مرجعیت و استقلال اقتصادی
بعد از این هر که را فهمیده ایم وافوری است، به نظر توهین و خفت می نگریم . ..... حسین بن جعفر فشارکی، .... (1)
مرجعیت و استقلال اقتصادی
مرجعیت شیعی همواره مدافع منافع ملی و استقلال اقتصادی ایران زمین به شمار می رفته است . مراجع در طول تاریخ ایران زمین همواره از تولیدات داخلی استفاده می کردند به گونه ای که حتی مرحوم مجلسی رحمه الله در مقام شیخ الاسلامی از پارچه ها و کرباس داخلی استفاده و علمایی چون مرحوم بافقی به جای مصرف قند بیگانگان، از کشمش استفاده می کرده است . تحریم قند و چای بیگانگان از سوی آیت الله سید عبدالحسین لاری با هدف فشار بر اشغال گران خارجی را می توان، هوشمندی نهاد مرجعیت در استفاده از اقتصاد به عنوان اهرمی سیاسی بر علیه بیگانگان به شمار آورد . اعلامیه ماندگار حجت الاسلام آقانجفی، حاج آقانورالله اصفهانی، آیت الله فشارکی به همراه ده تن دیگر از علمای اصفهان در دفاع از منسوجات و تولیدات داخلی، نشان از اهتمام مقام مرجعیت و علمای اسلام در دفاع از استقلال اقتصادی ایران زمین و حمایت از تولیدکنندگان داخلی دارد . متن اعلامیه به این شرح است:
«این خدام شریعت مطهره با همراهی جناب رکن الملک متعهد و ملتزم شرعی شده ایم مهماامکن [تا آن جا که ممکن است] بعد ذلک تخلف ننماییم . فعلا پنج فقره است: اولا قبالجات و احکام شرعیه از شنبه به بعد باید روی کاغذ ایرانی بدون آهار نوشته شود . اگر بر کاغذهای دیگر نویسنده مهر ننموده، اعتراف نمی نویسیم . قباله و حکمی هم که روی کاغذ دیگر نوشته بیاورند، [اگر] تاریخ آن بعد از این قرار باشد، امضا نمی نماییم . حرام نیست کاغذ غیر ایرانی و کسی را مانع نمی شویم . ماها به این روش متعهدیم . ثانیا، کفن اموات، اگر از غیر کرباس و پارچه اردستانی پارچه های ایرانی باشد، متعهد شده ایم بر آن میت نماز نخوانیم، دیگری را برای اقامه صلات بر آن میت بخواهند [و] ما را معاف دارند . ثالثا، ملبوس مردانه جدید که از این تاریخ به بعد دوخته و پوشیده می شود، قرار دادیم مهماامکن هر چه بدلی آن در ایران یافت می شود، لباس خودمان را از آن منسوج نماییم . منسوج غیر ایرانی را نپوشیم و احتیاط نمی کنیم و حرام نمی دانیم لباس های غیر ایرانی را، اما ماها ملتزم شده ایم حتی المقدور بعد از این تاریخ ملبوس خود را از نسخ [بافت] ایرانی بدوزیم . تابعین ماها نیز کذلک [همین طور خواهند کرد ]. و متخلف، توقع احترام از ماها را نداشته باشد . آنچه از سابق پوشیده داریم و دوخته ممنوع نیست استعمال آن . رابعا مهمانی ها بعد ذلک و لواعیانی باشد، چه عامه چه خاصه، باید منحصر باشد به یک پلو و یک خورش و یک افشره [آب میوه] . اگر زاید بر این کسی تکلف دهد، ماها را به محضر خود وعده نگیرد . خودمان نیز به همین روش مهمانی می نماییم . هرچه کم تر و مختصرتر از این تکلف کردند، موجب مزید امتنان ماها خواهد بود . خامسا، وافوری و اهل وافور را احترام نمی کنیم و به منزل او نمی رویم، زیرا که آیات باهره «ان المبذرین کانوا اخوان الشیاطین » [تبذیرکنندگان