سفرنامه ترکیه / رحلة ترکیة / Turkish travelogue

... و    دکترسیدجواد هاشمی فشارکی   و .....

 

بنام خدا 

سفرنامه ترکیه    

 کشور  ترکیه 

   استامبول و  قونیه

 

ازتاریخ  24  الی 28 شهریور 1376      

 

24شهریور  دوشنبه

 

·        به استامبول و استقرار درهتل

·        بازدید مسجد سلطان 

 

 

25 شهریور  سه شنبه

 

·        بازدید محله قدیمی توپ کاپی

·        مسجد سلطان احمد 

مسجد سلطان احمد در روبروی مسجد ایاصوفیه و نزدیک کاخ توپکاپی قرار دارد و مربوط به قرن 17 ام در دوره پادشاهی سلطان احمد ( دوره عثمانی ) است و به دلیل کاشی‌کاری‌ها و سرامیک‌های زیبای آبی رنگ در دیوارهای داخلی مسجد به نام مسجد آبی مشهور است. درحالیکه دیگر مساجد ترکیه تنها دارای 4 الی 2 مناره هستند مسجد آبی دارای 6 مناره است. سلطان احمد اول پس از شکست در نبرد با ایرانیان، این مسجد را در کنار ایاصوفیه ساخت تا دوباره قدرت خود را حفظ کند.ودر اوج دو قرن معماری عثمانی است.

 

·        مسجدایاصوفیه (کلیسای صوفیه مقدس )

 

 

 

·        بازدید از اب انبار بزرگ  

 

26 شهریور  چهارشنبه

·         بازدید قصراز توپ کاپی

·         بازدید از یک حمام سنگی قدیمی در نزدیکی مسجد ایاصوفیه 

 

27 شهریور  پنجشنبه

·        به شهر قونیه و بازدید و خرید 

·         به مقبره مولانا ( جلال الدین بلخی ) 

 

28 شهریور  جمعه

·         شهرمرزی ترکیه

 

29 شهریور   شنبه

·        بازگشت به ایران

دوستان  همراه :

 

دکتر ارش قندچی

مهندس سعید صفری

مهندس محسن قراباغی

مهندس اسدالله کریمی

مهندس فهیمی

مهندس پرچمی

مهندس قلیچ خانی

اقای سید رضی

 

سیدجود هاشمی فشارکی

و..............

 

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

سفرنامه ترکیه – استانبول

 

جزیره بیوک آدا BÜYÜKADA چه چیز جالبی دارد؟؟

• کالسکه سواری ۲- دوچرخه سواری ۳- آرامش و هوای عالی ۴- پلاژ شنا  ۵- غذاهای دریایی

با نیم ساعت معطلی و ازدحام و گرما، بالاخره درب ها باز شد و مردم همچون زندانیان آزاد شده به سمت کشتی می دویدن و علت این عجله برای این است که خیلی ها دوست دارند از هوای آزاد لذت ببرن و صندلی هایی که در فضای آزاد هست، محدود بوده و بیشتر صندلی ها در سالن اصلی می باشد. داخل سالن شفاژ هم هست برای روز های سرد استانبول. اون روز هوا بسیار خوب و آفتابی بود. ما یک صندلی در قسمت آزاد ته کشتی پیدا کردیم که بیشتر من و میثم آنجا بودیم و سینا و امیر در سالن کشتی خواب بودند.

کشتی در تمام جزیره ها  توقف داشت و این باعث می شد علاوه بر مناظر زیبای روی آب، از مناظر جزیره ها هم لذت ببریم ولی ۱:۳۰ کمی کسل کننده بود. یکی از تفریح مردم در کشتی این است که تکه ای شیرینی یا نان را با دست بیرون از کشتی می گیرند تا مرغان دریایی به زیبایی غذا را از دست شما بقاپند. حتی عده ای جوان توانستن یک مرغ دریایی را با دست بگیرند که بعد از عکس گرفتن، آن را آزاد کردند.

ما نزدیک ظهر به جزیره رسیدیم. بخاطراختلاف نظر و خستگی راه کمی عصبی شده بودیم. 

پیاده کنار دریا در حال قدم زدن بودیم که امیر هوس بستنی کرد. اونجا پر از بستنی فروشی هست که فکر می کنم هر اسکپ ۳ لیره بود ولی این مغازه قیمت نداشت. من و سینا و امیر ۳ تا بستنی میوه ای گرفتیم که فکر کنم هر کدام ۳ یا ۴ اسکپ بود. وقت حساب کردن، قیمتش شده بود ۲۰۰ لیره (۳۰۰ هزار تومان) من چند بار پرسیدم که مطمئن بشم درست فهمیدم یا نه . از مغازه آمدیم بیرون و تازه فهمیدیم چه کلاهی سرمان رفته. ما همه جا قیمت ها را می پرسیدم و فیکس می کردیم، یه جا که این کار و نکردیم بابت ۳ تا بستنی ۳۰۰ هزار از ما گرفتن.

این موضوع خیلی اذیتمان کرد بنابراین برگشتیم تا بهش اعتراض کنیم. در بین راه یک تور ایرانی دیدیم و من از لیدر تور که ایرانی بود چند تا سوال پرسیدم از جمله همین موردی که سرمان کلاه رفته بود. لیدر گفت قید پول را بزنید و تنها کاری که همان موقع می توانستید انجام دهید این بود که پول را نمی دادید و پلیس خبر می کردید.

بلاخره در راه برگشت به همان مغازه بستنی فروشی رسیدم و سینا با عصبانیت شروع به صحبت با شخص درگیری در مغازه کرد که نهایتا منجر به پس دادن ۸۰ لیره شد و فکر کنم همچین موضوعی خیلی کمیاب و ناب باشد  

در کوچه پس کوچه های زیبای شهر که احتمالا در زمان هایی دیگر (به جز ایام عید که بشدت شلوغ بود) بسیار خلوت و آرامش بخش بوده، قدم زدیم تا به میدان ساعت رسیدیم که محل کرایه کردن گاری بود.

یعلی رقم اینکه کالسکه سواری یکی از بهترین کارهایی است که باید در بیوک آدا انجام داد، ما از کالسکه سواری صرف نظر کردیم و حالا تنها چیزی که مانده بود انجام دهیم، یک شنای درست و حسابی در دریای آبی marmara بود.

شنا و پلاژ های استانبول – شنا و پلاژ های جزایر پرینس – شنا و پلاژ های جزیره BÜYÜKADA – بیوک آدا 

طبق نقشه بالا چندین پلاژ در استانبول و جزایر پرینس و بیوک آدا وجود دارد که معمولا پلاژ ها مبلغی بین ۲۰ تا ۴۰ لیره ورودی دارند که روز های تعطیل و آخر هفته کمی گران تر می باشد.

من یک نکته بگم و اون اینکه که تمام پلاژ ها قایق هایی دارند که شما را از اسکله به آن پلاز می برند و دیگر نیازی نیست با کالسکه و از کوچه های جزیره به پلاژ برسید. این قایق ها مجانی بوده و فقط پول ورودی پلاژ را از شما گرفته می شود.

  پل های استانبول  

• پل گالاتا – Galata
•  

یکی از پل های دیدنی استانبول که از زیباترین و مشهورترین پل های این شهر هم محسوب می شود پل گالاتا نام دارد. در مورد این پل چیزهای زیادی وجود دارد که باید به آن ها اشاره کرد و بارها و بارها در ادبیات ترکیه از این پل سخن گفته شده است. پل گالاتای استانبول در قرن نوزدهم ساخته شده است و یکی از جاذبه های گردشگری استانبول است بر روی این پل می توان صف درازی از ماهیگیرانی را دید که در هر سوی این پل فلزی ایستاده اند و در حالی که قلاب های ماهیگیری شان را در دست گرفته اند منتظر هستند تا ماهی های بزرگ را صید کنند. پل گالاتا (اولین پل) بر روی شاخ طلایی (golden horn) ساخته شده است و در زیر آن هم تعداد زیادی رستوران با نمایی رو به آب وجود دارد که افراد زیادی را جذب خود می کند و یکی از معروف ترین عبارت هایی که درباره ی  این پل وجود دارد این است که بر فراز آن می توانید همزمان ۲ قاره را ببینید!

طول: ۴۹۰ متر  / عرض:۴۲ متر / بیشترین ارتفاع : ۸۰ متر

• پل بسفر – Bosphorus

پل بسفر از پل های دیدنی استانبول است که بین سال های ۱۹۷۰ تا ۱۹۷۳ روی تنگه ی بسفر ساخته شده است و دو قسمت آسیایی و اروپایی شهر را به هم مرتبط می کند و امروزه به طور میانگین، روزانه ۱۸۰۰۰۰ وسیله ی نقلیه از آن عبور و مرور می کنند و به قسمت آسیایی و یا برعکس به قسمت اروپایی شهر استانبول تردد دارند پل بسفر استانبول هم در روز و هم در شب دیدنی است و اگر در روز به روی این پل بروید می توانید مناره ها و گنبد زیبای مساجد را ببینید اما شب آن چیز دیگری است! در شب این شانس را دارید تا پل را که با چراغ های الی ای دی بسیار زیبای و خوشرنگی نورانی و تزیین شده ببینید و از منظره ی و چشم انداز تماشایی آن در شب لذت ببرید.

۶ لاین عبور ماشین دارد – طول ۱۵۶۰ متر – عرض ۳۳٫۴۰  –  بیشترین ارتفاع ۶۴ متر

• پل فاتح سلطان مهمت – Fatih Sultan Mehmet

این پل به عنوان «پل بسفر دوم» هم شناخته می شود و ساخت آن در سال ۱۹۸۸ به پایان رسید. نام این پل از نام پادشاهی گرفته شده است که از پادشاهان عثمانی بوده است و سلطان مهمت نام داشته است و در سال ۱۴۵۳ قسطنطنیه را فتح کرده است. این پل معلق فلزی منطقه ی Kavacık که در بخش آسیایی استانبول قرار دارد را به Hisarüstü که در بخش اروپایی آن قرار دارد متصل می کند و از پل های دیدنی استانبول است، این پل هم از نظر تاریخی و هم استراتژیکی نقش مهمی در استانبول دارد بخش مهمی از عبور و مرور در این شهر روی این پل انجام می شود.

طول: ۱۵۱۰ متر – عرض: ۳۹ متر – ارتفاع ۶۴ متر

 

• پل یاووز سلطان سلیم – Yavuz Sultan Selim

مدت زیادی از معرفی کردن این پل نمی گذرد و در کنار ورودی دریای سیاه تنگه ی بسفر قرار گرفته است. این پل منطقه ی Garipçe که در بخش اروپایی شهر قرار دارد را به Poyrazköy که در بخش آسیایی قرار دارد متصل می کند. مدت زیادی از افتتاح این پل نمی گذرد،

در سال ۲۰۱۲ تصمیم گرفته شد تا پلی در شهر استابول برای کاهش ترافیک ساخته شود و این چنین شد که این پل ساخته شد البته ساخته شدن آن اعتراض های زیادی را از طرف مردم و طرفداران محیط زیست به همراه داشت و دلیل آن هم این بود که برای این که بتوانند پل یاووز سلطان را بسازند، تعداد زیادی از درختان جنگلی را قطع کرده اند و علاوه بر این تمام زمین های مرطوب اطراف هم در معرض خطر هستند و طبیعی است که هر دوی این ها خطر بزرگی برای محیط زیست باشد.

۸ لاین تردد دارد – طول: ۲۱۶۴ متر – عرض ۵۸٫۴ – ارتفاع ۳۲۲ متر

 

• مترو پل شاخ طلایی – Golden Horn Metro

یکی از سازه های جدیدی که در این شهر ساخته شده است، سازه ی مترو پل شاخ طلایی است که در سال ۲۰۱۴ ساخته شده است و منطقه ی بی اغلو و و منطقه ی فاتح را به وسیله ی خط M2 به  وصل می کند. مترو پل شاخ طلایی یک پل ثابت است که همان طور که از اسم آن هم مشخص است هر روز مترو از روی آن رد می شود و اگر چه مثل پل هایی که در بالا گفته شد پلی تاریخی نیست و قدمت زیادی هم ندارد اما در فهرست پل های دیدنی استانبول قرار دارد.

تردد متروM2 – طول ۹۳۶ متر – عرض ۶۵ –

• پل آتاتورک – Ataturk koprusu

پل آتاتورک استانبول که به اصطلاح به آن Unkapanı Bridge می گویند، یک پل بزرگراهی بر روی خلیج شاخ طلایی استانبول ترکیه است. بعد از مرگ آتاتورک، نخستین رییس جمهور این کشور نام وی بر روی این پل نهاده شد. نخستین پل ساخته شده بر مکان فعلی در سال ۱۸۳۶ تکمیل شد که پل حایراتیه (Hayratiye) نام داشت و مناطق آن کاپانی و آزاپ کاپی را به یکدیگر متصل می‌نمود.

پل حایراتیه به دستور سلطان محمود دوم، از پادشاهان دولت عثمانی و زیر نظر معاون دریایی ناوگان عثمانی احمد فوزی پاشا طراحی و ساخته شده بود. افتتاحیه این پل در سال ۱۸۳۶ توسط سلطان محمود دوم و با عبور وی سوار بر اسب از روی این پل افتتاح گشت. این پل طولی معادل ۴۷۷ متر و ۳۳ فوت (۱۰ متر) عرض داشت و از آن به عنوان پلی متحرک برای جا به جایی کشتی‌های بزرگ استفاده می‌شد. در سال ۱۸۵۷ با مدیریت یک شرکت فرانسوی پل دوم در مکان فعلی آن ساخته شد که جنسی از آهن داشت. هزینه ساخت این پل چیزی حدود ۱۳۵۰۰۰ سکه طلا برای دولت عثمانی رقم خورد. این پل که در طول سال‌های ۱۸۷۵ تا ۱۹۱۲ مورد استفاده قرار می‌گرفت طولی حدود ۴۸۰ متر و عرض ۱۸ متری داشت و پس از سپری کردن عمر مفیدش تخریب شد.

