حرم مطهر حضرت محسن امام حسین ( ع) مشهد السقط - حلب - سوریه

اطلاعات ، نقشه و تصاویر ناب

 

موقعیت :

https://www.google.com/maps/place/Damascus,+Syria/@36.1922463,37.1325039,43m/data=!3m1!1e3!4m5!3m4!1s0x1518e6dc413cc6a7:0x6b9f66ebd1e394f2!8m2!3d33.5138073!4d36.2765279

 

 

مشهد السقط محسن بن الإمام الحسین (ع)

 الموقع:  یقع هذا المشهد فی جبل جوشن غربی مدینة حلب.

Aleppo – Mashhad al-Saqat 

حلب – مشهد السقط

 

مَشهَدالسِّقْطْ یا مشهد مُحْسن بن الحُسَین

مشهد السقط

مَشهَدالسِّقْطْ یا مشهد مُحْسن بن الحُسَین از اماکن زیارتی شیعیان در حلب. این بنا در ۳۰۰ متری مشهدالنقطه قرار دارد و نخستین بار در سال ۳۵۱ق به دستور سیف الدوله حمدانی ساخته شده است. این مرقد به فرزندی از امام حسین(ع) به نام محسن منسوب است که مادرش او را در این مکان سقط کرده است. ولی در منابع تاریخی فرزندی به این نام به امام حسین(ع) نسبت داده نشده است.

صاحب مرقد

این بنا به محسن بن حسین(ع) منسوب است. به گفته یکی از تاریخ نویسان (یاقوت)، در هنگام استراحت کاروان اسیران کربلا در این مکان، فرزند یکی از همسران امام حسین(ع) سقط شده^[۱] یا فرزند همراه آنان که در حلب از دنیا رفته را در همین مکان دفن کرده‌اند.^[۲] که محسن‌السقط نام گرفته است.

ماجرای کشف قبر

این مکان در اصل چوب بستی بود که سیف‌الدوله حمدانی در آنجا می‌نشست و مسابقه اسب‌دوانی تماشا می‌کرد و آن را مشهدالدکّه و مشهدالطرح می‌گفتند.^[۴] غزی از تاریخ ابن ابی طی نقل می‌کند:

«در سال ۳۵۱ق سیف الدوله در نقطه‌ای از شهر نوری دید، پس از حفاری آن مکان، سنگی را یافتند که بر آن نوشته شده بود: «هذا قبر محسن بن الحسین بن علی علیه‌السلام» او علویان را گرد آورد و از آنان پرسید که آیا امام حسین(ع) فرزندی به نام محسن داشته است؟ برخی از آنان گفتند: ما خبر نداریم. شنیده‌ایم حضرت فاطمه(س) باردار بود و پیامبر(ص) از جنین در شکم او به محسن یاد کرده است. محسن در حمله به خانه علی(ع) سقط شده است. برخی دیگر گفتند هنگامی که اسیران کربلا را از آنجا عبور دادند، یکی از همسران امام حسین (ع) در آنجا سقط جنین کرد.»^[۵]

سپس سیف الدوله گفت: «خداوند اذن داده است که این مکان آباد شود و من آن را به نام اهل بیت آباد می‌کنم». و دستور داد تا مزار و مرقدی بر روی آن ساختند و به خط کوفی بر آن نوشتند:

«عَمَرَ هذا المَشهدَ المُبارکَ ابتِغاءً لِوَجهِ اللهِ و قُربَةً اِلی اللهِ، عَلی اسمِ مولانا المُحسنِ بنِ الحسینِ بن علیٍّ بن ابی طالب رَضی اللهُ عَنهم، الامیرُ الاجل، سیف الدوله ابوالحسن علی بن عبدالله بن حمدان سنة ۳۵۱ه.»^[۶]

موقعیت

این زیارتگاه که در گذشته در دامنۀ کوه جوشن در غرب حلب قرار داشت^[۷] امروزه در خیابان مشهد شهر حلب واقع شده و نزد اهالی این شهر، به شیخ محسن شناخته می‌شود. در نزدیکی این زیارت‌گاه، مشهدالنقطه و قبور برخی علمای شیعه مانند ابن زهره (۵۸۵ق)، ابن شهرآشوب و احمد بن منیر طرابلسی (۵۴۸ق) قرار دارد.^[۸]

برخی مورخان، علت نام‌گذاری کوه جوشن را منزل کردن شمر بن ذی الجوشن همراه اسیران و سرهای شهدای کربلا در آنجا ذکر کرده‌اند. به گفتۀ یاقوت در اینجا معدنی بود که از آن مس استخراج می‌شد. معدنکاران در اثر برخورد بد با اسیران، مورد نفرین آنان قرار گرفتند و معدن از بین رفت.^[۹]

 ^{موقعیت حرم  مطهر در شهر حلب}

تاریخچه بنا

این زیارتگاه نخستین بار در سال ۳۵۱ق به دستور سیف الدوله حمدانی ساخته شد.^[۱۰] فربخ در سال ۵۱۸ بر حلب مسلط شد و این قبر را نبش کرد و چون چیزی در آن نیافت، آن را آتش زد.^[۱۱] در قرن هفتم، برقرق بن رضی آن را تجدید بنا کرد و برای آن متولی، مؤذن و امام جماعت قرار داد.^[۱۲]

