به نظر شما آیا شهر تهران دارای یک معماری اسلامی ایرانی است؟

کد: ۱۰۸۵۸۶۱       تاریخ انتشار: ۱۷ خرداد ۱۳۹۵

رئیس هیئت مدیره انجمن طراحان شهری:

امیدوارم که هر چه زودتر این سند ملی تصویب شود

پس از تصویب سند ملی معماری اسلامی ـ ایرانی در شورای عالی انقلاب فرهنگی، شهرداری‌ها مهم‌ترین نهادهایی خواهند بود که باید این سند را با تهیه آیین‌نامه‌هایی، اجرایی کنند.

برای آشنایی با نظرات شهرداری و فعالیت‌هایی که این نهاد تاکنون انجام داده است با سرکارخانم دکتر سهیلا صادق‌زاده مدیرکل معماری و ساختمان معاونت شهرسازی و معماری شهرداری تهران و رئیس هیئت مدیره انجمن طراحان شهری، به گفت‌وگو نشسته‌ایم:

 

به نظر شما آیا شهر تهران دارای یک معماری اسلامی ایرانی است؟

برخی جاها هست و برخی جاها نیست. از بعد انقلاب صنعتی نه فقط در ایران بلکه در خیلی از کشورهای دنیا، سبک جدیدی در شهرسازی شکل گرفت. در واقع با ورود تکنولوژی و خودرو همه چیز عوض شد. خیابان‌های باریک و ساختمان‌های کوتاه جایشان را به خیابان‌های عریض و به مرور به ساختمان‌های بلند دادند. در واقع توسعه در سطح به توسعه در ارتفاع تبدیل شد و توسعه در افق به رشد عمودی تبدیل شد. از آن زمان خودرو و ماشین جایگزین انسان شد. پیش از آن شهرها و معابر و خیابان‌ها با ابعاد انسانی طراحی و ساخته می‌شد اما از آن زمان ابعاد خودرو مبنای طراحی‌ها قرار گرفت و نتیجه این است که می‌بینید. این اتفاق فقط در شهرهای ما نیافتاد بلکه در خیلی از شهرهای دیگر دنیا هم این تغییر و تحولات دیده می‌شود. نکته مهم دیگر این است که وقتی تکنولوژی پیشرفت می‌کند و تبادل اطلاعات سرعت بیشتری می‌یابد، معماران ما می‌توانند خیلی راحت با سبک‌ها و مصالح دیگری که در دنیا مورد استفاده قرار می‌گیرد، آشنا ونهاآ آگاه شوند و از آنها استفاده کنند. در گذشته این امکان وجود نداشت. ما مصالح بومی همان محل را استفاده می‌کردیم. اما اکنون تبادل می‌تواند به سرعت انجام شود، پس یکی از ارزش‌های معماری ایرانی اسلامی ما که هویت و توجه به استفاده از مصالح بومی و استفاده از امکانات بومی بوده، کنار گذاشته می‌شود چون دسترسی راحت به انواع مصالح و تکنیک‌ها و سبک‌ها وجود دارد. الان در بخش‌های تاریخی تهران به‌حصوص در محدوده منطقه 11 و 12 تا حدی جلوی این موضوع گرفته شده است. یعنی ما اجازه نمی‌دهیم که طبقات زیادی ساخته شود. هم به لحاظ ضوابط عمومی شهرداری و هم به خاطر وجود ساختمان‌هایی که میراث فرهنگی محسوب می‌شوند ما این اجازه را به آنها نمی‌دهیم.

