حدود و شرایط شرعی ساخت ساز
اولین کتاب در این زمینه به قلم حجت‌الاسلام والمسلمین حامد قربان‌زاده کورعباسلو
تازه‌های نشر؛
حدود و شرایط شرعی ساخت ساز
این کتاب به بیان احکام تکلیفی مرتبط با معماری و بنا و ساخت‌وساز می‌پردازد و مشخصاً به این موضوعات می‌پردازد که چه چیزهایی واجب است که در معماری مورد نظر قرار گیرند و یا مکروهات و مستحبات ساخت‌وساز چه چیزهایی است؟
به گزارش شبکه اجتهاد، در طی سالیان گذشته هرگاه که صحبت از معماری اسلامی و بنای اسلامی می‌شده است همیشه نگاه‌ها و توجه‌ها به سوی هشتی‌ها و طاق‌ها و مقرنس‌هایی بوده است که عمدتاً بیانگر زیبایی‌های معماری بوده است. تاکنون کسی به صورت احکام تکلیفی به ساخت‌وساز و معماری بناها به صورت مستقل نپرداخته بود. همین موضوع باعث شد که اولین کتاب در این زمینه به قلم حجت‌الاسلام والمسلمین حامد قربان‌زاده کورعباسلو از روحانیون دغدغه‌مند در این حوزه است به تألیف دربیاید.
مدتی پیش چاپ اول کتاب «حدود و شرایط شرعی ساخت‌وساز» صورت گرفت که با استقبال مخاطبان رو به رو شد. این کتاب به بیان احکام تکلیفی ساخت‌وساز و معماری پرداخته و اولین کتاب در این زمینه در تاریخ فقه شیعه می‌باشد. تاکنون هر کتابی که تحت نام و موضوع معماری اسلامی تألیف شده است همگی بیانگر صورت‌های این معماری بوده و به بیان مصادیق این بناها و نکات نهفته در فلسفه آن می‌پرداختند؛ اما اینک این کتاب به بیان احکام تکلیفی مرتبط با معماری و بنا و ساخت‌وساز می‌پردازد و مشخصاً به این موضوعات می‌پردازد که چه چیزهایی واجب است که در معماری مورد نظر قرار گیرند و یا مکروهات و مستحبات ساخت‌وساز چه چیزهایی است؟
حجت‌الاسلام حامد قربان زاده در ادامه به بیان ویژگی‌های این کتاب پرداخته و اضافه کرد: در دوره‌ای زندگی می‌کنیم که همه مردم به نقش انرژی‌های کیهانی در روح و روان افراد اذعان می‌کنند. حال چگونه ممکن است که کسی بگوید بنای ساختمان در روحیه افراد تأثیر ندارد؟
وی ادامه داد: به دلیل تأثیر فراوانی که معماری ابنیه در روح و روان افراد دارد می‌بایستی با مراجعه به منابع اصیل اسلامی به این سؤال مهم پاسخ بدهیم که آیا فقه شیعه برای مسئله مهم ساخت‌وساز، حد و یا شرطی را معین کرده است یا خیر؟ پرواضح است که معماری امروزین جامعه ما به دلیل غربزدگی علوم انسانی ما و نبود منبع معتبر و قابل مراجعه برای عموم معماران در درجه اول و سایر علاقه‌مندان و افراد جامعه در درجه بعد جهت ساخت‌وساز طبق آموزه‌های دینی باعث ایجاد نوعی خشونت و عدم آرامش در معماری و معرفی الگوهای غربی مانند معماری رومی به‌عنوان الگوی اسلامی شده است.
قربان زاده در ادامه اضافه کرد: به همین جهت ضمن مراجعه به منابع معتبر و اصیل روایی و فقهی شیعه و بعضاً اهل تسنن به یک دسته‌بندی جدیدی از مسائل شرعی که تاکنون به آن‌ها پرداخته نشده بود اقدام کرده و کلیه دستورات را ذیل احکام تکلیفی واجب، مستحب و مکروه درآوردیم. بعد از این نتیجه مهم که برای اولین بار در فقه تشیع صورت گرفته بود سعی کردیم که به صورت مختصر به دلایل اختلافاتی که در ظاهر روایات و فتاوای علما وجود دارد اشاره کرده و تا حد امکان علت آن‌ها را بررسی کنیم.
نویسنده کتاب در ادامه به بیان اهمیت معماری و غفلت نهادهای مسئول نسبت به این موضوع پرداخت و اشاره کرد: مسئله معماری و بنا و حتی وسایل منزل آن‌قدر اهمیت دارد که در جوامع دیگر و حتی بعضاً در ایران به صورت تخصصی به این موضوع می‌پردازند، ولی به صورت غربی و یا شرقی شده‌اش که به فنگ‌شویی معروف است؛ یعنی ما در این علم به چیدمان‌ها و بررسی تأثیر آن‌ها در روح و روان می‌پردازیم. در حالی که در اسلام مطالب زیادی در این زمینه وارد شده است.
قربان زاده در نهایت به بیان شروع این کار و اهمیت آن پرداخت و گفت: بنده شروع کننده این مطلب بوده‌ام و قطعاً الهام گرفته از مطالب بزرگان دین و مذهب و شریعت هستم و قطعاً کار دارای نواقصی است که باید رفع شود. ولی در طی کار به مطالب زیادی برخوردم که متوجه غفلت دیگران از آن موضوعات شدم. موضوعاتی مانند نحوه شهرسازی ما که بایستی از دیدگاه شرع به این موضوع بپردازیم که آیا شهر باید در پهنه افقی گسترش پیدا کند و یا در پهنه عمودی؟ آیا رعایت برخی از احکام شرعی در ساخت‌وساز امکان‌پذیر است یا خیر؟ و سؤالات بسیاری در این زمینه که راه را برای ادامه تحقیق برای سایر محققان فراهم می‌کند تا ان‌شاءالله بتوانیم برای جامعه اسلامی خود، الگویی ایرانی و مطابق با آموزه‌های شریعت تهیه کنیم.
