راهبردهای پدافند غیرعامل الکترونیک راداری در برابر تهدیدات آتی حساسه های اطلاعات الکترونیکی دشمن در افق چشم انداز 1404 - مقاله

یکی از منابع مورد استفاده واستناد :

-        جلالی فراهانی، غلامرضا و هاشمی فشارکی، سیدجواد، (1389)، "پدافند غیرعامل در آینه قوانین و مقررات"، تهران، سازمان پدافند غیرعامل

راهبردهای پدافند غیرعامل الکترونیک راداری در برابر تهدیدات آتی حساسه های اطلاعات الکترونیکی دشمن در افق چشم انداز 1404

درجه علمی: علمی-پژوهشی

نویسندگان: سید عیدالرحیم موسوی محمد سپهری

منبع: آینده پژوهی دفاعی سال دوم تابستان 1396 شماره 5

http://www.dfsr.ir/article_32210_8317d7c91bced7a3e6ea0bd6dc51487b.pdf

 

چکیده

دشمن با بکارگیری حساسه های پیشرفته اطلاعات الکترونیکی (الینت) در پایگاه های مختلف نظامی از هوا، فضا، زمین، دریا و فضای سایبری کلیه فعالیت های سامانه های راداری آجا را رهگیری، شناسایی و موقعیت یابی می نماید. هدف اصلی تحقیق، تدوین راهبردهای پدافند غیرعامل الکترونیک راداری آجا در مقابله با تهدیدات رهگیری، شناسایی و موقعیت یابی توسط حساسه های اطلاعات الکترونیکی (الینت) دشمن می باشد. این تحقیق کاربردی- توسعه ای، روش تحقیق آمیخته و روش انجام آن موردی- زمینه ای می باشد. قلمرو زمانی، وضعیت پدافند غیرعامل الکترونیک راداری آجا و تحقیقات مربوط به تهدیدات از پنج سال قبل تاکنون و پیشنهاداتی برای افق ده سال آتی چشم انداز ارتش 1404 می باشد. قلمرو مکانی نیروهای آجا می باشد. جامعه آماری کلی هفتاد و چهار نفر که تعداد پانزده نفر از این جامعه به عنوان جامعه خبره می باشد. با استفاده از روش خبرگی عوامل محیطی (قوت ها، ضعف ها، تهدیدها و فرصت ها) احصاء و با استفاده از ماتریس SWOT جهت تدوین راهبرد و از نرم افزارهای تصمیم گیری چندمعیاره و نرم افزارTOPSIS  جهت تجزیه و تحلیل و اولویت بندی راهبردها استفاده گردید. در نتیجه پدافندغیرعامل الکترونیک راداری موجب افزایش بازدارندگی، کاهش آسیب پذیری، تداوم فعالیت های ضروری، ارتقاء پایداری ملی، تسهیل مدیریت بحران و مصون سازی سامانه های راداری و به عنوان یکی از بهترین راه های مقابله با تهدیدات حساسه های اطلاعات الکترونیکی (الینت) دشمن می باش

http://ensani.ir/fa/article/406761/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D8%A8%D8%B1%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%BE%D8%AF%D8%A7%D9%81%D9%86%D8%AF-%D8%BA%DB%8C%D8%B1%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84-%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%86%DB%8C%DA%A9-%D8%B1%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1-%D8%AA%D9%87%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AA-%D8%A2%D8%AA%DB%8C-%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%B3%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%A7%D8%AA-%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%86%DB%8C%DA%A9%DB%8C-%D8%AF%D8%B4%D9%85%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D9%81%D9%82-%DA%86%D8%B4%D9%85-%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B2-1404

 

راهبردهای پدافند غیرعامل الکترونیک راداری در برابر تهدیدات آتی حساسههای اطالعات الکترونیکی دشمن در افق چشم انداز 4141 سید عبدالّرحیم موسوی1 محمد سپهری*2 چکیده دشمن با بکارگیری حساسههای پیشرفته اطالعات الکترونیکی )الینت( در پایگاههای مختلف نظامی از هوا، فضا، زمین، دریا و فضای سایبری کلیه فعالیتهای سامانههای راداری آجا را رهگیری، شناسایی و موقعیتیابی مینماید. هدف اصلی تحقیق، تدوین راهبردهای پدافند غیرعامل الکترونیک راداری آجا در مقابله با تهدیدات رهگیری، شناسایی و موقعیتیابی توسط حساسههای اطالعات الکترونیکی )الینت( دشمن میباشد. این تحقیق کاربردی- توسعهای، روش تحقیق آمیخته و روش انجام آن موردی-زمینهای میباشد. قلمرو زمانی، وضعیت پدافند غیرعامل الکترونیک راداری آجا و تحقیقات مربوط به تهدیدات از پنج سال قبل تاکنون و پیشنهاداتی برای افق ده سال آتی چشم انداز ارتش 1141 میباشد. قلمرو مکانی نیروهای آجا میباشد. جامعه آماری کلی