شیخ زین العابدین بن مسلم بارفروشی مازندرانی
از شاگردان وی :
شیخ محمد حسین فشارکی اصفهانی (م ۱۳۵۳ق)
http://fa.wikishia.net/view/زین‌العابدین_مازندرانی
زین‌العابدین مازندرانی
 | |
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| نام کامل: | زین العابدین بن مسلم بارفروشی حائری مازندرانی |
| تاریخ تولد: | ۱۲۲۴ق |
| زادگاه: | بابل (بارفروش) |
| محل زندگی: | بابل،کربلا و نجف |
| تاریخ وفات: | ذی قعده سال ۱۳۰۹ق |
| محل دفن: | حرم امام حسین(ع) |
| شهر وفات: | کربلا |
| اطلاعات علمی | |
| استادان: | سعید العلماء مازندرانی • صاحب جواهر •محمدحسین حائری اصفهانی • شیخ علی کاشف الغطاء • سید ابراهیم قزوینی • شیخ انصاری |
| شاگردان: | دهکردی • ثقة الاسلام تبریزی • علی اکبر یزدی • سید ابراهیم تنکابنی قزوینی ابراهیم لکنهوی • تاج العلما • میرزا محمدتقی شیرازی |
| اجازه اجتهاد از: | سعید العلماء مازندرانی• صاحب جواهر • سید ابراهیم قزوینی • شیخ انصاری |
| فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی | |
| اجتماعی: | حمایت از خوجه‌های اثناعشری |
شیخ زین العابدین بن مسلم بارفروشی مازندرانی حائری (۱۲۲۴-۱۳۰۹ق)، از مراجع تقلید شیعه قرن سیزدهم و چهاردهم قمری. سعید العلماء مازندرانی، صاحب جواهر و شیخ انصاری از مشهورترین اساتید او بودند. وی خوجه‌های اثناعشری را حمایت و هدایت می‌کرده است.
محتویات
[نهفتن]زندگینامه
تولد و نسب
زین العابدین حدوداً در سال ۱۲۲۴ق در مازندران و شهر بارفروش (بابل کنونی) به دنیا آمد.[۱] پدر او مسلم بارفروشی مازندرانی بود.[۲]
درگذشت
مازندرانی در ذی قعده سال ۱۳۰۹ق درگذشت و در باب قاضی الحاجات در صحن حرم امام حسین (ع) به خاک سپرده شد.[۳] البته در روز وفاتش اختلافاتی وجود دارد، برخی ۱۳، بعضی ۱۶، عده‌ای ۱۷ و برخی هم ۱۹ ذی قعده را ذکر کرده‌اند.[۴]
سید محسن امین نقل کرده که زین العابدین در روز شنبه به بیماری دچار شد و فردای آن روز از دنیا رفت.[۵]
زندگی علمی
اساتید
زین العابدین تحصیلات خود را در بارفروش آغاز کرد و در رجب ۱۲۵۰ق به کربلا و سپس در ۱۲۵۸ق به نجف سفر کرد.[۶] نقل شده که در این سفر استادش سعیدالعلماء هم وی را همراهی کرده است.[۷] برخی از اساتید وی که از ایشان اجازه روایت هم داشت، عبارت‌اند از:
- شیخ جعفر حکمی[۸]
- سعید العلماء مازندرانی[۹] شیخ عباس قمی گفته که زین العابدین از سعید العلماء صاحب اجازه بوده است.[۱۰]
- سید ابراهیم قزوینی صاحب ضوابط در کربلا[۱۱]
- شیخ انصاری، در نجف[۱۲]
- شیخ محمد حسین حائری اصفهانی صاحب فصول[۱۳]
- شیخ محمد حسن نجفی صاحب جواهر[۱۴]
- شیخ علی کاشف الغطاء[۱۵]
شاگردان
از شاگردان زین العابدین می‌توان به این اسامی اشاره کرد:
- شیخ عبدالله مازندرانی (م ۱۳۳۰ق)[۱۶]
- شیخ محمدحسن بارفروشی مازندرانی (م ۱۳۱۷ق)[۱۷]
- میرزا محمد تقی شیرازی از زعمای انقلاب عراق[۱۸]
- سید ابوالقاسم دهکردی اصفهانی[۱۹]
- ابراهیم لکنهوی[۲۰]
- تاج العلما از او اجازه روایت دریافت کرده است.[۲۱]
- علی بن حسین خاقانی(م ۱۳۳۴ق)[۲۲]
- ملا قادر حسین، (در گذشته در دهه ۱۸۹۰م)، طلبه‌ای هندی بود که نزد آیت الله مازندرانی در کربلا درس می‌خواند، به دستور ایشان در ۱۸۷۳ به بمبئی اعزام شد.[۲۳]
- شیخ شعبان گیلانی[۲۴]
- شیخ میرزا علی بن موسی تبریزی معروف به ثقة الاسلام تبریزی[۲۵]
- ملا محمد بن محمد حسین خوانساری نجفی (م ۱۳۳۲ق)[۲۶]
- شیخ محمد حسین فشارکی اصفهانی (م ۱۳۵۳ق)[۲۷]
- سید جواد حسینی اصفهانی مشهور به خطیب هندی (م ۱۳۳۳ق)[۲۸]
