آبادیهای حوضه آبگیر لوت جنوبی /ده بکری

 

دکتر پریدخت فشارکی*

 

آبادیهای حوضه آبگیر لوت جنوبی /ده بکری

پژوهش های جغرافیایی (منتشر نمی‏شود)مقاله 2، 16(گزارشهای جغرافیایی)، شماره 0 - شماره پیاپی 1172، بهار 1357

  اصل مقاله (9404 K)نویسندهپریدخت فشارکی*

 

چکیدهدر پاییز سال 1347 نگارنده برای اولین بار به همراهی گروه پژوهشی دشت لوت از منطقه ده بکری دیدن نمود وکلیات طبیعی و انسانی منطق را مورد مطالع قرار داد. در تابستان سا ل 1352 به اتفاق دانشجوی ممتاز خود اقای حسن مازاراتابکی که اهل بم بود برای دومین بار به منطقه رفت و این بار مسائل منطقه ای را بادیدی دقیقتر بررسی نمود. مطالبی که به نظر خوانندگان ارجمند می رسد حاصل این دو سفر پژوهشی است.
ظهر روز 20/4/52از بم به سمت ده بکری حرکت می نماییم . در این طی طریق از دهات خواجه عسکر‘ دارزین و دامنه می گذریم همچنانکه به ده بکری نزدیک می شویم پوشش نباتی متراکمتر می شود و بوته ها فاصله کمتری از هم می گیرند. این بوته ها براثر شدت تابش براثر شدت تابش نور آفتاب قهوه ای رنگ وسوخته هستند و به پاره از آنها سگ دندان گفته می شود. درخود کوهستان بوته های سبز معطری به نام درمون یادرمونه دیده می شودکه مصارف طبی دارد و اکثرا برای درمان دل درد از ان استفاده می کنند . هوا به طرز محسوسی خنکتر می شود و احساس رهایی مطبوعی از گرمای شاق جلگه بم دست می دهد. درمسیر بم به ده بکری به چندین گله برمی خوریم که بیشتر بز هستند . این گله ها یا به ایل های مجاور تعلق دارند زیادی گل خرزهره به چشم می خوردکه زهر کشنده ای دارد. در این مسیر دو ایل به نام های مجاز و مسافری وجود دارند که در زمستان و تابستان در سیاه چادر بسر می برند و با مردم شهر در نمی آمیزند. ایلهای مجاز و مسافری هر دو ریشه بلوچ دارند. منطقه ییلاقی ایل مجاز از دامنه رودخانه فش کوه (چله خانه) تا دامنه میرزایی و گور و ساردوئیه یعنی مسافتی در حدود 90 کیلومتر و قشلاق این ایل تا نزدیک های نرماشیر و دامنه کوههای کبودی در شمال بم است. ییلاق ایل مسافری در گور و ساردوئیه و قشلاق این ایل درنرماشیر است. وجه تمایزی که بین این دوایل قابل ذکر است اینکه مجازیها خصوصیات نژادی خود را حفظ کرده و با مظاهرشهری رابطه ندارند در حالیکه ایل مسافری حد واسط بین نرماشیری ومجاز است و این ایل بیشتر در دسترس شهری ها بوده و تمدن آنها را گرفته است. مردان ایلهای مجاز و مسافری جهت تهیه آذوقه از جمله خرمای کشیت به شهر می روند و با مبادله کالابه رفع نیازمندی های خویش می پردازند. بدین صورت که مثلا بز یا روغن ‘ کشک‘ و کرک می دهند و درمقابل گندم وجو ‘ قند و چای می گیرند. مسافری تعداد ی درخت خرما درکشیت دارند . از نظر سنت ها این داوایل شباهت بسیار به یکدیگر دارند و اخیرا این دو ایل شناسنامه گرفته اند و عقد و ازدواج آنها به ثبت می رسد.
سرانجام به منطقه زیبای ده بکری می رسیم . همه جا درختان بید ‘ تبریزی و صنوبر به چشم می خورد. این درختان ده پانزده ساله هستند و به زیبایی منطقه جلوه خاصی بخشیده اند. جاده ها همه جا خاکی است و به طور کلی در تمام دهات منطقه ده بکری اتحاد شکل و تجانس قابل ملاحظه ای به چشم می خورد که از اصالت منطقه حکایت دارد. درده بکری گله داری فعالیت عمده است.