هفتاد و چهار نفر که تعداد پانزده نفر از این جامعه به عنوان جامعه خبره میباشد. با استفاده از روش خبرگی عوامل محیطی )قوتها، ضعفها، تهدیدها و فرصتها( احصاء و با استفاده از ماتریس SWOT جهت تدوین راهبرد و از نرمافزارهای تصمیمگیری چندمعیاره و نرمافزار TOPSIS جهت تجزیه و تحلیل و اولویتبندی راهبردها استفاده گردید. در نتیجه پدافندغیرعامل الکترونیک راداری موجب افزایش بازدارندگی، کاهش آسیبپذیری، تداوم فعالیتهای ضروری، ارتقاء پایداری ملی، تسهیل مدیریت بحران و مصونسازی سامانههای راداری و به عنوان یکی از بهترین راههای مقابله با تهدیدات حساسههای اطالعات الکترونیکی )الینت( دشمن میباشد. واژههایکلیدی: پدافند غیرعامل، پدافند غیرعامل الکترونیک راداری، اطالعات سیگنالی، اطالعات الکترونیکی، تهدیدهای آتی. . دانشیار مدیریت دفاعی دانشگاه افسری امام علی 1 )ع( 2 . عضو هیئت علمی دانشگاه پدافندهوایی خاتم االنبیاء )ص( Email: [e-mail] :مسئول نویسنده* آیندهپژوهی دفاعی، سال دوم، شماره 5 ،تابستان 1931 1935 1937/41/41 :پذیرش تاریخ / 1937/42/17 :دریافت تاریخ از صفحه 7 تا صفحه 25 8 آیندهپژوهی دفاعی، سال دوم، شماره 5 ،تابستان 1931 مقدمه 2 با اهداف خاص نظامی، امنیتی و اطالعاتی کار جمعآوری اطالعات، مراقبت و شناسایی 1 دشمن از سامانههای راداری ما را با استفاده از بکارگیری حساسههای مختلف جمعآوری اطالعات به 9 خصوص حساسههای اطالعات سیگنالی 1 در دو بخش حساسههای اطالعات ارتباطی)کامینت( و 5 حساسههای اطالعات الکترونیکی)الینت( از زمین، دریا، هوا، فضا و فضای سایبری و از طریق کشورهای همسایهی ایران اقدام به جمعآوری اطالعات راهکنشی، عملیاتی و راهبردی مینماید. از مهمترین تهدیدات برعلیه سامانههای راداری رهگیری، موقعیتیابی و شناسایی توسط حساسههای اطالعات الکترونیکی میباشد. اقدامات پدافند غیرعامل راداری مهمترین گام در کاهش، عدم رهگیری، گمراهسازی و خنثیسازی تهدیدات حساسههای اطالعات الکترونیکی آمریکا میباشد. بنابراین به منظور افزایش بازدارندگی، کاهش آسیبپذیری، ارتقاء پایداری و مصونسازی در طیف فرکانس راداری در حساسهها و گیرندههای اطالعات الکترونیکی دشمن، اقدامات پدافند غیرعامل راداری امری الزم و ضروری میباشد. به دلیل عدم تدوین راهبردهای این حوزه یک دغدغه و مشکلی اساسی وجود دارد."مُدّون نبودن راهبردهای پدافند غیرعامل راداری آجا در برابر تهدیدات رهگیری و شناسایی حساسههای اطالعات الکترونیکی )الینت( دشمن" به عنوان مسئله اصلی تحقیق میباشد. بنابراین شناخت نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید پدافند غیرعامل راداری به منظور کاهش و دفع تهدیدات حساسههای اطالعات الکترونیکی آمریکا با بکارگیری اقدامات پدافند غیرعامل راداری امری الزم و ضروری میباشد و در صورت عدم شناخت کامل تهدیدات این حوزه، موجب غافلگیری راهبردی، رهگیری، کشف و شناسایی بسیار آسان توسط حساسههای اطالعات الکترونیکی آمریکا و باال رفتن هزینههای دفاعی، ضربهخوردن از نقاط آسیبپذیر در سامانههای راداری میگردد. بنابراین هدف اصلی تحقیق "تدوین راهبردهای پدافند غیرعامل راداری آجا در مقابله با تهدیدات رهگیری و شناسایی حساسههای اطالعات الکترونیکی آمریکا" و سوال تحقیق "راهبردهای پدافند غیرعامل الکترونیکی سامانههای راداری آجا در مقابله با تهدیدات رهگیری و شناسایی حساسههای اطالعات الکترونیکی آمریکا کدامند؟" میباشد. 1 . در این مقاله منظور از دشمن فقط آمریکا و تهدیدات حاصل از حساسههای اطالعات الکترونیکی )الینت( میباشد. 2 . INFORMATION SURVEILLANCE RECONNAISSANCE (ISR) 3 . SIGNAL INTELLIGENCE (SIGINT) 4 . COMMUNICATION INTELLIGENCE (COMINT) 5 . ELECTRONIC INTELLIGENCE (ELINT) راهبردهای پدافند غیرعامل الکترونیک راداری در برابر تهدیدات آتی ... 