آیا می دانید میبد زادگاه مؤسس حوزه علمیه قم و استاد امام خمینی (ره) است؟
و به ویژه آیت الله سید محمد فشارکی اصفهانی فرا میگیرد.
آیا می دانید میبد زادگاه مؤسس حوزه علمیه قم و استاد امام خمینی (ره) است؟
نام کامل | عبدالکریم حائری یزدی |
لقب | آیتالله |
تاریخ تولد | 1267 هجری قمری (1238 هجری شمسی) |
زادگاه | مهرجرد میبد،ایران |
محل تحصیل | نجف، تهران |
محل زندگی | قم |
تاریخ وفات | 1355 هجری قمری (1315 هجری شمسی) |
محل وفات | قم، ایران |
مدفن | حرم حضرت فاطمه معصومه (س) |
اساتید | فاضل اردکانی میرزای شیرازی سید محمد فشارکی شیخ فضلالله نوری و ... |
شاگردان | محمدعلی اراکی جعفر اشراقی سید احمد زنجانی میرزا خلیل کمرهای سید روحالله خمینی نورالدین اشنی و ... |
معرفی:
حضرت آیت الله العظمی حاج شیخ عبدالکریم حائری فرزند محمد جعفر مهرجردی مشهور به آیت الله مؤسس بنا به نقل فرزند بزرگوارش مرحوم آیت الله شیخ مرتضی حائری حدود سال 1267 قمری در محله مهرجرد میبد (خیابان آیت الله حائری شهر میبد) به دنیا آمد.
حیات علمی:
حیات علمی آیت الله حائری از یزد آغاز میشود و در کربلا، سامرا و نجف ادامه مییابد و در اراک و قم به ثمر مینشیند:
یزد
ایشان به خاطر استعداد فوقالعاده و زیادی که داشته در همان عنفوان جوانی به سفارش شوهر خالهاش راهی محضر علما میشود و در آغاز در حضور مجدالعلمای اردکانی تحصیل مقدمات را شروع میکند و آن گاه جهت ادامه تحصیل به یزد عزیمت مینماید و فراگیری علم را در محضر آیت الله سید حسین وامق و آیت الله سید یحیی کبیر (مجتهد یزدی) ادامه میدهد.
کربلا
عبدالکریم در سن 18 سالگی برای نوبت اول به کربلا مهاجرت میکند و مدت دو سال در آن شهر مقدس اقامت میگزیند. در این مدت کتاب شرح لمعة و قوانین الاصول را از اساتید آن حوزه فرا میگیرد.
در این سفر که حاج شیخ عبدالکریم به همراه مادرش به کربلا میرود هر از چند گاهی به منزل آیت الله ملا حسین فاضل اردکانی که شاخص زمان در کربلا بوده است میرود و آن مرحوم نیز بعد از آن که به نبوغ او پی میبرد با ارسال نامه ای به حضرت آیت الله سید میرزا حسن شیرازی به وی سفارش میکند که امکانات تحصیلی و معاش شیخ عبدالکریم را در سامرا فراهم کند. مرحوم شیرازی وقتی نامه فاضل اردکانی را میخواند او را در منزل خود جای میدهد و آقای حائری آن چنان به خاندان شیرازی نزدیک میشود که به مثابه فرزند آنان میگردد و به این صورت مدت دوازده سال در سامرا اقامت میکند.
سامرا
ایشان مدت زمانی که در سامرا اقامت داشتند سطوح عالیه را از آیت الله میرزا ابراهیم محلاتی و آیت الله شیخ فضل الله نوری (شهید مشروطه مشروعه) فرا میگیرد و درس خارج را از محضر آیت الله میرزا حسن شیرازی، آیت الله میرزا تقی شیرازی و به ویژه آیت الله سید محمد فشارکی اصفهانی فرا میگیرد.
نجف
با درگذشت آیت الله میرزا حسن شیرازی، آیت الله فشارکی به نجف اشرف مهاجرت میکند که آیت الله حائری نیز با وی همراهی مینماید. مرحوم حائری در نجف نیز همچنان در درس آیت الله فشارکی شرکت میکند تا این که در سال 1316 قمری که آقای فشارکی از دنیا میرود آیت الله حائری در درس آیت الله محمد کاظم خراسانی (صاحب کفایت الاصول) حاضر و از شاگردان مبرز ایشان میگردد.