بنابراین من فکر می‌کنم که دلیل اصلی تغییری که در سیما و منظر شهر تهران افتاده، ورود سبک‌های متنوع معماری و استفاده از مصالح مختلف و تبادل اطلاعات است. دلیل دیگر این است که کلان‌شهرها دوست دارند به سمت جهانی شدن بروند. همان‌طور که در مقیاس کوچکتر، شهرها می‌خواهند به کلان شهر تبدیل شوند هرچند شاخصه‌های آن را هم نداشته باشند. جهانی شدن خودش تبعاتی دارد و یکی از آنها این است که تعامل و تبادل اطلاعات و سبک‌ها و مصالح در شهرهایی که می‌خواهند جهانی شوند به راحتی اتفاق می‌افتد. یک نکته دیگر هم این است که بحث هویت، یک بحث ساکن و ثابت و ایستایی نیست و نمی‌توانیم بگویم که هویت تهران را به همین شکل و به شکل گذشته می‌توانیم نگه داریم چون متناسب با شرایط زمانه تغییر می‌کند.

آیا این امکان وجود ندارد که مانند برخی کشورهای اروپایی مث انگلیس در هنگام اخذ مجوز ساخت خانه، نماها و الگوهایی ازپیش تعیین شده‌ای ارائه شود و متقاضیان از بین همان الگوها نمای خانه‌شان را انتخاب کنند تا از بی‌هویتی منظر شهر جلوگیری شود؟

من این را نشنیده‌ام و فکر نمی‌کنم که اگر هم باشد اصلا روش درستی محسوب شود. در لندن هم خیلی از متخصصانشان اعتراض داشتند که شهر دارد یکنواخت می‌شود. چون یک سری محله‌هایی هستند که ساختمان‌ها شبیه هم هستند و اصلا آدم آنجا می‌رود گم می‌شود...

اما اصالت آنها حفظ شده است! به نظر می‌رسد تهران نظم ظاهری خودش را از دست داده است: نمای ساختمان یک جا سنگ است و جای دیگر آجر؛ آن هم در مدل‌های مختلف.

دلایل آن را عرض کردم. به هرحال ما استفاده از مصالح، تکنولوژی، تکنیک‌ها و سبک‌های مختلف را هیچ‌وقت ممنوع نکرده‌ایم. الان مدتی است که ما در شهرداری به این مسئله ورود کرده‌ایم و کمیته‌هایی در هر یک از مناطق 22گانه تهران تشکیل داده‌ایم تا این موارد را کنترل کنیم. برای اینکه اجازه ندهیم هر کسی هر سبکی را که دلش می‌خواهد بسازد. مسلما اگر کنترل نشود همین اتفاقی که تا الان افتاده، خواهد افتاد. اما ما الان چند سال است که روی این موضوع ورود پیدا کرده‌ایم و داریم آن را کنترل می‌کنیم.

دقیقا در این کمیته‌ها مثلا برای مصالح ساختمان‌ها چه برنامه‌ای وجود دارد؟

در سال گذشته ما ضوابط عام نما را به همه مناطق هم ابلاغ کردیم که در آن بر اساس رویکرد معماری اسلامی ایرانی یک سری باید‌ها و نباید‌هایی مطرح شده است. ازجمله گفته شده که چه مصالحی را می‌توانیم استفاده کنیم. منتها کامل نیست و در واقع خیلی کلی تهیه شده است چون برای کل تهران تهیه شده و مسلما تهران با وسعتی که دارد، و اینکه هر کدام از مناطقش یک شهر است و اقلیم‌های خرد هر منطقه متفاوت است، امکان اینکه وارد جزئیات شویم وجود نداشت. مثلا به لحاظ اقلیمی منطقه 20 ما که شهر ری است با منطقه 1 ما اصلا قابل قیاس نیستند همین‌طور به لحاظ بافت اقتصادی و اجتماعی با هم متفاوت‌اند. بنابراین ضوابط خیلی عام تهیه شده است و ما الان درصدد هستیم که برای هر منطقه ضوابط ویژه خودش را تهیه کنیم. اما دنبال این هم نیستیم که دست معمارها را کاملا ببندیم و بگوییم که از این 5 تا الگو یکی را انتخاب کن. چون بالاخره معمارها بیکار می‌شوند و فردا به ما اعتراض می‌کنند. این چیزی هم که شما دیده‌اید و در برخی شهرهای اروپایی خیلی متداول است احتمالا در قسمت‌های تاریخی آنهاست اما در همه جای شهر نمی‌توانیم دست معماران را ببندیم. در قسمت تاریخی این کار لازم است اما آن هم باید مطالعه شود. چون حوزه به حوزه با هم متفاوت هستند. باید به لحاظ بصری و منظر مطالعه شوند و هر حوزه‌ای با توجه به سیاست‌های متناظری که شامل می‌شود، ضابطه‌های آنها مشخص شود. ما داریم به آن سمت می‌رویم. یکی از پروژه‌هایی که تعریف کرده‌ایم و مقدمات انعقاد قراردادش در حال تهیه است، مطالعه روی هر منطقه به‌لحاظ نما و معماری با توجه به ویژگی‌های خاص آن است.

