تاثیر ردیه نویسی اصحاب امامان شیعه(ع) در علوم اسلامی متقدم در سده اول هجری

خانمها  سمیه سادات هاشمی فشارکی²؛ شبنم سادات هاشمی فشارکی³

تاثیر ردیه نویسی اصحاب امامان شیعه(ع) در علوم اسلامی متقدم در سده اول هجری

تاثیر ردیه نویسی اصحاب امامان شیعه(ع) در علوم اسلامی متقدم در سده اول هجری

مقاله 3، دوره 3، شماره 5، پاییز و زمستان 1396، صفحه 47-63  نوع مقاله: مقاله پژوهشیشناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/CSA.2018.66588نویسندگاناصغر منتظرالقایم  ¹؛ سمیه سادات هاشمی فشارکی²؛ شبنم سادات هاشمی فشارکی³¹استاد دانشگاه اصفهان²کارشناسی ارشد تاریخ اسلام دانشگاه اصفهان³کارشناس ارشد شیعه شناسی دانشگاه اصفهانچکیدهمعتزله، یکی از فرقه­های کلامی پدید آمده در تاریخ اسلام است. این فرقه درآغاز سده دوم هجری در بصره پا به عرصة وجود گذاشت. واصل بن عطا، بنیان­گذار این فرقه شناخته می‌شود. اختلافات معتزله و امامان شیعه(ع)، حول محورهای توحید، عدل، وعد و وعید، امر به معروف و نهی از منکر و منزله بین منزلتین و دیگر مباحث اعتقادی می­باشد. روش معتزله بر پایة حجیّت افراطی عقل ،استوار بود و  به استدلال و ادلة افراطی عقلی، اتکا داشت. معتزله، در صورتی که آیه و روایتی را بر خلاف عقل تشخیص می‌داد، آن را تأویل و به نفع عقاید خود از آن استفاده می­نمودند.گرچه شیعه، در پاره‌ای از مسائل با معتزله به نوع سازگارانه هماهنگی پیدا می­کرد؛اما به دلیل اختلافات عمیق فکری، این سازگاری به سوی ردیه نویسی هم، پیش می­رفت .چنان­که اصحاب امامان شیعه(ع) اقدام به نوشتن ردیه‌هایی بر معتزله کردند تا بدین شکل سلامت فکری و فرهنگی جامعة اسلامی را حفظ نمایند. در این پژوهش به این سؤال پاسخ گوییم : که ردیه نویسی اصحاب امامان شیعه(ع) چه تأثیری بر گسترش علوم اسلامی داشته است؟کلیدواژه‌هاامامان شیعه(ع)؛ معتزله؛ ردیه نویسی؛ اصحاب ائمهمراجع

آمار

تعداد مشاهده مقاله: 190

 

 

http://sirepajouhi.isca.ac.ir/article_66588.html

 

به نام خدا

دوفصلنامه سیره پژوهی اهل بیت علیهم السلام

مقدمه

ایجاد یا احیای تمدن نوین ایرانی اسلامی با نگاه کارآمدی اسلام که در اصطلاح امروزی با عنوان اسلام تمدنی از آن یاد می شود، امکان پذیر است و در تفکر شیعی این مسیر با پیروی از سنت و سیره اهل بیت(ع) می تواند محقق شود. پیشوایان مذهبی شیعه، از یک مبین اسلام اصیل و از سوی دیگر الگویی برای مسلمانی بودند و شناخت و شناسایی آموزه ها و سیره  آنان، می تواند جامعه برین و الگو را تأسیس کند.

جامعه اسلامی ایران که با دغدغه اجرای احکام و قوانین اسلام با پیروی از ائمه معصوم پیش می رود،آن گونه که باید در مسیر شناسایی پیشوایان دینی، فضاسازی علمی نکرده است. از این رو دوفصلنامه سیره پژوهی اهل بیت(ع) باانگیزه شناسایی الگوی برتر و طراحی زیست متعالی در پرتو زندگی اهل بیت(ع) شکل گرفته تا با ژرف کاوی و پژوهش های روشمند، به تبادل یافته ها و عرضه ی دستاوردهای روز آمد پرداخته و  گامی در مسیر پیشرفت و تمدن سازی بردارد. این مجله امید دارد با مطالعات بینارشته ای بتواند راه جدیدی را دنبال کند. رویکرد معرفی آن بزرگواران، تبیین سیره سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اخلاقی آنان و از همه مهم تر پاسخ گویی به پرسش ها یا شبهه های معطوف به سیره و سنت آنان، با همکاری و تلاش محققان توانمند و پر دغدغه گامی در مسیر رفع ابهامات پیش روی می باشد.