ساختمان شامل یک صحن مرکزی است که در اطرافش بخش‌های مختلف بنا، از جمله شبستان، رواق‌ها و مقبره محسن بن حسین قرار دارد. روی هر یک از این بخش‌ها گنبدهای نیم کره کوچکی وجود دارد. در ضلع شمالی صحن، کتیبه‌ای حاوی صلوات بر چهارده معصوم از دوره پادشاهان ایوبی به چشم می‌خورد.^[۱۳] این مرقد در ۲۴ اوت ۲۰۱۲ در اقدامی تروریستی منفجر شد.^[۱۴]

 

^{نقشه حرم حضرت محسن}

پله های ورودی  برایرفتنبه روی تپه

 

^{بام حرم که مبین تخریب گنبدهای رواقهاست}

^{سید جواد هاشمی فشارکی}

^{بخش گنبد خانه اصلی و ضریح مطهر که سوزانده شده است}

^{سید جواد هاشمی فشارکی}

 ^{جبهه ورودی بنا ، قبل از حمله داعش}

پانویس

1.     یاقوت حموی، معجم البلدان، ۱۹۹۵م، ج۲، ص۱۸۶.

2.     یاقوت حموی، معجم البلدان، ۱۹۹۵م، ج۲، ص۲۸۴.

3.     ابن عدیم، بغیة الطلب، دار الفکر، ج۴، ص۴۱۱.

4.     حلبی غزّی، نهرالذهب، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۲۱۰.

5.     حلبی غزّی، نهرالذهب، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۲۱۰.

6.     حلبی غزّی، نهرالذهب، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۲۱۰.

7.     یاقوت حموی، معجم البلدان، ۱۹۹۵م، ج۲، ص۱۸۶.

8.     حسینی جلالی، مزارات اهل البیت و تاریخها، ۱۴۱۵ق، ص۲۳۴-۲۳۵.

9.     یاقوت حموی، معجم البلدان، ۱۹۹۵م، ج۲، ص۱۸۶.

10.  حلبی غزّی، نهرالذهب، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۲۱۰.

11.  ابن عدیم، بغیة الطلب، دار الفکر، ج۴، ص۴۱۲.

12.  حلبی غزّی، نهرالذهب، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۲۱۰.

13.  خامه یار، تخریب زیارت‌گاه‌های اسلامی، ۱۳۹۱ش، ص۶۲.

14.  خامه یار، تخریب زیارت‌گاه‌های اسلامی، ۱۳۹۱ش، ص۶۳.

منابع

·        ابن عدیم، عمر بن احمد، بغیة الطلب فی تاریخ الحلب، بیروت، دارالفکر، بی‌تا.

·        حسینی جلالی، محمدحسین، مزارات اهل البیت و تاریخها، بیروت، مؤسسه اعلمی، چاپ سوم، ۱۴۱۵ق/۱۹۹۵م.

·        حلبی غزّی، کامل بن حسین، نهرالذهب فی تاریخ حلب، حلب، دارالقلم، ۱۴۱۹ق.

·        خامه یار، احمد، (تخریب زیارت‌گاه‌های اسلامی در کشورهای عربی؛ عراق، سوریه، تونس و لیبی)، قم، دارالاعلام لمدرسة اهل البیت، ۱۳۹۱ش.

·        یاقوت حموی، معجم البلدان، بیروت، دارصادر، ۱۹۹۵م.

هاشمی فشارکی ، سید جواد ، ره توشه مدافعان حرم ، انتشارات وانیا ، زمستان 1396     ·  

 

• http://fa.wikishia.net/view/مشهد_السقط

   

Mashhad al-Saqat (مشهد السقط), located on the 

eastern slope of Jebel Joushan (جبل جوشن) in the west of Aleppo (حلب), is an important Shia shrine and place of pilgrimage. According to tradition, as the prisoners of the Battle of Karbala (Iraq) were being transported through Aleppo, one of the wives of Hussein had a miscarriage. The deceased child was named Muhasin and buried at this site. The current shrine dates from the 12th and early 13th centuries, when the building was reconstructed under Nur al-Din (نور الدین‎) during Ayyubid rule

 

 

 

 

 

منبع :

هاشمی فشارکی ، سید جواد ، ره توشه مدافعان حرم ، انتشارات وانیا ، زمستان 1396

 

مشهد النقطة

٤١٨ ـ مشهد الرأس (أو مشهد النقطة): (العیون العبرى للمیانجی ، ص ٢٥١)

قال المیانجی : ووضعوا الرأس الشریف خارج حلب على صخرة ، فقطرت علیها قطرة دم من الرأس المکرم ، فصارت تنبع ، ویغلی منه الدم کل سنة فی یوم عاشوراء. وکان الناس یجتمعون عندها من الأطراف ، ویقیمون مراسم العزاء والمأتم فی کل عاشوراء.

وبقی هذا إلى أیام عبد الملک بن مروان ، فأمر بنقل الحجر ، فلم یر بعد ذلک منه أثر.

وبنى الحمدانیون حین ملکوا حلب على هذا المقام قبة عظیمة ، وسمّوها : مشهد النقطة.

https://books.rafed.net/view.php?type=c_fbook&b_id=3230&page=353