تجلی ویژگی ها و مراتب عرفانی در زندگانی چند تن از شهدای دفاع مقدس- پایان نامه کارشناسی ارشد
استاد مشاور: 
محسن محمدی فشارکی
https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/49043f5901242fbc3920bc42d82a9dbe/search/b213e55257a2f12a2e300a7bb18295d2
تجلی ویژگی ها و مراتب عرفانی در زندگانی چند تن از شهدای دفاع مقدس
پارسای داخل کشور
کارشناسی ارشد
1392
موضوع: ادبیات فارسی
رشته: زبان و ادبیات فارسی - ادبیات مقاومت
پدیدآور: فریبا کریمیان استاد راهنما: سیدعلی‌اصغر میرباقری فرد استاد مشاور: محسن محمدی فشارکی
دانشگاه اصفهان، دانشکده ادبیات و علوم انسانی
https://ganj.irandoc.ac.ir/viewer/49043f5901242fbc3920bc42d82a9dbe?sample=1
فضای معنوی حاکم بر جبهه در دوران دفاع مقدس بستری مناسب را جهت تعالی افراد فراهم آورد. می توان گفت که تحولات بنیادین معنوی و تعالی در مسیر معرفتی، ارزشمند ترین دستاورد دفاع مقدس است؛ بدین جهت ضروری است ابعاد و زوایای متعدد این فرهنگ بررسی و تحلیل شود. این پژوهش بر آن است در جهت تحقق این ضرورت، به بررسی تجلی ابعاد متعدد عرفانی در سیره شهدای دفاع مقدس بپردازد. این موضوع، مطالعه هم زمان دو محور عرفان اسلامی و دفاع مقدس را ضروری ساخت. از این رو سرچشمه ها و سیرتکاملی عرفان اسلامی از یک سو، و تبیین فرهنگ دفاع مقدس در بستر آرمان های انقلاب اسلامی از سوی دیگر، بررسی شد. مطالعه و تبیین دو محور عرفان اسلامی و دفاع مقدس، در مقام ابزار نظری پژوهش، از ملزومات حرکت در مسیر تحقیق و کسب نتایج مورد نظراست. برای بررسی محور عرفان اسلامی، مراحل سیر و سلوک عرفانی در سنت اول عرفانی تبیین شد؛ وبا انطباق احوال عرفانی شهدا و مراحل هشت گانه سلوک، نتایج ارزنده ای به دست آمد. بخشی از احوال عرفانی شهدا به طور کامل با مراحل هشت گانه سلوک عرفانی انطباق یافت و بخش دیگر در چارچوب مباحثی مستقل، و غیر قابل انطباق با مراحل هشت گانه سیر وسلوک عرفانی مطرح شد. علت اینکه بخشی از احوال عرفانی شهدا در چارچوب موضوعات دیگری بررسی و تحلیل شد بدان سبب است که احوال شهدا در ساختار اعتقادات و معارف شیعی قابل بررسی است. معارفی که در حوزه جایگاه انسان کامل(ولی)، در بستر اعتقادات شیعیان حضور یافته و تعریف خط سیر تازه ای را از برخی مباحث عرفانی ایجاب می کند.