آن چه در نگاه اولیه، به عنوان محورهای مطالعاتی دنبال خواهد شد به شرح زیر است، هر چند مباحث دیگری که در شناسایی سیره کارآمد باشد نیز قابل بررسی و بهره گیری است.

 

الف: محورهای اصلی دوفصلنامه:

1- محور منبع پژوهی سیره

موضوعاتی چون بررسی منابع اصلی سیره هریک از معصومان، سیره نگاران و سیره نگاری در سده های گوناگون و اعتبار سنجی و جایگاه آن ها در مطالعات سیره ای مد نظر است.

 2- محور مأخذ پژوهی سیره

معرفی انتقادی پژوهش های جدی  محققان شیعی، اهل سنت و خاورشناسان درباره سیره معصومان در سیر تاریخ  فرهنگ و تمدن اسلامی، و بررسی انتقادی آن ها محور دیگر مجله است.

3- محور محتوا پژوهی سیره (نقش تمدنی)

اساس مباحث فصلنامه البته با این محور تعریف می شود؛ موضوعاتی چون سیره ی علمی، سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، خانوادگی، عاطفی، فرهنگی، اخلاقی و ...اهل بیت (ع) و مسائلی که در اطراف آنها مطرح می شود، مهم ترین دغدغه  مجله است.

4- محور بستر پژوهی سیره

دوره ها و فضاهای تاریخی زمانه هر یک از معصومان به عنوان زمینه های شکل گیری سیره و مؤثر در شناخت آن، از دیگر محورهای فصلنامه است.

5 - محور بازتاب پژوهی سیره

نقش و تأثیری که سیره معصومان در شکل گیری جریان های فکری، فرهنگی، اجتماعی، اخلاقی و سیاسی در جهان اسلام و تشیع داشته، و پیامدهای و بازتاب های سیره، محور دیگر فصلنامه است.

6- محور رویکرد پژوهی سیره

رویکردهای مختلف پدید آمده در مقوله سیره پژوهی؛ چون مکتب های سیره نگاری، خوانش های گوناگون افراد و جریان های فکری در جهان اسلام و تشیع از سیره معصومان، روش های تحقیق و نقش مستشرقان در نگرش های سیره نویسی ، دیگر محور مد نظر است.

7-محور کارکردپژوهی یا آینده پژوهی سیره (الگویی)

این که سیره اهل بیت(ع) چه کارکرد علمی، معرفتی، مدیریتی و الگویی در زندگی امروزیان دارد یا باید داشته باشد، خود مسأله ای درخور پژوهش است و طبعا مقاله هایی با این رویکرد مورد عنایت ویژه خواهند بود.

 

ب: شیو‌نامۀ تنظیم مقالات دو فصلنامه:

1.ب. ضوابط کلی و محتوایی

1-مقالة ارسالی جهت چاپ در دوفصلنامه باید دارای محتوای علمی‌ پژوهشی ‌باشد.

تبصره 1: ترجمه مقاله اگر همراه با نقد جامع علمی باشد می‌تواند در نشریه علمی-پژوهشی درج شود.

2- لازم است نویسنده یا نویسندگان مشخصات دقیق خود راشامل: نام و نام خانوادگی، رتبه علمی، موسسه متبوع، شماره تلفن تماس، نشانی دقیق پست الکترونیکیe-mail در صفحه‌ای جداگانه ارسال کنند.

3- در صورتی که مقاله بیش از یک نویسنده داشته باشد، نویسنده مسئول مشخص گردد.

تبصره 2: چنانچه نویسندۀ مسئول مشخص نشده باشد، ارائه مقاله و تمام مکاتبات و مسؤولیّت مقاله با نویسنده اوّل است.

4- مقاله قبلاً منتشر نشده و نویسنده متعهد به نشر آن‌ در جای دیگر نباشد. ضمناً مقاله‌های ارسالی، نباید هم‌زمان به فصلنامه‌های دیگرویا همایشی مرتبط ارائه شود.

5- مسؤولیت صحّت و سقم مقاله به لحاظ علمی و حقوقی به عهده نویسنده است.

6- حق رد یا قبول و نیز ویراستاری مقاله‌ها برای مجله محفوظ است.

8- تأیید نهایی مقاله برای چاپ در دوفصلنامه، پس از نظر داوران با هیأت تحریریه دوفصلنامه است.

2. ب. ضوابط ساختاری و نگارشی

9- حجم مقاله حداکثر در6000 کلمه باید به ایمیل دوفصلنامه ارسال شود.