یادآور می‌شود، نسخه الکترونیکی کتاب «حدود و شرایط شرعی ساخت‌وساز» جهت مراجعه علاقه‌مندان برای تهیه این کتاب فراهم شده است.
http://ijtihadnet.ir/حدود-و-شرایط-شرعی-ساخت-ساز/
چکیده:
عنوان این کتاب «حدود و شرایط شرعی ساخت و ساز» است. نظر به تاثیر فراوانی که معماری ابنیه در روح و روان افراد دارد می بایست با مراجعه به منابع اصیل اسلامی به این سوال مهم پرداخت که آیا فقه شیعه برای مسئله مهم ساخت و ساز، حد و یا شرطی را معین کرده است یا خیر؟ پرواضح است که معماری امروزین جامعه ما به دلیل غربزدگی علوم انسانی، و نبود منبع معتبر و قابل مراجعه برای عموم معماران و افراد جامعه جهت ساخت و ساز طبق آموزه‌های دینی باعث ایجاد نوعی خشونت و عدم آرامش در معماری و معرفی الگوهای غربی (مانند معماری رومی) به عنوان الگوی اسلامی شده است.
به همین جهت ضمن مراجعه به منابع معتبر و اصیل روایی و فقهی شیعه و بعضا اهل تسنن به یک دسته بندی جدیدی از مسائل شرعی که تاکنون به آن‌ها پرداخته نشده بود اقدام کرده و کلیه دستورات را ذیل احکام تکلیفی واجب، مستحب و مکروه درآوردیم. بعد از این نتیجه مهم که برای اولین بار در فقه تشیع صورت گرفته بود سعی کردیم که به صورت مختصر به دلایل اختلافاتی که در ظاهر روایات و فتاوای علما وجود دارد اشاره کرده و تا حد امکان علت آن ها را بررسی کنیم.
در یک نگاه کلی می‌توان به مواردی همچون: اشراف بر منازل دیگران، عدم رعایت حریم در انواع ساخت و ساز، رو به قبله بودن سرویس بهداشتی، تزئین مساجد و عدم تامین امنیت مسکن در ذیل محرمات؛ مواردی مثل داشتن یک محل خاص برای عبادت، داشتن تهویه و نورگیر مناسب، تعبیه مهمانخانه و سفید کردن دیوار خانه را در ذیل مستحبات؛ و مواردی مانند نکشیدن دیوار برای پشت بام، بلند بودن مناره مسجد، وجود ستون‌های بزرگ در مساجد، نزدیکی چاه آب و فاضلاب و ارتفاع بالاتر از 4متر برای سقف منزل را از جمله مکروهات ساخت و ساز دانست که در این کتاب به آن‌ها پرداخته شده است.
حدود و شرایط شرعی ساخت و ساز
چکیده:
عنوان این کتاب «حدود و شرایط شرعی ساخت و ساز» است. نظر به تاثیر فراوانی که معماری ابنیه در روح و روان افراد دارد می بایست با مراجعه به منابع اصیل اسلامی به این سوال مهم پرداخت که آیا فقه شیعه برای مسئله مهم ساخت و ساز، حد و یا شرطی را معین کرده است یا خیر؟ پرواضح است که معماری امروزین جامعه ما به دلیل غربزدگی علوم انسانی، و نبود منبع معتبر و قابل مراجعه برای عموم معماران و افراد جامعه جهت ساخت و ساز طبق آموزه‌های دینی باعث ایجاد نوعی خشونت و عدم آرامش در معماری و معرفی الگوهای غربی (مانند معماری رومی) به عنوان الگوی اسلامی شده است.
به همین جهت ضمن مراجعه به منابع معتبر و اصیل روایی و فقهی شیعه و بعضا اهل تسنن به یک دسته بندی جدیدی از مسائل شرعی که تاکنون به آن‌ها پرداخته نشده بود اقدام کرده و کلیه دستورات را ذیل احکام تکلیفی واجب، مستحب و مکروه درآوردیم. بعد از این نتیجه مهم که برای اولین بار در فقه تشیع صورت گرفته بود سعی کردیم که به صورت مختصر به دلایل اختلافاتی که در ظاهر روایات و فتاوای علما وجود دارد اشاره کرده و تا حد امکان علت آن ها را بررسی کنیم.
در یک نگاه کلی می‌توان به مواردی همچون: اشراف بر منازل دیگران، عدم رعایت حریم در انواع ساخت و ساز، رو به قبله بودن سرویس بهداشتی، تزئین مساجد و عدم تامین امنیت مسکن در ذیل محرمات؛ مواردی مثل داشتن یک محل خاص برای عبادت، داشتن تهویه و نورگیر مناسب، تعبیه مهمانخانه و سفید کردن دیوار خانه را در ذیل مستحبات؛ و مواردی مانند نکشیدن دیوار برای پشت بام، بلند بودن مناره مسجد، وجود ستون‌های بزرگ در مساجد، نزدیکی چاه آب و فاضلاب و ارتفاع بالاتر از 4متر برای سقف منزل را از جمله مکروهات ساخت و ساز دانست که در این کتاب به آن‌ها پرداخته شده است.
سید محمد علوی زاده