مصاحبه با دکتر سید جواد هاشمی فشارکی
مدیر مرکز معماری و شهرسازی اسلامی ژرفا، عضو هیات علمی دانشگاه جامع امام حسین (ع)
و
دبیر علمی همایش ملی شهرسازی، معماری و مدیریت شهری اسلامی ایرانی (آموزش و نظام آموزش شهرسازی و معماری در ایران)
موضوع معماری و شهرسازی اسلامی ایرانی از چه اهمیتی برخوردار است؟ من بحث را با مقدمه ای از بیانات مقام معظم رهبری شروع میکنم که ایشان می فرمایند شهر ایرانی باید نشان هویت و اصالت شهروندان خود باشد؛ هویتی که از برقراری نسبت مناسب میان هنر ایرانی و معنویت اسلامی بدست میآید. بنابراین شهر مطلوب و یک شهر اسلامی ایرانی، می بایست پیوند بین معنویت اسلامی و هنر ایرانی رو داشته و ایجاد نماید. در این راستا بحث شهرسازی با رویکرد اسلامی و در ذیل آن مباحث معماری اسلامی موضوعیت پیدا میکند تا بتواند این دو ویژگی رو با هم تلفیق کند.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی با دوره زمانی چهل ساله در خصوص معماری و شهرسازی اسلامی چه اقداماتی صورت گرفته است؟ مستحضر هستید که ما امسال در چهلمین سال انقلاب اسلامی قرار داریم. چهل سالی که از فراز و نشیب های گوناگونی گذشت. دهه اول در واقع دهه ای است که خیلی کشور بر مدار برنامه ریزی نبود بدلیل اینکه در ابتدا آن بحث تغییر و تحول در نظام سیاسی کشور بود و بعد هم هشت سال دفاع مقدس که تمامی کشور در گیر و دار جنگ بود ند و اقدامات اساسی صورت نگرفت ضمن اینکه متقابلا هم مورد آسیب قرار می گرفت. اما بعد از دفاع مقدس سه دهه گذشته که ما برنامه های پنج ساله مختلفی رو شاهد بودیم که کشور براساس برنامه و یا خارج از برنامه در بخش های مختلف شهر و روستا و ابنیه و زیر ساخت های مختلف اقدامات زیادی داشت که این ها هر کدام منشا فعالیتهای مختلفی برای کشور شدند.
خوب در طول زمان گذشته بدلیل اینکه انقلاب ما هویتش اسلامی بود هم قوانین و مقررات زیادی در خصوص بحث هویت اسلامی ایرانی، الگوی اسلامی پیشرفت، معماری اسلامی، شهرسازی اسلامی و امثال اینها مصوبات خوبی رو در سطوح مختلف سیاستهای کلی نظام، مصوبات مجلس، دولت، شوراهای عالی و ضوابط و مقرراتی که ذیل آن توسط سازمانها و نهادها بود در واقع به تعداد قابل توجهی رو ما شاهد هستیم که در زمینه های مختلف مصوباتی رو داشتند که این مصوبات تا حدودی می توانست منشا اثر باشد و تحقیقات زیادی به دنبال اینها انجام شد مطالب نظری و نظریه پردازیهای خوبی انجام شد ولی عملا در حوزه اجرا با مشکلات زیادی کشور مواجه بوده و جامعه بخصوص متخصص حوزه های شهرسازی و معماری از بخش اجرا گلایه ها و شکوه های زیادی دارند بدلیل اینکه با هویت فاصله زیادی پیدا کرده که در این حوزه بایستی توجه کافی صورت بگیرد. بنابراین در چهلمین سال انقلاب اسلامی اگر ما بخواهیم مبنا را همان پنج مرحله تحقق اهداف انقلاب اسلامی که مقام معظم رهبری بیان کردند مرحله اول که انقلاب اسلامی بود که پیروزی انقلاب در سال ۱۳۵۷ به ثمر نشست و نظام گذشته برچیده شد. در مرحله دوم نظام اسلامی شکل گرفت و مرحله سوم هم با انتخابات های مختلف دولت اسلامی شکل گرفت و منشا فعالیت شد گرچه مشکلاتی در زمینه اجرا داشتند. ما دو مرحله رو در پیش رو داریم . مرحله چهارم که تشکیل کشور اسلامی است که براساس اسلام حیات بخش، کشور هم توانست حیات بخش باشه و معضلات و مشکلات و ضعفها بیرون بیاید و به وضعیت مطلوب برسد و مرحله پنجم هم که تشکیل امت و تمدن اسلامی واحد هست که زمینه ساز ظهور مهدویت خواهد بود.
حضرتعالی بعنوان دبیر علمی همایش ملی شهرسازی، معماری و مدیریت شهری اسلامی ایرانی در خصوص نشست جایگاه معماری و شهرسازی در چهلمین سال انقلاب اسلامی توضیحاتی بفرمایید. در چهلمین سال انقلاب که هم اکنون واقع هستیم می توانیم بعنوان نقطه عطفی در تاریخ انقلاب اسلامی داشته باشیم. نقطه عطفی که بعنوان یک پیچ تاریخی است. نقطه کانونی که برای اصلاح جهت گیری ها و برنامه ریزی های دستگاه های گذشته صورت بگیرد. در واقع بایستی گذشته های بخشهای مختلف مورد نقد قرار بگیرد و نقاط قوت و ضعفشان مشخص شود ، وضع موجود ترسیم شود و آینده مطلوب را بر اساس سند چشم انداز، قانون اساسی، سیاستهای کلی نظام و با توجه به تدابیر مقام معظم رهبری و سیره ائمه تبیین شود و به عبارتی ریل گذاری درستی برای نهادهای مختلف، بخشهای مختلف در حوزه معماری و شهرسازی و امثالهم بایستی صورت بگیرد تا آن مطلوبیت ها دنبال شود. خوب بر این مبنا همایش ملی شهرسازی، معماری و مدیریت شهری اسلامی ایرانی که در بخشهای مختلف برنامه ریزی شده بود و بخش اول آموزش و نظام آموزشی هست به اواخر سال ۱۳۹۷ موکول شد و در تاریخ ۱۱ تیرماه نشست جایگاه معماری و شهرسازی در چهلمین سال انقلاب اسلامی مصوب شد و ان شاءالله با حضور صاحب نظران و اندیشمندان حوزه های معماری شهر و روستا بحثهای بنیادین صورت خواهد گرفت و پیش بینی شده است که ان شاءالله در پایان بیانیه ای صادر شود و نهادهای مختلف در بخش های تقنینی، اجرایی ، آموزشی و دیگر نهادهای دست اندرکار این حوزه و صاحب نظران بتوانند از این مقطع زمانی حداکثر استفاده را ببرند برای رفع ضعفهای گذشته و پیش بینی تدابیر برای آینده مطلوب. این نشست در ۱۱ تیرماه در حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی با حضور صاحب نظران برگزار خواهد شد.
https://akhbarelmi.ir/53573