شما وضعیت مناطق تهران را از نظر نما و ظاهر چگونه می‌بینید؟

 

از زمانی که کمیته‌هایمان تشکیل شده است، از هر کدام گزارش ماهیانه می‌گیریم و از آنها می‌خواهیم که بهترین نماها و سبک‌ها را با نظر کمیته برای ما ارسال کنند. انشاءالله بعد از جمع‌بندی‌ای که ظرف 3-4 ماه آینده خواهیم داشت بهترین‌ها را اعلام می‌کنیم. اما روی هم‌رفته از زمانی که کمیته‌ها تشکیل شده است، طرح‌های نمای مناطق رو به بهبود است. یعنی تحقیقات خوبی را ارائه کرده‌اند. در نمایشگاهی که اخیرا برپا کردیم، در مراسمی از هر منطقه سه نمونه خواسته شد که برای ما ارسال کردند و همه نمونه‌های خوبی بود. یعنی نمی‌توانیم بگوییم که حتما منطقه یک بهترین نمونه‌ها را دارد بلکه همه دارند به سمت بهبود می‌روند.

شهرداری تهران برای ترویج معماری اسلامی ایرانی چه اقدامات دیگری انجام داده است؟

همان‌طور که عرض کردم ما یکسری ضوابط عام نما داده‌ایم که با رویکرد معماری ایرانی اسلامی بود. این پروژه را در سه مرحله باید انجام شود، مرحله اول که ارائه و ابلاغ شده است و مرحله دوم نظم نما است که دارد انجام می‌شود و مرحله سوم انتظام نما است که انشاءالله سال آینده انجام می‌دهیم که با رویکرد معماری ایرانی اسلامی است.

لطفا درباره مرحله دوم هم توضیح دهید؟ نظم نما شامل چه مواردی است؟

ما در مرحله اول انضباط نما را مطرح کردیم. یعنی گفتیم که بایدها و نبایدها و توصیه‌های ما چه باید باشد. نظم نما یک پله جلوتر است. در واقع تمام تئوری‌هایی را که تا امروز در رابطه با موضوع نما نه فقط در ایران بلکه در بسیاری شهرهای پیشرفته دنیا، به طور مشخص مطرح بوده است را جمع‌آوری و جمع‌بندی می‌کند. به هرحال این جریان شروع شده و راه افتاده است و باید اجازه دهیم که مراحلش را طی کند. یعنی ما چوب جادو نداریم که یک شبه بتوانیم سیما و منظر شهر تهران را به آن معماری ایرانی اسلامی که مدنظرمان است برسانیم. باید اجازه بدهیم که این‌ها مرحله به مرحله جا بیفتد. فکر می‌کنم که در این 7-8 ماهی که کمیته‌های ما راه افتاده است تأثیر خیلی خوبی روی مالکین و سازنده‌ها داشته است وآنها هم از این طرح استقبال کرده‌اند. چون این کمیته یک ترکیبی است از دانشگاه و شهرداری؛ دو نفر از اساتید معماری و طراحی شهری و دانشگاه در آن حضور دارند و کمیته‌ها با این ترکیب موضوع را پیش می‌برند و مردم هم کم‌کم دارند ما را قبول می‌کنند و به ما می‌پیوندند درحالی که اوایل به‌شدت مقاومت می‌کردند.

