خواب حجت شرعی ندارد
حجت‌الاسلام محمد‌علی مطلبی فشارکی - رئیس یکی از حوزه‌های علمیه تهران، تحصیلکرده حوزه علمیه قم
رئیس حوزه علمیه منطقه3: خواب حجت شرعی ندارد
خواب غیرمعصوم حجت شرعی ندارد. گاهی کسی ذهنش خالی است خوابی می‌بیند که قابل‌تعبیر هم است اما کسی که درگیر یک‌سری مسائل است و فکرش مشغول است، خواب‌هایش قابل تعبیر نیستند و خیلی از دانشمندان امروز هم می‌گو‌یند وقتی فکر مشغول باشد اتفاقات روز در خواب با کمی اضافات مرور می‌شود.
کد خبر: ۴۳۴
۰۰:۰۰ - ۱۲ تیر ۱۳۸۶
به گزارش «شیعه نیوز»،خواب غیرمعصوم حجت شرعی ندارد. گاهی کسی ذهنش خالی است خوابی می‌بیند که قابل‌تعبیر هم است اما کسی که درگیر یک‌سری مسائل است و فکرش مشغول است، خواب‌هایش قابل تعبیر نیستند و خیلی از دانشمندان امروز هم می‌گو‌یند وقتی فکر مشغول باشد اتفاقات روز در خواب با کمی اضافات مرور می‌شود.
اگر دستی نورانی ببینید که چادری سیاه را از روی کره زمین برمی‌دارد مشکلی از مشکلات شما حل می‌شود. اگر دو گاو ببینید که با هم می‌جنگند، یکی پرواز می‌کند و هنگام پرواز استخوانی می‌شود، باید مراقب مسائل اقتصادی زندگی‌تان باشید.
اگر ببینید در دماوند سیل سنگ جاری شده باید صدقه بدهید و اگر آب از چشمه‌ای در کوه روان است و همه از آن آب می‌خورند یعنی وضع معنوی خوبی نصیب می‌شود.
اینها خواب‌هایی هستند که در یک نشریه خانوادگی توسط حجت‌الاسلام محمد‌علی مطلبی فشارکی تعبیر شده‌اند. حاج‌آقا، رئیس یکی از حوزه‌های علمیه تهران، تحصیلکرده حوزه علمیه قم و 46 ساله است که هر هفته تعبیر‌خواب‌های خوانندگان را انجام می‌دهد.
او معتقد است: «همه خواب‌ها تعبیر ندارند و خواب را باید برای تعبیر پیش اهل آن تعریف کرد. همچنین تعبیر خواب متوجه کسی می‌شود که خواب را تعریف می‌کند نه آن کسی که خواب را دیده است.» از قضا کار ما مکتوب است ولابد شامل این قاعده نخواهیم شد. گفت‌وگوی ما را با حاج‌آقا بخوانید.
مُعبّران یا همان کسانی که تعبیرخواب می‌کنند باید چه ویژگی‌هایی داشته باشند؟
باید به روایات و احادیث وارد باشند و از خرافات به‌شدت پرهیزکنند. خواب برای افراد حجت شرعی ندارد و همه‌اش هم تعبیر نمی‌شود. اگر مُعبری به روایات مسلط نباشد و مجموعه روایات را نداند و از آیات قرآن اطلاع نداشته باشد نمی‌تواند تعبیر درستی بکند.
اصل مساله مُعبران این است که آنها یک افاضاتی از فیض الهی دارند حسی که می‌توانند خواب‌ها را تعبیر کنند البته مُعبران واقعی. این طور نیست که هر کسی بتواند تعبیر خواب کند.
کسانی که به روایات و احادیث واردند مثل طلاب در واقع یکی از کارهایی که انجام می‌دهند تعبیر خواب است؟
نه، این طور نیست که هرکسی مسلط بر احادیث باشد این کار را انجام دهد. بعضی از افراد این حس را دارند و از روایات و احادیث هم کمک می‌گیرند.
