دکتر محسن محمدی فشارکی

 

تحلیل فرآیند تجربۀ عرفانی شیوه ای در کشف بن مایۀ تجربه‏ های عارفان

مقاله 2، دوره 46، شماره 2، پاییز و زمستان 1392، صفحه 147-163  

 

Downloads\Documents\JRM_Volume 46_Issue 2_Pages 147-163.pdf

اصل مقاله (421 K)

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/JRM.2013.51112

نویسندگان

علی جلالی  ¹؛ حسین آقاحسینی²؛ محسن محمدی فشارکی³؛ سید علی اصغر میرباقری فرد⁴

¹دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه اصفهان، گرایش ادبیات عرفانی

²استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه اصفهان

³دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه اصفهان

⁴استاد گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان

چکیده

تبیین دقیق بن مایۀ تجربه‏های عرفانی همواره از اهداف پژوهشگران متون عرفانی بوده است. گاه این تجربه‏ها چنان با باورهای عموم متناقض است که آن را بدون کمترین تحلیل صحیح طرد می‌کنند و گویندگانش را بر مرکب چوبین تکفیر می‌نشانند. تحلیل صحیح این تجربه‏ها میسر نخواهد بود، مگر با شناخت زبان عرفانی متون و آشنایی با شیوه های بیان تجربه های بیان ناپذیر عرفانی.
     آنچه در تحلیل تجربۀ عرفانی بسیار مؤثر است، تبیین سیر این تجربه است از آغاز شکل گیری در وجود عارف، تا افزوده‏شدن تحلیل‌های ذهنی و زیورهای ادبی بر قامت آن و درنهایت، بیان آشکارای آن. اگر این سیر از پایان به آغاز بررسی شود، بن مایۀ تجربۀ عرفانی عارف آشکار خواهد شد. از این حیث، بررسی تجربیات عرفانی نیازمند روشی است که، در این نوشتار، «مهندسی تجربۀ عرفانی» نامیده می‌شود.
     در جستار حاضر، ارتباط  تجربیات عرفانی با حقیقت را تبیین کرده‏ و شیوۀ دست‏یابی عارف به حقیقت و بیان آن را بررسی می‌کنیم. سپس، به تحلیل زبان عرفانیِ عباراتی از مقالات شمس تبریزی، با بهره گیری از رویکرد «مهندسی تجربۀ عرفانی»، خواهیم پرداخت.

کلیدواژه‌ها

تمثل حقیقت؛ حقیقت (بود)؛ مقالات شمس تبریزی؛ مهندسی تجربۀ عرفانی؛ نمود
 

https://jrm.ut.ac.ir/article_51112.html

تحلیل فرآیند تجربۀ عرفانی شیوه ای در کشف بن مایۀ تجربه‏ های عارفان

مقاله 2، دوره 46، شماره 2، پاییز و زمستان 1392، صفحه 147-163  اصل مقاله (421.16 K)

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/JRM.2013.51112

نویسندگان

علی جلالی  ¹؛ حسین آقاحسینی²؛ محسن محمدی فشارکی³؛ سید علی اصغر میرباقری فرد⁴

¹دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه اصفهان، گرایش ادبیات عرفانی

²استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه اصفهان

³دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه اصفهان

⁴استاد گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان

چکیده

تبیین دقیق بن مایۀ تجربه‏های عرفانی همواره از اهداف پژوهشگران متون عرفانی بوده است. گاه این تجربه‏ها چنان با باورهای عموم متناقض است که آن را بدون کمترین تحلیل صحیح طرد می‌کنند و گویندگانش را بر مرکب چوبین تکفیر می‌نشانند. تحلیل صحیح این تجربه‏ها میسر نخواهد بود، مگر با شناخت زبان عرفانی متون و آشنایی با شیوه های بیان تجربه های بیان ناپذیر عرفانی.
     آنچه در تحلیل تجربۀ عرفانی بسیار مؤثر است، تبیین سیر این تجربه است از آغاز شکل گیری در وجود عارف، تا افزوده‏شدن تحلیل‌های ذهنی و زیورهای ادبی بر قامت آن و درنهایت، بیان آشکارای آن. اگر این سیر از پایان به آغاز بررسی شود، بن مایۀ تجربۀ عرفانی عارف آشکار خواهد شد. از این حیث، بررسی تجربیات عرفانی نیازمند روشی است که، در این نوشتار، «مهندسی تجربۀ عرفانی» نامیده می‌شود.
     در جستار حاضر، ارتباط  تجربیات عرفانی با حقیقت را تبیین کرده‏ و شیوۀ دست‏یابی عارف به حقیقت و بیان آن را بررسی می‌کنیم. سپس، به تحلیل زبان عرفانیِ عباراتی از مقالات شمس تبریزی، با بهره گیری از رویکرد «مهندسی تجربۀ عرفانی»، خواهیم پرداخت.

کلیدواژه‌ها

تمثل حقیقت؛ حقیقت (بود)؛ مقالات شمس تبریزی؛ مهندسی تجربۀ عرفانی؛ نمود

مراجع

آمار

تعداد مشاهده مقاله: 5,092

تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,655

 

 

https://jrm.ut.ac.ir/article_51112_40787c7e87358d66a4dfbcd75620cbef.pdf