- ملا علی اکبر بن عبدالکریم یزدی[۲۹]
- شیخ عبدالرحیم بن عبدالحسین اصفهانی حائری (م ۱۳۵۵ق)[۳۰]
- سید محمد اصفهانی کاظمی (م ۱۳۵۵ق)[۳۱]
- سید ابراهیم تنکابنی قزوینی (م ۱۳۲۴ق)[۳۲]
آثار
از وی آثاری چند برجای مانده است از جمله:
- ذخیرة المعاد، معروف به سؤال جواب، در علم فقه و به فارسی نوشته شده است. این رساله به حواشی سید محمدکاظم یزدی، میرزا محمدتقی شیرازی و شیخ محمدحسین حائری (پسر شیخ زین‌العابدین) در هند و ایران بارها به چاپ رسیده است.[۳۳]
- زینة العباد، به فارسی و عربی با حواشی آخوند خراسانی[۳۴] و همچنین دو رساله عملیه بزرگ و کوچک به نام زینة العباد الکبری و همچنین الصغری با حاشیه نگاری فرزندش شیخ حسین[۳۵]
- رساله در مناسک حج[۳۶]
- رساله در ارتداد[۳۷]
- رساله‌ای در نماز[۳۸]
- زادالعقبی (فتاوای شیخ زین العابدین که توسط سید محمدتقی موسوی هندی جمع شده است.)[۳۹]
- تقریرات درس خارج اصول سید ابراهیم قزوینی[۴۰]
- مفاتیح الجنان (رساله عملیه وی به زبان اردو)[۴۱]
- زاد المتقین (رساله عملیه مطابق با فتوای وی و میرزای شیرازی)[۴۲]
- شیخ زین العابدین مازندرانی در نامه‌هایی خطاب به بزرگان هند از میر حامد حسین و تألیفات او تجلیل می‌کرد. متن تقریظی از وی بر عبقات الانوار در جلد چهارم وقایع‌الایام آمده است.[۴۳]
مرجعیت
از او به عنوان مرجع تقلید بسیاری از شیعیان پس از وفات صاحب ضوابط، در عراق و ایران و هند یاد شده است[۴۴] رساله عملیه او بارها در آن زمان به چاپ رسیده است.[۴۵] کثرت مقلدان وی به قدری بود که به گفتۀ فشارکی، ملقب به «کعبه» و «قبله» بود.[۴۶] سید محسن امین که در سال ۱۳۰۸ق به عراق رفته، هنگام برشمردن علمای بزرگ و مراجع تقلید، زین العابدین مازندرانی را به عنوان مرجع بزرگ کربلا نام برده است.[۴۷]
حمایت از خوجه‌های اثناعشری
در پی دیدار و درخواست گروهی از خوجه‌های اثناعشری به رهبری دوجی جمال، از آیت الله مازندرانی مبنی بر فرستادن فردی روحانی به بمبئی، به دستور ایشان در ۱۸۷۳ ملا قادر حسین بهبمبئی[۴۸] و در ۱۸۸۵ سید عبدالحسین مرعشی شوشتری به زنگبار اعزام شدند.[۴۹]
در نگاه بزرگان
بزرگان شیعه از جمله شیخ عباس قمی در الکنی و الالقاب و فوائد الرضویه، آقا بزرگ تهرانی در طبقات اعلام الشیعه، تنکابنی در قصص العلماء، سید محسن امین در اعیان الشیعه، حرزالدین درمعارف الرجال، معلم حبیب آبادی در مکارم الآثار،... او را به عبادت و زهد ستوده‌اند و با لقب «شیخ عابد ناسک» نام برده‌اند.[۵۰]
تنکابنی او را «در غایت زهد و تقوا» نوشته است.[۵۱] نقل شده که از مال و منال دنیا به شدت پرهیز داشت و خوراک او غالباً نان و سرکه و برنج بوده است. مواظبت او بر مستحبات و نوافل هم زبانزد بوده که کم‌تر کسی به پایش می‌رسید.[۵۲]
گفته‌اند او نزد ناصرالدین شاه دارای مقام و احترام بود و با پادرمیانی او در سفر به عتبات عالیات، حکومت عثمانی مازندرانی را از انجام سربازی اجباری معاف کرد.[۵۳]
فرزندان و خاندان
بیشتر پسران مازندرانی راه پدر را در پیش گرفتند و به مسلک روحانیت درآمدند:
- شیخ حسین، پس از درگذشت پدر، جانشین او در مرجعیت شد.[۵۴]
- شیخ علی ملقب به شیخ العراقین مؤلف فهرس الجواهر[۵۵]
- شیخ محمد[۵۶]
- شیخ عبدالله[۵۷] که برخلاف پدرش به مسلک صوفیه در آمد و از بزرگان مشایخ ایشان شد.[۵۸]
هایده حائری-بازیگر و کارگردان ایرانی-، دکتر طوسی حائری (۱۲۹۶-۱۳۷۵) همسر احمد شاملو و داوود رشیدی (۱۳۱۲-۱۳۹۵) بازیگر ایرانی از نوادگان مازندرانی هستند
http://fa.wikishia.net/view/زین‌العابدین_مازندرانی