دلیل موافقتشان در شرایط کنونی چیست و در گذشته چرا اینگونه نبود؟ آیا برای خاصی برای جذب مشارکت‌های مردمی در نظر گرفتید؟

 بالاخره به‌تدریج دارند آشنا و آگاه می‌شوند. همین که مردم ببینند طرحشان نمای خوبی دارد و مورد استقبال خریداران قرار می‌گیرد، آنها را راغب می‌کند. ضمن اینکه کمیته‌هایی که ما در مناطق داریم با مردم ارتباط دارند. با آنها ارتباط می‌گیرند که این نما چه خوبی و استحکام بنایی دارد و اگر از این مصالح شما استفاده کنید چه مزایایی دارد و اگر بخواهید از چیز دیگری استفاده کنید به چه شکل است. این باعث می‌شود که مردم آگاهانه تشویق شوند به اینکه از آن نماهایی که در کمیته نمای ما از طرف اساتید تهیه شده است، استفاده کنند.

این کمیته‌ها الان در جا مستقر هستند و نوع فعالیتشان به چه شکل است؟

در معاونت شهرسازی و معماری شهرداری هر منطقه مستقر هستند. رئیس کمیته، معاون شهرسازی و معماری کمیته شهرداری است. یک نفر دبیر دارد که باز از خود مجموعه شهرداری منطقه است. نماینده اداره‌کل معماری ساختمان با تخصص معماری حضور پیدا می‌کند. نماینده شورای شهر که به عنوان عضو ناظر است و دو نفر از اساتید دانشگاه‌ها، که از هر دانشگاهی از سراسر کشور می‌تواند باشد، در این کمیته حضور دارند.

شنیده شده که لایحه نماهای اسلامی ایرانی قرار است در شهرداری تدوین شود. آیا معاونت شهرسازی هم در این کار سهیم است؟

ضوابط عام نما در شهرداری در حوزه معاونت و شهرسازی تهیه شد و به همه مناطق ابلاغ شد. اخیرا باز دستورالعملی تحت عنوان ساماندهی نمای ساختمان‌های شهری تهران با رویکرد معماری ایرانی اسلامی تدوین شد که آن هم روی کمیته‌ها تأکید داشت. در واقع ما آمدیم سطح‌بندی کردیم. دیدیم حجم کاری کمیته‌هایی که در مناطق تشکیل شده، خیلی زیاد است. آمدیم ساختمان‌ها را دسته‌بندی کردیم و گفتیم مثلا ساختمان‌های عادی زیر هفت طبقه هستند و ساختمان‌های بین 7 تا 12 طبقه در خود منطقه تشکیل می‌شود. درواقع دو کمیته در خود منطقه تشکیل می‌شود که به این‌ها رسیدگی می‌کند. ساختمان‌های شاخص که بین 12 تا 20 طبقه هستند و کمیته‌اش در معاونت شهرسازی شهرداری تهران تشکیل می‌شود و ساختمان‌های خیلی شاخص هم که در اینجا بررسی می‌شود.

علاوه بر اینها لایحه‌ای را سازمان زیباسازی تهیه کرد که به بحث سیما و منظر شهر تهران می‌پرداخت؛ یک سری تعاریف و مفاهیم را ارائه کرد و نهایتا آنجا باز همین قالبی را که ما برای کمیته‌هایمان پیش‌بینی کردیم در آن لایحه ارائه شد که هنوز ابلاغ نشده است. در واقع در حال رفت و برگشت است. فکر می‌کنم فرمانداری یک سری ایراداتی گرفته است.

