برخی از اسرائیلیات به آثار مختلف نظم و نثر فارسی وارد شده است

^{دکتر محسن محمدی فشارکی}

محسن محمدی فشارکی: برخی از اسرائیلیات به آثار مختلف نظم و 

نثر فارسی وارد شده است

اسرائیلیات، جمع اسرائیلی است و به داستان یا حادثه‌ای که از منبع اسرائیلی روایت شود ، اطلاق می‌گردد. دکتر محسن محمدی فشارکی ـ عضو هیات علمی دانشگاه اصفهان ـ در مقاله‌ای با عنوان ”اسرائیلیات و ادب فارسی با تاکید بر دیوان خاقانی”، با بیان این مطلب آورده است: اسرائیلی منسوب به اسرائیل است و مراد از آن، یعقوب بن اسحاق بن ابراهیم، پدر حضرت یوسف است. برخی از محققان امروز گفته‌اند: اگرچه واژه‌ی اسرئیلیات به ظاهر رنگ یهودی دارد و آنچه را که از طریق فرهنگ یهودی وارد حوزه اسلامی می‌شود دربر می‌گیرد، ولی مراد از آن، معنایی گسترده‌تر و فراگیرتر است و آنچه را که صبغه یهودی و مسیحی دارد، شامل می‌شود. بدین ترتیب ، اسرائیلیات بر هر دو فرهنگ مذکور اطلاق می‌گردد؛ لکن یهود در این خصوص از شهرت بیشتری برخوردار است. در ادامه این مقاله عنوان شده است: بزرگان ادب فارسی که غالبا از عالمان دینی نیز بوده‌اند، معمولا با کتب تفسیر آشنایی داشته و از آنها بهره می‌گرفته‌اند. حافظ با اشاره به تفسیر کشاف می‌گوید: بخواه دفتر اشعار و راه صحرا گیر // چه وقت مدرسه و بحث کشف کشافست آغاز ورود اسرائیلیات به فرهنگ اسلامی را نیز در تفسیر قرآن کریم و عهد صحابه دانسته‌اند. از این طریق برخی از اسرائیلیات وارد آثار مختلف نظم و نثر فارسی شده است. در این مقاله سعی شده است که با معرفی مختصری از داستانهای اسرائیلی که در کتب تفسیری فارسی وارد شده است، به تاثیر این افسانه‌ها در آثار بزرگان ادب فارسی با تاکید بر دیوان خاقانی پرداخته شود. دکتر محمدی اعلام کرده است: این گفتار، پیش‌درآمدی است بر یک طرح پژوهشی با عنوان اسرائیلیات در ادب فارسی که انشاءالله بزودی به سامان خواهد رسید. در این مقاله به تعریف اسرائیلیات و راه‌های نفوذ اسرئیلیات در متون فارسی و تفسیرهای اسرائیلی در داستان حضرت آدم و حوا ، هاروت و ماروت ، ادریس، داوود، عوج بن عشق و ... پرداخته شده است. انتهای پیام

https://www.isna.ir/news/8203-10458.15201/محسن-محمدی-فشارکی-برخی-از-اسرائیلیات-به-آثار-مختلف-نظم-و-نثر