3 نمودار )4 )الگوی دفاع همه جانبه (بوالحسنی و همکاران، 1935 :991) مبانی نظری و پیشینه پژوهش الف. نظریههای مرتبط با پدافند غیرعامل 4 -نظریه دفاع همهجانبه آمادهسازی و بهکارگیری همه سرمایههای انسانی، مادی و معنوی بهمنظور پیشگیری و مقابله با هر نوع تهدید و تهاجم دشمنان خارجی و داخلی دفاع همه جانبه میباشد. دفاع همه جانبه به این معناست که امکانات معنوی، فیزیکی، اقتصادی و سایر امکانات ساختار دولتی، دولتهای محلی، نیروهای دفاعی و کل کشور در یک وضعیت آمادگی مستمر باشند تا یک وضعیت بحران را مهار یا مدیریت کنند و به گونهای یکپارچه عمل نمایند که از خطر یا حمله جلوگیری و کشور را حفظ کنند. در یک نگرش اصولی، برداشت متعارف از انسجام یک کشور، بر توان آن کشور برای آزادی از تسلط یک قدرت خارجی متکی است. در نگاه اولیه، معموالا حمله به هویت کشور، با نیروی نظامی پاسخ داده میشود. با وجود این، تهدیدها نسبت به هویت فقط تهدیدهای فیزیکی نیستند و تهدیدهای فیزیکی نیز فقط از نوع اعالن جنگ نیستند )خانی، 1971 :113 .)امام ، برای تولید و بازتولید امنیت در جامعه، مفهوم دفاع همه جانبه را مطرح کردند. رویکرد )ره( خمینی دفاع همه جانبه در حقیقت دکترین دفاعی ایران است، که بر اساس آراء و اندیشههای امام و مقام معظم رهبری که برگرفته از احکام و فقه اسالم میباشد، طراحی شده است. با این رویکرد انقالب 14 آیندهپژوهی دفاعی، سال دوم، شماره 5 ،تابستان 1931 اسالمی در بیش از سه دهه، توانسته در مقابل انواع تهدیدات و تهاجمات مختلف از جمله جنگ تحمیلی، تحریمهای اقتصادی و فتنههای سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و نظامی استکبار جهانی ایستادگی نماید و عالوه بر آن الگوی انقالب اسالمی را نیز تکثیر و صادر نماید .)115 :1987،درینوگورانی) 2 -نظریه دفاع در عمق )دفاع الیهای( اگرچهه دفهاع در عمق یا دفاع الیهای و یا دفاع الیه به الیه ابتدا برای امنیت اطالعات و شهههبکه مجازی به کار گرفته شهد، اما امروزه دفاع در عمق یک راهبرد دفاعی بصورت عام تلقی میشود. راهبرد دفهاع در عمق همانگونه که از نام آن نیز برمیآید، یک پدیده راهبردی اسهههت و دارای اجزایی اسهههت که برهمکنش این اجزا این راهبرد را شهههکل میدهد. این اجزا عبارتند از؛ افراد، فنهاوری و عملیات غفلت از هر یک از این اجزا سهههبب میشهههود که طراحی و اجرای راهبرد با نهاکهارآمدی مواجه شهههود )هادوی، 1931 :197 .)دفاع در عمق یک مدل حفاظتی و الیهای قدرتمند برای اجزای مهم سامانههای اطالعاتی است، یکی از الگوهای دفاعی در آن، دفاع الیهای یا چند الیه اسههت. هدف از دفاع الیهای به کارگیری از چندین سههازوکار مراقبت، شههناسههایی و حفاظت اسهت تا یک مهاجم مجبور به عبور از موانع مختلف بازرسی جهت دستیابی به اطالعات، حیهاتی گردد )پوروهاب، 1939 :27 .)دفاع در عمق یک راهبرد عملگرایانه برای دسهههتیابی به ایمنی اطالعات در محیط شههبکه محور امروزی اسههت. این راهبرد الگویی اسههت که شههدیداا بر کاربرد هوشمندانه فنون و فناوریهایی قابل دسترس امروزی تکیه دارد. این راهبرد میان توجه بهه ظرفیهت حفهاظهت از اطالعهات با توجه به هزینه، عملکرد و مالحظات عملیاتی توازن برقرار میکند )هادوی، 1931 :195.) ب. الگو وارههای )پارادیمهای( حاکم بر جنگهای آتی جنگهای امروزی و آتی در سطوح عملیاتی، راهکنشی و راهبردی بر مبنای الگوارههای جنگهای راهبردی، اطالعاتی، سایبری، نامتقارن، بدون سرنشین، دانشی، شبکهمحور، موازی و سایبری میباشد. با توجه به گستردگی مختلف تهدیدها در حوزههای مختلف از جمله اطالعاتی، سایبری، الکترونیکی و شبکه محور )سایبرالکترونیک(، دفاع عامل به همراه پدافند غیرعامل امری بسیار الزم و ضروری و مکمل یکدیگر میباشد. مناسبتترین و بهترین شیوه مقابله در برابر این نوع تهدیدها، پدافند غیرعامل میباشد. بنابراین پدافند غیرعامل الکترونیک راداری الگوارهی بسیار راهبردهای پدافند غیرعامل الکترونیک راداری در برابر تهدیدات آتی ... 11 مناسبی جهت کاهش آسیبپذیری، ارتقاء پایداری و مصونسازی سامانههای راداری در برابر تهدیدهای مختلف میباشد )اندیشگاه شریف،1981 :81.) نمودار )2 )الگوارهی پدافند غیرعامل الکترونیک راداری )منبع: نظر خبرگان( ج. مفهومشناسی جدول )4 )تعاریف مفاهیم عنوان تعریف مفاهیم پدافند غیرعامل مجموعه اقدامات غیرمسلحانهای که موجب، افزایش بازدارندگی، کاهش آسیبپذیری، تداوم فعالیتهای ضروری، ارتقاء پایداری ملی و تسهیل مدیریت بحران در مقابل تهدیدات و اقدامات نظامی دشمن میگردد )جاللی،1931 :199.) اطالعات سیگنالی جمعآوری اطالعات از انتشارات الکترومغناطیسی دشمن، رقیب و دوستان در زمان صلح، بحران و جنگ از طریق جستجو، رهگیری، شناسایی، پیادهسازی و موقعیتیابی منبع انتشار