دکترمحسن محمدی فشارکی 

تتبعی در تذکرۀ یخچالیه

تتبعی در تذکرۀ یخچالیه

مقاله 8، دوره 11، شماره 53، پاییز و زمستان 1392، صفحه 159-177  

اصل مقاله (202 K)نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی

نویسندگانحسن زیاری¹؛ محسن محمدی فشارکی²¹دانشجوی دکترای زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان²گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

چکیدهتذکرۀ یخچالیه، نگاشتۀ محمدعلی مذهّب اصفهانی (بهار)، نقیضۀ موفق تذکرۀ آتشکده آذر بیگدلی است. این تذکره چندین سال پیش به اهتمام احمد گلچین‌معانی تصحیح و منتشر شد. ساقط شدن چند مورد از تراجم رجال این تذکره و شواهد شعری که در ادامه به آن­‌ها اشاره خواهیم کرد، متن این تذکره را از صورت حقیقی خود بسیار دور ساخته است. در این مقاله کوشش شده است برخی از این تحریفات و ­افتادگی­‌ها و نیز اطلاعات نویافته‌ای که از دیگر نسخه‌های این تذکره و نوشته‌های پراکندۀ معاصران اثر به دست آمده، نشان داده شود و لزوم تصحیح مجدد این تذکرۀ ظریف و بدیع خاطرنشان گردد.کلیدواژه‌هاتذکرۀ یخچالیه؛ بهار اصفهانی؛ نقیضه؛ تذکرۀ آتشکده؛ تصحیح

عنوان مقاله [English]A probe into the Tazkereh-ye Yakhchaliyyeh

نویسندگان [English]Hasan Ziyari¹؛ mohsen mohammadi fesharaki²²assistant professor, persian literature and language group, faculty of Literature and Humanities, university of isfahanچکیده [English]Tazkereh-ye Yakhchaliyyeh (Yakhchaliyyeh Anthology), by Mohammad-Ali Mozahheb of Esfahan (Penname, Bahar), is a successful parody of Azar Beygdeli's Tazkereh-ye Azar-e Beygdeli. Mozahheb's anthology was edited and published by A. Golchin-e Ma'ani a few years ago. However, a number of biographies and verse citations have been dropped from this Tazkereh, greatly changing it from its true state. 
In this article, attempts have been made to demonstrate some the distortions and omissions made in Golchin Ma'ani's edition as well as newly gleaned information from other manuscripts of the Tazkereh, thus justifying the necessity for a fresh edition of this fine and novel anthology.مراجع

ـ اخوان ثالث، مهدی، 1374، نقیضه و نقیضه‌سازان، به کوشش ولی‌الله درودیان، تهران، علمی فرهنگی.

ـ اخوان ثالث، مهدی، 1373، حریم سایه‌های سبز، زیر نظر و با مقدمۀ ‌مرتضی کاخی، تهران، زمستان.

ـ اعتضادالسلطنه، علیقلی میرزا، 1370، اکسیرالتواریخ، به اهتمام جمشید کیان‌فر، تهران، ویسمن.

ـ اعتمادالسلطنه، محمدحسن‌خان، 1374، چهل سال تاریخ (المآثر و الآثار)، به کوشش ایرج افشار، تهران، اساطیر.

ـ پیغمبر دزدان، محمدحسن، 1371، آثار پیغمبر دزدان، با مقدمه و حواشی محمدابراهیم باستانی پاریزی، تهران، نگاه.

ـ بهار، محمدتقی، 1368، دیوان اشعار، تهران، توس.

ـ بهار، محمدعلی مذهّب اصفهانی، 1321، تذکرۀ یخچالیه، به تصحیح احمد گلچین­‌معانی، تهران، حیدری.

ـ بهار، محمدعلی مذهّب اصفهانی، 1390، مقدمۀ تذکرۀ مدایح‌المعتمدیه، به کوشش حسین مسجدی، اصفهان، دانشگاه اصفهان.

ـ حلبی، علی اصغر، 1365، مقدمه‌ای بر طنز و شوخ طبعی در ایران، تهران، پیک ترجمه و نشر.

ـ دیوان بیگی، سیداحمد، 1364، حدیقة‌الشعراء، به کوشش عبدالحسین نوائی، تهران، زرین.

ـ شریف کاشانی، ملاحبیب‌الله، 1372، لباب‌القاب فی القاب‌الاطیاب، کاشان، مجمع متوسلین به آل محمد (ع).

ـ شفیعی کدکنی،‌ محمدرضا، 1390، با چراغ و آینه، تهران، سخن.

ـ صلاحی، عمران، 1382، خنده‌سازان و خنده‌پردازان، تهران، علمی.

ـ عاطفی، حسن، 1386، لغات و ضرب‌­المثل‌های کاشانی، به کوشش افشین عاطفی، کاشان، مرسل.

ـ عبید زاکانی، 1999، کلیات، به اهتمام محمدجعفر محجوب، نیویورک، Bibliotheca persica press.

ـ غازی ملطیوی، محمد، 1383، روضة‌‌العقول، به تصحیح محمد روشن و ابوالقاسم جلیل­‌پور، تهران، فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی.

ـ فروغی، محمدعلی، 1390، یادداشت‌های روزانه از محمدعلی فروغی، تهران، علمی.

ـ قاآنی، [بی‌تا]، پریشان، به تصحیح اسماعیل اشرف، شیراز، کتابفروشی محمدی.

ـ قاآنی، 1336، دیوان، با تصحیح و مقدمۀ محمدجعفر محجوب، تهران،‌ امیرکبیر.

ـ کتیرایی، محمود، 1349، عقاید‌النساء و مرآت‌البلهاء، تهران، طهوری.

ـ گلچین­‌معانی، احمد، 1363، تاریخ تذکره‌های فارسی، تهران، کتابخانۀ سنایی.

ـ مستوفی، عبدالله، 1360، شرح زندگانی من، تهران، زوّار.

ـ معلم حبیب‌­آبادی، میرزا محمدعلی، 4-1362، مکارم‌الآثار، به تصحیح محمدعلی روضاتی، اصفهان، شرکت انتشارات کمال.

ـ منشی قمی، احمدبن حسین، 1383، گلستان هنر، به تصحیح احمد سهیلی خوانساری، تهران، منوچهری.

ـ نوشاهی، عارف، 1369، نامگذاری کتاب‌های فارسی در شبه‌­قاره، ترجمۀ جلال حسین، کتابداری، فروردین، شمارۀ 16، ص 93ـ100.

ـ وحید دستگردی، حسن، 1299، ظرایف ادبی نقل از یخچالیه (کلم)، ارمغان، آبان، شمارۀ 8، ص 279ـ281.

ـ وحیدنیا، سیف‌الله، 8ـ1357، یادداشت‌های پراکنده در بارۀ وحید، وحید، اسفند و فروردین، شمارۀ 252ـ253. ص 144ـ180.

ـ وراوینی، سعدالدین، 1376، مرزبان‌نامه، به تصحیح محمد روشن، تهران، اساطیر.

ـ وفای زواره‌ای، میرزا محمدعلی، 1385، مآثرالباقریه، به تصحیح و تحشیۀ حسین مسجدی، اصفهان، سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان.

ـ هدایت، رضا قلی خان، 1382، مجمع‌الفصحا، به کوشش مظاهر مصفّا، تهران، امیرکبیر.

آمار

تعداد مشاهده مقاله: 81

تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 32

http://www.am-journal.ir/article_46791.html