در سال ۱۹۱۲ پل سوم در این مکان ساخته شد و تا سال ۱۹۳۶ تا زمانی که توسط طوفان آسیب دید مورد استفاده قرار گرفت. پل چهارم که همان پل کنونی است در طی سال‌های ۱۹۳۶ تا ۱۹۴۰ ساخته شد و با نام پل آتاتورک استانبول (Ataturk koprusu) افتتاح گشت. پل آتاتورک استانبول دارای طول تقریبی ۴۷۷ متر و غرض ۲۵ متر است که بر خلیج شاخ طلایی واقع شده است.

روز چهارم  سفر ۲۷ خرداد ۹۷

با توجه به جابجایی برنامه، امروز روز بازدید از مراکز گردشگری و تاریخی شهر بود.

جاهای دیدنی استانبول زیاد است ولی بیشتر آنها در شرق منطقه فاتح و eminonu قرار دارد. بنابراین با توجه به کمبود وقت تصمیم گرفتیم از همان مسیر شروع کنیم که هم بسیار نزدیک هتل بودند و هم مهمترین های استانبول بودن.

ما با ترانوا تنها با یک ایستگاه (پیاده ۱۰ دقیقه) به کوچه ای رسیدیم که به توپکاپی می رسید. البته با توجه به اینکه فراموش کرده بودیم پول تبدیل کنیم (لیره های ما تمام شده بود و می بایست یورو چنج می کردیم). مجبور شدیم برگردیم و پول تبدیل کنیم. البته من نرفتم و روی نیمکت نشستم تا بچه ها برگردن. با توجه به شلوغی وحشتناک دیروز در جزیره، امیدوار بودم امروز کمی خلوت تر باشد تا بتوانیم بازدید خوبی داشته باشیم برای همین راس ساعت ۹ که معمولا شروع موزه ها و مراکز خرید است، ما آنجا بودیم. و جز اولین نفراتی بودیم که کارت موزه را خریدیم.

کارت موزه استانبول – card Istanbul Museum Pass

کامل ترین توضیحات در خصوص کارت موزه استانبول – card Istanbul Museum Pass

 

کارت موزه استانبول چیست؟ یک کارت جهت بازدید از مراکز توریستی و موزه های شهر استانبول است.

کارت موزه استانبول چه مزیتی دارد؟ اول اینکه اگر شما بخواهید همه مراکز گردشگری شهر را ببینید باید هزینه خیلی زیادی را پرداخت نمایید در صورتی که با خرید این کارت هزینه بازدید های شما خیلی کم خواهد شد دوم اینکه شما با داشتن این کارت نیازی به انتظار در صف های طولانی نیستید. سوم اینکه شما با داشتن این کارت می توانید برای بعضی چیز ها تخفیف داشته باشید. من تخفیف های مورد تایید این کارت را می نویسم ولی شاید سال آینده تغییراتی داشته باشد

تمام مراکز گردشگری- تاریخی و موزه های استانبول – دیدنی های استانبول به همراه آدرس – هزینه – روز های تعطیل و ساعت کاری

ایا صوفیه یا حاجیا سوفیا یا هاگیا صوفیا (ترکی: Ayasofya یونانی:Ἁγία Σοφία) کلیسای مسیحیت شرق بود که در دوره امپراطوری بیزانس به سال ۵۳۲ میلادی بنا به دستور امپراطور کنستانتین اول ساخته شد؛ و بعد در قرن ۶ میلادی توسط جاستنیانوس مورد بازسازی و مرمت قرار گرفت. برای بازسازی بنا دو معمار به نام‌های ایسیدوروس (از میلتوس یا سوکلی فعلی) و آنتییوس (از تراللس یا آیدنلی فعلی) مأموریت یافتند. بنا با کار ۱۰ هزار کارگر در طول پنج سال و تحت نظر ۱۰۰ استاد تکمیل شد و به تاریخ ۲۷ آرالیک ۵۳۷ افتتاح شد. این کلیسا نخست کلیسای بزرگ نام گرفت. پس از فتح استانبول، محمد دوم دستور داد کلیسای ایاصوفیه را به مسجد تبدیل کنند. سلیمان اول دستور داد نقاشی‌ها و نگارگری‌های داخل ایاصوفیه را بپوشانند تا نماز جمعه در آنجا خوانده شود. سلیم دوم به معمار سنان (Sinan) دستور داد که ایاصوفیه را مرمت کند. در زمان مراد سوم، مناره و منبر و محراب به ساختمان ایاصوفیه افزوده شد. در زمان مراد چهارم، آیاتی از قرآن به خط مصطفی چلبی در دیوارها و سقف ایاصوفیه نگاشته شد؛ علاوه بر این لوحه‌هایی دور تا دور سقف ایاصوفیه نصب شد که در آن نام الله، محمد، ابوبکر، عمر، عثمان، علی، حسن و حسین نوشته شده بود. این لوحه‌ها در زمان سلطنت عبدالمجید با الواح مدوری که به خط ابراهیم افندی نوشته شده بود، جایگزین شد. پس از اعلام حکومت جمهوری در ترکیه و به قدرت رسیدن آتاترک، ایاصوفیه به موزه تبدیل شد و تا امروز به همین شکل باقی‌مانده‌ است.

دیوکلسین، قلمرو وسیع امپراطوری روم را به دو بخش شرقی و غربی بین خود و فرماندهان همطرازش تفسیم نمود، و عملا اضمحلال امپراطوری قدرتمند روم را نادانسته پی ریزی نمود. پس از آن کنستانتین شهر باستانی بیزانس را دوباره ساخت و کنستانتسنوپل (قسطنطنیه) نام گرفت. این شهر به طور شگفت انگیزی در سرنوشت شهر (روم) مرکز امپراطوری موثر واقع شد و با تضعیف قدرت امپراطوری روم، کشور روم به دو بخش شرقی و غربی تقسیم شد، و بدین طریق امپراطوری روم شرقی (بیزانس) شکل گرفت. فرمانروایی بیزانس به دست امپراطور آرکادیوس افتاد که شهر بیزانس (استانبول امروزی) را با همان نام قدیمی اش پایتخت خود قرار داد  

بیزانس، شهر بندری مهمی که به دلیل قرار گرفتن در منطقه‌ای که کوتاه‌ترین مسیر غرب به مشرق زمین بود، اهمیت تجاری خاصی داشت و از تمدن چشم‌گیری برخوردار بود. ساکنان آن دارای سنت‌های پا برجایی بوده‌اند، به طوری که سلطه دیگران را به دشواری پذیرا شده‌اند. مثلا یکی از حکم‌رانان هوادار اسپارت که در سال ۴۰۵ قبل از میلاد  بر این شهر تحمیل شد، پس از ۱۶ سال مقاومت از شهر بیرون رانده شد.

بیزانس شهری بود با ویژگی‌های اقتصادی سیاسی و فرهنگی خاص که ابزارهای لازم را فراهم آورد تا با فرهنگ و ارزش های فرهنگی و اجتماعی سرزمین‌های مجاور آشنا شود و از این راه آثار هنری را به جهان عرضه کرده که هم جهانی هستند و هم از سنت‌ها و فرهنگ‌های بومی و منطقه‌ای مایه گرفته‌اند. این شهر با این که قبلا مرکز حکومتی به بزرگی امپراطوری روم نبوده ولیکن به تمدن‌های روم و یونان در غرب، بابل، ایلام، اورارتو، هیتی و ایران از شرق دسترسی داشت، به همین دلیل بسیاری از پژوهشگران معتقدند که هنر و معماری بیزانس بی‌تأثیر از هنر و معماری مشرق زمین نیست. هنر بیزانس، هنری است که تجلی‌گاه جهان مسیحیت است. در هنر این دوران همچون سایر نحله‌های هنری، تاثیرات شیوه‌های بیان اعصار گذشته که با عنوان بینش هنری از آن یاد می‌شود، استمرار دارد.

کلیسای‌ ایاصوفیه‌ به دستور کنستانتین‌ دوم امپراطور بیزانس در سال‌۳۶۰ میلادی بنا‌ شد‌. استانبول که در آن روزگار قسطنطنیه نام داشت، مرکز امپراطوری بیزانس بود. در سال‌ ۴۰۴ میلادی آشوب‌ بزرگى‌ در قسطنطنیه‌ به وقوع پیوست و بخشى‌ از ایاصوفیه‌ که در آن زمان هاجیا صوفیا خوانده می شد، درآتش سوخت. در نتیجه بنای ایاصوفیه در قرن ششم میلادی دوباره بازسازی و افتتاح شد.

در قرن پانزدهم میلادی پس از چندین سال جنگ میان مسلمانان و امپراطوری بیزانس، مسلمانان به فرماندهی سلطان محمد فاتح، پادشاه عثمانی پیروز شدند و توانستند قسطنطنیه را فتح کنند. بنا بر این قسطنطنیه، مرکز خلافت عثمانیان شد و اسلامبول نام گرفت و کلیسای هاجیا سوفیا به مسجد ایاصوفیه تبدیل شد. با برپایی جمهوری ترکیه به رهبری مصطفی کمال آتاتورک، اسلامبول به استانبول تغییر نام داد و مسجد ایاصوفیه، در دوره جدید به موزه ایاصوفیه تبدیل شد.

هنر معماری در روم شرقی (بیزانس) تا قرن ششم میلادی تحت تأثیر مسیحیت آغازین بود، این هنر در قرن ششم میلادی با آغاز حکومت «ژوستی نیانوس»، به وجود آمد او در هنر پروری همتای کنستانتین بود و آثاری که وی مورد حمایت و تشویق قرار داد، همه شکوه و عظمتی شاهانه داشتند تا جایی که دوران فرمانروایی او را به حق «نخستین عصر طلائی» هنر امپراطوری روم شرقی نامگذاری کرده اند. باید به این نکته اشاره نمود که بهترین گنجینه یادگاری «نخستین عصر طلائی» اکنون در خاک ایتالیا  (که در شهر «راونا» کشف شده) جلوه‌گری می‌کنند، نه در شهر کنستانتینوپل (استانبول). شهر راونا که در اصل پایگاه نیروی دریایی در ساحل دریای آدریاتیک بود، از سال ۴۰۲ میلادی به بعد پایتخت امپراطوران روم غربی، و پس از آن در پایان همان قرن مقر فرمانروایی تئودوریک پادشاه استروگوتها شد، که همه چیز را به سبک و سیاق هنری کنستانتینوپل می‌پسندید، و به همین علت در زمان ژوستی نیانوس شهر راونا به صورت پایگاه عمده ای برای گسترش و نفوذ سلطه بیزانس بر ایتالیا در آمد. مهم‌ترین بنایی که در آن شهر در سال‌های ۴۷-۵۲۶ میلادی ساخته شد، کلیسای «سان ویتاله» است. این ساختمان معرف معماری بیزانس است که در قلمرو روم غربی ساخته شد، و به طور قطع از آثار کنستانتینوپل اقتباس شده است. پلان آن هشت ضلعی است و گنبدی بر روی این هست ضلعی قرار گرفته است.

معماران ایا صوفیه آنتیموس ترالسی و اسیدروس میلوتوسی هستند. در سالهای ۵۳۷- ۵۳۲ میلادی ساخته شده است. ابعاد آن ۷۲ در ۹۱ متر ، قطر گنبد ۳۱ متر، ارتفاع گنبد از سطح زمین ۵۶ متر است. با افزوده شدن پشت بند عظیم بر طرح اصلی و چهارمناره رفیع ترکی پس از پیروزی عثمانی‌ها در ۱۴۵۳ میلادی ایاصوفیه به یک مسجد تبدیل شد. 

در معماری بنای‌ مسجد ایاصوفیه‌‌ طاق‌ها و ستون‌ها به طرز زیبایی با هم هماهنگ است. ۴ ستون بزرگ و باشکوه، شبیه‌ پای‌ فیل‌، ۴ طاق مسجد ایاصوفیه استانبول را‌ بالا نگاه داشته اند‌، و گنبد بزرگ ایاصوفیه بر روی‌ این ستون ها قرار داده شده اند‌‌. ۴۰ پنجره کنار هم در ساقه گنبد مسجد قرار دارند‌، که‌ نور خورشید از آن ‌ها به‌ درون بنای ایاصوفیه‌ مى‌تابد. عمق‌ گنبد ۱۸ متر، و ارتفاع آن  از سطح زمین ۵۶ متر است و قطر آن‌ ۳۳ متر‌ به همراه دو نیم گنبد است.

طول این مسجد ایا صوفیه ترکیه در طولانی‌ترین قسمت ۸۲ متر و عرض آن ۷۳ متر است و ارتفاع آن در بالاترین قسمت گنبد ۵۵ متر است. این مسجد در میدان سلطان احمد استانبول قرار دارد و با اضافه شدن بناها و مناره ها و بازسازی در سال ۱۹۳۵ به موزه تبدیل شده و درخدمت گردشگری تور ترکیه قرار گرفته است.

موضوع قابل توجه در این بنا کیفیت و کمیت نوری است که وارد آن می‌شود. زیر گنبد مرکزی ۴۰ پنجره تعبیه شده که نور را به درون وارد می‌کنند. انتقال تدریجی از بدنه چهارگوش به لبه مدور گنبد به وسیله سه گوشی‌های کروی شکل موسوم به تاسچه انجام گرفته است. برای حل مسئله فشار گنبد اصلی نیرو به وسیله «پندنتیوها» (تبدیل‌گر) که همان سه گوش‌های کروی است و در چهار گوشه زیر گنبد قرار دارد به چهار فیل پایه عظیم و نگهدارنده منتقل می‌شود. از سوی دیگر به وسیله نیم‌گنبد شرقی و غربی فشارهای حاصله به طرف خارج و پایین انتقال می‌یابد.

ایاصوفیه به مدت ۹۱۶ سال کلیسا، و ۴۸۱ سال مسجد بود و نهایت در سال ۱۹۳۴، به دستور مصطفی کمال آتاتورک و تصمیم شورای وزیران، ایاصوفیه به موزه تبدیل شد .این ساختمان زیبا از هر قرنی و از هر نابغه‌ای اثری دارد. از دوره بیزانس گرفته تا معمار ترک، سینان که اولین معماری بود که اصول زلزله را در کارهایش به کار می‌گرفت. کلیسای اول : در محل کنونی ایا صوفیا ابتدا کلیسایی وجود داشت که اکنون اثری از آن به جای نمانده‌است. 