بازگشت مجدد به کربلا
آیت الله العظمی شیخ محمد علی اراکی یکی از شاگردان آیت الله حائری مینویسد: بعد از فوت آیت الله فشارکی، آیت الله استاد به اصرار علامه سید محمود اراکی به اراک رفتند و مدت 8 سال در آن شهر توقف داشتند و حوزه علمیه را در اراک تأسیس نمودند. در سال 1324 با شروع نهضت مشروطیت دو مرتبه به عراق بازگشته و مدت کمی در نجف در درس آخوند خراسانی شرکت کردند و با هجرت به کربلا به مدت 8 سال به تدریس پرداختند. بعد از آن به اصرار علامه حاج سید اسماعیل صدر برای بار دوم به اراک آمدند و تا سال 1340 قمری در آن شهر سکونت داشتند.
اراک
بنا بر آن چه آیت الله اراکی اظهار داشتهاند، آیت الله حائری مدت 16 سال در اراک مقیم بودند. این اقامت که در دو نوبت صورت گرفته است یکی از 1316 تا 1324 و دیگری از سال 1332 تا 1340 بوده است و در این مدت به تشکیل حوزه درسی اراک اقدام کرده و جمع زیادی از بزرگان علم از محضر ایشان بهره میگرفتند.
قم
آیت الله حائری بعد از اقامت چند ساله در اراک سال 1340 قمری از اراک به قصد زیارت حضرت معصومه (س) راهی قم میشود که از سوی علما و بزرگان تقاضای اقامت ایشان در قم مطرح میگردد تا این که پس از مذاکرات چندی آیت الله حائری پذیرا میشوند و در نتیجه قصد رحیل به قصد اقامت تبدیل شده است و حوزه درس ایشان از اراک (سلطان آباد) به شهر قم منتقل میگردد و بدین وسیله حوزه علمیه مبارکه قم تأسیس میشود.
حوزه ای که با دست توانای آیت الله حائری مهرجردی میبدی با عنایات خاصه امام زمان (عج) در سال 1340 با تعداد اندکی از طلاب و فضلا تأسیس گردید و در سال 1352 قمری بنا به نقل محسن امین بیش از 900 نفر طالب علم داشته است و در حال حاضر بیش از سی هزار نفر طلبه، فاضل، مجتهد و افزون بر یکصد فقیه صاحب رساله در خود جای داده است، میرود تا در زمان ظهور حضرت حجت ابن الحسن العسکری (عج) پایگاه علمی تشیع باشد چرا که اولیای دین خبر دادهاند که علم از کوفه غروب و در قم طلوع میکند. «ثم یظهر العلم ببلدة یقال لها قم و تصیر معدناً للعلم و الفضل».
آیت الله حائری بعد از تأسیس حوزه علمیه قم به آیت الله مؤسس لقب یافتند.
شاگردان آیت الله حائری:
از حوزه درسی حضرت آیت الله حائری بزرگانی از علما و مجتهدان عالی مقام که هر کدام منشأ آثار علمی زیادی بودند برخاستند؛ از جمله:
1- حضرت آیت الله العظمی حاج سید روح الله موسوی مشهور به امام خمینی رهبر کبیر انقلاب شکوهمند اسلامی در سال 1357 شمسی و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران و مرجع علی الاطلاق جهان تشیع، که از ایشان به «شیخ ما» یاد میکرد.
2- حضرت آیت الله العظمی حاج سید محمد رضا گلپایگانی، یکی از مراجع تقلید در نیمه دوم قرن چهاردهم و آغاز قرن پانزدهم هجری قمری که از استادش با وصف «حجة الکبری» یاد میکند.
3- حضرت آیت الله العظمی سید شهابالدین مرعشی نجفی از مراجع تقلید قرن چهاردهم.
4- حضرت آیت الله العظمی حاج سید احمد خوانساری از مراجع تقلید ساکن تهران.
