بلاتکلیفی سهامداران برای نرخ خوراک سال 94

شروین هاشمی فشارکی، مدیرسرمایه گذاری هلدینگ تتا انرژی

گروه اقتصادی-سحرخوشحال: پس از کش و قوس‌های فراوان نرخ خوراک پتروشیمی‌ها برای سال 95 شب گذشته مشخص شد. 8.5تا 9سنت! اما این رقم از سال 95 اجرایی می‌شود و پتروشیمی‌ها برای سال 94 هنوز بلاتکلیف هستند که آیا 13سنت بپردازند یا 8سنت. موضوع نرخ خوراک ابعاد گسترده‌ای دارد. از یک طرف اینکه آیا این نرخ پایه می‌تواند مشکل پتروشیمی را در داخل حل کند؟و آیا مزیت رقابتی برای سرمایه گذاران خارجی تامین شده است؟ اینکه این فرمول که برای سال 95 معادل 8.5 سنت محاسبه شده، سال آینده با توجه به متغیر‌هایی که در آن گنجانده می‌شود چگونه تغییر خواهد نمود. آیا تا 10 سال آینده این فرمول جوابگوی نیاز سرمایه گذاران داخلی و علی‌الخصوص خارجی می‌شود؟ روش محاسبه فرمول به گونه‌ای است که در نهایت پتروشیمی‌ها به جای اینکه با کشور‌های منطقه مقایسه شوند با هاب‌های قاره آمریکا و اروپا مقایسه شده اند، اساسا آیا لزومی وجود دارد که بدانیم در فلان ایالت در آمریکا قیمت گاز چند است؟ آیا قرار است که ایران در آنجا سرمایه گذاری کند یا آن‌ها در کشور ایران؟ حال اگر قرار است سرمایه گذاران خارجی وارد کشور شوند پس نیاز است که ایران را با کشور‌هایی همچون عمان، قطر، عربستان و سایر کشور‌های حوزه خلیج فارس مقایسه کنند نه ایالت لوییزیانا آمریکا. این یکی از ایراداتی است کارشناسان همچنان برفرمول نرخ خوراک وارد شده می‌دانند که جای بحث دارد. از طرفی اشاره شده که قیمت خوراک گاز باید بر اساس هزینه گاز صادرات و واردات به ترکیه یا ترکمنستان محاسبه شود. سوال این است که آیا مبالغ هزینه خط لوله باید از جیب پتروشیمی‌های ایران پرداخت شود؟ مگر می‌شود؟ ما فقط قیمت گاز را می‌خواهیم نه قیمت گاز به اضافه سایر تعلقات آن که ناگزیر روی قیمت گاز صادراتی و وارداتی تاثیر گذار بوده است. 
قیمت صادرات گاز ربطی به خوراک پتروشیمی ندارد
شروین هاشمی فشارکی، مدیرسرمایه گذاری هلدینگ تتا انرژی با اشاره به اینکه این فرمول وزارت نفت در خصوص نرخ خوراک ایرادات اساسی دارد به خبرنگار اقتصادی روزنامه «ابتکار» می‌گوید: در بحث حقوقی ایرادی وجود دارد و اینکه، در فرمول جدید ارائه شده هیچ اشاره‌ای به سال 94 نشده است. یعنی نه در بودجه 94 و نه در قانون کلی 10ساله کنونی نرخ خوراک سال جاری را پوشش نداده اند. وی می‌افزاید: این یک خلاء حقوقی است که موجب شده عده‌ای از شرکت‌های پتروشیمی در بودجه خود 8 سنت و عده‌ای 13سنت محاسبه کنند و موجب تعدیل منفی برخی از سهام پتروشیمی‌ها و بالعکس تعدیل مثبت عده‌ای دیگر شود. این مقام مسئول در هلدینگ تتا انرژی با بیان اینکه فرمول مذکور شامل دو بخش اصلی و فرعی است می‌گوید: در بخش نخست فرمول اشاره شده که بر اساس نرخ واردات، صادرات، مصارف داخل و سایر مجهولات قیمتی را بدست آورده و سپس این عدد را با قیمت در چهار هاب بین المللی سنجیده است. هاشمی می‌افزاید: در فرمولی که بر اساس مصارف داخل ، صادرات و واردات تعیین شده مهمترین ایراد این است که اساسا این ضرایب چگونه تعیین شده است؟ به نوعی قیمت صادرات گاز هیچ ربطی به خوراک پتروشیمی ندارد. به دلیل اینکه 80تا90 درصد واحدهای پتروشیمی نزدیک به میادین گازی است که از این شرکت‌ها خط لوله با قطر کم کشیده و گاز را تحویل می‌دهند. گازی که ما به ترکیه صادر می‌کنیم چند هزار کیلومتر خط لوله است . به طوری که برای احداث آن مبالغ هنگفتی هزینه شده است. لذا وقتی این شرکت‌های خریدار عددی بابت این گاز به ما می‌دهند، این عدد ارزش خالص گاز نیست بلکه ارزش 60 درصد خط لوله‌ای است که برای رساندن گاز شده است. به گفته وی با فرض قیمت 30 سنتی خوراک گازصادراتی به ترکیه فقط به میزان بیش از 20 سنت هزینه خط لوله است نه پول گاز تحویلی. پس نمی توان این قیمت نهایی را با قیمت گاز مصرفی خوراک پتروشیمی‌های داخلی سنجید. هاشمی می‌افزاید: فرمول فرعی که در بخش دوم وجود دارد و به نوعی فرمول اصلی را کنترل می‌کند، اشاره می‌کند که عدد بدست آمده نهایتا نباید از 90 درصد فرمول دوم بالاتر برود. به طور کلی هاب گازی، یک بورس مانند بورس نیویورک و تهران است که در آن مکان گاز معامله می‌شود و نیاز به بازار فیزیکی هم دارد. همچنین این هاب در منطقه خلیج فارس وجود ندارد. اشتباه بخش دوم فرمول در این است که هنری هاب آمریکا ، هاب آلبرتا و انگلیس و هلند نباید لحاظ شود؛ به نوعی اساسا غلط اصلی در این فرمول خلاصه شده چراکه بازار‌های گاز در تمام دنیا منطقه‌ای است یعنی ممکن است قیمت هنری هاب افزایش یابد اما سایر هاب‌ها تغییری نکند. به نوعی این چهار هاب خودشان نیز به هم مرتبط نیستند که ما خودمان را به آن‌ها مربوط کرده ایم. به گفته وی، این بخش از فرمول برای ایجاد مزیت رقابتی تعیین شده اما پتروشیمی ما در این نقطه از دنیا هیچ ربطی از لحاظ رقابتی با آلبرتا کانادا ندارد. مشکل اساسی این است که کسانی که این فرمول را تعیین کرده اند ، ماهیت گاز را شبیه به نفت می‌بینند در حالی که اینطور نیست. نفت به ساده ترین شکل ممکن انتقال می‌یابد در حالی که انتقال گاز با میلیارد‌ها دلار هزینه همراه است لذا برای نفت «اسپات مارکت» وجود دارد اما برای گاز خیر. وی ادامه داد: باید برای تهیه این فرمول، باید رقبای حوزه خلیج فارس و منطقه معیار قرار می‌گرفت. یک سرمایه گذار باید بداند که قیمت خوراک در قطر، عمان، عربستان و سایر کشور‌های منطقه چند است؟ ربطی ندارد که فلان شهروند در ایلات لوییزیانا آمریکا گازرا به چه قیمت دریافت می‌کند.
چراغ سبز به سرمایه گذاران خارجی! آری! خیر!
با توجه به مواردی که بیان می‌شود اگر دولت بخواهد با فرمول ارایه شده نرخ خوراک را تعیین کند، ممکن است پتروشیمی‌ها در سال آتی ضریب خطای بالایی را تجربه کنند. حال باید نشست و دید که آیا با این نرخ و فرمول چند سرمایه گذار خارجی برای حضور در صنعت پتروشیمی، وارد ایران می‌شوند؛ تعداد سرمایه‌گذاران به انگشتان یک دست می‌رسد یا شاهد سونامی سرمایه‌گذاران خواهیم بود!

 

 

 

 

http://ebtekarnews.com/?newsid=32547