کلیسای دوم : پس از وقوع تضادی عمیق فی‌مابین ملکه آلیا اوداکسیا (Aleia Eudoxia) همسر آرکادیوس و اسقف قسطنطنیه ، جان کریسوستر (Jan Chrysostor)، اسقف در ۲۰ جون ۴۰۴ به تبعید محکوم شد. این امر باعث وقوع شورشی بزرگ گردید که در طول آن کلیسای اول تقریباً کاملاً سوزانده شد. تئودئوس دوم سپس دستور ساخت کلیسای دوم را داد. این کلیسا در ۱۰ اکتبر ۴۱۵ میلادی افتتاح گردید. معمار Basilico Rufinos با سقف چوبی این بنا را احداث نمود

کلیسای سوم: در ۲۳ فوریه سال ۵۳۲ میلادی، تنها چند روز پس از نابودی کلیسای دوم، ژوستینین یکم تصمیم به ساخت کلیسای سوم که بزرگتر و با عظمت تر بود گرفت. ژوستینین یکم، فیزیکدان معروف ایسیدور میلتوس (Isidore of Miletus) و ریاضیدان معروف آن زمان آنتمیوس ترالس را برای نقشه‌کشی و رهبری بنای کلیسای سوم انتخاب نمود. اگرچه آنتمیوس در سال اول ساخت درگذشت.

برای ساخت ایا صوفیا یا کلیسای سوم، ژوستینین دستور وارد نمودن تمامی مواد و بهترین آن‌ها از سراسر امپراتوری را داد. این شامل ستون‌های Hellenistic از معبد Artemis، سنگ‌های بسیار بزرگ از مناطق دورافتاده، سنگ آذرین (Porplyry) از مصر، مرمرهای سبز از Thessaly، سنگ‌های سیاه از منطقه بسفر و سنگ‌های زرد از سوریه می‌باشد. برای ساخت کلیسای سوم بیش از ۱۰۰۰۰ نفر در طول ساخت کار می‌کردند.

جایگاه مختص به همسر امپراتور

لژ مخصوص ملکه در مرکز محوطه ی طبقه ی بالا یا همان گالری، قرار گرفته است. ملکه و بانوان درباری از این لژ نظاره گر مراسم طبقه ی پایین بودند. یک سنگ سبز مدور مکانی که جایگاه ملکه در آن قرار گرفته بود را نشان می دهد.

کوزه های تطهیر

دو کوزه ی تطهیر عظیم الجثه در زمان سلطنت سلطان مراد سوم از پرگامون به ایا صوفیه آورده شدند. این کوزه ها که مربوط به دوره ی تاریخی یونان باستان هستند، از بلوک های مرمر یکپارچه تراشیده شده اند.

در مرمری

در مرمری داخل ایا صوفیه در جنوب طبقه ی بالا یا همان گالری قرار گرفته است. این در توسط شرکت کنندگان در مناظره های مذهبی مورد استفاده قرار می گرفت. این افراد از این در به اتاق جلسات رفت و آمد می کردند.

ستون آرزو

در شمال غربی ساختمان ستونی قرار دارد که در وسط آن سوراخی وجود دارد که با ورقه های برنزی پوشیده شده است. این ستون نام های مختلفی از جمله ستون خیس، ستون آرزو، ستون تعریق و ستون گریان دارد. گفته می شود که در صورت لمس کردن، ستون مرطوب می شود و قدرت های ماوراء طبیعه دارد. طبق افسانه ستون، از زمانیکه گرگوریِ معجزه گر در سال ۱۲۰۰ نزدیک آن آمد، مرطوب است. باور بر این است که لمس کردن ستون باعث شفای بیماران می شود.

مرمت قرن نوزدهم

پس از تبدیل ساختمان به مسجد در سال ۱۴۵۳، با توجه به ممنوعیت اسلام برای نمایش تصاویر، بسیاری از موزاییک های بنا با گچ پوشیده شدند. این فرایند به یکباره صورت نگرفت زیرا گزارش هایی از قرن ۱۷ موجود است که در آن ها مسافران عنوان کرده اند تصاویر مسیحی موجود در کلیسای سابق هنوز دیده می شوند. در سال ۴۹-۱۸۴۷ ساختمان توسط دو برادر سوئیسی به نام های گاسپر و جوسپ فاستی ترمیم شد و سلطان عبدالمجید به آنها اجازه داد هر موزاییکی را که در طول این فرایند پیدا کردند ضبط کنند. تعمیر موزاییک ها جزو این عملیات نبود و برادران فاستی پس از ثبت جزئیات یک تصویر آن را دوباره نقاشی می کردند. فاستی ها موزاییک های مربوط به دو hexapteryga (فرشته ای با ۶ بال) موجود روی دو سه گوش منحنی شرقی را مرمت کردند ولی پیش از پایان عملیات مرمت ، دوباره صورت های آن ها را پوشاندند. با توجه به اینکه فاستی ها قادر به پیدا کردن بقایای دو hexapteryga دیگر موجود روی دو سه گوش منحنی غربی نشده بودند، کپی هایی از آنها نقاشی کردند. نمونه های ثبت شده توسط برادران فاستی منبع اصلی برای تصاویر برخی موزاییک هایی هستند که تصور می شود در زلزله ی سال ۱۸۹۴ استانبول به طور کامل یا اندکی نابود شده اند. این تصاویر شامل تصویر “در بینوایان” -که اکنون اثری از آن نیست- تصویر عظیمی از یک صلیب پوشیده شده با جواهر و تصاویر متعددی از فرشته ها، مقدسین، اسقف ها و پدران مقدس است. اکثر تصاویر گم شده در دو طاق مزین کلیسا قرار داده شده بودند.

یکی از موزاییک های ثبت شده، مسیح شهریار (Christ Pantocrator) را داخل یک دایره نمایش می دهد که این موضوع نشان میدهد این موزاییک مربوط به سقف و احتمالا متعلق به گنبد اصلی ای می باشد که بعدها با خطاطی های اسلامی ای که خدا را به عنوان روشنایی جهان معرفی می کنند، پوشیده شد. نقاشی های موزاییک های ایا صوفیه امروزه در آرشیو حوزه ای تیچینو نگهداری می شوند.

مرمت قرن بیستم

پوشش روی تعداد زیادی از موزاییک ها در سال های ۱۹۳۰ توسط تیمی از موسسه بیزانس آمریکا به سرپرستی توماس ویتمور برداشته شدند. تیم تصمیم گرفت که تعدادی از تصاویر ساده از صلیب را که رویشان با گچ پوشیده شده بود، دست نخورده باقی بگذارد و در عوض رویه ی باقی موزاییک های مهم کشف شده را بردارد.

به دلیل پیشینه ی این بنا به عنوان مسجد و کلیسا، فرایند مرمت ایا صوفیه چالش بزرگی محسوب می شود. از پوشش درآوردن موزاییک های شمایل نگارانه ی مسیحی، به قیمت نابودی آثار هنری مهم و تاریخی اسلامی تمام شده است. مرمت کننده ها در تلاشند توازنی بین فرهنگ اسلامی و مسیحی برقرار کنند. به ویژه حذف خطاطی های اسلامی روی گنبد، به منظور به نمایش گذاشتن موزاییک Pantocrator که مسیح را سرور جهان نشان می دهد (با فرض اینکه این موزاییک هنوز موجود است) ، جنجالی بر پا کرده است.

موزاییک دروازه ی امپراتوری

موزاییک دروازه ی امپراتوری در طاق مزین بالای دروازه ای به همین نام قرار دارد؛ این دروازه تنها به وسیله امپراتورها جهت ورود به کلیسا مورد استفاده قرار می گرفته است. با توجه به سبک شناسی، این موزاییک مربوط به اواخر قرن ۹ یا اوایل قرن ۱۰ می باشد. احتمال می رود امپراتوری که حلقه ای نورانی دور سر دارد، امپراتور لئو ی ششم خردمند یا پسرش کنستانتین هفتم پُرفیروژنیتوس باشد که به مسیح شهریار (Pantocrator) نشسته بر تخت جواهرنشان تعظیم می کند؛ در حالیکه مسیح در حال برکت طلبیدن است و کتاب بازی در دست چپ دارد. متن روی کتاب به این شرح است: “درود بر شما. من نور جهان هستم” (یوحنا ۲۰:۱۹، ۲۰:۲۶، ۸:۱۲). در هر طرف شانه ی مسیح یک مدالیون وجود دارد: در سمت چپ جبرئیل مقرب با چوبی در دست و در سمت راست مادرش مریم.

موزاییک ورودی جنوب غربی

موزاییک ورودی جنوب غربی، واقع در طاق مزین ورودی جنوب غربی، به تاریخ سلطنت باسیل دوم برمی گردد. این موزاییک طی مرمت های برادران فاستی در سال ۱۸۴۹ پیدا شد. در تصویر، مریم باکره روی تختی بدون تکیه گاه نشسته است و پاهایش را روی پایه ای مزین به سنگ های قیمتی استراحت می دهد. مسیح خردسال روی پای او نشسته است و در حالیکه برکت می طلبد طوماری در دست چپ خود دارد. در سمت چپ امپراتور کنستانتین با لباسی تشریفاتی در حال نشان دادن مدلی از شهر به مریم است. نوشته ی کنار او اینگونه معنی می شود: ” امپراتور بزرگ کنستانتین از مقدسان”. در سمت راست مریم امپراتور ژوستینین اول در حال ارائه ی مدلی از ایا صوفیه به او می باشد. مدالیون های دو طرف سر مریم باکره مونوگرام های MP و ΘY را نشان می دهند که مخفف “Mētēr” و “Theou” به معنی “مادر خدا” می باشند.

موزاییک های برآمدگی شرقی کلیسا

موزاییک مریم باکره و کودک، اولین موزاییک از موزاییک های پس از دوره ی تخریب تمثال های مذهبی بود. این موزاییک در تاریخ ۲۹ مارس ۸۶۷ توسط اسقف فوتیس و امپراتورها میکائیل دوم و باسیل اول رونمایی شد. این اثر در مکانی مرتفع روی نیمه-گنبد واقع در برآمدگی شرقی کلیسا قرار دارد. مریم روی تختی بدون تکیه گاه نشسته است و مسیح خردسال روی پایش قرار گرفته است. او در حال استراحت دادن به پاهای خود روی پایه ای می باشد. هم پایه و هم تخت با سنگ های قیمتی آراسته شده اند. پرتره های فرشتگان مقرب جبرئیل و میکائیل (که تا حد زیادی از بین رفته اند) واقع در محراب طاق نیز مربوط به قرن ۹ ام هستند. این موزاییک ها روی زمینه ی اولیه طلایی مربوط به قرن ششم قرار دارند. بنا به موعظه ی اسقف فوتیس هنگام رونمایی از اثر، باور بر این بود که موزاییک ها، نمونه ی بازسازی شده ی موزاییک های قرن ششمی بودند که طی دوره ی تخریب تمثال های مذهبی به دست بیزانسی های آن زمان ویران شده بودند. با این وجود، پیش از این زمان هیچ مدرکی از وجود دکوراسیون فیگوراتیو در ایا صوفیه موجود نیست.

موزاییک امپراتور الکساندر

با توجه به اینکه موزاییک امپراتور الکساندر در گوشه ی تاریکی از سقف طبقه ی دوم قرار دارد، پیدا کردن آن برای بیننده هایی که برای اولین بار به ایا صوفیه آمده اند آسان نیست. این موزاییک امپراتور الکساندر را در لباسی فاخر، در حالیکه طوماری در دست راست و گوی و صلیبی (globus cruciger) در دست چپ دارد، به تصویر می کشد. با توجه به یکی از نقاشی های کشیده شده توسط فاستی می توان استنباط کرد که موزاییک امپراتور الکساندر تا سال ۱۸۴۹ دوام آورده است. توماس ویتمور، بنیانگذار موسسه ی بیزانس آمریکا که به او اجازه ی نگهداری از موزاییک ها داده شده بود ، می پنداشت که این اثر در زلزله ی سال ۱۸۹۴ نابود شده است. ۸ سال پس از درگذشت او، در سال ۱۹۵۸ موزاییک طی کاوش های رابرت ون نایس پیدا شد. بر خلاف اکثر موزاییک های ایا صوفیه که با گچ پوشیده شده بودند، موزاییک الکساندر تنها با رنگ پوشیده شده بود و به دلیل بازتاب دادن الگوهای موزاییک های اطراف، به خوبی از نظر ها پنهان بود. این اثر توسط جانشین ویتمور، پال ا. آندروود تنظیف شد.

موزاییک امپراتریس زوئی

موزاییک امپراتریس زوئی، واقع بر دیوار شرقی گالری جنوبی، به قرن ۱۱ بازمی گردد. مسیح شهریار، ملبس به ردای آبی تیره (مرسوم در هنر دوران بیزانس) در زمینه ای طلایی در مرکز قرار گرفته است و با دست راست طلب برکت می کند و انجیل را در دست چپ دارد. در هر طرف سر او مونوگرام های IC و XC به معنای Iēsous Khristos (عیسی مسیح) قرار دارند. در دو طرف او کنستانتین نهم مونوماخوس و امپراتریس زوئی با لباس های تشریفاتی حضور دارند. کنستانتین یک کیسه و امپراتریس طوماری به نماد پیشکش هایی که به کلیسا تقدیم کرده اند در دست دارند. نوشته ی بالای سر امپراتور به این معناست: “کنستانتین زاهد، در حضور پروردگار عیسی، پادشاه رومی ها، مونوماخوس” و بالای سر امپراتریس نوشته شده: “زوئی، آگوستای مقدس”. سرهای اولیه در تصاویر پاک شده و با سه سر کنونی جایگزین شده اند. احتمال می رود موزاییک اولیه همسر اول امپراتریس، رومانوس سوم آرگیروس، یا همسر دوم او، میکائیل چهارم را نشان می داده اند. تئوری دیگر این است که این موزاییک برای امپراتور و امپراتریس قدیمی تری ساخته شده بوده و بعدا سر هایشان با تصاویر فعلی جا به جا شده است.