جنگ ایران و عراق / Iran-Iraq War
ادبیات دینی / Religious Literature
رشد فکری / Intellectual Development
آموزه دینی / Religious Doctrines
همرسانی
فصل اول : کلیات
1-1- شرح و بیان مسئله پژوهشی 1
1-2- پیشینه و تاریخچه موضوع تحقیق 2
1-3- اهیت و ارزش تحقیق 2
1-4- اهداف تحقیق 3
1-5- فرضیه ها و سوال های تحقیق 3
1-6- روش تحقیق 4
فصل دوم: مبانی نظری تحقیق
2-1- عرفان اسلامی 6
2-1-1- یقظه وانتباه 9
2-1-2- اراده و طلب 9
2-1-3- تزکیه نفس 10
2-1-3-1- توبه 10
2-1-3-2- ورع 10
2-1-3-3- زهد 11
2-1-3-4- فقر 11
2-1-3-5- صبر 11
2-1-3-6- توکل 11
2-1-3-7- رضا 12
2-1-4- احوال 12
2-1-4-1- مراقبه 12
2-1-4-2- قرب 12
عنوان صفحه
2-1-4-3- محبت 12
2-1-4-4- خوف 13
2-1-4-5- رجا 13
2-1-4-6- شوق 13
2-1-4-7- انس 13
2-1-4-8- اطمینان 14
2-1-4-9- مشاهده 14
2-1-4-10- یقین 14
2-1-5- عشق 14
2-1-6- سکر و حیرت 15
2-1-7- فناءفی الله و بقاءباالله 15
2-1-8- توحید 15
2-1-9- انسان کامل 16
2-2- دفاع مقدس 18
فصل سوم: معرفی شهدای منتخب
3-1- بررسی علل و عوامل و ملاک های تأثیر گذار در انتخاب شهدای مورد نظر 27
3-1-1- داشتن قابلیت بررسی محتوایی در حوزه عرفان اسلامی 27
3-1-2- تحصیلات، شغل و جایگاه اجتماعی 28
3-1-3- محل تولد 28
3-1-4- رده سنی 29
3-1-5- انواع خاطرات 29
3-2- زندگینامه 29
3-2-1- شهید احمد رضا احدی 29
3-2-2- شهید مصطفی اردستانی 30
3-2-3- شهید عباس بابایی 32
عنوان صفحه
3-2-4- شهید عبد الحسن برونسی 33
3-2-5- شهید محمد رضا تورجی زاده 34
3-2-6- شهید مصطفی چمران 35
3-2-7- شهید یونس زنگی آبادی 36
3-2-8- صاحب یادداشت های سررسید 63 38
3-2-9- شهید یوسف شریف 39
3-2-10- شهید علی ماهانی 40
3-2-11- شهید عبدالمهدی مغفوری 41
3-2-12- شهید حجت الاسلام عبدالله میثمی 42
3-2-13- شهید ابراهیم هادی 44
3-2-14- شهید محمد حسین یوسف اللهی 45
فصل چهارم: تجلی ابعاد عرفان اسلامی در احوال عرفانی شهدا
4-1- مباحث کاملا منطبق با مراحل هشت گانه سلوک 46
4-1-1- یقظه و انتباه 46
4-1-2- اراده و طلب 49
4-1-3- تزکیه نفس 54
4-1-3-1- توبه 54
4-1-3-2- ورع 56
4-1-3-2-1- سفارشات دین 57
4-1-3-2-2- خدمت به خلق 61
4-1-3-2-3- کمک به مستمندان 63
4-1-3-2-4- احترام به خلق الله 64
4-1-3-2-5- رعایت حق الناس 65
4-1-3-3- زهد 68
4-1-3-3-1- دوری از دنیا و مافیها، رویگردانی و بی توجهی به مقام و منصب 69
عنوان صفحه
4-1-3-3-2- مبارزه با نفس 73
4-1-3-3-3- کم خوراکی 74
4-1-3-3-4- معاشرت بر مبنای عدالت 76
4-1-3-3-5- رنج خویش از مردم باز داشتن 77
4-1-3-4- فقر 78
4-1-3-4-1- تواضع 79
4-1-3-4-2- همدردی با محرومان 81
4-1-3-4-3- طلب فقر و استغنا 82
4-1-3-4-4- صداقت 82
4-1-3-5- صبر 83
4-1-3-5-1- حلم و بردباری 84
4-1-3-5-2- صبر بر مکروهات و صبر بر مراد و آرزو 85
4-1-3-5-3- عدم توجه به تن جسمانی 87
4-1-3-5-4- همه چیز را لطف الهی دیدن 88
4-1-3-6- توکل 89
4-1-3-7- رضا 91
4-1-3-7-1- تسلیم مطلق در برابر اراده الهی 92
4-1-3-7-2- جمع اضداد 94
4-1-4- احوال 95
4-1-4-1- مراقبه 95
4-1-4-1-1- ایمان و توکل حقیقی به حضور مطلق خداوند 95
4-1-4-1-2- تنبیه و مجازات نفس و محاسبه اعمال 97