برادران شیاطین به شمار می آیند . (اسراء: 27)] «ولا تسرفوا انه لایحب الشیاطین » [اسراف نکنید که خداوند اسرافکاران رادوست ندارد . (انعام: 141)] «ولا تلقوا بایدیکم الی التهلکه » [بادستان خود، خود را هلاک نکنید . (بقره : 195] و حدیث لا ضرر و لاضرار فی الاسلام، حکمی که زیان آور باشد، در اسلام جعل نشده است .» [من لایحضره الفقیه، ج 3، ص 53] ضرر مالی و جانی و عمری و نسلی و دینی و عرضی و شغلی آن، محسوس و مسری است و خانواده ها و ممالک را به باد داده . بعد از این هر که را فهمیده ایم وافوری است، به نظر توهین و خفت می نگریم . حجت الاسلام آقانجفی، ثقه الاسلام حاجی آقا نورالله، حسین بن جعفر فشارکی، شیخ مرتضی دیزی، رکن الملک، محمدتقی مدرس، سید محمدباقر بروجردی، حاجی میرزامحمدمهدی جویباره ای، حاجی سید ابوالقاسم زنجانی، محمدجواد قزوینی . (1)
مرجعیت و دفاع از عزت و غیرت دینی
دفاع مرجعیت از عزت و غیرت دینی و ملی این سرزمین، در حقیقت دفاع از آموزه های قرآنی و اخلاقی بوده است . نقبی به تاریخ ایران زمین گویای این واقعیت است که هرگاه عزت و غیرت مردم مسلمان ایران جریحه دار شده است، نهاد مرجعیت بوده که پا به میدان نهاده و همه هستی خود را فدای مکتب اسلام و مردم ایران نموده است .
در عصر فتحعلی شاه، دست گیری زنان گرجی، که ایرانیان آنان را به همسری برگزیده و از آنان دارای فرزند بودند، توسط سفارت روس و به دستور وزیر مختار گریبادوف، غیرت «میرزا مسیح مجتهد» عالم طراز اول تهران را به جوش آورد و پیگیری آزادی آنان از سفارت روس شد . گریبادوف بر بازگرداندن زنان به خارج از ایران پافشاری کرد . از این رو، میرزا مسیح مجتهد فتوای دستور آزادی زنان از سفارت به هر قیمتی را صادر کرد . مردم غیرتمند تهران، به فتوای عالم خود روز چهارشنبه ششم شعبان 1244/11 فوریه 1829 کسب و کار خود را تعطیل و در مسجد جامع شهر جمع شدند و سپس به طرف سفارت روس حرکت کردند . در این حرکت، نوجوانی چهارده ساله توسط گلوله های نیروهای سفارت روس کشته شد . مردم وی را به مسجد بازگردانند و به گرد وی مشغول عزاداری شدند و سپس به سوی سفارت خانه باز گشتند . فتحعلی شاه باخبر شد و نیروهایی را برای حفاظت از سفارت روس گسیل داشت . مردم از سد نیروهای فتحعلی شاه گذشتند و نبردی سنگین بین مردم، که به سلاح های سرد مسلح بودند، با نیروهای روسی که به سلاح های گرم و مرگبار مسلح بودند در گرفت . مردم غیرتمند با دادن هشتاد شهید، 38 تن از نیروهای سفارت روس از جمله گریبادوف را از دم تیغ گذراندند و زنان را که مظهر ناموس ملت به شمار می رفتند آزاد کردند . در این واقعه تنها مالتسوف دبیر اول سفارت روس توانست از معرکه جان سالم بدر برد . فتحعلی شاه برای فرو نشاندن خشم دولت روس، هیات هایی را به روس فرستاد و میرزا مسیح مجتهد را تبعید کرد . (2) ترویج بی غیرتی و توطئه کشف حجاب توسط رضاخان، که در حقیقت انکار ضروریات دین اسلام بود، موجب رویارویی مراجع تقلید و علمای تشیع گردید و واکنش آیت الله حاج حسین قمی در برابر این جمله بود: «امروز اسلام فدایی می خواهد . بر مردم است که قیام کنند» (3) قیام مردم غیرتمند مشهد در برابر توطئه کشف حجاب، به قیام مسجد گوهرشاد از سوی مردم و به گلوله بسته شدن مردم در حرم امام رضاعلیه السلام و شهادت صدها تن از مردم انجامید . حضرت آیه الله خوانساری نیز در مقابل دولت سرسپرده بیگانگان فتوایی بدین گونه صادر کرد: «حرمت کشف حجاب به نحوی که امروزه در پایتخت تداوم دارد، علاوه بر آن که حرمت قطعیه دارد، از علمایی مثل صاحب جواهر - اعلی الله مقامه - که اول متبحر در فقه است، بر آن دعوی ضروری دین شده است که منکرش کافر و نجس است و جلوگیری از آن هم از بابت نهی از منکر بر تمام افراد واجب است و تمام هم مقصر و مسؤولند در اهمال نسبت به این فریضه » (4)
مرجعیت و رویارویی با کفر جهانی
آغاز دوران مرجعیت امام خمینی قدس سره، مصادف با دوره ای بود که این بار همه استعمارگران و استثمارگران به همراه دست نشاندگان داخلی در ائتلافی نامقدس تنها راه دستیابی به منافع و منابع جهان اسلام را در نابودی اسلام و تحقیر و توهین به مقدسات و کشتن روح ایمان و اعتقاد در نهاد مسلمانان جستجو می کردند . دورانی که مبارزه با اسلام با ابزارهای نوین دنبال و مرجعیت در مقابل پدیده ای روبرو می شود که نامی جز "کفر جهانی" نمی توان بر آن نهاد . با پیروزی جبهه موحدان به رهبری امام خمینی قدس سره، کفر جهانی به شیوه های نوین تری وارد عمل می شود اینجاست که تمام جهان کفر با بهره گیری از شعارها و نهادهای بین المللی، وجود مقدس پیامبراکرم صلی الله علیه وآله را نشانه می رود . امام خمینی بدون در نظر گرفتن معادلات جهانی و پیامدهای سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و نظامی برای ایران، تنها در جهان کفر و الحاد دستور قتل توهین کننده به پیامبراکرم صلی الله علیه وآله را صادر می کند . متن فتوای حضرت امام که در تاریخ 25 بهمن 1367/7 رجب 1409 صادر شد بدین شرح است:
باسمه تعالی
انالله و ناالیه راجعون
«به اطلاع مسلمانان غیور سراسر جهان می رسانم ، مؤلف کتاب آیات شیطانی که علیه اسلام و پیامبر و قرآن تنظیم و چاپ و منتشر شده است همچنین ناشرین مطلع از محتوای آن ، محکوم به اعدام می باشند . از مسلمانان غیور می خواهم تا در هر نقطه که آنان را یافتند، سریعا آن ها را اعدام نمایند تا دیگر کسی جرات نکند به مقدسات مسلمین توهین نماید . و هرکس در این راه کشته شود شهید است ان شاءالله . ضمنا اگر کسی دسترسی به مؤلف کتاب دارد ولی خود قدرت اعدام او را ندارد او را به مردم معرفی نماید تا به جزای اعمالش برسد .»
والسلام علیکم و رحمته الله و برکاته . روح الله الموسوی الخمینی (5)
به جرات می توان گفت که فتوای حضرت امام قدس سره با در نظرگرفتن موقعیت زمانی و مکانی و نیز ساختار بین المللی با هیچ یک از فتوای مراجع تقلید قابل مقایسه نیست . این فتوا جهان کفر را تا پشت دروازه های خود به عقب راند . جهان کفری که امروز نیز با طرفندها و شیوه ها نوین تر و با چهره های موجه تری به رویارویی با اسلام و مرجعیت برخواسته است .