موزاییک کومننوس

موزاییک کومننوس نیز بر دیوار شرقی گالری جنوبی واقع است و مربوط به سال ۱۱۲۲ می باشد. مریم باکره با لباس آبی تیره ای (متداول در هنر دوران بیزانس)، ایستاده در وسط، به تصویر کشیده شده است. او مسیح خردسال را روی پاهای خود نشانده. مسیح خردسال با دست راست طلب برکت می کند و طوماری در دست چپ دارد. در سمت راست مریم، امپراتور ژان دوم کومننوس در لباسی مزین به سنگ های قیمتی ایستاده است. او کیسه ای به نماد پیشکش شاهنشاهیش به کلیسا در دست دارد. امپراتریس آیرین با لباسی تشریفاتی و سندی در دست، سمت چپ مریم قرار گرفته است. بزرگترین پسر آنها، الکسیوس کومننوس، روی ستون مجاور نشان داده شده است. او در هیبتِ یک جوان بدون ریش – احتمالا در تاجگذاری ۱۷ سالگیش – به نمایش در آمده است. تفاوت این تصویر با موزاییک امپراتریس زوئی که مربوط به یک قرن قبل تر می باشد، مشهود است؛ در موزاییک کومننوس تصاویر واقع گرایانه تر هستند. امپراتریس با موهای بلوند چین دار، گونه های گلگون و چشمهایی خاکستری که نژاد بلغارستانیش را آشکار می کنند به تصویر کشیده شده و امپراتور با وقار نشان داده شده است.

موزاییک دیزیز (Deësis)

قدمت موزاییک دیزیز (به معنای استدعا) احتمالا به سال ۱۲۶۱ بر می گردد. این موزاییک برای نشان دادن پایان ۵۷ سال مذهب کاتولیک رومی و بازگشت مذهب ارتدوکس ایجاد شد. این اثر سومین قطعه ی نصب شده در محوطه ی امپراتوری گالری های بالایی است. تصویر حک شده بر این موزاییک به دلیل ظرافت، قیافه های مهربان و ویژگی های موزاییک، با کیفیت ترین قطعه ی ایا صوفیه محسوب می شود. سبک اثر نزدیک به سبک نقاش های ایتالیایی اواخر قرن ۱۳ یا اوایل قرن ۱۴ مانند دوچو می باشد. این اثر مریم باکره و یحیی تعمید دهنده (Ioannes Prodromos)، را در نمای سه رخ نشان می دهد که در روز رستاخیز از مسیح شهریار برای نوع بشر تقاضای شفاعت می کنند. بخش پایینی این اثر به شدت خراب شده است. این موزاییک آغاز رنسانسی در هنر های تجسمی بیزانسی به شمار می رود.

موزاییک های طاق مزین شمالی

موزاییک های طاق مزین شمالی افراد مقدس مختلفی را به تصویر کشیده اند. این موزاییک ها به دلیل موقعیت مکانی مرتفع و دست نیافتنیشان از نابودی در امان بوده اند. در این اثر جان کریسوستوم و ایگناتیوس جوانتر ملبس به رداهای سفید با تصویر صلیب هستند و انجیل های مقدس جواهر نشانی را در دست دارند. نام هر فرد مقدس جهت شناسایی شدن از طرف بیننده اطراف تمثال ها به یونانی نوشته شده است. موزاییک های واقع در دیگر طاق های مزین بیشتر به علت زلزله های مکرر تخریب شده اند تا بنا به تخریب های عمدی توسط فاتحان عثمانی.

منارها

یکی از منارها (در جنوب غربی) ساخته شده از آجرهای قرمز است. در حالیکه دیگر ۳ منار موجود از سنگ مرمر سفید ساخته شده‌اند. یکی از این ۳ منار مرمری که از ۲ تای دیگر ظریف تر است. توسط بایزید دوم بنا شده‌است و دوتای بزرگتر دیگر در غرب توسط سلیم دوم بنا گردیده و توسط آرشیتکت عثمانی معمار سنان طراحی گردیده‌اند.

 در طبقه بالا، مکانی مربع با مرمر سبز، مجزا شده است که محل قرارگیری ملکه و زنان دربار، در طول برگزاری مراسم مذهبی بوده است.

رراهرو طبقه اول در سمت چپ، ستونی دیده می شود که به “ستون آرزو ها”معروف است و افسانه های جالبی درباره آن وجود دارد. برخی می گویند در زمان ساخت بنا، طلای مصرفی در پای این ستون انبار می شده و سربازی از آن نگاهبانی می کرده است. شبی سرباز خوابش می گیرد، در این هنگام فرشته ای ظاهر می شود و به جای جوان نگهبانی می دهد و صبحدم جوان را بیدار می کند و می رود؛ ولی اثر انگشت وی روی ستون باقی می ماند. از آن به بعد، او بالای این ستون نشسته است و برای دعاکنندگان آمین می گوید. عده ای دیگر این ستون را مدفن یکی از قدیسان روسی می دانند که برای دعا کنندگان در این مکان آمین می گوید. اما جالب ترین داستان مربوط به مسلمانان است. می گویند زمانی که “سلطان محمد”(Sultan Mehmet) این شهر را فتح کرد، تصمیم گرفت این کلیسا را به مسجد تبدیل کند؛ ولی محراب کلیسا به سمت کعبه نبود. وی پس از دعا و گریه بسیار در پای این ستون به خواب رفت که ناگاه “خِضر نبی” بر وی ظاهر شد و مشکل را جویا شد. سپس خضر انگشت شصت خود را درون حفره کرد و با گردش انگشتان دیگر به دور سوراخ، کل بنا رابه سمت کعبه گردانید!

۱۰ واقعیت جالب درباره مسجد ایاصوفیه

۱– این کلیسا دو بار توسط شورشگران تخریب شده است

کلیسای ایاصوفیه برای اولین بار در سال ۳۶۰ از چوب ساخته شد اما در سال ۴۰۴ میلادی در یک شورش به آتش کشیده شد. پس از آن در سال ۴۱۵ میلادی مرمت شد ولی بار دیگر در سال ۵۳۲ میلادی در شورشی با نام نیکا تخریب شد. در نهایت کلیسای امروزی در سال ۵۳۷ میلادی افتتاح شد.

۲– نام این کلیسا تا به حال چندین بار تغییر یافته است

در ابتدا به دلیل اندازه بسیار بزرگ این کلیسا به آن «کلیسای بزرگ» می‌گفتند. در سال ۴۰۳ میلادی نام آن را به «حاجیا صوفیا» که در زبان یونانی به معنی «حکمت مقدس» است تغییر دادند. پس از فتح استانبول توسط عثمانی‌ها نیز نام این بنا به «مسجد ایاصوفیه» و در زمان جمهوریت به «موزه ایاصوفیه» تغییر یافت.

۳– گنبد اصلی این بنا در نتیجه زلزله سال ۵۵۸ به کلی نابود شد

پس از زلزله سال ۵۵۸ در استانبول گنبد این مسجد که ۴۰ متر ارتفاع داشت تخریب شد. این گنبد توسط معماران یونانی طراحی شده بود. در بازسازی گنبد ارتفاع آن را به ۵۵ متر افزایش دادند و در سال ۵۶۲ میلادی دیوارهای آن را مقاوم سازی کردند. بخشی از وزن گنبد اصلی توسط گنبد‌های کوچک‌تر اطراف آن، دیوارها و چهار طاق بزرگ کنترل می‌شوند.

۴– از بقایای یکی از عجایب هفتگانه جهان در ساخت ایاصوفیه استفاده شده است

برای تقویت و زیباسازی بخش دورنی مسجد ایاصوفیه از ستون‌های معبد ویران شده آرتمیس که یکی از عجایب هفتگانه جهان است استفاده شده است. همچنین بخشی از مصالح ساختمانی این بنا نیز به احتمال زیاد از محوطه باستانی بعلبک سوریه به این منطقه آورده شده است.

۵– این کلیسا یکی از نمونه‌های بی‌نظیر هنر و معماری بیزانس است

امپراطوری ۱۰۰۰ ساله بیزانس دارای هنر، معماری، دانش، الهیات و ادبیات سبک خود بود که تلفیقی از سنت‌های یونانی، رومی و سنت‌های شرقی به شمار می‌رفت. جلوه کاملی از هنر این دوره از تاریخ را می‌توان در ساخت این کلیسا دید که از ویژگی‌های بارز آن عبارت است از: ساختمان مستطیلی شکل، استفاده زیاد از موزائیک، تزئینات سنگی، ستون‌های از جنس مرمر، درهای برنزی و یک صلیب بزرگ در بالای گنبد.

۶– بت شکنی منجر به از بین رفتن بسیاری از آثار هنری این بنا شد

در دو دوره از تاریخ مسیحیت شکستن بت‌ها رایج شد که یکی در بین سال‌های ۷۲۶ تا ۷۸۷ میلادی و دیگری در بین سال‌های ۸۱۵ تا ۸۴۳ میلادی بود. بسیاری از موزائیک‌ها و نقاشی‌های این مسجد در طول این دوره‌های تاریخی نابود شدند.

۷– در حدود ۵۰۰ سال پیش این بنا به مسجد تبدیل شده بود

پس از قرن‌ها درگیری، محاصره و حملات بی‌نتیجه که به جنگ‌های صلیبی معروف شده بود سرانجام در سال ۱۴۵۳ قسطنطنیه به دست مسلمانان عثمانی سقوط کرد. نام این شهر بعدها به استانبول تغییر یافت و بنای ایاصوفیه نیز پس از مرمت به مسجد تبدیل شد.

۸– برخی از عناصر اسلامی به این بنا اضافه شده است

برای استفاده از این کلیسا به عنوان مسجد تغییراتی در برخی از قسمت‌های آن ایجاد شد. برای مثال یک محراب، یک منبر و یک حوض وضو به این بنا اضافه شد و در طول چند قرن بناهای مختلفی از جمله مدرسه، کتابخانه، آرامگاه و آشپزخانه به مجموعه ایاصوفیه اضافه شد.

۹– سلطان محمد فاتح دستور حفاظت از موزائیک‌های مسیحی را صادر کرد

وقتی سلطان محمد فاتح استانبول را فتح کرد دستور داد که موزائیک‌های دارای نقوش مسیحی حفظ شوند. به همین دلیل به جای از بین بردن آن‌ها روی موزائیک‌ها را با گچ پوشاندند و نقوش  اسلامی را روی آن‌ها ترسیم کردند. موزائیک‌های مسیحی بعداً کشف و توسط معماران ایتالیایی مرمت شدند.

۱۰– بنیان گذار ترکیه مدرن ایاصوفیه را به موزه تبدیل کرد

مصطفی کمال آتاتورک که ترکیه امروزی را در سال ۱۹۲۳ تاسیس کرد و از سال ۱۹۲۳ تا ۱۹۳۸ به عنوان اولین رئیس جمهور ترکیه خدمت کرد در سال ۱۹۳۴ کلیسای جامع سابق و مسجد فعلی را به موزه تبدیل کرد. (منابع: http://www.narvanmag.com/?p=1805 – https://www.kojaro.com – https://www.golfamsafar.com )

(به ترکی عثمانی: طوپقپو سرایی، به ترکی استانبولی: Topkapı Sarayı) واقع در استانبول از قصرهای معروف امپراتوری عثمانی است که از ۱۴۶۵ تا ۱۸۵۳ مرکز اداری این امپراتوری بود. سلطان محمد فاتح در ۱۴۵۹ دستور ساخت این قصر را داد و کار ساختن آن در ۱۴۶۵ به پایان رسید. ساخت این بنا بر روی یک ‌شبه جزیره کوچک ساخته ‌شده است و در سمت شمالی آن دماغه طلایی و در جنوب آن نیز دریای مرمر قرار دارد؛ در سمت شمال شرقی این بنا نیز تنگه بسفر (Bosphorus) قرار گرفته است که موجب می‌شود تا نمایی زیبا از سمت آسیایی این منطقه نیز برای این کاخ مهیا شود. این کاخ در بازه زمانی قرن‌های ۱۵ تا ۱۹ میلادی، مرکز سیاسی امپراتوری عثمانی به ‌حساب می‌آمد و این شرایط تا زمان ساخت کاخ دلما باغچه (Dolmabahce Palace) در کنار دریا ادامه داشت.در ۱۸۵۳ سلطان عبدالمجید تصمیم گرفت محل اقامتش را به قصر تازه‌ساز دلمه باغچه منتقل کند که نخستین کاخ مدل اروپایی شهر بود.

پس از فتح قسطنطنیه در سال ۱۴۵۳ بود که سطلان محمد دوم دستور داد تا این کاخ را در موقعیت فعلی آن بر فراز ویرانه‌های دوران بیزانس بنا کنند. او در مدت ‌زمان ساخت این کاخ، اوقات خود را در قصر کوچک ‌تری که امروزه در میدان بایزید به دانشگاه استانبول بدل شده است سپری می‌کرد. به ‌محض این‌که او به کاخ توپ کاپی منتقل شد، کاخ قبلی با نام کاخ قدیمی و کاخ توپ کاپی با نام کاخ جدید نامیده شدند. با این‌وجود ساکنان محلی این کاخ را بانام توپ کاپی می‌خواندند زیرا معنی این کلمه در زبان ترکی برابر با دروازه توپ‌ها است و دلیل این نام نیز وجود توپ‌های جنگی بسیار بزرگی بود که در بیرون دروازه به نمایش گذاشته ‌شده بودند و از آن‌ها در طول فتوحات سلطان استفاده‌شده بود.
در اصل و در ابتدای کار تعداد ۷۰۰ تا ۸۰۰ ساکن در این کاخ حضور داشتند ولی در طول چند قرن، این تعداد به میزان ۵ هزار نفر در روزهای عادی و ۱۰ هزار نفر در فصل فستیوال‌ها افزایش پیدا کرد. تخمین زده می‌شود که در میان این جمعیت، ینی چری ها (Janissaries) بیشترین تعداد سکنه مقیم در حیات اصلی و اول کاخ را به خود اختصاص می‌دادند. این کاخ به شهری در دل یک شهر و بزرگ‌ترین کاخ جهان بدل شده بود. دیواره‌های اطراف این قصر طولی ۵ کیلومتری داشتند و مساحت داخلی آن در طول دوران ساختش به ۷۰۰ هزار مترمربع می‌رسید. در حال حاضر این قصد تنها ۸۰ هزار مترمربع مساحت دارد زیرا عملیات ساخت‌ وساز در حیاط آن و به‌سوی بخش خارجی انجام‌شده است. در طول ۴۰۰ سال دوره کاخ توپ قاپی، هر یک از سلطان‌ها بر اساس سلیقه یا نیازهای خود در آن زمان، بخش‌های جدید یا سالن‌های جدیدی را به کاخ افزودند. به همین دلیل نیز این کاخ به شکل هزارتویی از ساختمان‌های مختلف که در مرکز آن‌ها یک حیاط بزرگ وجود داشت بدل شد. این حیاط به ‌وسیله دروازه‌های مختلفی حفاظت می‌شد. معماری این بنا بیشتر مشخصه‌های خاورمیانه‌ای در خود دارد. ساخت ‌وساز اولیه شامل یک عمارت Cinili یا کیوسک دنباله‌ دار (نوع خاصی از بنا با ایوانی بزرگ) بود که کار ساخت آن در سال ۱۴۷۲ به پایان رسید.