4-1-4-2- محبت 99
4-1-4-2-1- احساس مسئولیت نسبت به هدایت افراد 100
4-1-4-2-2- محبت فراوان نسبت به خلق خدا و به ویژه یتیم نوازی فوق العاده 101
4-1-4-2-3- نگرش در مظاهر صنع محبوب 101
4-1-4-3- خوف 103
عنوان صفحه
4-1-4-3-1- هیبت از جلال و جبروت و سطوت الهی 103
4-1-4-3-2- امتناع از گناه و جبران خطاهای گذشته و تنبیه نفس و محاسبه اعمال .. 104
4-1-4-3-3- شجاعت .. 104
4-1-4-3-4- ابهت مومنانه 106
4-1-4-4- رجا 107
4-1-4-4-1- امید راسخ به رحمت الهی 108
4-1-4-4-2- روحیه شاد و سرشار از امید 108
4-1-4-4-3- روحیه استوار و بی باک . 109
4-1-4-5- شوق 111
4-1-4-5-1- عشق به جهاد در راه حق 111
4-1-4-5-2- قلت خواب .112
4-1-4-6- انس و اطمینان 114
4-1-4-6-1- انس دائم با کلام الهی 114
4-1-4-6-2- دائم الذکر بودن 115
4-1-5- عشق 117
4-1-5-1- نگرش عمیق به مظاهر صنع الهی 118
4-1-5-2- از عشق زمینی به عشق آسمانی رسیدن 118
4-1-7- فناءفی الله و بقاء باالله 119
4-1-8- توحید 119
4-1-8-1- طلب رهایی از قفس تن و عشق به شهادت 120
4-1-8-2- انس با مرگ 122
4-1-8-3- تمام هستی را خدا دیدن 123
4-2- مباحث مستقل و غیر قابل انطباق با مراحل هشت گانه سلوک 125
4-2-1- پیروی از ولی 125
4-2-2- ایثار 130
4-2-3- اخلاص 134
عنوان صفحه
4-2-3-1- نسبت دادن کارهای خوب خود به دیگران .136
4-2-3-2- پرهیز از شهرت 137
4-2-3-3- خلوص در عبادت 138
4-2-3-4- سوز درونی در مداحی 138
4-2-4- فراست 139
4-2-4-1- بینش عمیق و بصیرت بسیار در تمییز حق از باطل 140
4-2-4-2- آشنایی با اخبار غیبی 140
4-2-5- احسان حتی در برابر توهین 142
4-2-5-1- حسن خلق 142
4-2-6- کرامات 144
4-2-6-1- امداد های غیبی 144
4-2-6-2- شنیدن طنین الله اکبر 146
4-2-6-3- معراج 146
4-2-7- صمت 147
4-2-8- اغتنام وقت 148
4-2-8-1- تبسم 148
4-2-9- داشتن حسن ظن 149
4-2-10- توجه به عزت نفس و آبروی انسان ها 150
4-2-11- حیای مومنانه 151
نتیجه گیری 152
منابع و مآخذ 154
منابع و مآخذ :
- قرآن کریم. ( 1384 ). ترجمه استاد مهدی الهی قمشه ای، قم: انتشارات فاطمه الزهرا
- آملی، سید حیدر.(1391). جامع الأسرار و منبع الأنوار، ترجمه محمد رضا جوزی، تهران: هرمس
- احسانی، حسینعلی.(1388). انگیزش دفاع مقدس؛بررسی عوامل حضور بسیجیان در جبهه های نبرد در هشت سال دفاع مقد، قم: بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس
- اکبر، علی.(1389). پرواز تا بی نهایت؛یادنامه شهید سرلشکر خلبان عباس بابایی، تهران: سازمان عقیدتی سیاسی ارتش جمهوری اسلامی ایران
- اکبری و دیگران.(1387). عوامل معنوی و فرهنگی دفاع مقدس، قم: انتشارات پرچم هدایت
- انصاری، عبدالله.(1361). منازل السائرین، ترجمه روان فرهادی، تهران: مولی
- بقلی شیرازی، روزبهان.(1337). عبهرالعاشقین، تصحیح هنری کوربن و محمد معین، تهران: انستیتو ایران و فرانسه
- بنی لوحی، سید علی.(1390). عبدالله، اصفهان: راه بهشت
- بنی لوحی، سید علی.(1378). مبانی دفاع از دیدگاه امام خمینی(ره) در دفاع مقدس با تحلیلی مقایسه ای، تهران: موسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر
- پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری، تارنمای تخصصی. .