در این کار هم انحراف و سوءاستفاده وجود دارد؟
بله. ممکن است برخی تعبیرات خرافی کنند. مردم را وارد یک سری خرافات کنند. و اعتقادات اصلی مردم را خدشه دار کنند.
تعریف شما از خرافه چیست؟
آنچه مبنای دینی ندارد و دست پرورده خود انسان است و مربوط به دین نمی‌شود خرافه است .
شما مرز خرافه و تعبیر درست را چگونه رعایت می‌کنید؟
ما آنچه که تفسیر می‌کنیم به این صورت است که خدشه به اعتقادات اصیل مردم در تعبیر خواب وارد نشود یعنی مردم آن اعتقادات اصلی خود را از خواب نگیرند خواب امری است که حجت شرعی ندارد، یک ارشاد است و همه‌اش تفسیر و تبیین و تاویل است.
خوابی که قابل‌تعبیر است در یک موقعیت خاصی دیده می‌شود و باید ذهن خالی باشد. اینطور نیست که هر کس هر خوابی ببیند تعبیر داشته باشد. همت اصلی ما در تعبیر خواب این است که مردم را به خرافات نکشانیم. خرافات هم یعنی آنچه از دین نیست بخواهیم وارد دین کنیم.اگر حتی خود مردم هم بخواهند از این راه‌ها وارد شوند جلویشان را می‌گیریم.
نمونه‌هایی را از ورود خرافه به اعتقادات مردم مثال می‌زنید؟
به طور مثال شخص خواب می‌بیند در مکان خاصی امام‌حسین را خواب دیده پس آن مکان مقدس است. نمونه این قضیه چندی پیش در یکی از شهرستان‌های اصفهان اتفاق افتاد. خانمی خواب دیده بود که سر بریده امام‌حسین آنجا دفن است.
افرادی به‌شدت از این قضیه سوءاستفاده کردند و تبلیغ کردند، عده زیادی را کشاندند آنجا و پول‌های زیادی از مردم گرفتند. من خودم آنجا حاضر شدم و از نزدیک دیدم که غیر از خرافات نبود. بعد نیروهای انتظامی وارد عمل شد و افرادی را دستگیر کرد.
اگر مُعبر وارد نباشد ممکن است تعبیر را طوری انجام دهد که مکانی را مقدس کند و چیزی که هیچ‌گونه اشاره تاریخی ندارد و منشا تاریخی ندارد را وارد دین کند.
خواب و تعبیرش را باید به عنوان الگوی زندگی و تصمیم‌گیری‌هایمان قرار بدهیم؟
خیر. خواب نمی‌تواند حجت برای انسان و منشا تصمیم‌گیری باشد. خواب گاهی‌وقت‌ها باعث ارشاد می‌شود اما خواب تکلیف‌آور نیست مگر برای انبیا و اهل‌بیت والا برای انسان‌های عادی نمی‌تواند حجت باشد. اگر انسان در عالم خواب تکلیف به امری شود نمی‌توان گفت وقتی از خواب بلند شد برود و این کار را انجام بدهد.
اینکه خواب جنبه ارشادی دارد، به چه معنی است؟
ارشاد بستگی به تعبیر دارد. گاهی‌وقت‌ها می‌شود که انسان وارد یک کاری شود و در عالم خواب پایان کار و عاقبت کار را ببیند. اینها ارشاد است. گاهی‌وقت‌ها انسان کاری می‌کند که ریشه فتنه و عذابی برای او می‌شود یک خوابی می‌بیند در همین راستا مُعبر فورا می‌فهمد که این دارد وارد کاری می‌شود که در آن فتنه است.
بیشتر خواب‌ها مضمون مذهبی ندارند اما چون مُعبر به احادیث و روایت وارد است از آن برای ارشاد و نصیحت استفاده می‌کند؟
ما در زمان پیغمبر روایت داریم که شخصی خواب دید که ساختمان منزلش خراب شده و خیلی ناراحت بود آمد خدمت پیغمبر که من خواب دیدم خانه‌ام خراب شده. پیغمبر فرمودند شوهرت در مسافرت است و به سلامتی می‌آید. دفعه دوم باز چنین خوابی دید، داشت می‌رفت منزل پیغمبر، در راه فردی را دید که اطلاع لازم از تعبیر خواب نداشت.