لطفا درباره کلیات این لایحه توضیح دهید؟

شهرداری را ملزم شده است که طرحی را تحت عنوان برنامه راهبردی مدیریت منظر شهری برای شهر تهران تهیه کند. طرح جامع نورپردازی، در واقع منظر شبانه شهر تهران را تعیین می‌کند. علاوه بر آن برای کل شهر تهران چهار کمیته باید تشکیل شود که دبیری کمیته‌ها زیر نظر معاونت شهرسازی و معماری است. محوریت یک بخشی از آن چهار کمیته با زیباسازی و بخش دیگر با معاونت شهرسازی و معماری است، اما دبیری کل آن به عهده معاونت شهرسازی است. یک چنین چارچوبی دارد اما هنوز ابلاغ نشده است و در دست اصلاح است.

در تهران شاهد ساختمان‌هایی هستیم که نمایشان متناسب با فرهنگ ما نیست. به علاوه نکات ایمنی و مواردی مانند بافت و مصالح و یا پله اضطراری که وقتی ساختمان از یک تعداد واحد بیشتر شد باید ساختمان‌ها آن را داشته باشند و البته مسئله ایجادپارکینگ استاندارد از مواردی است که در بسیاری از ساختمان‌ها رعایت نشده است. شهرداری چه برنامه‌ای برای حل آن معضل و پیشگیری از تکرار چنین مواردی دارد؟

در گذشته اصلا به نما، پروانه نمی‌دادند. پروانه فقط بابت نقشه‌های معماری بود. بحث نما را ما اخیرا یعنی نزدیک به 2 سال است که مطرح کرده‌ایم. پایان سال 92 ضوابط عام نما به همه مناطق ابلاغ شد و اواخر سال 93 کمیته‌ها تشکیل شدند. در واقع شکل نما وقتی تصویب می‌شود روی پروانه می‌چسبد. ما حتی در سامانه شهرسازی یک تمهیداتی را لحاظ کرده‌ایم که برای هر پلاک که دارد پروانه می‌گیرد، طرح‌های نما هم بارگذاری و ثبت شود که مالکین نتوانند چیزی غیر از آن را بسازند. بنابراین قبلا بحث نما به این شکل نبوده که طرح نما مصوب شود. معماران اصلا طرح نما نداشتند. الان ما به این موضوع توجه کرده‌ایم. در مورد بحث‌های دیگر مثل ایمنی مهندس ناظر تعیین شده است. این نیست که شهرداری بخواهد که خلافی انجام شود. اگر مالکین در ساختمانشان خلافی می‌کنند مهندس ناظر باید آن خلاف را گزارش دهد. مبنای کار شهرداری هم گزارش مهندس ناظر است. مهندسین ناظر هم زیر نظر نظام مهندسی دارند فعالیت می‌کنند. فقط اینکه اگر خلافی در ساختمان اتفاق بیفتد و ناظر گزارش ندهد ما اینجا یک شورای امن داریم، شورای امور مهندسین که ناظران را به اینجا می‌آوریم و چنانچه خلافشان محرز شود پرونده‌هایشان را به شورای انتظامی که در نظام مهندسی مستقر هستند می‌فرستیم و آنجا باید رسیدگی شود.

شهرداری تهران از تنظیم‌کنندگان سند جامع ملی معماری اسلامی ایرانی که توسط شورای انقلاب فرهنگی در حال تنظیم است چه انتظاراتی دارد؟ چه نکاتی باید در چنین سندی گنجانده شود؟

ما داریم پیشنهاداتمان را به صورت مکتوب برای شورای عالی انقلاب فرهنگی می‌فرستیم. ما حتی یک کارگروه معماری منظر شهری داریم که در پیشنهاداتمان هم مطرح کرده‌ایم. ما از شورای عالی انقلاب فرهنگی ممنونیم که به این موضوع توجه کردند. پیشنهادات خیلی خوبی در کمسیون هنر و معماری شورای عالی انقلاب فرهنگی طرح شده بود. یعنی ساختار و ترکیب و چهارچوب آن خیلی خوب بود. همین‌طور طرح مفاهیم معماری اسلامی ایرانی؛ همین اصولی که ما داریم و چیزی خارج از آن نیست. ما نظراتمان را مکتوب برای شورا ارسال می‌کنیم و من امیدوارم که هر چه زودتر این سند تصویب شود.