دروازه اصلی (باب همایون در زبان عربی و یا دروازه سلطنتی در زبان فارسی) به‌سوی میدان سلطان محدود و مسجد ایاصوفیه بناشده است و باروهای کاخ در دروازه دوم (باب سلام یا دروازه درود) نیز در سال ۱۴۷۸ تکمیل شدند. دروازه سومی نیز به نام باب السعد یا دروازه سعادت نیز هسته دیگری از برخی از مهم‌ترین مکان‌ها کاخ در بخش‌های دیگر مانند خزانه‌داری را پوشش می‌دهد.

در ابتدا حرمسرای سلطان در کاه قدیمی باقی ماند ولی یک قرن بعد توسط سلطان مراد سوم به این کاخ انتقال یافت و به‌واسطه آن نیز ساختمان‌های متعددی در طول سالیان متوالی به این مجموعه افزوده شدند. حرمسرا مجموعه‌ای از ساختمان‌ها و اقامت گاه‌هایی بود که به همسران عقدی و صیغه‌ای و فرزندان شاه اختصاص داشت و حفاظت از آن بر عهده خواجه‌های سیاه بود. در برهه‌ای از زمان، جمعیت این بخش به ۴۷۴ بانو نیز رسید. در محیط داخلی حرمسرا اتاق‌هایی برای مادر سلطان، همسران سلطان، زنان صیغه‌ای او، حمام‌های ترکیه‌ای، اتاق‌های مخصوص ختنه کردن، اقامت گاه ویژه سرپرست خواجه‌ها، محل ویژه سلطان نیز وجود داشتند که درمجموع ۴۰۰ اتاق را شامل می‌شدند. امروزه حرمسرا به یک موزه مجزا در داخل مجموعه کاخ بدل شده است و در آن تورهای ویژه‌ای برای ساعات خاصی از روز وجود دارد.
این کاخ در سال ۱۹۲۴ بنا بر دستور آتاتورک و به‌عنوان موزه برای بازدید عموم گشوده شد. بسیاری از بخش‌های کاخ توپ کاپی وجود دارد که می‌توان امروزه از آن بازدید کرد. نمایشگاه‌ها و سالن‌های متعددی وجود دارند که در آن‌ها هیچ مبلمان یا تزئیناتی وجود ندارد. برخی از این سالن‌ها برای بازسازی بسته ‌شده‌اند ولی بااین‌وجود دیدن کاخ می‌تواند نیمی از روز یک فرد علاقه ‌مند را بگیرد. در نظر داشته باشید که در برخی از این سالن‌ها مانند خزانه‌ داری، مرکز لباس‌های سلطان و مرکز نگهداری از آثار مقدس، اجازه عکس گرفتن ندارید.
هنگامی‌که از دروازه اول یا دروازه سلطنتی عبور کنید به نخستین حیاط که با نام حیاط سپاه نامیده می‌شود وارد خواهید شد. از این دروازه به بعد هیچ‌کسی به‌ غیراز سلطان حق نداشت تا سوار بر اسب از این دروازه عبور کند (در جایی دیگر خواندم که به جز  سلطان و مادر سلطان که به نظر درست می اید) و سایر افراد می‌بایست با پای پیاده از این دروازه عبور می‌کردند. در این مکان یک پارک زیبا، تعدادی از خرابه‌های متعلق به دوران بیزانس، یک کلیسای ایرنه هاگیا (Hagia Irene) که در شرایط خاص برای برگزاری کنسرت و نمایشگاه‌های بین ‌المللی از آن استفاده می‌شود، مرکز ضرب سکه به نام Imperial Mint و یک موزه باستان شناسی است، وجود دارند. پیش از این‌که به دروازه دوم بروید، باجه‌های فروش بلیت، دفتر تغییرات و چند فروشگاه هدیه فروشی را در سمت راست خود خواهید یافت.

دروازه دوم دارای دو برج مراقبت است و با نام دروازه سلام شناخته می‌شود؛ علت این امر این است که هرکسی که به این مکان وارد می‌شد، پیش از ورود می‌بایستی به سلطان سلام و درود می‌فرستاد و تنها خود سلطان و خدمه او حق عبور از این دروازه را داشتند و به‌عبارت‌دیگر این دروازه برای دسترسی عمومی ساخته نشده بود. امروزه در هنگام عبور از این دروازه باید از مرکز بازرسی امنیتی و مرکز چک کردن بلیت رد شوید و پس‌ازآن به دومین حیاط کاخ (حیاط دیوان) وارد خواهید شد. دو مدل مقیاس کوچک از این کاخ در سمت راست قرار دارند و یک نقشه بزرگ که نشان‌ دهنده تأسیس و گسترش امپراتوری عثمانی است نیز در این مکان قرار داده ‌شده‌اند. در سمت راست حیاط نیز آشپزخانه‌های کاخ قرار دارند که در آن‌ها ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ آشپز به پخت غذا برای ۱۰ هزار ساکن قصر مشغول بوده‌اند. امروزه مجموعه ویژه‌ای از کارهای نقره‌ای و ظروف چینی ساخت ژاپن در بخش‌های مختلفی از آشپزخانه وجود دارند. در آن‌سوی حیاط در سمت چپ نیز دیوان یا همان اقامت گاه مشاوران سلطان قرار دارد. وزیر و صدراعظم برای مطرح کردن مسائل روزانه و یا بازدیدهای خارجی از این مکان استفاده می‌کردند. در اتاق کناری نیز خزانه دیوان واقع بوده است که امروزه به نمایشگاهی از سلاح‌های آن دوران بدل شده است (عکاسی ممنوع می باشد). بر فراز این دو بنا نیز برج عدالتی وجود داشت که از آن برای داشتن نظارت بر ساحل استفاده می‌شد. ورودی حرمسرا نیز در این حیاط و درست در پشت اتاق دیوان قرار دارد.
دروازه سوم با نام دروازه سعادت شناخته می‌شود و دلیل این امر این است که سلطان و اهالی کاخ، رخدادهای بزرگ را در این مکان جشن می‌گرفتند. در این شرایط سلطان بر روی تخت پادشاهی خود می‌نشست و هنگامی‌که او شاد بود، همه شاد بودند. این دروازه به‌وسیله خواجه‌های سفید محافظت می‌شد و هیچ‌کس نمی‌توانست بدون مجوز سلطان از آن عبور کند. هنگامی‌که وارد سومین حیاط می‌شدید (حیات اندرونی)، نخستین بنای موجود، سالن سخنرانی بود که در آن سلطان، سفرای خارجی را می‌پذیرفت. این اتاق به زیبایی با دکوراسیونی جذاب تزئین شده بود. در پشت این اتاق نیز یک کتابخانه قرار داشت. در سمت راست این حیاط مجموعه‌ای از لباس‌های سلطان و خزانه او قرار دارند که بخش‌های بسیار محبوبی از این موزه به‌حساب می‌آیند. در میان اشیای جذاب متعددی که در این مکان وجود دارد می‌توان به الماس ۸۶ قیراطی قاشق چی (Kasikci)، خنجر توپ قاپی، یک زمرد بسیار بزرگ، چندین تخت پادشاهی، جاشمعی‌های بسیار بزرگ ساخته ‌شده از جنس طلا و نماد جان مقدس تعمید دهنده (St. John the Baptist) اشاره کرد.
در سمت چپ سومین حیاط نیز مرکز نگهداری از آثار مقدس قرار دارد که در آن اشیایی که ازنظر مذهبی دارای ارزشی بالا هستند نگهداری می‌شوند. در این میان می‌توان به خرقه، جای پا، یک‌ دندان و یک موی پیامبر اسلام حضرت محمد(ص)، شمشیر نخستین خلفای اسلامی، نگهدارنده سنگ سیاهی که متعلق به کعبه است و … اشاره کرد. در کنار این سالن نیز تعداد زیادی از اتاق‌ها وجود دارند که در آن‌ها نقاشی‌هایی از سلطان، مینیاتورها، ساعت‌های قدیمی و غیره قرار دارند.
پس از سومین حیات، تعدادی گذرگاه وجود دارند که به‌سوی آخرین حیاط کاخ و باغ شخصی سلطان (صوفی همایون) می‌روند. در این باغ تعداد زیادی گل لاله و گل سرخ و چند اتاقک با نمایی بسیار زیبا رو به شهر وجود دارند که می‌توان در آن‌ها به نوشیدن قهوه یا چای مشغول شد. اتاقک بغداد، اتاقک روان و اتاقک صوفی در سمت چپ حیاط قرار داشته و چشم ‌اندازی به‌سوی شاخ طلایی را دارند. تمامی آن‌ها در قرن ۱۷ میلادی ساخته ‌شده اند و به‌وسیله تعدادی از بهترین کاشی‌ها و منبت ‌کاری‌های بزرگ با مروارید بر روی چوب تزئین شده است. اتاق‌های ختنه مخصوص پسران پادشاه و اتاقک مکیدیه (Mecidiye) نیز در سمت راست حیاط واقع بوده و چشم ‌اندازی به‌سوی دریای مرمر و تنگه بسفر دارند. این موارد نیز همگی در قرن ۱۹ میلادی ساخته‌شده اند. یک مسجد کوچک نیز ازجمله عناصر جذاب و زیبای این حیاط است. درست در زیر اتاقک مکیدیه نیز یک کافه ‌تریای و یک رستوران سلف ‌سرویس ساخته ‌شده است.
کاخ توپ کاپی در محله سطلان محمد در نزدیکی امینونو (Eminonu) در منطقه قدیمی شهر واقع شده است.

مهمترین وسیله های قدیمی و کهنی که در کاخ توپکاپی نگهداری می شود

۱ – تخت و خنجر نادر شاه افشار که در موزه توپقاپی استانبول

خنجر نادر شاه از هند و فرانسه سر در آورد و سرانجام به موزه استانبول باز گشت

تصویر خنجری را که می بینید، با دسته آراسته به الماس و زمرد و یکی از گرانترین عتیقه های و آنتیک های جهان می باشد. خنجر از طرف سلطان عثمانی (سلطان محمود اول) به نادر شاه افشار هدیه داده شده بود. خنجر نادر شاه در هندوستان توسط یک فرانسوی (پیگو) خریداری می شود، اما فرانسوی بدون اینکه متوجه الماس دسته خنجر شود، آن را در فرانسه به علی پاشا می فروشد و پس از مرگ علی پاشا خنجر جزو خزاین سلطان های ترکیه عثمانی می شود و اکنون خنجر در موزه توپ قاپی سرایی استانبول نگهداری می شود.

== متأسفانه این هیأت وقتی به ایران میرسد که نادر بقتل رسیده و بهمین علت هدایا به استانبول باز گردانیده میشود و این خنجر در سالون شماره ۲ موزه توپ قاپو نگهداری میشود

۲ – توپ قاپیموزه یا همان توپ قمپوز در لفظ عامیانه ما ایرانی ها

قمپز در کردن از کجا آمده است؟ قمپوز در اصل «قپوز» بوده است که نام توپی است که عثمانی‌ها در سلسله جنگ‌هایی که با ایران داشته‌اند مورد استفاده قرار می‌دادند. این توپ اثر تخریبی نداشت چرا که در آن از گلوله استفاده نمی‌شد و فقط از باروت و پارچه‌های کهنه که با فشار درون لوله توپ جای می‌دادند تشکیل شده بود. هدف از استفاده آن ایجاد رعب و وحشت در بین سپاهیان و ستوران بوده است. در جنگ‌های اولیه بین ایران و عثمانی این توپ نقش اساسی در تضعیف روحیه سربازان ایرانی داشت ولی بعدها که دست آنها رو شد دیگر فاقد اثر اولیه بود و هر گاه صدای دلخراش این توپ به صدا در می‌آمد، سپاهیان می‌گفتند: «نترسید قمپوز درکردند.»

در کاخ توپکاپی بخشی به نام موزه اسلامی وجود دارد، یک اطاق کوچک با گنجی که قیمت برای آن نمی‌توان گذاشت.

شنیده ها حاکی است دولت عربستان در ازای تامین نفت یکساله ترکیه خواهان بازپس گیری آنها شده اما دولت ترکیه حاضر به از دست دادن این گنجینه نشده است.

۳ – دست خط و نوشته های اصلی حضرت محمد(ص)
۴ – پرده ها و وسایل خانه خدا کعبه به همراه کلید و قفل طلایی خانه خدا 
۵ – شمشیرهای قدیمی از شخصیت های معروف قدیمی از جمله : حضرت محمد (ص) ،شمشیر امام علی(ع)، شمشیر ابوبکر ، شمشیر اصحاب پیامبر جعفر طیار،شمشیر حمزه (ع) ،شمشیر عثمان، شمشیر عمر، شمشیر  خلیفه عباسی  و اموی و یزید.
۶ – وسایل اصلی و زیبا از  امپراطوران عثمانی و هدایای ویژه از سایر امپراطوران دنیا
۷ – تمام اشیای پادشاهان عثمانی از لباسها ، خرقه های جنگی، شمشیرها (قیلینج لار ) ، تاج ها ، عکسهای پادشاهان و خانمهایشان ، گوشواره ها(کوپه،سیرقا) و …
۸ – عصای موسی (ع)
۹ –استخوان دست حضرت یحیی که طی نبش قبر ایشان بدست آمده و زره ایشان
۱۰ – عمامه و لباس حضرت یوسف
۱۱ – قران بسیار قدیمی روی چرم برای حقاظت از تحریف و منبع مهمی در مورد تحریف نشدن قران مجید است.
۱۲ – لباس حضرت فاطمه (س )  زیر انداز و حصیر خانه حضرت فاطمه (س) -تنها سالی یک بار در آن صندوق گشوده شده و در معرض دید بازدید کنندگان قرار می گیرد.
۱۳ – شمشیر حضرت علی (ع) : که یک لبه است اما در یکی از پرچمهای پادشاهان ترک یک شمشیر دولبه با آیات قرآن وجود دارد که در موزه استانبول حفظ میشود و عکس برداری ممنوع است.

