کتاب معرفی حرم مطهر حضرت زینب کبری (س) ، تهدیدات و تمهیدات

دکتر سیدجوادهاشمی فشارکی

مهندس غفاری اذر

در مرحله مذاکره با ناشر 

درشرف انتشار
 

جنگ هشت ساله اخیر در سوریه و عراق، و به تبع آن قدرت یافتن گروه های تکفیری، زمینه ساز افتاء مفتیان این فِرق ضاله مبنی بر تخریب اماکن مقدس گردیده است، که علی رغم کشف و خنثی سازی بسیاری از این عملیات¬های تروریستی؛ تعرضات و صدمات جدی بسیاری به این حرم ها وارد آمده است. حرم مطهر حضرت زینب  نیز در جنوب سوریه از این تهدیدات مصون نمانده و خصوصا در این چند سال اخیر دچار خسارات جدی و متعددی گردیده است، که این امر لزوم توجه به برنامه ریزی مناسب دفاعی در طراحی آن را صدچندان نموده است. 
ازین رو، با عنایت به مطالعات محدودی که در این زمینه صورت پذیرفته است، در کتاب پیش رو، که حاصل یک کار پژوهشی دانشگاهی دو ساله می باشد، در پنج فصل به بررسی ابعاد گوناگون این موضوع پرداخته شده است:

 

در فصل اول این مجموعه زندگی نامه حضرت زینب کبری، به صورت اجمالی بیان گردیده است. در این بخش تولد و نام گذاری، خردسالی، ازدواج، فضائل، اسارت و شهادت آن بانوی بزرگوار، اختصارا مورد توجه قرار گرفته است. تولد آن حضرت در روز ﭘﻨﺠﻢ ﺟﻤﺎدی اﻻوﻟﯽ ﺳﺎل ﭘﻨﺠﻢ ﯾﺎ ﺷﺸﻢ ﻫﺠﺮی ﻗﻤﺮی در ﺷﻬﺮ ﻣﺪﯾﻨﻪ، انتخاب نام توسط پروردگار، دوران کودکی و دَرک محضر پیامبر رحمت، صدیقه طاهره، و امیرالمومنین، ازدواج آن حضرت با عبدالله فرزند جعفرطیار، فضائل و مناقب آن بزرگوار، اسارت در کربلا و خطبه¬های ایشان در کوفه و شام، سفر به شام و درگذشت ایشان، و سندیت مرقد منتسب به ایشان در دمشق بخشی از محتوای این فصل بشمار می آید.  

 

 

در فصل دوم این مقال به معرفی کشور سوریه پرداخته شده است. این فصل، از بخش¬های؛ تاریخ کشور، موقعیت جغرافیایی، استان¬ها، جمعیت¬شناسی، اماکن زیارتی، اماکن تاریخی و تهدیدات متوجه سوریه تشکیل می شود. جنگ هشت ساله اخیر در سوریه و عراق، و به تبع آن قدرت یافتن گروه های تکفیری، زمینه ساز افتاء مفتیان این فِرق ضاله مبنی بر تخریب اماکن مقدس گردیده است، که علی رغم کشف و خنثی سازی بسیاری از این عملیات¬های تروریستی؛ تعرضات و صدمات جدی بسیاری به این حرم ها وارد آمده است. حرم مطهر حضرت زینب  نیز در جنوب سوریه از این تهدیدات مصون نمانده و خصوصا در این چند سال اخیر دچار خسارات جدی و متعددی گردیده است، که این امر لزوم توجه به برنامه ریزی مناسب دفاعی در طراحی آن را صدچندان نموده است. 
ازین رو، با عنایت به مطالعات محدودی که در این زمینه صورت پذیرفته است، در کتاب پیش رو، که حاصل یک کار پژوهشی دانشگاهی دو ساله می باشد، در پنج فصل به بررسی ابعاد گوناگون این موضوع پرداخته شده است:
در فصل اول این مجموعه زندگی نامه حضرت زینب کبری، به صورت اجمالی بیان گردیده است. در این بخش تولد و نام گذاری، خردسالی، ازدواج، فضائل، اسارت و شهادت آن بانوی بزرگوار، اختصارا مورد توجه قرار گرفته است. تولد آن حضرت در روز ﭘﻨﺠﻢ ﺟﻤﺎدی اﻻوﻟﯽ ﺳﺎل ﭘﻨﺠﻢ ﯾﺎ ﺷﺸﻢ ﻫﺠﺮی ﻗﻤﺮی در ﺷﻬﺮ ﻣﺪﯾﻨﻪ، انتخاب نام توسط پروردگار، دوران کودکی و دَرک محضر پیامبر رحمت، صدیقه طاهره، و امیرالمومنین، ازدواج آن حضرت با عبدالله فرزند جعفرطیار، فضائل و مناقب آن بزرگوار، اسارت در کربلا و خطبه¬های ایشان در کوفه و شام، سفر به شام و درگذشت ایشان، و سندیت مرقد منتسب به ایشان در دمشق بخشی از محتوای این فصل بشمار می آید.