بعد از اینکه سند جامع ملی معماری اسلامی ایرانی به تصویب برسد، شهرداری تهران تا چه میزان خود را متعد می‌داند که به طور کامل آن را پیاده کند؟

من امیدوارم که اجرایی باشد. آن چیزهایی که من دیدم خیلی کلی بود. بیشتر راهبردی بود تا اجرایی. شهرداری خیلی به اجرا نزدیک است یعنی باید آن چیزی که به شهرداری می‌خواهد ارائه شود واقعی باشد. اما راهبردهای آنها را می‌توانیم مبنای تدوین ضوابط اجرایی‌مان قرار دهیم.

راهکارهای سازمان متبوع شما برای اینکه از این وضعیت منظر شهری نامنظم بیرون بیاییم، چیست؟

به غیر از این بخش صنعت که ما داریم روی ضوابط آن کار می‌کنیم، کارهای دیگری را خود مردم انجام دهند. ذائقه بصری مردم باید تقویت شود و به معماری ایرانی اسلامی آشنا شوند؛ همان‌طور که سالها به معماری و نماهای رومی و غربی آشنا و علاقمند شده‌اند. الان ما مالکینی داریم که می‌گویند ما همان نما را می‌خواهیم. وقتی می‌پرسیم چرا؟ می‌گویند خریدار دارد. شاید بتوانم بگویم الهیه امروز به نمای رومی معروف است و هویت آنجا، به این شکل درآمده است. بنابراین مردم خیلی موثرند. تأثیرگذاری روی مردم و آگاه کردن و آشنا کردن آنها خیلی مهم است. صداوسیما و رسانه‌های جمعی خیلی می‌توانند موثر باشند. ستونی هست که سازمان پارک‌ها همیشه یک گلی را در آن معرفی می‌کرد. اگر ما بتوانیم یک همچون کاری را در سطح شهرهایمان انجام دهیم و در واقع نمونه‌های خوب را به مردم نشان دهیم و مردم را به معماری اسلامی ایرانی علاقمند می‌کنیم.

یکی دیگر از کارهایی که در حال انجام آن هستیم، برگزاری جشنواره‌های خیابانی است. در واقع یک سری ایستگاه‌هایی را در خیابان در کل مناطق تهران پیش‌بینی کرده‌ایم تا در آن هر سه ماه یک دور، نمونه‌های خوب معماری را که برگرفته از اصول معماری اسلامی ایرانی هستند را به نمایش بگذاریم. پس یکی از کارها به نظر من اطلاع رسانی و آموزش خود مردم است. یک دوره آموزشی هم در سطح خیلی گسترده برای پرسنل شهرداری برگزار کردیم؛ کسانی که به نحوی در فرآیند صدور پروانه حضور دارند چه در حوزه معاونت شهرسازی و چه در شهرداری‌های مناطق، همچنین مسئولین صدور پروانه‌ها، معاونین شهرسازی معماری، مدیران شهرسازی، کارشناسان دفاتر خدمات الکترونیکی، در این دوره آموزش دیدند که خیلی هم استقبال خوبی از آن صورت گرفت. ما دوره بعدی آموزشی‌مان را می‌خواهیم به صورت میدانی انجام دهیم. یعنی این افراد را به محل ببریم و با نمونه‌های خوب و بد آشنا کنیم که زمینه و همجواری‌ها را ببینند.

