها در مسیر معابر و گذرها برای کنترل رفت و آمد و... نمونه ای از این شیوه های دفاع غیر عامل محسوب می شوند. مقوله معماری دفاعی که در دوره های تاریخی، با اندیشه و جهان بینی های مختلفی شکل گرفته، یکی از ارزش های مستتر در بافت های تاریخی است. امنیت و نظام تدافعی و شیوه مقابله با هجوم بیگانگان، تاثیر زیادی در شکل گیری سکونتگاه و تغییرات به وجود آمده در بافت کالبدی آن ها داشته است. خطر حمله دشمن و همچنین خطرات طبیعی (مانند بادهای سهمگین کویری) بافت مجتمع های زیستی را در حالت تدافعی قرار می داده است. روستای محمدیه از توابع استان اصفهان و شهرستان نایین یکی از باارزش ترین بافت های روستایی تاریخی را در خود جای داده است. این بافت مانند اکثر بافت های مناطق گرم و خشک مرکزی ایران، متاثر از اقلیم کویری منطقه به صورت کاملا فشرده و متراکم می باشد. هدف پژوهش حاضر تلاش برای یافتن انواع عناصر دفاع غیر عامل در منظومه دفاعی گذشته محمدیه و چگونگی تاثیر مقوله دفاع و معماری دفاعی، بر شکل کالبدی آن می باشد. پژوهش با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی بر اساس مطالعات میدانی و شواهد موجود، استفاده از منابع کتابخانه ای و همچنین مصاحبه با معمرین و آگاهان محلی انجام گرفته است. نتایج حاصل از پژوهش نشان دادند که در مجتمع زیستی محمدیه غیر از قلعه ها و دروازه ها که از عناصر محسوس نظام دفاعی هستند، بافت کالبدی به هم فشرده و پیوسته و همچنین شبکه ارگانیک معابر به صورت پیچ در پیچ و غیر مستقیم، علاوه بر کارکردهای اصلی، در مقوله دفاع غیر عامل نیز به عنوان تقویت کننده و مکمل موثر بوده و کارآیی داشته اند.

کلیدواژگان:

معماری دفاعی ، دفاع و شکل کالبدی ، دفاع غیر عامل ، قلعه ، محمدیه نایین

نوع مقاله:

مقاله پژوهشی/اصیل

زبان:

فارسی

انتشار در:

فصلنامه مسکن و محیط روستا، پیاپی ۱۵۹ (پاییز ۱۳۹۶)

صفحات:

۱۰۷ -۱۱۸

https://www.magiran.com/paper/1774442

https://www.sid.ir/Fa/Journal/ViewPaper.aspx?ID=359566

https://www.magiran.com/paper/1774442

 

http://javadfesharaki.blog.ir/1397/06/20/%D8%AA%D8%A7%D8%AB%DB%8C%D8%B1%D9%85%D9%84%D8%A7%D8%AD%D8%B8%D8%A7%D8%AA-%D8%AF%D9%81%D8%A7%D8%B9-%D8%BA%DB%8C%D8%B1-%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84-%D8%A8%D8%B1-%D8%B4%DA%A9%D9%84-%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%AF%DB%8C-%D8%B1%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%87-%D9%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%86