۱۴- مجموعه هایی از شروف چینی، کریستال های فرانسوی قدیمی و نقره جات اصل.

مکان قرار گرفتن وسایل متبرکه‌ی حضرت رسول در موزه مصر

عمامه پیامبر

پرچم منسوب به اوایل اسلام

نامه ای از حضرت رسول به مقوقس پادشاه مصر

یکی از نامه های رسول خدا

مهر مخصوص نبی اکرم

 

---

کفش پای حضرت محمد(ص)

مسجد آبی یا مسجد کبود یا مسجد سلطان احمد – Sultan Ahmed mosque

ساعت شروع در تابستان/زمستان : به عنوان مسجد فعال، از نماز صبح تا نماز مغرب 
ساعت پایان در تابستان/زمستان : به عنوان مسجد فعال، از نماز صبح تا نماز مغرب
روز های تعطیلی :  هیچ روزی تعطیل نیست ولی زمان های نماز و عید ها شلوغ است و زمان بازدید نمی باشد  
هزینه :رایگان
میزان زمان لازم جهت بازدید : ۱ ساعت
موقعیت جغرافیایی نسبت به نقشه شماره ۱۰ : شماره ۶

یکی از با شکوه ترین بناهای کشور ترکیه، مسجد سلطان احمد است که به دلیل کاشی های آبی رنگش، به مسجد آبی شهرت یافته است. این بنای باشکوه کمی متفاوت تر از سایر مساجد است. گنبدهای آبشاری مسجد آبی و شش مناره آن، از زیبایی های این مسجد است که بی شک تحسین بازدیدکنندگان را دربر خواهد داشت.

• *ورودی های مجموعه
• مسجد سلطان احمد در مجموع از فضای اطراف خود قدری بالاتر ساخته شده و برای ورود به آن باید وارد ایوان هایی شوید که با چند پله آبشاری شما را به سطح بالاتر و مسجد می رسانند. 
• اگر بخواهید از میدان سلطان احمد (یا هیپودروم سابق) به مسجد آبی بروید، سه ورودی مختلف پیش روی شماست. البته این تمام ورودی های مسجد نیست و در بخش شمال شرقی مجموعه نیز سه درِ دیگر خواهید دید. شمالی ترین درِ این بخش شما را به سوی مدرسه و مقبره سلطان احمد هدایت می کند، در حالی که دو در دیگر به مکان دارالفنون، نخستین دانشگاه عثمانی راه می یابند. این دانشگاه در قرن نوزدهم ساخته شد؛ اما بعدها در اوایل قرن بیستم در طی یک آتش سوزی از بین رفت و امروزه در حال حاضر به جای آن یک بوستان عمومی خواهید دید. سومین در این بخش به سوی مکتب یا مدرسه قرآنی مجموعه منتهی می شود.  
• در بخش جنوبی مجموعه و در قسمت دیوار رو به قبله، یک تراس وجود دارد که در دو طرف آن یک ورودی به چشم می خورد و از هر یک از این ورودی ها پیاده رویی به سمت پایین، یعنی خیابان بازار ادویه کشیده می شود. دیوار این تراس با دیوار پارک یکسان است و دارای یک عرشه بیرونی بوده که امروزه از آن به عنوان پارکینگ استفاده می کنند. 
• باید بدانید که اصلی ترین ورودی مسجد سلطان احمد در قسمت شمال غربی و درست هم راستای ورودی مرکزی بخش میدان قرار دارد. 
•  
• حیاط مسجد سلطان احمد
• در حیاط مسجد دو ردیف پنجره خواهید دید که ردیف پایین مستطیلی و ردیف بالایی به شکل طاق هستند. در سه سوی مسجد، این پنجره ها با فواصل یکسان از یک دیگر قرار گرفته اند و با نرده ای مرمرین همراهند. در دور تا دور حیاط مسجد راهرویی به چشم می خورد که به شیرهای آب جهت وضو گرفتن مجهز است.
• بر خلاف معمول، در حیاط مسجد سلطان احمد با یک راهروی دو طبقه روبرو هستید که سقف بالایی آن کمی شیب داشته و خارج از دید شما قرار دارد. این سقف شیبدار در مقیاسی وسیع ادامه پیدا کرده و در پهلوی ساختمان اصلی مسجد و نمازخانه قرار می گیرد. در ادامه سقف شکلی گنبدی پیدا می کند تا آن که امتدادش توسط ستون های پی ریزی مسجد قطع می شود.
• اورمه سوتون (ستون کنستانتین)

این ستون ابتدا در قرن چهارم یا پنجم ساخته شده بود ولی ویران گشت و در سال ۹۴۴ توسط کنستانتین هفتم مرمت شد. این ستون از سنگ ساخته شده و ارتفاعش تقریباً ۲۲ متر است.

Obelisk of Theodosius – تئودوسیوس ابلیسک

کاتیسما

 Serpentine Column – ستون مار

German Fountain – آبخوری آلمانی

نماد بعدی چشمه یا آبخوری اهدایی توسط پادشاه آلمان “ویلهلم دوم” به سلطان عثمانی

 

Türk ve İslam Eserleri Müzesi – Museum of Turkish and İslamic Arts – موزه هنرهای ترکی و اسلامی

این موزه که یکی از جاهای دیدنی استانبول است، در قصر ابراهیم پاشا وزیر اعظم سلطان سلیمان قرار گرفته است. 

İstanbul Arkeoloji Müzeleri –  Istanbul Archaeological Museums – موزه های باستان شناسی استانبول

بزرگترین موزه باستانشناسی در ترکیه و یکی از غنی ترین موزه‌های جهان است که حاوی بیش از یک میلیون شی مربوط به تمام دوره‌های تمدن بشری است.

مقبره سلطان احمد – sultan ahmed tomb 

آب انبار باسیلیکا (Basilica Cistern)

اسیلیکا سیسترن، بزرگ ترین سرداب به جا مانده از امپراتوری روم شرقی است. این جاذبه در قلب استانبول قرار گرفته و دسترسی بسیار راحتی دارد. همچنین باسیلیکا سیسترن در نزدیک دیدنی های دیگری چون ایاصوفیه، مسجد سلطان احمد و کاخ توپکاپی قرار گرفته است.

بدون شک با یکی از غیر منتظره ترین و متفاوت ترین جاذبه های تاریخی استانبول طرف هستید. باسیلیکا سیسترن را می توان جایی مخلوط از تاریخ و داستان های رمانتیک دانست و برای بازدیدش لحظه شماری کرد. این دیدنی تاریخی در واقع سرداب کلیسایی است که در قرن ششم میلادی ساخته شده و محل تامین آب قصر و ساختمان های مهم شهر قسطنطنیه  بوده است. البته که جذابیت باسیلیکا تنها به این موضوع بر نمی گردد و وقتی پا به درون این سردابه ۱۵۰۰ ساله و وسیع بگذارید، با ۳۳۶ ستون غول پیکر رو به رو می شوید که سقف سرداب را از ریزش حفظ کرده اند.

در مجموع باسیلیکا سیسترن وسعتی نزدیک ۸,۹۰۰ متر مربع دارد و حجم آبی در حدود ۸۰ هزار متر مکعب را در خود جای داده است. وقتی در این سرداب گردش و به آن توجه کنید، حتما ماهی های درون آن را خواهید دید. جالب است بدانید که این ماهی ها برای تمیز نگه داشتن آب سرداب مورد استفاده هستند. 

دلایل نام گذاری 

نام این سرداب بزرگ و تاریخی از کلیسایی گرفته شده که در واقع به آن تعلق داشته و روزگاری، بر روی تپه اول شهر قسطنطنیه واقع شده بود. خوب است بدانید که باسیلیکا در لغت به معنای «محل عبادت» است و در متون تاریخی، به کلیساهای بزرگ امپراتوری روم اشاره دارد. 

سیسترن نیز به معنای آب انبار و یا سرداب است که در مجموع ترکیبِ باسیلیکا سیسترن در لغت می تواند برابر با آب انبار کلیسا باشد که در حقیقت با کاربری بنا نیز همخوانی دارد. 

باسیلیکا سیسترن از زاویه اعداد و ارقام

برای آن که به زیرزمین مرموز و مشهور باسیلیکا برسید، ۵۲ پله سنگی پیش رو دارید. وارد این محوطه وسیع و مخوف شوید و در میان راهروها و دالان هایش گردش کنید. به زودی خواهید دید که باسیلیکا سیسترن محدوده ای نزدیک به ۸,۹۰۰ متر مربع را به خود اختصاص داده است. این زیرزمین، شکلی مستطیلی دارد و طول و عرض آن به ترتیب، ۱۳۸ و ۶۴٫۴ متر است. در مجموع گنجایش فضای این سرداب تاریخی به قدری است که می تواند آبی در حدود ۸۰ هزار متر مکعب را در خود جای دهد و وسعتش را نزدیک دو زمین فوتبال ارزیابی می کنند. در دور تا دور سرداب، دیواری آجری با ضخامت ۴ متر کشیده شده که با ملاتی ضدآب پوشانده شده است. 

باسیلیکا سیسترن مجموعه ای از ۳۶۶ ستون مرمرین و مختلف است که وزن سقف بنا را به دوش می کشند. این ستون ها، گنبدهایی چلیپایی شکل و طاق هایی گرد در سقف می سازند. ارتفاع هر یک از ستون ها به ۹ متر می رسد و فاصله هر ستون با دیگری در حدود ۴٫۹ متر (۱۶ فوت) ارزیابی می شود. وقتی ستون های باسیلیکا سیسترن را بررسی کنید، متوجه خواهید شد که در ۱۲ ردیف ۲۸ تایی آرایش یافته اند. 

حالا به سراغ چند تا از ستون های مرمرین و بلند سرداب بروید و هر یک را قدری برانداز کنید. به زودی متوجه خواهید شد که اغلب ستون ها، مزین به سرستون هایی هستند که به سبک کرنیتی (Corinthian) و یا ایونی (Ionic) ساخته شده اند. باید بدانید کرنیتی و ایونی هر دو، نوعی شیوه تزیین سرستون به شمار می روند که در معماری روم باستان کاربرد بسیاری داشتند. البته با کمی گشت و گذار بیشتر در باسیلیکا سیسترن درخواهید یافت که آرایش برخی از سرستون ها متفاوت است. این ستون های خاص در واقع به شیوه دوریک (Doric)، یکی از دیگر سبک های پرکاربرد تزیین سرستون خلق شده اند و فاقد هر گونه حکاکی هستند. 

گرچه باسیلیکا سیسترن را با پایه های ستون مدوسا می شناسند؛ اما باید بدانید این ستون ها تنها بخش های خاص سردآب هزار و پانصد ساله نیستند و هنوز می توان ستون متفاوتی را در این مجموعه یافت. یکی از آن ها، ستونی با طرح هایی به شکل چشم مرغ است که هر یک با خطوطی اشک مانند، ادامه پیدا می کند. تاریخ نگاران معتقدند که طرح این ستون از روی ستون های موجود در میدان تئودسیس  (Forum of Theodosius) گرفته شده اند. منابع تاریخی معتقدند که اشک های روی این ستون، به هزاران اسیری که در هنگام ساخته شدن باسیلیکا جان خود را از دست دادند، اشاره دارد.

همچنین به نظر می رسد اغلب ستون های سرداب با استفاده از مصالح و بقایای ساختمان های تخریب شده زمان خود، ساخته شده اند؛ چرا که در احداث هر یک مرمرها و گرانیت های متفاوتی به کار رفته است. گفته می شود این مصالح از بخش های مختلفی از زمین های امپراتوری به قسطنطنیه آورده شده و حتی بخشی از آن ها مربوط به ساختمان تخریب شده ایاصوفیه بوده است. 

محل تامین آب باسیلیکا سیسترن

شاید باورتان نشود، اما جالب است بدانید که آب این مجموعه زیرزمینی و وسیع از مرکز توزیع آب اگریکاپی در ۱۹ کیلومتری شمالی شهر تامین می شد. این مرکز توزیع آب در جنگل بلگراد قرار داشت و آب آن از طریق دو مجرای قنات با طول های ۹۷۰ و ۱۱۵ متری به مرکز شهر منتقل می شد. همان طور که انتظار می رود، ژوستینین یکم کسی بود که دستور ساخت این دو قنات را داد.

  

İstanbul Büyük Saray Mozaikleri Müzesi –  Istanbul Mosaic Museum – کاخ موزه اعظم موزائیک

یکی از بزرگترین موزه های موزاییک جهان ، موزه موزاییک استانبولاست که از نظر تعداد موزاییک متعلق به شهر هاتای ترکیه می باشد .این موزه علاوه بر موزاییکهای مشهور جهانی خود دارای آتولیه موزاییک برای کودکان ، مرکز انیماسیون و تفریح کودکان با استفاده از جدیدترین تکنولوژی روز جهان ، سالنهای کنفرانس و بزرگترین مرکز کنسرواسیون دنیا نیز خواهد بود. بدلیل اینکه بیشتر اشیای آن هنوز در انبارهای موزه است در دنیا در رده دوم قرار گرفته و منتظر موزه جدید است.موزائیک های وجود در این موزه از دوران بیزانس، کاخ قسطنطنیه و … می باشند که صحنه هایی از شکار، تصاویر سلاطین ئ رجال معروف، مردم عادی و مناظر را به تصویر کشیده اند.باستان شناسان تخمین زده اند که در حیاط موزه ۸۰٫۰۰۰٫۰۰۰ میلیون قطعه موزائیک کوچک (از جنس آهک و شیشه) به کار رفته است.موزه زیبا و بزرگ موزائیک استانبول یکی از مهم ترین موزه های استانبول است که در نزدیکی میدان سلطان احمد، در بازار آراستا واقع شده است.

