دکتر محسن محمدی فشارکی

ماجرای مناظره مکتوب علامه طباطبایی با عبدالجواد فلاطوری از زبان استاد محمدی فشارکی

انتشار: شنبه ۱۹ شوال ۱۴۳۵ - بروزرسانی: چهارشنبه ۷ شوال ۱۴۳۷

استاد محسن محمدی فشارکی در مقاله‌ای با عنوان «کتابشناسی شادروان پروفسور عبدالجواد فلاطوری» که در شماره ۸۶ دوماه‌نامۀ «آینه پژوهش» (خرداد و تیر ۱۳۸۳) به چاپ رسید ضمن بر شمردن مقالات پروفسور عبدالجواد فلاطوری دربارۀ مباحثات ایشان با علامه طباطبایى چنین می‌نگارد :

مباحثات با علامه طباطبایى و دیگران

بخشى از مباحثاتى که مرحوم فلاطورى آنها را براى محققان، مفید مى دانست مربوط به اختلاف ایشان با مرحوم علامه طباطبایى(ره) در باب حرکت جوهرى بود که عده اى دیگر از محققان نیز در آن بحث شرکت کردند.

این مباحث با نقد مرحوم فلاطورى: (انتقاد بر یادنامه ملاصدرا) (راهنماى کتاب، سال چهارم، ش۱۰، ۱۳۴۰ش، ص۹۱۳ـ۹۱۴) آغاز شد که به نقد مقاله اى از مرحوم علامه طباطبایى(ره) در یادنامه ملاصدرا (دانشکده معقول و منقول، تهران، ۱۳۴۰ش، ص۱۵ـ۱۶) پرداخته بود; پس از آن پاسخ مرحوم علامه طباطبایى (راهنماى کتاب، سال پنجم، ش۱، ۱۳۴۱ش، ص۲۹ـ۳۲)، و سپس مقاله آقاى امیر دانا سرشت (راهنماى کتاب، سال پنجم، ش۶، شهریور۱۳۴۱ش، ص۴۸۳ـ ۴۸۸) به جانبدارى از مرحوم فلاطورى و آن گاه مقاله مرحوم فلاطورى (راهنماى کتاب، سال پنجم، ش۸و۹، آبان و آذر ۱۳۴۱ش، ص۸۰۷ ـ ۸۰۸) در توضیح و تحریر بحث (تحریر محل نزاع)، و در ادامه مقاله استاد سید جلال آشتیانى (راهنماى کتاب، سال ششم، ش۱و۲، فروردین و اردیبهشت ۱۳۴۲ش، ص۸۲ ـ ۸۸) در پاسخ به انتقادات آقاى اکبر دانا سرشت، و گفتار حمید شمس المعالى (راهنماى کتاب، سال پنجم، ش۱۱و۱۲، ۱۳۴۱ش، ص۹۹ـ۱۰۰) باز هم در اشکال به نظر آقاى دانا سرشت و آن گاه پاسخ آقاى دانا سرشت (راهنماى کتاب، سال ششم، ش۴و۵، مرداد ۱۳۴۲ش، ص۲۹۸ـ۳۰۴) و مجدداً پاسخ علامه طباطبایى (راهنماى کتاب، سال هفتم و هشتم، ش۱، ۱۳۴۳ و۱۳۴۴ش، ص۱۸۹ـ۱۹۶).

در انجام این بحث با ارزش باید گفت به جهت دامنه دار شدن بیش از حد آن، و حتى در مواردى خروج از مسیر اصلى، در نهایت در شماره هشتم از سال ششم راهنماى کتاب، ص۶۰۳ رشته بحث به صلاحدید مسئولان وقت آن مجله قطع شد که این انقطاع ناگهانى بحث آن هم در زمانى که ـ به زعم شادروان فلاطورى ـ موجب مى شد تا (دو نوع طرز اندیشه را در مقابل هم قرار گرفته و پایه زنده اى براى فلسفه در ایران گردد)، ایرادات و اعتراضات برخى از خوانندگان ادامه بحث را در پى داشت; بنابراین مجله راهنماى کتاب در راستاى احترام گذاشتن به خواسته ها و عقاید خوانندگان خود، مقاله علامه طباطبایى را پس از وقفه اى طولانى چاپ نمود، و متأسفانه آن شور و حرارت اولیه در پاسخ دهندگان از میان رفت و مباحثات ادامه نیافت; مجموعه آن مقالات و مباحثات در ضرورت تبادل و کلید تفاهم فرهنگ ها ، ص۱۸۱ـ۲۹۱ آمده است.

این کتاب که حقیر مسئولیّت گردآورى و ویرایش آن را به عهده داشت, به مناسبت (کنگره بزرگداشت شادروان فلاطورى) (اصفهان, ۲۴و۲۵ شهریورماه) فراهم گردید و عنوان آن را نیز (نامه فلاطورى) انتخاب کردم که در داخل کتاب در صفحات زوج نیز همین نام خورده است, ولى در آخرین لحظات, شتابزده, عنوان طولانى (ضرورت تبادل و کلید تفاهم فرهنگ ها) را که نام یکى از مقالات بود و بیانگر موضوع کتاب نیست, برگزیدند و عناوین چند صفحه را نیز تغییر دادند که خود باعث آشفتگى بیشترى شد.

مربوط به دسته های: مناظره مکتوب علامه طباطبایی با عبدالجواد فلاطوری -

http://erfanvahekmat.com/مقاله/ماجرای_مناظره_مکتوب_علامه_طباطبایی_با_عبدالجواد_فلاطوری_از_زبان_استاد_محمدی_فشارکی