10- مقاله بر یک روی کاغذ  A4با نرم‌افزار Wordو قلم B  nazaninفونت 12حروفچینی شود. با حاشیه بالا و پایین 5، چپ و راست 5/4 و میان سطور 1 سانتیمتر، و چکیده، پانویس و منابع با همان قلم و اندازه 11 باشد. قلم انگلیسیTimes New Romanبا یک فونت کمتر از قلم فارسی و قلم عربیTraditional Arabicبا یک فونت بیشتر تایپ شود.

11- هر مقاله باید دارای بخش‌های زیر باشد:

11-1. عنوان مقاله؛ ناظر بر موضوع پژوهش و کوتاه و رسا باشد.(حداکثر یک و نیم خط)

11-2. چکیده: حداکثر 150کلمه به زبان فارسی و انگلیسی وعربی که در بردارنده شرح مختصر و جامع محتویات نوشتار؛ شامل بیان مسأله؛ هدف؛ ماهیت پژوهش و نتیجه باشد.

11-3. کلید واژه؛ هر مقاله باید دارای حداقل3 و حداکثر 5کلیدواژه باشد.

11-4. مقدمه؛ به تبیین موضوع مساله مقاله(بابیان روش روشن پژوهش آن)، ارتباط آن با پژوهش‌های قبلی( بیان پیشینه تحقیق)، ضرورت واهداف پژوهش، موانع تحقیق به اضافه بررسی مفاهیم اصلی و سبک پژوهش(انتقادی، تحلیلی، استدلالی)

11-5: متن اصلی: بخش اصلی مقاله است که باید پاراگرف‌بندی شده و هر پاراگرف دارای موضوعی خاص باشد ومتضمن مباحث اصلی و نظریه ،نقد یا نوآوری همراه با عنوان گذاری مناسب باشد.

12- نتیجه؛ حدود 150-200 کلمه و دربردارندۀ جمع‌بندی و خلاصه مهم‌ترین مسائل مطرح شده و دستاوردهای اساسی  ونوآورانه در مقاله است.

13- منابع: منابع مقاله، به ترتیب حروف الفبا مرتب شده (ابتدا منابع فارسی ، عربی، انگلیسی و سپس منابع اینترنتی) و در انتهای مقاله آورده شوند. لازم است تمام مراجع در متن مقاله مورد ارجاع واقع شده باشند.

3.ب. ارجاعات

14- ارجاعات درون‌متنی؛ منابعی که در متن اصلی مقاله مورد ارجاع قرار می‌گیرد:

14-1: در صورت نقل قول مستقیم از منبعی، ابتدا و انتهای مطلب باید میان دو گیومه قرار گیرد. در نقل به مضمون نیازی به گیومه نیست.

14-2: ارجاعات داخل متن شامل نام خانوادگی نویسنده، سال نشر: شماره جلد / صفحه.(مطهری،1384: 1/11 )

14-3: در صورت ارجاع به چند اثر از یک مؤلف سال انتشار نیز پس از نام مؤلف ذکر شود.

14-4: چنانچه نویسنده‌ای دارای دو یا چند اثر چاپ شده در یک سال ‌باشد به صورت (نام مؤلف، سال انتشارحروف الفبا: أ-ب-ج و....، جلد/صفحه) ارجاع داده می‌شود: طوسی، 1359ب، 452 وطوسی، 1359ج، 125.

تبصره 2: در صورتی که اثری دارای بیش از سه نویسنده باشد، پس از نام نخستین نویسنده عبارت «دیگران» برای آثار فارسی و عبارت «et al.» یا «and others» برای آثار انگلیسی قرار می‌گیرد.

14-5: دو یاچند استناد درون‌متنی در کنار یکدیگر در یک جفت پرانتز، با علامت نقطه ویرگول از هم جدا می‌شوند.

14-6: ارجاعات توضیحی، مانند صورت لاتین کلمات، شرح اصطلاحات و مانند آن در پانویس آورده شود. (ارجاع و اسناد در یادداشت ها مثل متن مقاله روش درون متنی خواهد بود).

14-7: در مواردی که بلافاصله به منبع قبلی ارجاع داده شود از کلمه همان و شماره صفحه و در صورتی که شماره صفحه نیزریکی باشد از واژه همانجا استفاده شود.

پ: شیوه ارجاع منابع پایان مقاله

15-1: کتاب‌ها: نام خانوادگی/شهرت، نام؛ (سال انتشار)،عنوان کامل اثر به‌صورت ایرانیک یا ایتالیک (عنوان اصلی با دو نقطه از عنوان فرعی جدا شود)، مترجم/ ویراستار/ گردآورنده: نام و نام خانوادگی، ویرایش (در صورتی که نخستین ویرایش نباشد)، جلد، محلّ انتشار، ناشر.