İslam Bilimleri Teknoloji Tarihi Müzesi – Museum of the History of Science and Technology in Islam – موزه تاریخ علم و فناوری در اسلام

موزه تاریخ علم و فناوری اسلامی استانبول موزه‌ای است که در پارک گلحانه در خیابان تارا حاتون در محله‌ی فاتیح واقع‌شده است که مدل‌های دانشمندان اسلام را نشان می‌دهد ، البته همه‌ی این مدل‌ها در دانشگاه مونیخ آلمان با توجه به دست‌نوشته‌ها ساخته‌شده‌اند و تعداد خیلی کمی از اصل این مدل‌ها وجود دارد.

موزه تاریخ علم و فناوری اسلامی استانبول در تاریخ ۲۵ مه سال ۲۰۰۸ گشوده شده است. که در ساختمان اصطبل های سلطنتی سابق قرار دارد.

به وسایلی که در موزه تاریخ علم و فناوری اسلامی استانبول قرار دارد می‌توان به وسایل زیر اشاره کرد.

• وسایل جراحی پزشکان اسلام
• وسایل نجومی منجمان دانشمندان اسلام
• همچنین وسایل جنگی دوران اسلام

البته لازم به ذکر است که تمام وسایل به‌صورت کپی از اصل آن‌ها بوده و همگی مرتبط با قرن ۹ تا ۱۶ می‌باشند.

Kariye Müzesi – Chora Museum – کلیسا کورا یا کلیسا چورا

کلیسای چورا استانبول (انگلیسی: Chora Church، ترکی: Kariye Kilisesi) یا موزه ی کاریه ( Kariye Müzesi ) یکی از بهترین نمونه های هنر موزاییک بیزانسی را دارا میباشد. امروزه این موزه در محله ی کاریه، در نزدیکی دیوار های شهری ادیرنه کاپی ( دروازه ی ادیرنه ) بر فراز شاخ طلایی واقع شده است. این بنا که در ابتدا کلیسایی مسیحی بود، پس از فتح قسطنطنیه توسط عثمان ها به مسجد، و پس از تبدیل ترکیه به جمهوری به موزه تبدیل گشت.

کلیسا در اصل در اوائل قرن چهارم، خارج از اولین دیوار قسطنطنیه ساخته شد؛ چورا در یونانی به معنی حومه ی شهر می باشد. نام اصلی بنا “کلیسای ناجی مقدس در چورا ( حومه ی شهر )” بود و این مکان در ابتدا زیارتگاهی کوچک واقع در خارج از شهر به شمار می رفت. بعد ها کلیسای چورا در زلزله ای آسیب دید و تا چندین قرن به حال خود رها شد؛ پس از گسترش دیوار های شهر و مسکونی شدن این منطقه، محله ی کلیسا داخل قسطنطنیه قرار گرفت.

بازسازی های کلیسای چورا استانبول

کلیسای چورا در قرن ۱۱ ام توسط ماریا دوکاینا ( Maria Dukaina )، مادر زنالکسیوس اول کومننوس بازسازی شد. در قرن ۱۲ ام پس از چند زلزله، ایزاک کومننوس کلیسا را مرمت کرد و نهایتا تئودور متوکیتِس ( Theodore Metochites )، مسئول خزانه و هنر های بیزانسی در آن زمان، در قرن ۱۴ ام بار دیگر بنا را بازسازی نمود. بیشتر موزاییک ها و طرح های آبرنگی که امروزه مورد تقدیر قرار می گیرند، در طول این مرمت به کلیسا ی چورا اضافه شده اند.

یکی از زیباترین موزاییک های موزه، بر فراز درِ منتهی به سرسرای اصلی کلیسا واقع در هشتی ( narthex ) داخلی قرار گرفته و تئودور را در حال تقدیم ماکتی از کلیسا به مسیح به تصویر کشیده است. پس از فتح قسطنطنیه، عثمانی ها کلیسا را به مسجدی به نام مسجد کاریه ( Kariye Camii ) تبدیل کردند. به دلیل ممنوع بودن نمایش تصاویر در اسلام، موزاییک ها و طرح های آبرنگ با گچ پوشانده شدند، محرابی به بنا اضافه و مناره ای در خارج از کلیسا احداث گشت.

پس از تبدیل ترکیه به جمهوری، متخصصان هنر بیزانس به استانبول آمدند تا روی مرمت بنا کار کرده و موزاییک ها و طرح های آبرنگ را پیدا کنند. در سال ۱۹۵۸ در های بنا به عنوان موزه بر روی عموم گشوده شد.

معماری کلیسای چورا استانبول

امروزه کلیسای چورا شامل چهار واحد معماری اصلی است: سرسرای اصلی ( nave )، سازه ی دو طبقه ایِ ( annex، به معنای فرعی ) اضافه شده به ضلع شمالی، هشتی های ( narthex ) داخلی و خارجی و کلیسای کوچکی مختص به مقبره ها ( parecclesion ) واقع در جنوب بنا. در سال ۲۰۱۳ بازسازی بزرگ دیگری آغاز شد. این فرآیند که همچنان در جریان است در چندین مرحله صورت گرفته و شامل بسته شدن چند بخش از موزه است؛

ابتدا سرسرای اصلی و ساختمان فرعی دو طبقه، سپس هشتی داخلی و در آخر هشتی خارجی و کلیسای کوچک. از آنجاییکه بهترین طرح های آبرنگ در کلیسای کوچک قرار دارند توصیه می شود بعد از اتمام آخرین مراحل مرمت از کلیسا بازدید شود.

طراحی داخلی کلیسای چورا استانبول

با اینکه کلیسای چورا به اندازه ی دیگر کلیساهای بازمانده از عصر بیزانس واقع در استانبول بزرگ نیست، به دلیل سالم بودن دکوراسیون داخلی اش بنایی منحصر به فرد به شمار می رود. ساختمان کلیسا به سه بخش اصلی تقسیم می شود: که شامل سرسرای ورودی یا همان هشتی، بدنه ی اصلی کلیسا ( naos ) و کلیسای کوچک کناری. بنا شش گنبد دارد: دو گنبد در هشتی داخلی ( esonarthex )، یک گنبد در کلیسای کوچک و سه گنبد در بدنه ی اصلی میباشد.

Galata Tower – برج گالاتا

منبع : https://www.karnaval.ir/attraction/galata-tower-istanbul جهت اطلاعات کاملتر از این سایت استفاده نمایید.

Galata Mevlevihanesi Müzesi -Galata Mevlevi House Museum – خانه مولوی گالاتا 

Fethiye Müzesi –   Fethiye Museum  – موزه فتحیه

یکی از موزه‌های محبوب توریست‌ها در هنگام حضور در تور استانبول موزه فتحیه می‌باشد. موزه فتحیه استانبول که با نام Pammakaristus Church (کلیسای پاما کاریستوس) نیز شناخته می‌شود در اصل مربوط به ساختمان یکی از مشهورترین کلیساهای ارتدکس یونانی واقع درترکیه است که از نظر کارشناسان به قرون ۱۱ و ۱۲ میلادی مرتبط است عده ای نیز آن را به قرن ۸ میلادی مربوط می‌دانند. و بسیاری از تاریخ شناسان بر این باورند که می‌توان این بنا را به زمان میکائیل هفتم نسبت داد. پس از سقوط قسطنطنیه این کلیسا در سال ۱۵۹۱ میلادی به فرمان سلطان مراد سوم در اختیار مسلمانان قرار گرفته و به نام مسجد فتحیه (مسجد پیروزی) نام‌گذاری شده و از آن زمان محل انجام عبادات مذهبی مسلمانان بوده است. ساختمان این کلیسا از جمله مهم‌ترین نمونه موجود از معماری دوران بیزانس و زمان کنستانتینوپل است و از آخرین ساختمان‌های بنا شده پیش از تشکیل حکومت عثمانی است. از نظر میزان موزاییک‌های سبک بیزانس به کار گرفته شده در این بنا می‌توان آن را پس از دو عمارت حجاب سوفیا و کلیسای کورا در مقام سوم قرار داد.

بخش شمالی موزه فتحیه استانبول همچنان به عنوان مسجد مسلمانان به کار خود ادامه می‌دهد و در ساختمان داخلی کلیسا هنوز هم نقاشی‌ها و تراشه‌های زیبایی از آیین مسیحیت وجود دارد.

منبع : https://nourgasht.com 

در ترکیه قلعه های متعددی وجود دارد که غالبا به منظور محافظت از شهرها در برابر هجوم دشمنان و کنترل حرکات آنان احداث شده اند . در این مطلب قصد داریم یکی از زیباترین قلعه های ترکیه با نام قلعه روملی حصار استانبول (Rumeli Hisarı Istanbul) را معرفی کنیم با ما همراه باشید .

درباره قلعه تاریخی روملی حصار در استانبول

قلعه روملی حصار استانبول در اواسط قرن پانزدهم قبل از فتح استانبول ساخته شده و یکی از مستحکم ترین و معروف ترین قلعه های ترکیه می باشد . قلعه روملی حصار که در بخش اروپایی تنگه بسفر بر فراز تپه واقع شده به عنوان یادگاری از قرن پانزدهم سالانه مورد بازدید تعدادی از گردشگران تور استانبول قرار می گیرد . این قلعه از جاذبه های گردشگری ترکیه است و به دلیل قرارگیری در ساحل روملی و معماری فوق العاده مورد توجه واقع شده و از زیباترین دژهای نظامی در دنیا محسوب می گردد . اگر شما نیز جز آن دسته افرادی هستید که دیدن اماکن تاریخی استانبول برایتان دلچسب است پیشنهاد می گردد حتما سری به قلعه زیبا و شگفت انگیز روملی حصار بزنید .

اطلاعاتی در مورد معماری روملی حصار استانبول

قلعه روملی حصار استانبول توسط سلطان محمد دوم در منطقه ساریر بین سال های ۱۴۵۱ و ۱۴۵۲ بنا شده و با وجود گذشت بیش از ۵۵۰ سال از آن زمان هنوز هم پا برجاست . این قلعه در قسمتی از تنگه بسفر واقع شده که عرض آن ۶۶۰ متر است و از باریک ترین قسمت های تنگه به شمار می آید . روملی حصار که از جاذبه های گردشگری استانبول می باشد درست روبروی قلعه آناتولی که در قسمت آسیایی بنا شده قرار گرفته و هدف از احداث آن تسلط بر رفت و آمدهای دریایی در تنگه بسفر بوده است .

قلعه Roumeli Hissar استانبول به شکل مستطیل ساخته شده و معماری فوق العاده آن از اولین ویژگی هایی است که چشم هر بیننده ای را به خود خیره می سازد . این قلعه زیبا دارای سه برج مرتفع است که هر کدام به نام یکی از وزرای سلطان محمد نامگذاری شده اند برج بزرگ کنار دروازه Halil Pasha ، برج جنوبی Zaganos Pasha و برج شمالی Sarica Pasha می باشد . علاوه بر این قلعه روملی حصار ترکیه دارای یک برج کوچک و سیزده برج مراقبت کوچک است که برج های اصلی را به هم متصل می کنند و بر روی دیواری قرار گرفته اند . برج های ذکر شده اشکال متنوعی دارند به طوری که یکی از این برج های مراقبت به شکل منشور چهار گوش ، ۶ تای آن ها به شکل منشورهای چند گوش و ۶ تای دیگر به صورت استوانه ای می باشند . همچنین این قلعه دارای سه دروازه اصلی در کنار سه برج اصلی ، مخزن سلاح ، اتاق استقبال ، مسجد ، زندان و … است که گردشگران می توانند از این بخش ها بازدید کنند .

منبع: http://www.safarafarin.com/

Yıldız Sarayı -Yıldız Palace – کاخ ییلدیز

در شهر استانبول کاخ ها و قصرهای مختلفی به منظور اقامت سلاطین عثمانی ساخته شده که کاخ ییلدیز استانبول یکی از بزرگترین آن هاست . کاخ ییلدیز که به معنای قصر ستاره است در منطقه بشیکتاش در بلوار بارباروس واقع شده و از بخش های مختلفی تشکیل شده است . این کاخ که از جاذبه های گردشگری ترکیه به شمار می آید در پارکی به وسعت ۵۰۰ هزار متر مربع قرار گرفته و از زمان ساخت تا کنون به خوبی حفظ و نگهداری شده است . این کاخ در مجاورت تنگه بسفر واقع شده به طوری که اگر گردشگران تور استانبول در تورهایی که به منظور گشت و گذار در این تنگه برگزار می گردد شرکت کنند می توانند چشم انداز زیبائی از مجموعه ییلدیز را نظاره گر باشند .

اطلاعاتی در مورد کاخ زیبا و باشکوه ییلدیز

اینگونه نبوده که تمامی سلاطین عثمانی در یک کاخ اقامت داشته باشند بلکه در دوران تسلط عثمانی ها بر استانبول چندین کاخ در این شهر بنا شد که کاخ زیبا و باشکوه ییلدیز یکی از مجلل ترین کاخ هاست . این کاخ در سال ۱۸۸۰ میلادی بر بالای یک تپه شیب دار مشرف به تنگه بسفر بنا شده و به مدت ۳۳ سال مقر دولت عثمانی و محل اقامت سلطان عبدالحمید دوم بوده است . در زمان حکومت سلطان عبدالحمید دوم بر متعلقات و وسعت این مجموعه افزوده شد و بخش های مختلفی به آن افزوده شد که هر کدام از این بخش ها به منظور خاصی ایجاد شدند .

