کتاب : مبانی طراحی موزه های دفاع مقدس
دبیر علمی : دکتر سید جواد هاشمی فشارکی
مجموعه مقالات همایش مبانی طراحی موزه های دفاع مقدس
انتشارات باغ موزه دفاع مقدس
1366
مقدمه دبیرعلمی همایش
گنجینه های تجسم گر دفاع مقدس
بسم الله الرحمن الرحیم
"این جنگ، یک گنج بود"
"ما هرچه برای دورهی دفاع مقدس سرمایهگذاری و کار کنیم، زیاد نیست؛ چون ظرفیت هنری و ادبی کشور برای تبیین این دوره، خیلی گسترده، وسیع و عمیق است و از این ظرفیت تاکنون استفادهی خوب و درخوری نشده .رهبر انقلاب اسلامی. "۱۳۸۴/۰۶/۳۱
تا چهار دهه پیش کره زمین ، عرصه تاخت و تازبین دو قطب شرق وغرب بوده و کشورهای جهان میان این دو قطب تعیین وظلم وستم وتاراج ثروت کشورها توسط انها رقم میخورد.تا انکه انقلابی شکوهمند و بی بدیل به رهبری مردی دینی شکل گرفت و نظامی وابسته به غرب را سرنگون و نظامی بدون اتکا به شرق وغرب شکل گرفت و جهان خواران را بتکاپو انداخت تا بنیانش را براندازند ولی موفق نگردیدند. تا اینکه جنگی را تحمیل کردند و تمامی حمایتها از رژیم متجاوز بعث عراق صورت گرفت و ایران اسلامی اماج انواع تهاجمات در طول ۸ سال میگردد ولی ملت انقلابی ایران با تمامی وجود به دفاع برخواسته و دفاعی بی نظیر و حماسی در جبهه ها صورت گرفته و پشتیبانی مردمی شکل میگیرد.تا انکه دشمنان را مایوس وناکام گذاشته وسرافرازانه پایان میابد.
اهنگ سازندگی بدون توجه به حفظ اثار دفاع مقدس صورت میگیرد.ولی ایثارگران بازمانده از دفاع مقدس بپا خواسته و در برخی از شهرها موزه های دفاع مقدس را شکل میدهند و مورد استقبال نسل قدیم وجدید قرار میگیرد.لکن تقاضا جهت ساخت موزه های دفاع مقدس در نقاط مختلف کشور روبه فزونی می نهد و نیاز به مبانی طراحی موزه ها بیش ازهر زمان احساس میشود .واز انجا که دفاع مقدس ما کاملا متفاوت با جنگهای سایر کشورها بوده و عنصر معنویت نفش اصلی را ایفا میکرده است ، لذا تجارب فنی ومهندسی موزه های سایر کشورها جوابگو نبوده و براین اساس، نیاز است صاحب نظران حوزه های مختلف کشور در جهت تدوین مبانی ومفاهیم طراحی موزه های دفاع مقدس اهتمام داشته باشند.