انرژی و امواج الکترومغناطیسی که از بخشهای اطالعات الکترونیکی )الینت(، اطالعات ارتباطی )کامنت( تشکیل شدهاست )واحدی و همکار، 1934 :52.) اطالعات الکترونیکی سیگنالهای غیرارتباطی )راداری( دشمن را به منظور تعیین جزئیات سامانههای الکترومغناطیسی دشمن دریافت میکند تا بتواند اقدامات ضدالکترومغناطیسی را برای آنها تدارک ببیند )آدامی، 1985 :5.) الگو واره ی پدافند غیرعامل الکترونیک راداری الگو واره ی جنگ اطالعات راهبردی الگو واره ی جنگ اطالعاتی الگو واره ی جنگ سایبری الگو واره ی جنگ نامتقارن الگو واره ی جنگ بدون سرنشین الگو واره ی جنگ دانشی الگو واره ی جنگ شبکه ای الگو واره ی جنگ موازی 12 آیندهپژوهی دفاعی، سال دوم، شماره 5 ،تابستان 1931 پدافند غیرعامل راداری اتخاذ روشهای مناسب، مؤثر و قابل اجرا به منظور افزایش امنیت، ایمنی و پایداری سامانههای ارتباطی، غیرارتباطی )راداری( و سایبری )رایانهای( در مقابل حمالت ارتباطی، الکترونیکی و سایبری، عملیات شناسایی و جمعآوری اطالعات الکترونیکی دشمن، حذف یا به حداقل رساندن خسارات وارده به تواناییهای نیروی انسانی، تجهیزات و سامانههای الکترونیکی در مقابل اقدامات جمعآوری حساسههای طیفی، تهاجمات گسترده تجهیزات تخریب الکترومغناطیسی و سایر سامانههای مرتبط دشمن با اجرای اصول پدافند غیرعامل میباشد )حسنیاژدری، 1932 :21.) د. پدافند غیرعامل در اسناد باالدستی می مقام معظم رهبری )مدظلهالعالی( فرمایند: »پدافند غیرعامل مثل مصونیتسازی برای بدن انسان است، از درون ما را مصون میکند. این معنایش این است که ولو دشمن تهاجمی بکند و زحمتی هم بکشد و ضرب و زوری هم بزند، اثری نخواهد کرد این پدافند غیرعامل نتیجهاش این است... ببینید چقدر مهم است که ما این حالت را برای کل پیکره کشور و جامعه در دستگاههای مختلف بوجود بیاوریم... کاری کنیم که مصونیت در خودمان بوجود بیاوریم، این با پدافند غیرعامل تحقق پیدا میکند. بنابراین این مسئله، مسئله بسیار مهمی است که بایستی راه بیفتد... بنابراین، پدافند غیرعامل یک اصل خواهد بود برای همیشه، نه برای یک مقطع خاص« )ir.khamenei.www ، 7/8/31 .)پدافند غیرعامل بطور مستقیم و غیرمستقیم در اسناد باالدستی )منابع دینی، فرمایشات ، قانون اساسی، سند )مدظلهالعالی( و فرماندهی معظم کل قوا )رحمهاهلل علیه( و سخنان حضرت امام خمینی چشمانداز، سیاستهای کلی نظام، برنامه چهارم، پنجم، ششم توسعه و سند راهبردی پدافند غیرعامل الکترونیک با نگاه دفاع همهجانبه از زیرساختهای حیاتی، حساس و مهم )سامانههای راداری( در کلیه برنامهها و فعالیتها با رعایت اصول و الزامات پدافند غیرعامل )پدافند غیرعامل راداری( موجب افزایش بازدارندگی،کاهش آسیبپذیری، تداوم فعالیتهای ضروری، ارتقاء پایداری ملی و تسهیل مدیریت بحران و مصونسازی در مقابل تهدیدات حساسههای اطالعات سیگنالی و اقدامات نظامی دشمن میشود. ارتقاء مؤلفههای اصلی پدافند غیرعامل نیاز به بومیسازی، هوشمندسازی، مصونسازی فناوریهای نوین سامانههای دفاعی به ویژه سامانههای الکترونیکی )راداری(، هوافضایی، دریایی و پدافند هوایی میباشد )15/1/1931،ir.khamenei.www.) فرهنگسازی و ارتقاء سطح آموزش، تحقیقات و فناوریهای پدافندغیرعامل نیاز به گسترش همکاریها با مراکز علمی دانشگاهی نظامی و غیرنظامی آجا میباشد )جاللی و همکار، 1983 : 14 .)برنامهریزی و هدایت پدافند غیرعامل راداری با هدف مصونسازی، تضمین تداوم و راهبری ماموریتهای؛ رصد، پایش، تشخیص، واپایش و هشداردهی تهدیدات حوزه الکترونیک، راهبردهای پدافند غیرعامل الکترونیک راداری در برابر تهدیدات آتی ... 19 مصونسازی و کاهش آسیبپذیریهای زیرساختهای الکترونیک آجا در برابر تهدیدات، گفتمان و فرهنگسازی، تربیت نیروی انسانی مبتکر، متخصص و متعهد، طرحریزی، آموزش، تجهیز، تمرین، رزمایش و ارزیابی برای ارتقاء آمادگی، طبقهبندی و سطحبندی زیرساختها بر اساس اهمیت و ماهیت، ساماندهی، راهبری و حمایت از تحقیق، توسعه و مدیریت دانش کارآمد، در پدافند غیرعامل راداری و ممانعت از دسترسی و بهرهبرداری دشمن از طیف الکترومغناطیس نیروهای مسلح میباشد )سازمان پدافند غیرعامل الکترونیک کشور، 1935 :5.) ه. توانمندیهای حساسههای اطالعات الکترونیکی آمریکا 1 .