او خواب را به این تعبیر کرد که شوهر زن در مسافرت از دنیا رفته و اتفاقا همینطور هم شد. خواب مثل کبوتری است که بال‌هایش را از دو طرف بسته‌اند به مجردی که آن را باز کنند این می‌پرد لذا خواب را نباید به غیر اهلش گفت، اگر تعبیر درستی نکنند نه تنها طرف ارشاد نمی‌شود بلکه ممکن است به گمراهی هم کشیده شود.
افراد اهل را چگونه باید تشخیص بدهیم؟
معمولا برای تعبیر خدمت علما می‌روند، علمای بزرگی هستند که حظی از این موضوع دارند و مُعبری می‌کنند البته کار وقت‌گیری است و همه مردم هم خواب می‌بینند، معضلی نیست برای مردم که اگر حل نشود، مشکل شود؛ کسی عهده دار و متکفل این کار به طور مستقل نمی‌شود.
در جایی شما نوشته‌اید افراد تعبیرکننده خواب از اسرار خلقت خبر دارند. این درست است؟
عرض کردیم که در عالم خواب چیزهایی را که انسان در عالم بیداری اعتقاد دارد و دیر باورش می‌شود خیلی راحت می‌پذیرد؛ آنهایی که در بیداری شنیده است و می‌خواهد دیر باور کند مثل قیامت که غیر از نقل قرآن و پیامبر کسی نرفته آنجا را ببیند و برگردد آنچه اعتقاد دارد براساس سلف و پیغمبر آخر‌الزمان و قرآن و منشا وحی است.
قیامت امری است که به‌هیچ‌وجه روزنه‌ای برای دیدن آن نیست، چه‌بسا انسان چیزهایی را که در عالم بیداری نمی‌خواهد باور کند یا دیر باور می‌کند وقتی در عالم خواب می‌بیند برای انسان آسان شود.
مُعبران از اسراری خبر دارند که خواب‌بیننده آن را نمی‌داند؟
خواب را وقتی تعریف می‌کنند مُعبر به پایه‌های خواب پی می‌برد. اصل تعبیر‌خواب‌ها عنایت خداوند متعال است که به بندگان و به بعضی از انبیا داده است همانطور که به معصومین داده است، خب بندگانی که گاهی حظی از این امر دارند و وقتی خواب را می‌شنوند نکاتی در خواب است که می‌گیرند و تعبیر می‌کنند.
موارد زیادی بوده که من خودم با اینکه امورات مخربه هم دارد اما چون دنبال این هستیم که ببینیم در مجموعه خوابشان چیزهای مثبت هم هست یا نه اگر ببینیم مثبت است آنها را می‌گوییم و آنها که مخربه است می‌گوییم که صدقه بدهد.
از امورات مخربه مثال می‌زنید؟
مثلا کسی در عالم خواب می‌بیند که عروسی کرده و سر سفره عقد نشسته و به مردم غذا می‌داده، نکته مثبت آن، دادن غذا‌ست که برکتی را وارد زندگی می‌کند و نکته منفی‌اش این است که با توجه به مجموع خواب، این فرد اجلش نزدیک است به او می‌گوییم در عین اینکه زندگی‌ات پر برکت می‌شود شما یک صدقه‌ای هم بدهید.
یا اگر خواب ببیند دارد مسجدی را آباد می‌کند تعبیرش این است که شما در راهی که می‌روید ایمان‌تان روز‌به‌روز قوی‌تر می‌شود.
خوابی بوده که نتوانسته باشید آن را تعبیر کنید؟
بله. اما الان خود خواب را یادم نمی‌آید. این خواب‌ها اضغاث احلام بوده و برای ما هم قابل‌فهم نبوده؛ خواب‌هایی که بسیار پیچیدگی دارند و تعبیر آن مشکل است.
خودتان خواب می‌بینید؟
بله ما هم مثل بقیه مردم خواب می‌بینیم.
زیاد خواب می‌بینید؟
نه. گاهی‌وقت‌ها.
