آیت الله سید محمد مدرس ( نجف آبادی)
در هجده سالگی به نجف اشرف مهاجرت نموده و به درس فقها و اعاظم زیر حاضر شده و استفاده برده است:
سید محمد فشارکی، ....
آیت الله سید محمد مدرس ( نجف آبادی)
مرحوم آیت الله العظمی سید محمد نجف آبادی از علماء، مراجع، مدرسین و محققین بزرگ، معروف به مدرس، فرزند سید محمد حسین حسینی، در سال 1294هـ.ق در یکی از خانواده های روحانی و اهل علم نجف آباد متولد شد. مقدمات را در زادگاه خود و اصفهان نزد میرزا هاشم چهارسوقی و میرزا بدیع آموخت. در هجده سالگی به نجف اشرف مهاجرت نموده و به درس فقها و اعاظم زیر حاضر شده و استفاده برده است:
شیخ محمد کاظم خراسانی، سید محمد کاظم یزدی، سید محمد فشارکی، حاج آقا رضا فقیه همدانی، حاج سید اسماعیل صدر اصفهانی، وی با پیمودن مدارج علمی و عملی از شاگردان نمونه و طراز اول مرحوم آخوند خراسانی گردید و بعد از ده سال کسب علم در نجف اشرف با دریافت درجه اجتهاد از اساتید عصر خود، به اصفهان بازگشت و به تدریس فقه و اصول، اقامه جماعت و مرجعیت در فتوا، مرافعات و استفتاء مشغول گردید. اکثر علماء و دانشمندان حوزه علمیه اصفهان به درس او حاضر می شدند.
به گفته ی بزرگان و نویسندگان (همانند نویسنده ی کتاب الاصفهان) مهمترین حلقه درس خارج فقه و اصول حوزه علمیه اصفهان آن زمان، مربوط به آیت الله سید محمد مدرس نجف آبادی بوده است. تمام کسانی که در اصفهان و اطراف به شهرت علمی دارند از محضر درس او بهره و خوشه گرفته اند.
سرانجام وی در سه شنبه 25 ذیقعده سال 1358هـ.ق در سن 65 سالگی بدرود حیات گفت و در تخت فولاد اصفهان در بقعه سید العراقین به خاک سپرده شد.
تاریخ وفاتش به شمسی چنین گفته شده است «مدرس رفته دی نزد پیمبر» به قمری «فی الخلد اَرقَبَنی جدی و اوفینا».
آیت الله شیخ محمود یوسفی غروی نجفی نجف آبادی از آیت الله فانی اصفهانی نقل می کردند:«که در تشییع جنازه سید محمد در اصفهان که زمان اوج استبداد رضا خان بود مأمورین به مردم چوب و کتک می زدند و مردم با دویدن، جنازه سید محمد را تا تخت فولاد تشییع کردند.» زمانی که تظاهرات، اجتماعات، عمامه گذاشتن و روضه خواندن ممنوع بود.
از آثار قلمی اوست :
1-دو جلد شرح کفایه الاصول استادش مرحوم آخوند خراسانی که در زمان حیات مرحوم سید محمد، به همّت فرزند دانشمندش حاج آقا حسین مدرس به طبع رسیده است و یکی از بهترین حواشی بر کفایه الاصول است. صاحب تذکره القبور از آقای مدرس چهاردهی نقل می کند این کتاب خلاصه ای است از نظریات اساتیدش، مرحوم آخوند خراسانی، سید محمد فشارکی و شریعت اصفهانی .
2-تقریرات درس خارج فقه و اصول ایشان که به وسیله شاگردان او نوشته شده مانند تقریرات قسمتی از بیع را که مرحوم آیت الله فیاض و تقریراتی که مرحوم آیت الله شیخ حیدر علی محقق نوشته ولی چاپ نشده .
گفته ها و نظریات در رابطه با آیت الله سید محمد مدرس نجف آبادی
1-آیت الله منتظری می فرمایند:
«یکی از علمای مشهور اصفهان در آن زمان مرحوم حاج سید محمد مدرس نجف آبادی بود که حاشیه ایشان بر کفایه چاپ شده، از شاگردان مرحوم آخوند خراسانی بودند در مدرسه جده بزرگ درس خارج اصول می گفتند. درس خارج ایشان شلوغ ترین درس آن زمان بود، بیشترین جمعیت را داشت».
2-آیت الله شیخ عبدالجواد جبل‌آملی هم درس آیت الله منتظری گوید:
»من رسائل و مکاسب و مقدار زیادی از کفایه الاصول را در خدمت فقیه و مجتهد معروف آیت الله سید محمد نجف آبادی خواندم . ایشان استادی بزرگ بودند و در درس کفایه مدرس مبرّز بودند. «
3- آیت الله مشکوة گوید:
»من کفایه الاصول را خدمت مرحوم آیت الله سید محمد نجف آبادی شاگرد مرحوم آخوند خراسانی خوانده ام. آن بزرگوار (سید محمد) در کفایه استاد بود و می گفت بعضی از جاهای کفایه را خودم بیان کرده ام یعنی من عنوان کردم و مرحوم آخوند نوشتند. «
4-آیت الله شیخ احمد فیاض اصفهانی گوید:
«من خدمت آیت الله سید محمد اصفهانی(نجف آبادی) در مدرسه جده بزرگ درس رسائل، کفایه و خارج را خواندم و بعضی تقریرات (درس فقه بیع) ایشان را نوشته ام ولی خطی است چاپ نشده و تصمیمی هم به تدوین آن ندارم.»