رهگیری، تجزیه و تحلیل و شناسایی پارامترهای راداری توسط حساسههای اطالعات الکترونیکی آمریکا با استفاده از 1124 پایگاه زمینی، دریایی، هوایی در سطح جهان و 15 پایگاه در همسایگی ایران و فضای سایبری با هدف تسلط کامل بر طیف الکترومغناطیسی )شکوری و همکار،1931 :71 )و توانایی تعیین نوع، تعداد، تنوع، موقعیت، تحرک، جابجایی، اهداف، قابلیتها، تواناییها، نقاط قوت، نقاط ضعف، پیشبینی حمله قریبالوقوع، الگوی فعالیت هر فرستنده، تکنیک و تاکتیکهای بکار گرفتهشده و تعیین آرایش نظامی الکترونیکی سامانههای راداری توسط حساسههای اطالعات الکترونیکی )ایزدی،1939 :29.) 2 .استفاده از حساسههای پرفِت 1 اطالعات سیگنالی زمین پایه در حوزه راهکنشی، عملیاتی و راهبردی در کشورهای همسایه ایران و استفاده از حساسههای اطالعات سیگنالی هواپایه راهکنشی، عملیاتی و راهبردی هواپیماهای جیاستارز، یوتو، CS/GR ،195–RC و 195V–RC ، ورهیت، گلوبالهاوک پهپاد، RC-12D و RU–21H ،TR -1 و U-2 ،SR -71 ،EC-194 2 ، ، بالونهای PSS2 جمعآوری اطالعات سیگنالی، حساسههای اطالعات الکترونیکی فضاپایه 9 شدو )244 ماهواره اطالعات سیگنالی توسط سازمان امنیت ملی(. )اسفندیاری و همکاران، 1987 :129-115.) 9 .پشتیبانی اطالعاتی شانزده سازمان از جمله )سازمان امنیّت ملی، آژانس اطالعات دفاعی، آژانس اطالعات فضایی، اداره شناسایی ملی، مراکز ذخیره اطالعات مشترک، فرماندهی امنیت و اطالعات، آژانس امنیت ملی( تولیدکننده اطالعات الکترنیکی از فرماندهان نظامی آمریکا و تهیه و تأمین اطالعات الکترونیکی در حوزههای راهکنشی، عملیاتی و راهبردی. 1 .همگرایی و یکپارچهسازی اطالعات سیگنالی با جنگ سایبری و جنگ الکترونیک )سایبر 1 . PRPHET 2 . VERHEAT 3 . SHADW 11 آیندهپژوهی دفاعی، سال دوم، شماره 5 ،تابستان 1931 الکترونیک( )عرفانی و همکاران، 1932 :85-219.) و. اقدامات پدافند غیرعامل الکترونیک راداری بر اساس مطالعه ادبیات تحقیق و نتایج حاصله از مصاحبه و پرسشنامه توزیعشده بین خبرگان جامعه آماری اقدامات پدافند غیرعامل الکترونیک راداری در برابر حساسههای اطالعات الکترونیکی )الینت(؛ کنترل تشعشعات راداری )مدیریت هوشمند طیف فرکانس(، بدلسازی، شبیهسازی، چندمنظورهسازی و فریب الکترونیکی راداری، پنهانکاری با استفاده از استتار و اختفاء راداری )استتار راداری(، بکارگیری فناوری احتمال رهگیری کم و احتمال آشکارسازی کم راداری )بکارگیری رادارهای غیرفعال، رادارهای دوپایه و چندپایه، آنتنهایی با لوبهای جانبی خیلی کم، رادار با سیگنالهایی با پهنای باند خیلی زیاد، توان کم با عرض پالس زیاد، ارسال سیگنال فرستنده به صورت چیرپ، فرکانس تکرار پالس در حالت منظم و تصادفی در رادارها، فشردگی پالس، جابهجایی سریع فرکانس، لوب جانبی پایین و استفاده از آنتن چند پرتوی(، آمایش سامانههای راداری و تحرک و جابجایی سریع سامانههای راداری میباشد. نمودار )3 )پدافند غیرعامل راداری با توجه به تهدیدات )سپهری:1931 ،213) و. کاربردهای سامانههای راداری رادارهای تهدید غیرمستقیم همانند؛ رادارهای هشداردهنده اولیه، ارتفاعیاب )رادارهای چند بیمه، اطالعات سیگنالیهای حساسه تهدیدهای رادارهای آرایه فازی(، هدفیاب، کنترل رهگیری زمینی، پرکننده شکاف، جستجوگر، هشدار اولیه اطالعات ارتباطی( - اطالعات الکترونیکی ) تهدیدهای نظامی تهدیدهای سایبرالکترونیک تداوم فعالیتهای ضروری و افزایش بازدارندگی تسهیل مدیریت بحران حفاظت از زیر ساختهای راداری در برابر تهدیدات حساسههای اطالعات پذبری کاهش آسیب مصونسازی راداری ارتقاء پایداری ملی پدافنهد غیر عامهل الکترونیک راداری راهبردهای پدافند غیرعامل الکترونیک راداری در برابر تهدیدات آتی ... 15 هوایی )دهقانپور،1987 :3-11 ،)رادارهای تهدید مستقیم همانند؛ رادارهای کنترل آتش، چند منظوره، آرایهای چند منظوره، ردیاب هدف، ردیاب حین اسکن، رهگیری هوایی، حفاظت از پشتسر هواپیما، نبرد زمینی، کنترل آتش، هدایت موشک، آشکارساز هدف )ستاریخواه و همکاران:1987 :51-119 ،)رادارهای غیرتهدیدی همانند؛ رادارهای مراقبت فرودگاهی، مراقبت خطوط هوایی، کشف سطح فرودگاهی، تقرب دقیق، مراقبت ثانویه، داپلر هواشناسی، کنترل تقرب زمینی، هواشناسی، اجتناب از طوفان هوایی، کنترل ترافیک هوایی، مراقبت هوایی، داپلر ناوبری، ناوبری، اجتناب از عوارض زمینی )سپهری:1939 :25-77 ) و رادارهای با اهداف خاص همانند؛ رادارهای هوانوردی، ترسیم هوایی، کنترل آتش توپخانه، تعقیب زمینی، پهلونگر، تعیین موقعیت خمپارهانداز و توپخانه، هوایی، احتمال کم رهگیری، رادار فیوز مخصوص انفجار پرتابه از راه دور، مراقبت ساحلی، موج پیوسته با امواج منقطع شده، ترسیم نقشه زمینی، روزنهی دید ترکیبی، ارتفاعسنج، شناسایی دوست از دشمن میباشن. )صادقنژاد،1931 :919-725.) روششناسی پژوهش این پژوهش از نظر هدف کاربردی، توسعهای و روش تحقیق آمیخته از نوع موردی-زمینهای میباشد. روش گردآوری اطالعات بصورت کتابخانهای و ابزار آن بررسی اسناد و مدارک، آرشیو، کتاب، استفاده از اطالعات موجود در وبگاه اینترنت، مصاحبه و با استفاده از پرسشنامه جهت اخذ نظر خبرگان استفاده شده است. جهت تجزیه و تحلیل و ارایه راهبردها از روش تدوین راهبرد دیوید استفاده شده و با استفاده از روش خبرگی عوامل محیطی )قوت، ضعف، تهدیدها و فرصتها( احصاء و با استفاده از ماتریس SWOT جهت تدوین راهبرد و استفاده از نرمافزار TOPSIS در تعیین اولویت راهبردها استفاده شده است. قلمرو زمانی پژوهش از 5 سال قبل تاکنون خواهد بود و پیشنهاداتی برای افق 14 سال آتی در افق چشمانداز ارتش 1141تا پایداری عوامل محیطی دارد. قلمرو مکانی آجا میباشد. جامعه آماری 71 نفر تمام شمار، که دارای حداقل 15سال سابقه اجرایی و دارای مدرک تحصیلی 18 درصد دکتری و 92 درصد کارشناسی ارشد میباشد. روایی پرسشنامه به تایید خبرگان و اساتید دانشگاهی رسیده و پایایی آن با استفاده از آزمون آلفای کُرُنباخ 88/4 بوده که نشانگر پایایی پرسشنامه میباشد. در ادامه در نمودار )1 ) مدل مفهومی پژوهش ارائه شده است. 11 آیندهپژوهی دفاعی، سال دوم، شماره 5 ،تابستان 1931 نمودار )1 )مدل مفهومی پژوهش )منبع: محققساخته( تجزیه و تحلیل یافتهها الف- شناسایی و استخراج عوامل محیطی داخلی و خارجی به منظور شناسایی عوامل محیطی ابتدا مطالعات اکتشافی و بررسی اسناد، مدارک و اسناد باالدستی صورت گرفته و پس از احصاء عوامل اولیه در جلسات تخصصی و نشستهای خبرگی و طوفان مغزی عوامل داخلی از خارجی به تأیید جامعه خبره رسید. پس از آن این عوامل در دو بخش داخلی و خارجی در قالب پرسشنامه جهت کسب نظر جامعه آماری ارائه و با توجه به حجم جامعه آماری و پارامترهای توصیفی، عوامل چهارگانه محیط داخل و خارج و وضع موجود این عوامل مشخص و پس از جمعآوری پاسخها، نتایج و جمعبندی آنها به شرح ذیل میباشد: 4 -ماتریس ارزیابی عوامل خارجی )EFE ) نتایج حاصل از پرسشنامه توزیع شده در بین جامعه آماری عبارتند از: جدول (2 (محاسبه فرصتهای پدافند غیرعامل راداری نمره موزون وزن موجود)اهمیت( نقاط فرصت ضریب اهمیت میانگین وزن 4/1191 2/878 4/4133 82/1832 1 -استفاده از توان علمی دانشگاههای نظامی و غیرنظامی کشور در طراحی، ساخت، بکارگیری و مهندسی معکوس سامانههای راداری مجهز به فناوریهای پدافند غیرعامل راداری و حفاظت الکترونیکی بومی. SWOT بررسی عوامل محیط بیرونی حساسههای اطالعات الکترونیکی آمریکا تعیین نقاط فرصتها و تهدیدات حساسههای اطالعات الکترونیکی آمریکا بررسی عوامل محیط داخلی سامانههای راداری آجا تعیین نقاط قوتها و ضعفهای سامانههای راداری آجا الکترونیک د غیرعامل ــ پدافن راهبـردهای ر مقـابله با تهدیدات د راداری آجا آمریکا اطالعات الکترونیکی های حسـاسه راهبردهای پدافند غیرعامل الکترونیک راداری در برابر تهدیدات آتی ... 17 4/1738 9/192 4/4521 81/9978 2 -بکارگیری رادارهای غیرعامل، دوپایه و چندپایه با هدف کاهش و عدم رهگیری توسط حساسههای اطالعات الکترونیکی آمریکا. 4/1811 9/527 4/4522 85/8313 9 -بکارگیری سامانه فرماندهی و کنترل هوشمند بومی با هدف هماهنگی و یکپارچگی فعالیتهای سامانههای راداری . 4/1175 9/978 4/4131 81/7182 1 -بکارگیری مؤثر شبکههای ارتباطی فیبرنوری، رمزهای پیشرفته و هوشمند بومی در سامانههای ارتباطی و سایبری مورد استفاده در سامانههای راداری. 4/1518 9/195 4/4131 81/4171 5 -تشخیص، رفتارشناسی و آمایش سرزمینی )هوایی، زمینی، دریایی و فضایی و سایبری( حساسههای اطالعات الکترونیکی آمریکا در منطقه. 4/1572 9/148 4/4541 89/9313 1 -بکارگیری انواع سامانههای کاذب و فریب راداری با هدف انحراف و گمراهسازی حساسههای اطالعات الکترونیکی آمریکا. 