آمار

تعداد مشاهده مقاله: 1,388

تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 727

 

https://jrg.ut.ac.ir/article_15513_64dfb9ca693427499c787d16b389465e.pdf

 

چکیده

در پاییز سال 1347 نگارنده برای اولین بار به همراهی گروه پژوهشی دشت لوت از منطقه ده بکری دیدن نمود وکلیات طبیعی و انسانی منطق را مورد مطالع قرار داد. در تابستان سا ل 1352 به اتفاق دانشجوی ممتاز خود اقای حسن مازاراتابکی که اهل بم بود برای دومین بار به منطقه رفت و این بار مسائل منطقه ای را بادیدی دقیقتر بررسی نمود. مطالبی که به نظر خوانندگان ارجمند می رسد حاصل این دو سفر پژوهشی است.
ظهر روز 20/4/52از بم به سمت ده بکری حرکت می نماییم . در این طی طریق از دهات خواجه عسکر‘ دارزین و دامنه می گذریم همچنانکه به ده بکری نزدیک می شویم پوشش نباتی متراکمتر می شود و بوته ها فاصله کمتری از هم می گیرند. این بوته ها براثر شدت تابش براثر شدت تابش نور آفتاب قهوه ای رنگ وسوخته هستند و به پاره از آنها سگ دندان گفته می شود. درخود کوهستان بوته های سبز معطری به نام درمون یادرمونه دیده می شودکه مصارف طبی دارد و اکثرا برای درمان دل درد از ان استفاده می کنند . هوا به طرز محسوسی خنکتر می شود و احساس رهایی مطبوعی از گرمای شاق جلگه بم دست می دهد. درمسیر بم به ده بکری به چندین گله برمی خوریم که بیشتر بز هستند . این گله ها یا به ایل های مجاور تعلق دارند زیادی گل خرزهره به چشم می خوردکه زهر کشنده ای دارد. در این مسیر دو ایل به نام های مجاز و مسافری وجود دارند که در زمستان و تابستان در سیاه چادر بسر می برند و با مردم شهر در نمی آمیزند. ایلهای مجاز و مسافری هر دو ریشه بلوچ دارند. منطقه ییلاقی ایل مجاز از دامنه رودخانه فش کوه (چله خانه) تا دامنه میرزایی و گور و ساردوئیه یعنی مسافتی در حدود 90 کیلومتر و قشلاق این ایل تا نزدیک های نرماشیر و دامنه کوههای کبودی در شمال بم است. ییلاق ایل مسافری در گور و ساردوئیه و قشلاق این ایل درنرماشیر است. وجه تمایزی که بین این دوایل قابل ذکر است اینکه مجازیها خصوصیات نژادی خود را حفظ کرده و با مظاهرشهری رابطه ندارند در حالیکه ایل مسافری حد واسط بین نرماشیری ومجاز است و این ایل بیشتر در دسترس شهری ها بوده و تمدن آنها را گرفته است. مردان ایلهای مجاز و مسافری جهت تهیه آذوقه از جمله خرمای کشیت به شهر می روند و با مبادله کالابه رفع نیازمندی های خویش می پردازند. بدین صورت که مثلا بز یا روغن ‘ کشک‘ و کرک می دهند و درمقابل گندم وجو ‘ قند و چای می گیرند. مسافری تعداد ی درخت خرما درکشیت دارند . از نظر سنت ها این داوایل شباهت بسیار به یکدیگر دارند و اخیرا این دو ایل شناسنامه گرفته اند و عقد و ازدواج آنها به ثبت می رسد.
سرانجام به منطقه زیبای ده بکری می رسیم . همه جا درختان بید ‘ تبریزی و صنوبر به چشم می خورد. این درختان ده پانزده ساله هستند و به زیبایی منطقه جلوه خاصی بخشیده اند. جاده ها همه جا خاکی است و به طور کلی در تمام دهات منطقه ده بکری اتحاد شکل و تجانس قابل ملاحظه ای به چشم می خورد که از اصالت منطقه حکایت دارد. درده بکری گله داری فعالیت عمده است.

 

 

https://journals.ut.ac.ir/article_15513.html