دراین راستا محورها وفصول سه گانه زیر گامی مهم در جهت تدوین این مهم می باشد :
v محور اول معماری وشهرسازی موزه های دفاع مقدس
محور اصلی همایش ، محورمعماری وشهرسازی بوده که وظیفه طراحی وخلق فضاهای موزه های دفاع مقدس ومکان یابی انها را درگستره شهربعهده دارند ومیتواند موضوعات ذیل را دربرگیرد:
✅مبانی و مطالعاتی و طراحی موزه های دفاع مقدس کدامند؟
✅فرایند طراحی معماری موزه دفاع مقدس چگونه است ؟
✅مکان یابی موزه دفاع مقدس وشاخصهای آن کدامند؟
✅ موزه های جنگ ساخته شده ، دارای چه ضعفها وآسیب هایی هستند؟
✅ نقد وبررسی معماری موزه های جنگ دنیا با رویکرد قابلیت بهره برداری در موزه های کشور
✅راهکار های اثرگذاری بیشتر فضاومحیط موزه بر مخاطب کدامند؟
✅مطالعه تطبیقی معماری موزه دفاع مقدس و موزه های جنگ سایرکشورها
✅مفاهیم ارزشی ومعنوی تاثیر گذار بر فضا ومحیط موزه دفاع مقدس کدامند؟
✅ عرصه بندی و فضاها موزه دفاع مقدس چگونه است
✅برنامه فیزیکی شامل چه قضاها وبا چه سرانه ای است ؟
✅انجام وارایه اینده پژوهی و اینده نگری در معماری دفاع مقدس وخلق فضاهای ماندگار
✅راهکارهای خلق فضای جذاب، اثرگذار وماندگار برای نسل های فعلی واینده کدامند؟
✅وسایر موارد مرتبط دیگر
v محور دوم فرهنگ، اجتماع ومفاهیم مرتبط درطراحی موزه های دفاع مقدس
محوردوم درواقع محور پایه واساس برنامه ریزی و طراحی موزه های دفاع مقدس بوده ومبنای کار معماران وشهرسازان قرار می گیرد ومیتواند موضوعات ذیل را دربرگیرد:
✅ ویژگیهای اعتقادی و معنوی دفاع مقدس برکیفیت کالبد موزه دفاع مقدس کدامندوچگونه برفضاها تاثیرگذارند؟
✅تبیین مفاهیم بنیادین عاشورا و مهدویت تجلی یافته در دفاع مقدس و الهام بخش برکیفیت طرح معماری موزه
✅رسالت معماران و هنرمندان در حوزه موزه دفاع مقدس چیست وچگونه میتوان انرا ترویج داد؟
✅ مبانی و اصول هنرو معماری موزه ازمنظر اسلام کدامند؟
✅ ویژگیها و ارزشهای دفاع مقدس تاثیر گذار بر هنر ومعماری موزه دفاع مقدس کدامند؟
✅بیان چیستی وچگونگی خلق اثارهنری ومعماری موژه دفاع مقدس و ویژگیهای ان از منظر دین مبین اسلام
✅ ویژگیهای کالبدی وبصری موزه دفاع مقدس ازمنظر اسلام کدامند؟
✅مولفه های فرهنگی و اجتماعی درطراحی موزه های دفاع مقدس کدامند؟
✅ انجام تحقیق ومطالعه تطبیقی نگرش اسلام با سایر مکاتب در خصوص موزه
✅ و سایر موارد مرتبط دیگر
v محور سوم هنر درطراحی موزه های دفاع مقدس
موضوعات هنری که در کیفیت فضا ومحیط اثرگذار است وجلوه های معماری داخلی موزه تلقی میشوندو بعبارتی این بخش مکمل بخش معماری وشهرسازی تلقی میشود ودر کیفیت خلق فضا اثرگذاربوده و معماران در طراحی بنا ومحوطه موزه و نیز طراحان معماری داخلی و هنرمندان طراحی جداره های موزه بایستی پیش از ساخت موزه طراحی ویا ترسیم نمایند را در بر میگیرد و میتواند موضوعات ذیل را دربرگیرد:
✅ مبانی و ویژگیهای هنرهای مختلف در طرح موزه دفاع مقدس کدامند؟
✅ راهکار های اثرگذاری بیشتر فضاومحیط موزه بر مخاطب از منظر هنر کدام است؟
(راهکارهای هنری برای اثر گذاری بیشتر فضا ومحیط موزه دفاع مقدس بر مخاطب)
✅مطالعه تطبیقی هنرهای بکار گرفته شده در موزه دفاع مقدس و موزه های جنگ سایرکشورها
✅مفاهیم ارزشی ومعنوی تاثیر گذار برجنبه های هنری موزه دفاع مقدس کدامند؟
✅ جنبه های فیزیکی هنرهای مختلف در طرح موزه دفاع مقدس کدامند وویژگیهای کالبدی آنها چیست؟
✅انجام تحقیق وارایه اینده پژوهی و اینده نگری در حوزه هنر درطرح موزه دفاع مقدس