- «پرورش یافته مکتب شهادت؛زندگینامه سرلشکر خلبان شهید عباس بابایی».(1387).در نشریه شاهد یاران.ش 33.
- پزشکی، محمد و دیگران.(1383). انقلاب اسلامی و چرایی و چگونگی رخداد آن، قم:دفتر نشر معارف
- پژوهشکده علوم اسلامی امام صادق(ع).(1392).درسنامه ولایت فقیه ، تهران:معاونت تربیت وآموزش عقیدتی سیاسی
- «تک سوار وادی خلوص؛نگاهی به زندگینامه شهید مصطفی چمران».(1387).در تشریه شاهد یاران .ش37.
- جعفریان، حبیبه.(1381). نیمه پنهان ماه؛ چمران به روایت همسر شهید، تهران: روایت فتح
- چمران، مصطفی.(1382). خدا بود و دیگر هیچ نبود، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
- چمران، مصطفی.(1378). رقصی چنین میانه میدانم آرزوست، تهران: بنیاد شهید چمران
- چمران، مصطفی.(1388). عارفانه، به کوشش مهدی چمران، تهران:بنیاد شهید چمران
- چمران، مصطفی.(1386). نیایش ها، به کوشش مهدی چمران، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
- حسین زاده، مجید.(1376). روح آسمانی، تهران: کمیته انتشارات کنگره بزرگداشت سرداران شهید استان تهران
- حسینی، مریم.(1385). «زیبایی شناسی زبان عرفانی در شطحیات بایزید بسطامی». فصلنامه هنر و معماری.(پیاپی 70) ، زمستان 85. صص 198-209.
- خضری، فرهاد.(1387). مرگ از من فرار می کند؛کتاب چمران ، تهران: روایت فتح
- دهباشی، مهدی و میر باقری فرد، سید علی اصغر.(1386).تاریخ تصوف 1. تهران: انتشارات سمت
- زمانی، کریم.(1374). شرح جامع مثنوی معنوی، دفتر سوم، تهران: اطلاعات
- سنگری، محمدرضا.(1386).پیوند دو فرهنگ عاشورا و دفاع مقدس. قم:یاقوت
- شمشیری، علی.(1390). یادنامه شهید میثمی، تهران: سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح
- طاهر زاده، اصغر.(1388). مبانی نظری و عملی حب اهل بیت، اصفهان: لب المیزان
- عابدی، احمد.(1390). زندگی فرشته گونه؛ تحلیلی بر اخلاق و رفتار شهید حجت الاسلام عبدالله میثمی، تهران: سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح
- عاکف، سعید.(1378). خاک های نرم کوشک، تهران: نشر کوثر
- عثمانی، حسن بن احمد.(1361). ترجمه رساله قشیریه، تصحیح بدیع الزمان فروزانفر، تهران: علمی و فرهنگی
- علی مرادی، نرگس.(1387).مصطفی چمران مردی برای تمام فصول، تهران: نشر وزرا
- عمید زنجانی، عباسعلی.(1377). انقلاب اسلامی و ریشه های آن، تهران:کتاب طوبی
- غزالی، محمدبن احمد.(1371). کیمیای سعادت، به کوشش حسین خدیوجم، تهران: علمی و فرهنگی
- فراهانی، مهدی.(1376). نخل سوخته؛ خاطرات زندگی سردار شهید محمدحسین یوسف اللهی، کرمان: لشکر 41 ثارالله