مرجعیت گلواژه امنیت
مرجعیت تنها نهاد پاسخ گو به پرسش های فقهی و دینی مردم و نیز پاسخ گو به شبهات شبهه آفرینان و رایت استقلال و نماد غیرت و غرور به شمار نمی رود بلکه از منظری دیگر، نهاد مرجعیت کمربند امنیت جامعه و مایه آرامش برای احاد مردم است . وجود چنین نهادی از شکل گیری جریان های انحرافی و التقاطی و نیز محفل های خشونت طلب جلوگیری می کند . نهاد مرجعیت، نهادی است که از اجتهاد به رای در جامعه که موجب تشت و اختلاف در برداشت ها و رفتارها می گردد، جلوگیری می کند و جامعه را به سوی جامعه ای منسجم، هم تافته و سامان یافته سوق می دهد . بی شک کسانی که درصدد تضعیف نهاد مرجعیت گام بر می دارند، نه تنها درصدد محروم کردن جامعه از رایت استقلال، نماد استبداد ستیزی، سد پولادین در برابر هجوم بیگانگان، سنبل استقلال سیاسی و اقتصادی و تندیس غیرت دینی و غرور ملی گام برمی دارند، بلکه برآنند تا جامعه را به سوی تشتت، از هم گسیختگی و حاکمیت خشونت سوق دهند . کسانی به خاطر مطامع سیاسی و مقطعی خود در آستانه انتخابات خبرگان صراحتا اعلام کردند «همه مردم مجتهدند» ، آنانی که به خاطر نگرش سطحی خود و خلط مباحث چنین نگاشتند «فتوای فقیهان معاصر که از علوم انسانی جدید بی بهره اند، در مسائل اجتماعی و اقتصادی و سیاسی سخت مشکوک است و به کار زندگی در قرون ماضیه می آید» (6)
آنانی که با مطلق کردن خردگرایی و خردورزی بر اجتهاد به رای جوانان صحه گذاشتند و با تحریک قشر جوان مبنی بر انتخاب سرنوشت از سوی خود، درصدد جداکردن جوانان از مرجعیت شیعی برآمدند سرانجام، آنانی که مقلدین مراجع را به زشت ترین واژه ها خطاب کردند، دانسته و یا نادانسته مروج و مبلغ خشونت و تنش و فروپاشی امنیت و آرامش جامعه هستند . هر چند که در شعار، خود را ضدخشونت و مخالفین خود را مروجان اسلام خشونتی بنامند . این طیف با چنین رویکردی دانسته و نادانسته به مردم و بویژه جوانان را به سوی اجتهاد به رای و استنباط و اخذ احکام از قرآن و متون روایی فرامی خوانند . بدیهی است تمام آیات و روایات ناظر بر احکام عبادی نبوده و نیست، مردم و جوانان در برخورد با آیات و روایات جمادی و عملی کردن آنان در متن زندگی خود، به برداشت هایی دست می یازند که محملی برای گروه های محفلی و مجوزی برای قتل و ترور در جامعه خواهد بود مگرنه این که شکل گیری گروه های چون ، گروه مهدی هاشمی، گروه فرقان، گروه مهدویت، و حتی ترور سعید مجاریان را نمی توان اجتهاد به رای برخی جوانان احساسی برشمرد که با گریز از دایره مرز تقلید، خود به استنباط آیات و روایات پرداختند . به راستی چه کسانی مروج خشونتند؟ از تضعیف مرجعیت و ولایت فقیه چه هدفی دنبال می کند؟ و خشونت طلبان و مخالفان واقعی امنیت و آرامش در جامعه چه کسانی هستند؟ !
پی نوشت:
1 . حسن ابراهیم زاده، پیروی خضر خرد، ص 91 و92
2 . ر . ک: غلامرضا گلی زواره، میرزامسیح مجتهد، فتوای شرف، ص 110، 133
3 . محمدباقر پورامینی، حاج آقا حسین قمی، قامت قیام، ص 106
4 . حسن ایدرم، سیدمحمدتقی خوانساری، بر چشمه ساران حضور، ص 106
5 . صحیفه امام، ج 21، ص 263
6 . عبدالکریم سروش، مجله کیان، شماره 45، ویژه نامه دین مدارا و خشونت، ص 37
https://hawzah.net/fa/Magazine/View/114/4648/35272/مرجعیت-گلواژه-آرامش-و-امنیت-(2)/?SearchText=فشارکی