✅راهکارهای خلق هنر جذاب، اثرگذار وماندگار برای نسل های فعلی وایندگان کدامند؟
✅ابعاد هنری منظر فضا ومحیط موزه های دفاع مقدس کدامند وازچه ویژگیهایی بایستی برخوردار باشد؟
✅مبانی هنری خلق و برجسته سازی سرمایه های دفاع مقدس وتجلی جلوه های ان
✅ نمایش و جلوه گر ساختن حضور و نقش افرینی صنوف و سنین مختلف در طرح موزه دفاع مقدس چگونه بایستی باشد؟
✅ تجلی وانتقال مفاهیم و ارزشهای دفاع مقدس به مخاطب در موزه دفاع مقدس چگونه بایستی باشد؟
✅آسیب پذیریهای حوزه هنری موزه های دفاع مقدس کدامند و راههای مقابله با آن چیست؟
✅و سایر موارد مرتبط دیگر
مطالب زیر درساختاراین کتاب بدان پرداخته شده است :
v فصل اول معماری وشهرسازی در طراحی موزه های دفاع مقدس
v فصل دوم جنبه های فرهنگ، اجتماع ومفاهیم مرتبط درطراحی موزه های دفاع مقدس
v فصل سوم جنبه های هنری درطراحی موزه های دفاع مقدس
از اساتید گرامی که اثار گرانقدر خود را تقدیم نموده وهمه سرورانی که به هرنحو در تدوین این اثر نقش داشته اند تشکر وقدردانی میگردد. بدیهی است این اثر خالی از اشکال وقصورنبوده ، لذا از صاحب نظران، اساتید گرامی خاضعانه تقاضا میشود، نظرات ارزشمند خود را جهت غنای بیشتر ان ارایه نمایند
به امیدترویج فرهنگ ایثار ومقاومت دفاع مقدس درپیکره جامعه
موفق وپایدار باشید
پنجم اسفند 1395
روزمهندس
سید جوادهاشمی فشارکی
اعضا کمیته علمی
1. دکتر سید جواد هاشمی فشارکی هیات علمی گروه معماری دانشگاه امام حسین(ع) و دبیر علمی همایش
2. دکتر امیر محمدخانی عضو هیات علمی گروه معماری دانشگاه علم و صنعت
3. دکتر سید حسن تقوایی مدیر گروه معماری منظر دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه شهید بهشتی
4. دکتر عبدالرحمن کشوری رئیس دانشکده فنی و پدافند غیر عامل دانشگاه جامع امام حسین(ع)
5. دکتر احمد اصغریان جدی عضو هیات علمی دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه شهید بهشتی
6. دکتر اصغر کفشچیان مقدم عضو هیات علمی دانشکده هنر دانشگاه تهران
7. دکتر امیر منصوری دکتری معماری و رئیس پژوهشکده نظر
8. دکتر هادی مراد پیری عضو هیأت علمی دانشگاه جامع امام حسین(ع)
9. مهندس عبدالحمید نقره کار عضو هیات علمی دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه علم و صنعت ایران
10. دکتر مصطفی بهزادفر عضو هیآت علمی گروه معماری دانشگاه علم و صنعت ایران
11. دکتر مرتضی گودرزی دیباج مدیر دفتر هنرهای تجسمی حوزه هنری
12. دکتر اکبر کاظم زاده مشاور شهردار تهران در امور اجتماعی
13. دکتر عیسی علیزاده مدیرعامل سازمان زیباسازی شهر تهران
14. دکتر سهیلا صادق زاده مدیر کل معماری و ساختمان شهرداری تهران
15. جواد خضرایی مشاور شهردار و مدیر عامل باغ موزه دفاع مقدس تهران
16. مهندس مهدی چمران رئیس شورای اسلامی شهر تهران
17. مهندس سید حسین هوش السادات معاون مهندسی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
18. مهندس علیرضا جاوید معاون فنی و عمرانی شهرداری تهران
19. مهندس محمد ناظر معاون مهندسی و یادمانهای بنیاد حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس
20. مهندس پژمان پشمچی زاده معاون شهرسازی و معماری شهرداری تهران
21. مهندس سمیه پورعبدی کارشناس فرهنگی
22. سید حسام الدین باب گوره دبیر اجرایی
حکم دبیر علمی همایش
دکتر سید جواد هاشمی فشاررکی
تقدیر نامه پایان همایش
مجموعه مقالات همایش مبانی طراحی موزه های دفاع مقدس
انتشارات باغ موزه دفاع مقدس
1366
Seyed Javad Hashemi Fesharaki