زبان و تفکر؛ رویکردی قرآنی، تحلیلی معناشناختی
https://www.magiran.com/paper/1662906
زبان و تفکر؛ رویکردی قرآنی، تحلیلی معناشناختی
نویسنده:
محمد صادق جمشیدی راد * ، محمدعلی لسانی فشارکی ، محمدحسن صانعی پور ،سیدمحمدعلی علوی
چکیده:
تقدم یا تاخر تفکر و تحصیل معنا نسبت به زبان و گفتار و تاثیر هرکدام بر دیگری و کیفیت آن مهم ترین وجوه مساله در رابطه زبان و تفکر است. «تعیین کنندگی زبان برای تفکر»، «تعیین کنندگی تفکر برای زبان»، «استقلال زبان و تفکر از هم» و «استقلال زبان و تفکر در آغاز تکوین و وابستگی آنها به هم در تکامل» چهار نظریه مطرح در این باره اند. در این میان، معرفت قرآنی حاصل از تحقیق موضوعی و معناشناختی آیات مرتبط، علاوه بر غنابخشی به دستاوردهای بشری، به ویژه در تبیین کیفیت تاثیر زبان بر ذهن، می تواند پشتوانه نظری تدوین برنامه های اجتماعی تربیتی گفتمان محور و مهم تر از همه در راستای اصلاح رویکرد به آموزش و ترویج قرآن کریم، در پاسخ به چرایی ماهیت زبانی آن، نقش آفرین باشد. آیاتی از قرآن کریم شناخت یا عدم شناخت به حقایقی را در تحقق و چگونگی کنش هایی در «زبان بیانگر» تعیین کننده نشان می دهد؛ اما «زبان دریافتی»، با لحاظ همبستگی لفظ و معنا، «کارکردی توجیهی» بر ذهن انسان به دو نحو «ذکری» و «لهوی» دارد. ثمربخشی شناخت هایی نو، بسترسازی برای آیات غیرکلامی، محوریت برای ارزیابی و تغییر تصورات و تصدیقات و سببیت برای تثبیت شناخت ها و باورهای انسان پیامد کارکرد توجیهی زبان در بیان قرآن کریم است.
کلیدواژگان:
زبان ، تفکر ، ذکر ، لهو ، قرآن
زبان:
فارسی
انتشار در:
پژوهشنامه تفسیر و زبان قرآن، سال پنجم شماره ۱ (پاییز و زمستان ۱۳۹۵)
صفحات:
۱۰۷ -۱۲۶
Language and thought; Quranic approach, Semantic analysis
Author(s):
Mohammad Sadiq Jamshidi Rad * , Mahammad Ali Lesani Fesharaki , Mohammad Assan Sanei Pour , Seyyed Mohammad Ali Alavi
Language:
Persian
Published:
Journal of Quranic interpretation and language, Volume:5 Issue: 1, 2017
Pages:
107 - 126
پژوهشنامه تفسیر و زبان قرآن
Journal of Quranic interpretation and language
دوفصلنامه علوم انسانی
ISSN: 2322-3804 eISSN: 2538-614X
صاحب امتیاز:
دانشگاه پیام نور
مدیر مسئول:
دکتر محمدحسن صانعی پور
سردبیر:
دکتر عبدالهادی فقهی زاده