- فروغی جهرمی ،محمد قاسم.(1390).در جستجوی روزگار وصل؛مجموعه سخنرانی های حجت الاسلام شهید عبدالله میثمی، تهران:سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
- فکوری، اصغر.(1376). روز تیغ؛خاطرات زندگی سردار شهید علی آقا ماهانی، کرمان: لشکر 41 ثارالله
- فکوری، اصغر.(1387). یک سجده تا بهشت؛خاطرات زندگی سردار شهید یوسف شریف، کرمان: لشکر 41 ثارالله
- فکوری، اصغر.(1387). کوچه پروانه ها؛خاطرات زندگی سردار شهید حاج عبدالمهدی مغفوری، کرمان: لشکر 41 ثارالله
- قرائتی، محسن.(1385). سیره پیامبر اکرم(ص) با نگاهی به قرآن کریم، تهران: مرکز فرهنگی درس هایی از قرآن
- کاشانی، عبدالرزاق.(1373). شرح منازل السائرین، نگارش علی شیروانی، تهران: الزهرا
- کاشانی، عزالدین محمود.( 1325). مصباح الهدایه و مفتاح الکفایه، تصحیح و مقدمه جلال الدین همایی، تهران: سنایی
- کمری، علیرضا.(1387). حرمان هور؛دست نوشته های شهید احمد رضا احدی، تهران: سوره مهر
- کوربن، هانری .(1361).تاریخ فلسفه اسلامی1،ترجمه دکتر اسدالله مبشری، تهران: چاپخانه سپهر
- گروه پژوهش و نگارش انتشارات عقیدتی سیاسی نیروی هوایی ارتش.(1377). اعجوبه قرن
- گروه فرهنگی شهید ابراهیم هادی.(1389). سلام بر ابراهیم؛زندگی نامه و خاطرات شهید ابراهیم هادی، تهران: پیام آزادی
- گروه فرهنگی شهید ابراهیم هادی.(1389). یا زهرا؛زندگی نامه و خاطرات شهید محمد رضا تورجی زاده، تهران: نشر امینان
- مجاهد، احمد.( 1358). مجموعه آثار فارسی احمد غزالی، تهران: دانشگاه تهران
- مجلسی، محمد باقر.(1376). بحارالانوار، اسلامیه
- محتشمیان، مجید.(1391). طریق هدایت در کلام ولایت:تبیین اجمالی مبانی انقلاب اسلامی در پرتو آموزه های دینی ؛ رهنمود های امام خمینی و رهبر معظو انقلاب اسلامی، تهران:شرکت چاپ و نشر بین الملل
- محدثی، جواد.(1366). شمع محفل خاتم، تهران: معاونت فرهنگی نیروی زمینی سپاه پاسداران
- محمدی، مصطفی.(1388). سررسید 63؛یادداشت های روزانه یک مرد جنگی، تهران: نشر علم
- محمدی، مصطفی.(1389). تنها سی ماه دیگر، تهران: فاتحان
- مستملی بخاری، اسماعیل بن احمد.(1365).شرح تعرف لمذهب التصوف، تصحیح محمد روشن، تهران: اساطیر
- مطهری، مرتضی.(1387). آینده انقلاب اسلامی، قم:صدرا
- مطهری، مرتضی.(1388). سیری در سیره نبوی، قم:صدرا
- موذنی، علی.(1383). ظهور؛ با نگاهی به زندگی سردار شهید حاج یونس زنگی آبادی، کرمانک لشکر 41 ثارالله
- میبدی، ابوالفضل رشید الدین.(1371). کشف الأسرار و عدّه الأبرار، به اهتمام علی اصغر حکمت، تهران: امیر کبیر
- میرباقری فرد، سید علی اصغر. (1391). «عرفان عملی و نظری یا سنت اول و دوم عرفانی؟ » . نشریه پژوهش های ادب عرفانی (گوهر گویا ) . (پیاپی 22)، تابستان 91. صص 65-88.