مطمئنا این فرآیند، یک فرآیند زمان‌بری خواهد بود. وقتی ما می‌خواهیم تغییری در فرهنگ معماری نما ایجاد کنیم و وقتی صحبت از تغییرات فرهنگی می‌شود واقعا باید این را درنظر بگیریم که این فرآیند بسیار زمانبر است. در تغییر یک فرهنگ بیشترین نقش را آموزش و اطلاع‌رسانی به عهده دارند و کمترین اثر را بایدها و نبایدها و به نوعی اقدامات خواهند داشت. باید بیشترین تمرکز ما روی اقدامات ایجابی باشد. مردم تشویق شوند و در دلشان احساس کنند که معماری متجانس با فرهنگ ایرانی و اسلامی را انتخاب بکنند. ضمنا چه ارزشی هم دارد اگر ما نمای ساختمان‌هایمان را از نمای رومی به نمای ایرانی تبدیل کنیم، اما فرد در اتاقش از المان‌های معروف غربی استفاده کند؟ باید یک کاری کنیم که مردم خودشان ترغیب شوند که از فرهنگ ایرانی و اسلامی استفاده کنند که این مطمئنا زمان‌بر است. رویکرد شهرداری هم رویکرد سلبی نیست که بگوییم 5 طرح داریم و شما باید این‌ها را اجرا کنید. نشاط و پویایی که محیط به آدم می‌دهد روی سلامت روان آدم بسیار تأثیر دارد. این‌ها باید حفظ شود. هنر معمارهای ما در ایجاد شیوه‌های جدید معماری نما باید حفظ شود. اما سبک آن باید ایرانی و اسلامی باشد.

من دو سه سال پیش سفری به لندن رفته بودم. یکی از معماران سمیناری برگزار کرده بود، سمینار خودمانی‌ای هم بود. مردم آن محل هم در آن سمینار حضور داشتند. بعد ایشان همین نکته را مطرح کرد. گفت که لندن خیلی دارد به سمت یکنواختی پیش می‌رود. همه ساختمان‌ها دارد شبیه هم می‌شود. ساختمان‌ها در یک طبقه ساخته می‌شود. خود این دارد خسته‌کننده می‌شود. ما باید همیشه به فضا و به عرصه‌های عمومی فکر کنیم که مردم به‌راحتی بتوانند و تمایل داشته باشند که در آن عرصه‌ها حضور پیدا کنند. بحث‌های بصری یکی از آن جنبه‌های آن عرصه می‌تواند باشد. فعالیت‌ها، عامل دیگر آن است که باید به آن توجه کنیم. این عوامل یک مجموعه را تشکیل می‌دهند که هم به لحاظ کالبدی و هم به لحاظ بصری و زیست محیطی باید مد نظر باشد. فکر نمی‌کنم اینکه فقط بیاییم و به بحث نما بپردازیم، کفایت کند. ما هم از شورای عالی انقلاب فرهنگی انتظارمان همین است که همه جنبه‌ها را ببینند.

در پایان اگر نکته‌ای باقی مانده است، بفرمایید.

شما بحث بازنگری در قوانین شهرسازی را مطرح کرده بودید. این توضیح را خواستم بدهم که الان قوانین شهرسازی ما هنوز کامل نیست. یعنی ما یک قانون جامع شهرسازی معماری داریم که هنوز قانون نشده و پیش‌نویس آن دارد تهیه می‌شود. امیدوار هستم که در آن، این بحث‌ها حتما لحاظ شود. حتما در شورای عالی انقلاب فرهنگی هم این موضوع مطرح شده است. من فکر می‌کنم این بحث‌هایی که می‌کنیم باید پشتوانه قانونی داشته باشد و در برنامه‌ریزی‌ها یا سیاست‌گذاری‌های کلان باید به طور جدی مورد توجه قرار بگیرد.

 

http://www.sccr.ir/Pages/?current=news&gid=44&Sel=1085861