همانگونه که بیان شد این کاخ در میان پارکی زیبا ساخته شده که انواع گیاهان و گل های زیبا و معطر از سرتاسر دنیا جمع آوری شده و در آن کاشته شده اند و این کاخ نیز میان این گل ها قرار گرفته است . در بخشی از این مجموعه ییلدیز یک ساختمانی با عنوان شاله نیز وجود دارد که یکی از عظیم ترین و با شکوه ترین ساختمان هایی بوده که در آن زمان سلطان های عثمانی در آن زندگی می کردند و اوقات فراغت و خوش گذرانی خودشان را می گذرانده اند . .همچنین در بخشی از کاخ یک موزه بسیار زیبا و با عظمتی وجود دارد که مقصد گردشگری عالی برای گردشگران و توریست های تور استانبول خواهد بود .

sultan suleiman mosque – مسجد سلطان سلیمان

مسجد سلیمانیه ( انگلیسی: Süleymaniye Mosque، ترکی: Süleymaniye Camii ) نه تنها خیره کننده، بلکه شاهکاری از معمار معروف “سنان” (Mimar Sinan) می باشد. این مسجد به دستور سلطان سلیمان اول، یا سلیمان کبیر، بزرگترین و ثروتمند ترین سلطان عثمانی ساخته شده است. ساخت بنا در سال ۱۵۵۰ آغاز شد و ۳۵۰۰ صنعتگری که روی آن کار می کردند ماموریت خود را طی ۷ سال به اتمام رسانیدند. مسجد بر تپه ی سوم استانبول واقع شده است و دومین مسجد بزرگ شهر می باشد.

همانند اکثرِ دیگر مساجد امپراتوری ، مسجد سلیمانیه تنها برای پرستش ساخته نشده است. به جز سرسرای عبادت ( camii ) و حیاط ( avlu )، عمارت همچنین شامل چهار مدرسه ی قرآن ( medrese )، حمام ( hamam )، یک بیمارستان، یک کاروانسرا ( kervansaray ) و یک آشپزخانه عمومی ( imaret ) که برای فقرای مسلمان، مسیحی و یهودی غذا آماده می کرد، می شد.

مسجد بزرگ

بهترین راه رسیدن به مسجد سلیمانیه از طریق خیابان پروفسور صدیق سامی اونار، در حومه ی بازار می باشد. این خیابان هنوز به اسم “کوچه ی معتاد ها”  شناخته می شود زیرا چایخانه واقع در آن در گذشته حشیش می فروخته است.

بعد از کوچه وارد یک ورودی می شوید که در دیوار های اطراف مسجد واقع شده است، این مسیر چشم اندازی از باغ های زیبا داراست. بعدِ گذر از وضوخانه وارد حیاط خواهید شد، وسط حیاط یک آبنمای وضو قرار دارد. قبل از ورود به خود مسجد، چهار مناره قابل مشاهده هستند؛ این تعداد مناره تنها برای مساجدی که شخص سلطان دستور ساختشان را می داد مجاز بودند. مناره ها مجموعا ده گالری یا بالکن دارند؛ تعداد مناره ها نشان دهنده ی این حقیقت است که سلیمان کبیر دهمین سلطان عثمانی بوده است.

زمانیکه وارد مسجد می شوید متوجه خواهید شد که مسجد با داشتن ۵۹ متر طول و ۵۸ متر عرض دارای ابعادی حیرت آور می باشد. گنبد اصلی ۵۳ متر ارتفاع دارد؛ دقیقا دو برابر قطر ۴/۲۶ متری خود. ستون هایی که تکیه گاه گنبد هستند بسیار مبتکرانه داخل دیوار ها جاسازی و پنهان شده اند. دکوراسین داخلی با وجود ساده بودن بسیار تاثیرگذار و دلنشین است، مخصوصا هنگامیکه نور خورشید از ۲۰۰ پنجره ی رنگی مسجد به داخل آمده و فضا را روشن می کند.

همانند دیگر بناهای تاریخی واقع در استانبول، مسجد بلایای بسیاری را متحمل شده است. در سال ۱۶۶۰، آتش گریبانگیر مسجد شد و پس از آن سلطان محمد چهارم دستور مرمت آن را داد. در سال ۱۷۶۶ بخشی از گنبد در زلزله فرو ریخت و در اواسط قرن ۱۹ نوسازی های لازم در آن بخش انجام شد. طی جنگ جهانی اول، مسجد بار دیگر آتش گرفت؛ از حیاط به عنوان انبار اسلحه استفاده شده بود و برخی از مهمات آتش گرفتند. مسجد بار دیگر در سال ۱۹۵۶ مرمت شد و از سال ۲۰۰۸ تحت تعمیرات بیشتری قرار گرفته است.

RÜSTEM PAŞA MOSQUE – مسجد رستم پاشا

اهمیت مسجد رستم پاشا استانبول

مسجد از دو جهت اهمیت زیادی دارد:

اولا، ساختمان آن روی گذرگاه هایی طاق دار بنا شده و یک طبقه بالاتر از سطح زمین قرار گرفته است؛ این ویژگی باعث شده بنا از ازدحام و سر و صدای خیابان پایینی – ناشی از کار خراط ها، آهن کوبان و هزاران صنعتگر دیگر ساکن در آنجا – به دور باشد.

 New Mosque – Yeni Camii –  مسجد جدید استانبول

فقط در استانبول یک مسجد ۴۰۰ ساله را جدید می نامند. در طراحی مسجد جدید از مسجد بلو و مسجد سلیمانیه الهام گرفته شده است. این مسجد بر روی یک تپه، در ابتدای گلدن هورن (شاخ طلایی) و نزدیکی پل گالاتا و بازار ادویه واقع شده است که چشم انداز بندر اِمینون را دارد. امروزه کبوتران محلی بر روی طاق و گنبد زیبای آن خانه می سازند. داخل این بنا با برگ های طلایی، کاشی های ایزنیک (نام شهری در ترکیه) و سنگ های مرمر تراش خورده تزئین شده است.

مسجد جدید استانبول (انگلیسی: New Mosque، ترکی:Yeni Cami ) که در ابتدا مسجد والده سلطان نامیده می شد ( Valide Sultan Camii ) در انتهای جنوبی پل گالاتا، در منطقه ی امین اونو و بر فراز شاخ طلایی قرار گرفته‌است. برخلاف نامش، مسجد جدید بنایی نیست که به تازگی ساخته شده باشد. در واقع، پس از بازسازی ای که بین سال‌های ۱۶۶۰ تا ۱۶۶۵ روی آن صورت گرفت، بنا “مسجد جدید والده سلطان” نامیده شد و نام کنونی اش مخفف این نام آخر است.

با داشتن مجموعاً ۶۶ گنبد و دو مناره ی مرتفع، مسجد جدید یکی از گوهرهایی است که افق شهر استانبول را آراسته است. از آنجاییکه مسجد در قطب گردشگری و تجاری استانبول قرار گرفته، اطراف آن همیشه مملو از بازدیدکننده‌ها می‌باشد. همچنین اگر گردشگران مایل به غذا دادن به کبوترهای اطراف مسجد باشند، می‌توانند به آسانی از دست فروش‌هایی که همیشه در محوطه مسجد قرار دارند دانه خریداری کنند

تاریخچه مسجد جدید استانبول

ساخت مسجد جدید در سال ۱۵۹۷ به دستور صفیه سلطان، همسر سلطان مراد سوم و بعد ها، والده سلطانِ سلطان محمد سوم آغاز شد. دو سال پس از به سلطنت رسیدن محمد سوم در سال ۱۵۹۵، صفیه سلطان در مقام والده سلطان دستور ساخت مسجد جدید را داد؛ بنابراین نام رسمی و اولیه ی مسجد، “مسجد والده سلطان” تعیین شد. معماری اولیه ی بنا توسط داوود آقا، یکی از شاگردان معمار سنان انجام گرفت. با این وجود، داوود آقا در سال ۱۵۹۹ در گذشت و دالگیچ احمد چاوش جای او را گرفت. ساخت مسجد جدید بیش از نیم قرن به درازا انجامید و تحت امر یک والده سلطان دیگر، تورخان خدیجه سلطان، مادر سلطان محمد چهارم، تکمیل گشت.

معماری مسجد جدید استانبول

همانند دیگر مساجد امپراتوری استانبول، مسجد جدید به صورت مجتمعی ( külliye ) با سازه‌هایی در مجاورتش طراحی شده تا جوابگوی نیازهای مذهبی و فرهنگی باشد. مجتمع اولیه شامل خود مسجد، یک بیمارستان، دبستان، حمام‌های عمومی، یک مقبره ( türbe )، دو روشویی عمومی و یک بازار می‌شود. در دوران سلطنت سلطان احمد سوم یک کتابخانه به این مجتمع اضافه گشت.آرامگاه‌های والده سلطان تورهان خدیجه، پسرش محمد چهارم و پنج سلطان بعد از او ( مصطفی دوم، احمد دوم، محمود اول، عثمان سوم و مراد پنجم ) و اعضای مختلف دربار در مقبره ی مجتمع قرار گرفته‌اند.

معماری داخلی مسجد جدید استانبول

تاریخچه

اولیا چلبی جهانگرد معروف دربارهٔ آن می‌گوید: ” قلعه‌ای است داخل دریا به فاصله پرتاب یک تیر از خشکی، چهارگوش که بطور ماهرانه‌ای ساخته شده. بلندای آن دقیقاً ۸۰ اَرَش (ذرع) است. مساحت سطح آن ۲۰۰ قدم است. در دو طرف آن در وجود دارد. “ زیر ساخت و قسمت اعظمی از زیر زمین قلعه امروزی، در زمان پادشاهی ” محمد دوم ” ملقب به ” محمد فاتح ” ساخته شده. روی قلعه بر روی لوحه‌ای مرمرین توسط خطاطسلطان محمد دوم طغرایی با تاریخ ۱۸۳۲ نوشته شده. ضلع دیگر قلعه که به سمت امین اونو (Eminönü) است کمی پهن‌تر و یک مخزن آب در آن قرار دارد.

کاخ باشکوه دلما بهچه (Dolmabahce Palace)

کاخ دلمه‌باغچه (زبان ترکی استانبولی:Dolmabahçe Sarayı) در شهر استانبول ترکیه، در سمت اروپایی تنگه بسفر واقع شده‌است و از سال ۱۸۸۹ تا ۱۹۰۹ میلادی از این مکان به عنوان مرکز اداری اصلی امپراتوری عثمانی استفاده می‌شده‌است.

موزه هنر مدرن استانبول (Istanbul Modern)

ایاصوفیه کوچک (Küçük Aya Sofya)

تنها با یک پیاده روی از بخش جنوب غربی مسجد آبی، به مسجد ایاصوفیه کوچک خواهد رسید. این بنا با گنبد مرکزی اش در دهه ۵۳۰ میلادی ساخته شده و در واقع یک کلیسای ارتدکس شرقی بوده که وقف سرجیوس و باکوس مقدس شده بود. بنابراین ایا صوفیه کوچک معماری بیزانتینی دارد و همان طور که از نامش بر می آید، به مسجد ایاصوفیه نیز شباهت هایی دارد. البته باید توجه داشت که این مسجد پیش از مسجد ایاصوفیه ساخته شده و در واقع برای ساخت مسجد ایاصوفیه از آن الگوبرداری کرده اند. جالب است بدانید مسجد ایا صوفیه کوچک یکی از مهم ترین بناهای استانبول است که برای نخستین بار با معماری بیزانتینی ساخته شده است. ایاصوفیه کوچک در طی امپراتوری عثمانی و در حدود سال ۱۵۰۰ میلادی به مسجد بدل شد. ر ماه نوامبر سال ۲۰۰۷ بازسازی گسترده ای در داخل، خارج و سازه این بنا انجام شد و حس دست نخورده بودنش پس از سالها از بین رفت. داخل و خارج این مسجد با گچ و رنگ تازه تقریباً نو و جدید است. طراحی سبک عثمانی داخلش برای یک مسجد زیباست ولی با آنچه که در دوره امپراتوری روم شرقی بوده است متفاوت می باشد. هرچند برخی از جزئیات تزئینی قرن ششم این بنا باقی مانده است.  

موزه پرا استانبول (Pera Museum)

برخی از گردشگران علاقه دارند با سر زدن به موزه های استانبول در مورد تاریخ ، هنر ، فرهنگ و شیوه زندگی مردمان آن اطلاعات کسب کنند و برای ساعتی خود را مشغول سازند . یکی از گزینه های مناسب برای این افراد موزه پرا استانبول است که در خیابان مشروطیت شماره ۶۵ واقع شده و فاصله اندکی تا میدان تکسیم دارد . موزه پرا که موزه ای هنری و زیبا در منطقه بی اوغلو است در سال ۲۰۰۵ میلادی تاسیس شده و کلکسیونی ارزشمند از آثار گذشته را به نمایش گذاشته است . این موزه که از جاذبه های گردشگری ترکیه به شمار می اید توسط سونا و اینان کراچ به بهره برداری رسیده و از زمان شروع به فعالیت تا کنون گردشگران بسیاری را به خود جذب نموده است .

در مورد موزه پرا بیشتر بدانیم

همانگونه که بیان شد موزه پرا استانبول در سال ۲۰۰۵ در منطقه پر جنب و جوش بی اوغلو بازگشایی شده و خیابان استقلال که خود مملو از فروشگاه ، گالری هنری ، کلیسا ، مسجد ، رستوران و کافه های متنوع است در نزدیکی آن قرار گرفته است . این موزه که از جاذبه های گردشگری استانبول می باشد در ساختمانی ۵ طبقه که در گذشته متعلق به هتل بریستول بوده واقع شده است . ساختمان موزه Pera خود جالب و دیدنی است چرا که در سال ۱۸۹۳ ساخته شده و در طی بازسازی که بین سال های ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۵ بر روی آن انجام شده نمای خارجی آن تغییر نکرده ولی فضا و دکوراسیون داخلی آن تماما بازسازی و تعمیر شده است .

موزه پرا در استانبول در واقع کلکسیونی ارزشمند از مجموعه های هنری مختلف از قبیل مجموعه نقاشی ، مجموعه ابزار اندازه گیری ، مجموعه عکس های استانبول قدیم ، مجموعه سرامیک و موزاییک است و هر چند وقت یکبار در این موزه نمایشگاه های هنری نیز برگزار می گردد . در این موزه نقاشی های زیبا و آثار هنرمندان مشهور جهان موجود می باشد که توجه گردشگران تور استانبول را به خود جلب می کند . (http://www.safarafarin.com)

از سمت چپ به راست : مسجد آبی – آیا صوفیا و در مرکز عکس توپکاپی — سمت راست مسجد جدید و احتمالا مسجد رستم پاشا

.منابع :

http://aledavoud.com/?p=1611