4/1528 9/435 4/4131 81/1794 7 -تحرک، جابجایی بسیار سریع، ایجاد فاصله بین فرستنده و گیرنده سامانههای راداری. 4/1117 2/311 4/4138 82/4145 .راداری سامانههای در فنی سازههای از استفاده- 8 4/1591 9/411 4/4548 89/5514 3 -بکارگیری فناوری احتمال رهگیری، کشف کم 1 بکارگیری و مدیریت توان بومی در سامانههای راداری. 14 -بکارگیری فناوری مدیریت توان و کنترل انتشارات امواج راداری. 7192/81 4131/4 815/2 1121/4 1/5817 91/978 4/5497 823/1459 جمع جدول )3 )محاسبه تهدیدهای پدافند غیرعامل راداری نمره موزون وزن موجود )اهمیت( نقاط تهدید ضریب اهمیت میانگین وزن 4/1813 9/171 4/4549 82/8978 1 -دستیابی سریع به آرایش نظامی الکترونیکی و آمایش سرزمینی سامانههای راداری توسط حساسههای اطالعات سیگنالی آمریکا. 4/2482 1/211 4/4131 81/1183 2 -استفاده از پایگاه هوایی، زمینی، دریایی و فضای آشکار و پنهان جمعآوری اطالعات الکترونیکی آمریکا در همسایگی ایران. 4/2123 1/219 4/4542 82/5444 9 -توانایی استفاده از سکوهای فضاپایه جمعآوری اطالعات الکترونیکی )ماهوارههایچالت، ورتکس، ماگنوم و....( در رهگیری و شناسایی سامانههای راداری. 1 . LOW PROBABILITY OF INTERCEPT/ LOW PROBABILITY O F DETECTION (LPI/ LPD) 18 آیندهپژوهی دفاعی، سال دوم، شماره 5 ،تابستان 1931 4/2111 1/911 4/4138 82/1211 1 -توانایی بهرهبرداری از سکوهای جمعآوری اطالعات الکترونیکی و شناسائی هوایی (195-RC )و پهپادهای پریدیتور، گلوبالهاک، دارک استار و... . 4/2112 1/281 4/4139 81/2898 5 -توانایی استفاده از سکوهای دریاپایه سطحی و زیرسطحی جمعآوری اطالعات الکترونیکی جهت رهگیری سامانههای راداری در منطقه خلیج فارس و دریایی عمان. 4/2219 1/932 4/4541 89/4145 1 -استفاده از فرماندهی اطالعات و امنیت در کنار سایر سازمانهای اطالعاتی آمریکا. 4/2478 1/211 4/4139 81/4195 7 -توانایی رهگیری، تجزیه و تحلیل، شناسایی، موقعیتیابی کلیه سامانههای راداری توسط حساسههای هوشمند جمعآوری اطالعات الکترونیکی از هوا، زمین، دریا، فضا و فضای سایبر. 4/2241 1/915 4/4545 89/1757 8 -همگرایی جنگ سایبری، جنگ الکترونیک و اطالعات سیگنالی )سایبرالکترونیک( آمریکا با هدف تسلط بر طیف الکترومغناطیس. 4/2157 1/921 4/4133 82/2151 3 -توانمندیهای عملیات اطالعات سیگنالی آمریکا در رهگیری، شناسایی و موقعیتیابی بسیار سریع سامانههای راداری. 4/1831 1/411 4/4223 77/5171 14 -تحریمهای تجهیزاتی، قطعات الکترونیکی و فناوریهای خاص سامانههای راداری توسط آمریکا 2/4811 12/411 4/1319 817/1831 جمع 9/1181 79/113 1 1111/5311 تهدیدها و فرصتها کل جمع چون عدد تهدیدات بیش از عدد فرصتهاست، بنابراین سامانههای راداری در برابر تهدیدات حساسههای اطالعات الکترونیکی)الینت( در محیط خارجی با تهدیدات فناورانه در رهگیری، شناسایی و موقعیت یابی روبرو است. 2 -ماتریس ارزیابی عوامل داخلی )IFE) نتایج حاصل از پرسشنامه توزیع شده در بین جامعه آماری عبارتند از: جدول )1 )محاسبه قوتهای پدافند غیرعامل راداری نقاط قوت وزن موجود)اهمیت( نمره میانگین وزن موزون ضریب اهمیت 1 .بکارگیری الگوهای پدافند غیرعامل از منظر قرآن کریم، آموزههای )مدظله العالی( و مقام معظم رهبری )ره( دینی، فرمایشات حضرت امام 4/1194 9/192 4/4175 78/8511 راهبردهای پدافند غیرعامل الکترونیک راداری در برابر تهدیدات آتی ... 13 2 .وجود اسناد باالدستی )اصلهای 9 ،3 و 171 قانون اساسی و برنامههای چهارم، پنجم و ششم توسعه کشور و سیاستهای ابالغی پدافندغیرعامل ( و سند پدافند الکترونیک کشور. )مدظله العالی( توسط مقام معظم رهبری 4/1719 9/531 4/4185 84/5145 9 .آموزشهای آکادمیک به کارکنان سامانههای راداری کشور با استفاده از توان علمی دانشگاههای نظامی و غیرنظامی نسبت به تهدیدات حساسههای اطالعات الکترونیکی آمریکا. 4/1183 9/911 4/4542 89/1921 1 .طراحی، ساخت، بکارگیری و مهندسی معکوس سامانههای راداری مجهز به فناوریهای پدافند غیرعامل راداری و حفاظت الکترونیکی بومی با استفاده از توان علمی آجا، دانشگاههای نظامی و غیرنظامی و صنایع داخلی )وزارت دفاع و شرکتهایدانشبنیان(. 4/1125 9/921 4/4183 81/9219 5 .