التعلیقه علی مباحث العقلیه من الکفایه اثری سودمند و منتشر نشده از حضرت امام
از اندیشمندان اصولی پس از شیخ می توان از ... سید محمد فشارکی نام برد که به قول حضرت ایت ا... العظمی اراکی (مدظله) به اعتقاد (مرحوم شیخ عبدالکریم و بسیاری دیگر. مرحومفشارکی از مرحوم آخوند و دیگران برتر بوده،
انضباطی نو، افقهای جدیدی بر روی این علم گشود. کتاب اصولی او «فرائد امکاصول» مشهور به مسائل تا هم اینک از متون ثابت اصلی حوزه های علمیه دینی بشمار می اید.
پس از وفات شیخ این دانش همواره در تلاش برای دست یابی به قله های رفیع تر از اصول فقه بود و اگرچه دانش اصول پس از شیخ اعظم با چندان نوآوری سامان و ابداع جدید مواجه نبوده است اما با دقت های عقلی فقهی و ابرامهای جدی و موشکافی های قابل توجهی تعمیق بیشتری یافت.
از اندیشمندان اصولی پس از شیخ می توان از میرزاحبیب ا... رشتی، ایت ا... میرزا حسن شیرازی و شاگردان مدرسه سامرایی او چون سید محمد فشارکی نام برد که به قول حضرت ایت ا... العظمی اراکی (مدظله) به اعتقاد (مرحوم شیخ عبدالکریم و بسیاری دیگر. مرحومفشارکی از مرحوم آخوند و دیگران برتر بوده، اعلم عصر خویش در دانش اصولی و فقهی بوده است. تتبع، تحقیق و ریشه یابی مسائل اصولی، شرکت دادن طلاب در عملیات نتیجه گیری، استدلال و استنباط و جزئی و کلی بحث کردن از شیوه ها یا امتیازات پر ارج مدرسه اصولی سامرا بر اید مدارس پر رونق آن زمان است.
در همین زمان دانشوران عظیم دیگری هم در مدرسه اصولی نجف، اصول سامان یافته شیخ را به شکلی پاکیزه به معرض نمایش می گذاشتند، در آمد اینان مرحوم ملامحمد کاظم آخوندخراسانی [م1329] نگارنده کتاب کفایةالاصول و شاگردان مدرسه نجفی وی مرحوم محمد حسین نائینی (م1355) مرحوم آقا ضیاالدین عراقی (م1361) و نویسنده کتاب و مقالات و مرحوم محمدحسین اصفهانی کمپانی (م1136) مؤلف کتاب نهایةالدرایه و نیز تلامیذ این بزرگواران چون ایت ا... میلانی، مرحوم ایت ا... حکیم جزء ایشان می باشند. مکتب اصولی سامرا هم توسط محققان ارجمند چون حاج شیخ عبدالکریم حائری (م1355) مؤسس حوزه علمیه قم و صاحب کتاب پر ارج دورالفوائد و شاگرد بزرگ و عظیم ایشان او مجدد اسلام وحی شریعت حضرت امام خمینی(ره) دنبال شد و توسط ایشان به بالندگی و آفاق وسیع تری راه یافت.
امام خمینی(ره) علاوه بر جای گذاردن آثار ارزشمندی، در عرفان، فلسفه، اخلاق و فقه کتابهای پر سود در دانش اصول به جامعه دانش ارزانی داشت در این میان می توان بر کتاب پرارج «الرسائل» «تهذیب الاصول» تقریرات، و نیز کتابی در مباحث الفاظ اصول (محفوظ) و کتابی در تنقیح مباحث عقلی کفایه بام التعلیقه علی مباحث القطیه من الکفایه نام برد.
مؤسسه تنظیم و نشر آثار حضرت امام خمینی چندی است که تحقیق آن آثار را آغاز کرده و اینک افتخار دارد به اطلاع عموم حوزویان و فضلاء برساند که جلد اول کتاب شریف علی مباحث العقلیه من الکفایه» پس از گذراندن مراحل تحقیق در دست حروفچینی است و به یاری خدا بزودی به دست چاپ سپرده خواهد شد حضرت امام(ره) اگرچه در ابتدای کتاب آن را تعلیقه بر مباحث عقلی کنایه نامیده اند اما هرگز در عبارات جناب آخوند محصور نشده اند، بلکه عبارات مرحوم آخوند وسیله و مناسبتی شده است که ایشان در خصوص آن مسأله به بحث تتبع پرداخته و ضمن تعرض به آراء دیگرانی همچون شیخ انصاری-شیخ عبدالکریم حائری- مرحوم نائینی و مرحوم..... و جزء آن نام برد نبوغ و سیطره علمی حضرت امام بر مباحث اصولی و دیگر علوم رایج ضروری باعث شده است تا حضرت امام بر ابداعات قابل توجه و مبانی نوینی در بسیاری از مسائل بر بحث اصول رسیده و آن را در اختیار علاقه مندان قرار دهند از نمونه های تفاوت مبنایی ایشان با دیگر را می توان به بحث اعزال، تربت، تجری، تعارض اصول، عده الاحرار و بسیاری جز اینها نام برد که انشاءا... در مقدمه تعلیقه به شکل مستوفایی به اینگونه نظرات حضرت امام پرداخته خواهد شد.
مؤسسه تنظیم و نشر آثار حضرت امام خمینی در تحقیق این اثر مراحل خطوط زیر را دنبال کرده است
1- بازنویسی نسخه مخطوط
2- تقطیع
3- مقابله
4- استخراج، منابع، مأخذ
5- ترجمه رجال و آثار
6- تقویم نص
7- کنترل نهایی
8- فهرستها
در پایان از همه عزیزان فاضلی که در این امر مؤسسه تنظیم و نشر آثار حضرت امام(ره) را یاری کرده اند سپاسگزاری کرده و از روح قدسی و ملکوتی حضرت امام برای آنان توفیق روز افزون مسألت داریم.
منابع و مأخذ
1- الشیعه و فنون الاسلام اثر سید حسین صدر
2- یادنامه شیخ طوسی
3- ذریعه اثر آقا بزرگ تهران
4- مکاسب محقق کلانتر دیباچه
5- تاریخ تطور علم اصول اثر شهید صدر ترجمه شده در مجله حوزه
6- علم الاصول تاریخی و تطورا علی فاضل قائینی
7-مقدمه ای بر فقه شیعه اثر حسین مدرس طباطبائی ترجمه محمد اصنف فکرت
8- مصاحبه با حضرت ایت ا... اراکی در مجله حوزه
9- تقلقیه بر مباحث عقلی کفایه اثر حضرت امام خمینی
10- تهذیب الاصول امام خمینی
11- الرسائل امام خمینی
12- تاریخ التشریع الاسلامی اثر خضری بک
13- مقالات ادوار اجتهاد اثر ایت ا... جناتی
https://hawzah.net/fa/Magazine/View/130/6463/73760/التعلیقه-علی-مباحث-العقلیه-من-الکفایهاثری-سودمند-و-منتشر-نشده-از-حضرت-امام-خمینی(س)/?SearchText=فشارکی