 

 
در فصل سوم این مقال به معرفی کشور سوریه پرداخته شده است. این فصل، از بخش¬های؛ تاریخ کشور، موقعیت جغرافیایی، استان¬ها، جمعیت¬شناسی، اماکن زیارتی، اماکن تاریخی و تهدیدات متوجه سوریه تشکیل می شود. 

وقعیت راهبردی سوریه و همسایگی این کشور از سمت شمال با ترکیه، از شرق با عراق، از غرب با لبنان و دریای مدیترانه، و از جنوب با فلسطین اشغالی و اردن، قدمت بیش از 10 هزار ساله¬ی شهر دمشق به عنوان اولین پایتخت دنیا، معرفی انواع اماکن زیارتی و تاریخی موجود در این کشور، و در پایان ارزیابی وضعیت تهدیدات متوجه این کشور و گروه¬های فعال موجود در آن مورد اشاره قرار گرفته است.

 

فصل چهارم این کتاب به دمشق و شهرک زینبیه و موقعیت حرم مطهر حضرت زینب اختصاص دارد. پیشینه تاریخی شهر دمشق، جمعیت شهر و مذاهب مردم، آثار زیارتی دمشق، راه¬های اصلی منتهی به دمشق، وضعیت کنونی شهر، وضعیت نقاط مختلف شهر و حرم مطهر حضرت زینب در زمان تهدیدات معارضین و داعش، موقعیت شهر زینبیه، مناطق موجود در این شهر و فاصله آن نسبت به دمشق از مطالب ارائه شده در این فصل بشمار می¬رود.

 

در فصل پنجم این وجیزه به تهدیدات متوجه حرم¬های مطهر اهل بیت خاصه حرم مطهر حضرت زینب پرداخته شده است. تهدیدات حوزه¬ی حرم¬های مطهر اهل بیت، با ذکر سوابق 220ساله ی کلیه ی تهاجمات و تهدیدات و همچنین ریشه یابی علل رخداد تهدیدات با ابراز نشات گرفتن غالب آنها از تفکر تکفیری- سلفی ناشی از فرقه ضاله¬ی وهابیت، و تفکیک عددی تهدیدات با 32 رخداد در سوریه، 30 رخداد در عراق و 17 رخداد در سایر کشورها، مروری بر سوابق رخداد تهدیدات انسان¬ساخت خاص حرم مطهر حضرت زینب، با تأکید بر حملات منجر به آسیب به مرقد شریف، و استخراج فراوانی رخداد تهدیدات در حرم مطهر حضرت زینب بر حسب تعداد، جمع بندی و غربال گری تهدیدات حرم مطهر به 7 تهدید؛ حمله خمپاره ای و مستقیم (آرپیجی)، بمب گذاری، خودروی بمب گذاری شده، حملات انتحاری، حفر تونل زیرزمینی، حمله ی زمینی و تصرف، و هجمه رسانه ای و دعوت علمای وهابی به تخریب حرم مطهر، ارزیابی پیامدهای کالبدی، انسانی، مذهبی و اقتصادی ناشی از رخداد تهدیدات در حرم های مطهر، و در انتها، با توجه به عدم وجود اهداف مدون پدافند غیرعامل در حوزه¬ی حرم¬های مطهر اهل بیت، استخراج و ارائه این اهداف، به منظور طراحی، بازسازی و ساخت این مجموعه¬های شریف، در شمار اهم موارد پرداخت شده در این فصل می¬باشد.  

 

 
در فصل ششم این مجموعه، شناخت کلی و نسبتا جزئی حرم مطهر حضرت زینب، مورد بررسی قرار گرفته است. شناخت موقعیت جغرافیایی حرم مطهر، تاریخچه بازسازی و توسعه، زیرساخت¬ها و عملکردهای موجود در آن، تقسیم¬بندی عملکردی فضاها، ویژگی¬های کالبدی، چرخه ارتباطی بخش¬ها و تعاملات داخلی و بیرونی مجموعه شریف، طرح توسعه حرم مطهر، همسایگی¬ها و همجواری¬ها، تحلیل توقفگاه ¬ها و اماکن پارک خودرو، بیمارستان¬ها و آتش¬نشانی¬های اطراف حرم مطهر، تحلیل مسیرهای دسترسی، تبیین ورودی¬ها و خروجی¬¬های حرم مطهر، تحلیل اختلاف سطوح در حرم مطهر جهت سهولت حرکت، ساختمان¬های مشرف به مجموعه شریف، ارزیابی مبلمان شهری، بررسی نقاط پرجمعیت، حساس و بحرانی، و اقدامات صورت گرفته جهت ترمیم آسیب¬های ناشی از حملات، عناوین مطالب ارائه شده در این بخش می¬باشد