5- حضرت آیت الله العظمی سید ابوالحسن رفیعی قزوینی حکیم متأله.
6- حضرت آیت الله العظمی سید محمد داماد که به علت مصاهرت و علقه سببی با آیت الله حائری به داماد ملقب است.
7- حضرت آیت الله العظمی حاج شیخ محمد علی اراکی از مراجع عصر که از استادش با عنوان «آیت الله فی العالمین» و «متوسلاً باذیال اهل البیت» یاد میکند.
8- حضرت آیت الله العظمی حاج سید رضا بهاء الدینی از فقهای عظام و استاد اخلاق حوزه علمیه قم.
تألیفات آیت الله حائری:
از حضرت آیت الله حائری آثار مکتوب ارزشمندی در فقه و اصول به یادگار مانده است که برخی از آنها عبارتند از:
1- کتاب الصلوة. این کتاب تقریرات درس ایشان است که توسط آیت الله میرزا محمود آشتیانی نوشته شده است.
2- کتاب النکاح.
3- کتاب الرضاع.
4- کتاب المواریث.
5- حاشیه بر عروةالوثقی. اصل کتاب تألیف آیت الله سید محمد کاظم یزدی است که معمول مراجع و فقها بر آن حاشیه میزنند.
6- درر الفوائد فی الاصول.
7- التقریرات فی اصول الفقه. تقریرات درس اصول استادش آیت الله سید محمد فشارکی.
8- رساله ای در اجتهاد و تقلید. این اثر توسط آیت الله اراکی نوشته شده و در پایان درر الفواید به چاپ رسیده است.
سرآغاز مرجعیت:
بعد از درگذشت آیت الله سید محمد کاظم یزدی در سال 1337 قمری در نجف و فوت آیت الله میرزا محمد تقی شیرازی یک سال پس از آن در کربلا و ارتحال آیت الله شیخ الشریعه اصفهانی در سال 1339 بسیاری از پیروان فقهی آنان به آیت الله حائری مراجعه کردند و ایشان رسماً به عنوان مرجع تقلید ادای وظیفه میکردند.
دیگر خدمات نیک آیت الله حائری:
علاوه بر تأسیس حوزه علمیه قم اقدامات دیگری نیز توسط آیت الله حائری در قم به وجود آمد که در آن زمان از اهمیت خاصی برخوردار بود:
1- بنای بیمارستان سهامیه که پیش از آن مریضخانه ای در قم وجود نداشت.
2- بنای طبقه فوقانی مدرسه فیضیه.
3- تأسیس کتابخانه مدرسه فیضیه که امروز یکی از کتابخانه های ارزشمند و بزرگ قم و حوزه علمیه میباشد.
4- رسیدگی و پرستاری ایتام و فرزندان افرادی که قادر به تربیت فرزند خود نبودند و نیز تأمین دایه برای بچههایی که در کوچه و بازار و مسجد پیدا میشدند.
5- ایجاد قلعه مبارک آباد (خانه های مسکونی) برای سیل زدگان سال 1353 قمری.
6- بنای قبرستان نو در آن سوی رودخانه (بیرون شهر).
7- ایجاد ساختمان مخصوص تغسیل مردگان در بیرون شهر و بنای خانههایی برای سکونت متصدیان مردگان.
این امور گویای فکر بکر و نوین آیت الله حائری است که تا آن زمان به مرحله اجرا گذارده نشده بود. این در حالی است که مردم پیش از آن مردگان خود را در خانه یا رودخانه میشستند.
درگذشت آیت الله حائری:
آیت الله شیخ عبدالکریم حائری در ذیقعده 1355 برابر با بهمن 1315 خورشیدی با عمری حدود 75 سال در شهر قم دار فانی را وداع میگوید و به دیار ابد و دیدار معبود میشتابد. جنازه ایشان به طرز باشکوهی تشییع و در جوار مرقد مطهر حضرت معصومه (س) در مسجد بالاسر به خاک سپرده شد.
[بازگشت به ابتدای صفحه]
http://www.meybod.ir/doyouknow