5-آیت الله مرحوم شیخ حیدر علی محقق اصفهانی گوید:
«کفایه الصول و خارج را از محضر استاد بزرگوار آیت الله سید محمد نجف آبادی استفاده کردم . ایشان در کفایه مسلط بود، از شاگردان خوب و مبرّز مرحوم آخوند خراسانی بود. تقریرات درس آخوند را نوشته بود بر همین اساس درس که می گفت خیلی منظم و مرتب بود. در مدتی کوتاه مطالب اصلی و اساسی را بیان می کرد و از ذکر اقوال مشابه پرهیز داشت. علاوه براین که فهم مطلب را ساده می کرد، تقریر درس ایشان هم برای شاگردان آسان می شد و من تقریرات درس ایشان به طور کامل نوشته ام . جهت دیگر ایشان که ما را جذب کرده بود تقوا و بی اعتنایی ایشان به دنیا بود. در زمان ما طلبه ها در سختی زندگی می کردند و گاهی بدون شام می گذراندیم با این همه وضع زندگی این استاد(سید محمد مدرس نجف آبادی) و سختی هایی که متحمل می شد برای ما سر مشق بود و تحمّل دشواری ها را آسان می ساخت. »
6-مرحوم آیت الله سید حسن مدرس اصفهانی گوید:
«من سطح و خارج کفایة الاصول را از محضر آیت الله سید محمد نجف آبادی استفاده کردم. ایشان یگانه مدرس اصفهان بود و خیلی منظم درس می داد.»
7-آیت الله سید مرتضی ابطحی اصفهانی می فرمایند:
«من درس سطح کفایه و خارج فقه و اصول را نزد اساتید بزرگوار آیت الله سید محمد نجف آبادی و... خواندم، مرحوم سید محمد خیلی منقَّح و منظّم درس می گفت، جمع کثیری در درس ایشان حاضر می شدند».
8-آیت الله شیخ عباس ادیب اصفهانی گوید:
«سطح کفایه و خارج را نزد آیت الله سید محمد نجف آبادی خواندم. بسیار خوب درس می گفت، تمام حرف آخوند خراسانی دستش بود. براستی درس ایشان خصوصیات درس آخوند را داشت. هنگام درس ایشان، احساس می کردی محضر آخوند خراسانی به تلمّذ نشته ای. من بیشتر مباحث را نزد این بزرگوار (سید محمد نجف آبادی) خواندم و از ایشان اجازه نامه گرفتم.»
شاگردان آیت الله سید محمد نجف آبادی
حضرات آیات و حجج اسلام:
علی مشکوة، حیدر علی محقق، احمد فیاض ، عباس ادیب اصفهانی ، عبدالجواد جبل آملی ، سیّد حسن مدرس هاشمی اصفهانی ، سید اسماعیل صدر اصفهانی ، شهید اشرفی اصفهانی ، مرتضی اردکانی ، محمد تقی فشارکی ، محمد تقی نجفی ، محمد حسین مهدوی اردکانی ، سید علی فانی ، مجتبی میر محمد صادقی، سید مرتضی ابطحی ، ابوالحسن موسوی شمس آبادی ، روح الله خاتمی، حسین خادمی ، عبدالرسول قائمی ، علی اکبر صالحی کرمانی ، سید محمد باقر نحوی، مرتضی دهکردی، سید کاظم گلپایگانی ، علی بن حاج زین الدین خوزانی ، محمود شریعت فرزند شیخ جلال الدین، مصطفی ارسطویی نجف آبادی، سید مهدی حجازی، حیدر علی خان برومند گزی، فضل الله حجازی، محمد حسن سه چهاری، محمد حسن همدانی، محمد حسین مشکینی ، حاج امیر آقا فلاورجانی، امجد الدین نجفی، سید مصطفی زانیانی ، مصطفی میر عمادی ، هبة الله هرندی، مرتضی نجفی ، محمد آل رسول ، مرتضی ملّا باشی حجازی ، مهدی میر عمادی ، حیدر علی صلواتی ، میرزا علی مهربانی کرمانی ، شمس الدین خادمی ، نصرالله قضائی، ابراهیم ریاضی، سید جعفر طباطبایی نجف آبادی، محمد حبیب اللهی نجف آبادی ، غلامحسین منصور، سید محمود مدرس و شریف روحانی نجف آبادی.
*******************************************
http://www.najafabad.ir/portal/monuments/old-clay/159-figures-and-celebrities