- ناصری، محمد.(1376). حاج یونس؛خاطرات زندگی سردار شهید حاج یونس زنگی آبادی، کرمان: لشکر 41 ثارالله
- نسفی، عزیزبن محمد.( 1331ق). الأنسان الکامل، تهران: انستیتو ایران و فرانسه
- نصری، محسن.(1387). دانسته ها و ندانسته های یک انقلاب، اصفهان: حدیث راه عشق
- نرم افزار عرفان 3، مرکز تحقیقات کامپیوتری نور.
- نویا، پل.(1373). تفسیر قرآنی و زبان عرفانی،ترجمه اسماعیل سعادت، تهران: مرکز نشر دانشگاهی
- هجویری، علی بن عثمان.(1336). کشف المحجوب، تهران: امیر کبیر
تجلی ویژگی ها و مراتب عرفانی در زندگانی چند تن از شهدای دفاع مقدس
فضای معنوی حاکم بر جبهه در دوران دفاع مقدس بستری مناسب را جهت تعالی افراد فراهم آورد. می توان گفت که تحولات بنیادین معنوی و تعالی در مسیر معرفتی، ارزشمند ترین دستاورد دفاع مقدس است؛ بدین جهت ضروری است ابعاد و زوایای متعدد این فرهنگ بررسی و تحلیل شود. این پژوهش بر آن است در جهت تحقق این ضرورت، به بررسی تجلی ابعاد متعدد عرفانی در سیره شهدای دفاع مقدس بپردازد. این موضوع، مطالعه هم زمان دو محور عرفان اسلامی و دفاع مقدس را ضروری ساخت. از این رو سرچشمه ها و سیرتکاملی عرفان اسلامی از یک سو، و تبیین فرهنگ دفاع مقدس در بستر آرمان های انقلاب اسلامی از سوی دیگر، بررسی شد. مطالعه و تبیین دو محور عرفان اسلامی و دفاع مقدس، در مقام ابزار نظری پژوهش، از ملزومات حرکت در مسیر تحقیق و کسب نتایج مورد نظراست. برای بررسی محور عرفان اسلامی، مراحل سیر و سلوک عرفانی در سنت اول عرفانی تبیین شد؛ وبا انطباق احوال عرفانی شهدا و مراحل هشت گانه سلوک، نتایج ارزنده ای به دست آمد. بخشی از احوال عرفانی شهدا به طور کامل با مراحل هشت گانه سلوک عرفانی انطباق یافت و بخش دیگر در چارچوب مباحثی مستقل، و غیر قابل انطباق با مراحل هشت گانه سیر وسلوک عرفانی مطرح شد. علت اینکه بخشی از احوال عرفانی شهدا در چارچوب موضوعات دیگری بررسی و تحلیل شد بدان سبب است که احوال شهدا در ساختار اعتقادات و معارف شیعی قابل بررسی است. معارفی که در حوزه جایگاه انسان کامل(ولی)، در بستر اعتقادات شیعیان حضور یافته و تعریف خط سیر تازه ای را از برخی مباحث عرفانی ایجاب می کند.
https://elmnet.ir/article/10654860-31161/تجلی-ویژگی-ها-و-مراتب-عرفانی-در-زندگانی-چند-تن-از-شهدای-دفاع-مقدس
