نقد و تحلیل اشعار ابن‌فارض
دوشنبه, ۲۳ مهر ۱۳۹۷، ۰۴:۳۱ ق.ظ
استاد راهنما: محمدعلی لسانی فشارکی
ابن‌فارض مصری، از عربی سرایان مشهور دوره عباسی سوم و بزرگترین شاعر متصوف در زبان عربی است . اشعار او، خصوصا، قصیده تائیه کبری، معروف به "نظم‌السلوک " در برگیرنده مضمامین عالی عرفانی و اصول و مبانی تصوف می‌باشد و پیوسته مورد شرح و تفسیر قرار گرفته است . از خصوصیات بارز اشعار او، رمزگرایی و استعماری بودن الفاظ و تراکیب است . قصیده خمریه ابن‌فارض نمونه کامل این ویژگی می‌باشد. اگرچه بیش از او نیز خمریه‌سرایی وجود داشته است ، اما اثر ابن‌فارض در این بعد، در دو زمینه، از تازگی برخوردار است . زمینه اول، تطور و استحکام اسلوب خمریه‌سرایی می‌باشد. زمینه دوم، خارج کردن خمریه‌سرایی از چهارچوب حسی و صوری و کشاندن آن به وادی رمز و اشاره و استفاده از الفاظ متداول آن، در معانی مجازی منطق با اصطلاحات صوفیه است . محققان و منقدانی که اشعار ابن‌فارض را مورد نقد و تحلیل قرار داده‌اند، همواره به شعر وی به عنوان یک اثر صوفی آکنده از مضامین عرفانی نگریسته‌اند و به جنبه ادبی آن کمتر پرداخته‌اند. حال آنکه، ابن‌فارض از شعرای صاحب نام عرب می‌باشد و در اشعارش هماهنگی و زیبایی الفاظ مشهود است . بعلاوه، عمق و لطافت معانی هم به کمک آن آمده و شعرا او را در میان شعرای متاخر دوره عباسی، در جایگاهی ممتاز قرار داده است . به همین جهت ، دیوان او نزد مردمان مصر و کشورهای عربی و اسلامی از مقبولیت عامه برخوردار است .
کد نوشتار : 25741
https://ganj-old.irandoc.ac.ir/articles/10399