در زندگی خودتان به کار می‌بندید؟
به هر حال اگر در آن ارشاداتی باشد حواسمان را جمع می‌کنیم که به آن ارشادات عمل کنیم.
فکر می‌کنید تمایل مردم به تعبیرخواب زیاد شده است؟
مردم دوست دارند خوابشان تعبیر شود و اگر این باب باز شود خیلی مراجعه‌کننده وجود خواهد داشت.
چرا گشوده نمی‌شود؟
چون تعبیرخواب نیاز ضروری زندگی مردم نیست. نه تکلیفی را از گردن مردم برمی‌دارد و نه تکلفی بار مردم می‌کند. خواب است دیگر.
همه‌اش که تعبیر ندارد. خواب یک وقت‌های مخصوصی دارد. نیمه‌های شب، با طهارت و نزدیکی‌های صبح باید باشد. خواب بعد از اذان، بعد‌از‌ظهر و سرشب درست نیست.
به نظر شما باب تعبیر خواب باید باز شود؟
خیر، چون افراد غیر اهل وارد این کار می‌شوند و سوءاستفاده می‌کنند و خیال می‌کنند می‌شود اعتقاد برای مردم درست کرد و منشا یک‌سری خرافات می‌شوند. به نظر ما به‌هیچ‌وجه من‌الوجوه نباید بهایی به خواب داده شود مگر خواب‌های قرآنی و روایی، چون خواب هیچ‌گونه حجیتی ندارد.
پس به خواب اهمیت ندهیم؟
خواب غیرمعصوم حجت شرعی ندارد. گاهی کسی ذهنش خالی است خوابی می‌بیند که قابل‌تعبیر هم است اما کسی که درگیر یک‌سری مسائل است و فکرش مشغول است، خواب‌هایش قابل تعبیر نیستند و خیلی از دانشمندان امروز هم می‌گو‌یند وقتی فکر مشغول باشد اتفاقات روز در خواب با کمی اضافات مرور می‌شود. ما خواب‌های قرآنی داریم اما مُعبرهای آن انبیا هستند. خواب‌هایی در روایات داریم که مُعبرهایش معصومین هستند.
نظرتان راجع به کتاب‌های تعبیر خواب چیست؟
این کتاب‌ها سابقه تاریخی‌شان برای ما روشن نیست و حالت جمع‌آوری دارد. توصیه هم نمی‌کنم مردم به آنها مراجعه کنند. توصیه‌ام این است که مردم به عالمی که حظی از این کار دارد رجوع کنند. معمولا علمای بزرگ این حظ را دارند اما هیچ‌وقت رو نمی‌کنند، چون زندگی مردم می‌شود تعبیر خواب.
در علوم حوزوی توصیه‌هایی برای طلاب وجود دارد که کمتر به طور آشکار به تعبیر خواب بپردازند؟
خیر. چیزی گفته نمی‌شود، طلاب در علوم تخصصی که نیاز جامعه را برطرف می‌کند درس می‌خوانند. به این موضوعات پرداخته نمی‌شود و نیاز هم نیست چون منشا موثقی برای تصمیم‌گیری‌ها نیست اما وقتی درس می‌خوانند و با آیات و روایات و احادیث کار دارند بیشتر از بقیه حظی از این تعبیرات دارند ولی به صورت کار مستقل که درسش را بدهند یا کتابی تدریس شود نیست.
آیا دین افراد را از ورود به عالم خواب بر‌حذر داشته است؟
ما روایاتی داریم که خواب را برای افراد اهل تدبیر بگویید نه هر کسی. هیچ‌وقت امورات دین را با خواب نمی‌شود مخلوط کرد مگر خواب‌هایی در قرآن که منشا روایی و الهی دارد و متصل به وحی است.
بنابراین در متون دینی قید نشده که تعبیر خواب ورود به اسرار الهی و گناه است؟
نه. من اطلاعی ندارم اما آنچه سفارش شده اینکه وارد مباحثی نشوند که مردم به خرافات کشیده شوند.
منبع: شیعه نیوز