تبصره3: در آثاری با بیش از دو نویسنده تنها نام نویسندۀ اول معکوس می‌شود و نام نویسندگان دوم به بعد به صورت طبیعی پس از یک ویرگول و حرف ربط «و» پیش از نام نویسندۀ آخر می‌آید.

تبصره4: در صورت عدم وجود تاریخ نشر، از لفظ «بی‌تا» و در صورت عدم وجود محل نشر از لفظ «بی‌جا» استفاده شود.

15-2: مقالات: نام خانوادگی/ شهرت، نام، (سال انتشار)، عنوان کامل مقاله درون گیومه، نام مجلّه به صورت ایرانیک یا ایتالیک، محلّ نشر، دوره، شماره، ماه/ فصل انتشار، شمارۀ صفحات مربوط به مقاله.

15-3: پایان‌نامه: نام خانوادگی، نام (سال انتشار)، عنوان پایان‌نامه به صورت ایرانیک یا ایتالیک، نام دانشگاه، سایت اینترنتی که پایان نامه مذکور در آن در دسترسی می باشد.

15-4: سایت اینترنتی: نام خانودگی، نام (سال انتشار و یا روز آمدن شدن)، عنوان مطلب درون گیومه، آدرس سایت به صورت کامل.

دست یکایک پژوهشگران ارجمند را که در رسیدن به اهداف دوفصلنامه یاری‌گر همکاراشان هستند به گرمی می‌فشاریم و به حکم وظیفه و قدردانی از زحمات عزیزان، مساعدتی در حد توان مجله صورت می گیرد.

با سپاس فراوان

 

اهداف و چشم انداز

 

مرکز پژوهش های علوم اسلامی و انسانی دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی با هدف تولید علم و توسعه مرزهای دانش، تعمیق ایمان دینی و ترویج ارزش های اخلاقی و اصلاح سبک زندگی متناسب با فرهنگ و تمدن اسلامی ایرانی ، مطالعات و پژوهش هایی را در دستور کار خود قرار داده است و دراین راستا علاوه بر پژوهش های موردی ، برگزاری کارگاه های علمی و نشست های نظریه پردازی و هم اندیشانه، نشریه هایی را در اختیار دارد که آخرین دستاوردهای علمی پژوهشگران در حوزه های علوم اسلامی و انسانی را منتشر می سازد.

دوفصلنامه سیره پژوهی اهل بیت(ع) با انگیزه شناسایی الگوی برتر زندگی متعالی در پرتو زندگی اهل بیت(ع) شکل گرفته استتا از طریق تبادل یافته ها و عرضه دستاوردهای روزآمد ،گامی در مسیر پیشرفت و ژرف کاوی بردارد و امید دارد با مطالعات میان رشته ای، بتواند راه جدیدی را دنبال کند

 

اصول اخلاقی انتشار مقاله

 

به نام خدا

فرم تعهد نامه اصالت مقاله

دوفصلنامه سیره پژوهی اهل بیت(ع)

 

اینجانب نویسنده ی مسئول مقاله با کد  . . . . . . .  و عنوان . . . .  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

که برای چاپ و انتشار مورد پذیرش قرار گرفته است، به نمایندگی از سایر نویسندگان متعهد می­شوم که:

1)     این مقاله حاصل تحقیق و پژوهش انجام شده توسط اینجانب/ اینجانبان بوده و در مواردی که از دستاوردهای علمی و پژوهشی دیگران (اعم از پایان نامه، کتاب، مقاله، و . . .) استفاده شده، مطابق ضوابط و رویه موجود، نام منبع مورد استفاده در محلی که از آن استفاده شده ذکر  و آدرس و مشخصات کامل منبع مورد استفاده در فهرست منابع درج شده است.

2)    این مقاله قبلاً در هیچ مجله، همایش، و یا کنفرانسی ارائه نشده است و به طور همزمان نیز در حال ارزیابی برای مجله یا همایش دیگری نیست.

3)    چنان­چه در هر مقطع زمانی خلاف موارد فوق ثابت شود، عواقب ناشی از آن را می­پذیرم و فصلنامه مجاز است با اینجانب/ اینجانبان مطابق با ضوابط و مقررات رفتار نموده و در این صورت هیچ­گونه ادعایی نخواهم داشت.

 

ردیف	نام و نام خانوادگی	رتبه علمی	آدرس اینترنتی	تلفن همراه	امضاء
نویسنده مسئول
نویسنده دوم
نویسنده سوم
نویسنده چهارم

شایان ذکر است در صورت عدم دریافت این برگه، از هر یک از روش های فوق الذکر،انتشاروگواهی چاپ مقاله صادر نخواهد شد.

 

 

http://sirepajouhi.isca.ac.ir/journal/about