طرحریزی، اجرا و آمایش سرزمینی مناسب سامانههای راداری در سطوح عملیاتی، تاکتیکی و راهبردی با رعایت اقدامات و الزامات پدافند غیرعامل راداری بومی. 4/1518 9/112 4/4131 82/9219 4/1791 9/181 4/4138 82/8511 .راداری سامانههای در بومی کنترل و فرماندهی بکارگیری. 1 4/1128 9/289 4/4131 82/1921 .راداری یکپارچه شبکهی در حداکثری خودکفایی و استقالل. 7 8 .بکارگیری اقدامات پدافند غیرعامل راداری از جمله استتار، اختفاء، فریب. 4/1152 9/951 4/4139 82/514 3 .بکارگیری سامانههای راداری متحرک تاکتیکی با قدرت تحرک و جابه جای باال. 4/1582 9/223 4/4134 81/5511 14 .بکارگیری فناوریهای حفاظت الکترونیکی راداری )مدیریت توان و کنترل تشعشعات، کنترل زمان حساسیت، پایداری زمان در عرض پالس، جابهجایی سریع فرکانس، پالس متراکم، کنترل تشعشعات، رادارهای 1 غیرعامل و ...( 4/1535 9/219 4/4132 81/8313 1/1118 99/118 4/1311 817/2517 جمع جدول )5 )محاسبه ضعفهای پدافند غیرعامل راداری نقاط ضعف وزن موجود )اهمیت( نمره میانگین وزن ضریب موزون اهمیت 1 .به روز نبودن سامانهها، آموزش و فناوریهای پدافند غیرعامل راداری و حفاظت الکترونیکی سامانههای راداری. 4/2111 1/1481 4/4522 81/1831 4/2411 1/1181 4/4137 82/5811 .راداری الکترونیک غیرعامل پدافند راهبردهای نبودن مدون. 2 1 . PASSIVE 24 آیندهپژوهی دفاعی، سال دوم، شماره 5 ،تابستان 1931 9 .کفایت نداشتن الزامات پدافند غیرعاملالکترونیک راداری در طراحی، خرید و بکارگیری. 4/2473 1/4514 4/4519 85/1831 1 .کفایت نداشتن فناوریهای مدیریت توان بومی در طیف الکترومغناطیسی به منظور کنترل انتشارات راداری. 4/1385 9/3811 4/4138 82/7897 5 .کفایت نداشتن سامانههای راداری هواپایه با برد بلند پروازی و قدرت تحرک و جابجایی بسیار باال. 4/2474 1/1481 4/4541 89/3921 1 .کفایت نداشتن استفاده از رادارهای دو پایه، چندپایه و رادارهای غیرعامل. 4/2129 1/2237 4/4542 89/9219 7 .کفایت نداشتن بکارگیری فناوری احتمال رهگیری و شناسایی کم راداری. 4/2134 1/2237 4/4518 81/1121 8 .کفایت نداشتن فناوریهای پدافند غیرعامل الکترونیک و حفاظت الکترونیک راداری. 4/2184 1/2897 4/4543 81/7517 3 .کفایت نداشتن دانش و فناوریهای نوین و پیشرفته پدافند غیرعاملراداری. 4/2111 1/1831 4/4512 81/8519 14 .قدیمی بودن وضعیت آمایش سرزمینی سامانههای راداری و افشای موقعیت آنها. 4/2111 1/2112 4/4543 81/7237 2/1122 11/5591 4/5481 811/333 جمع 9/7574 75/4211 1 1112/25 ضعفها و قوتها کل جمع چون عدد ضعفها بیش از مقدار عدد قوتها میباشد، بنابراین به این معنی است که پدافند غیرعامل راداری در محیط داخلی با ضعفهای فناورانهای در طراحی ساخت و بکارگیری روبرو میباشد. ب- ماتریس ارزیابی موقعیت و اقدام راهبردی4 جهت تعیین موقعیت راهبردی و تحلیل شکاف از ماتریس EFE & IFE بدین صورت استفاده شده است: A = قوتها موزون نمره - ضعفها موزون نمره = 1.64482-2.1122=-0.46738 B = فرصتها موزون نمره - تهدیدات موزون نمره=1.5817-2.0864=-0.5047 ° C = Arctg A/B =42.8 1 . Strategic Position And Action Evaluation Matrix (SPACE) راهبردهای پدافند غیرعامل الکترونیک راداری در برابر تهدیدات آتی ... 21 °15 =زاویه نقطه مطلوب )ایدهآل( با محور X ها = D مقدار زاویه چرخش راهبردی از وضع موجود به سمت وضع مطلوب =CD ° 12° ،34° ،15° =177.8 نمودار)5 )تعیین موقعیت راهبردی 8.177 درجه میباشد. وضع ° مقدار زاویه چرخش از وضع موجود به وضع مطلوب برابر با موجود پدافند غیرعامل راداری در ناحیه تدافعی یا انفعالی خفیف قرار داشته و تا حدودی تهدید محور است و در وضعیت ناپایداری قرار داشته و در مواجهه با تهدیدها آسیبپذیر میباشد و از نظر منابع و امکانات تخصصی با مشکل مواجه است و تاکید بر دستیابی به سامانههای نوین و هوشمند پدافند غیرعامل الکترونیک راداری با رویکرد راهکارهای ناهمتراز و میانبر و خالقانه مدنظر میباشد. بنابراین برای رسیدن به وضع مطلوب باید به رویکرد مقتدرانه آموزش، تحقیق، توسعه و تولید پدافند غیرعامل الکترونیک هوشمند و بومی در سامانههای راداری با فناوریهای نوین به رویکرد تهاجمی یا فعال رسیده، به فرصتها توجه بیشتری از قوتها و به نقاط ضعف و قوت داخلی توجه بیشتری شود. در نتیجه پدافند غیرعامل راداری به وضعیت پایدار و مطلوبی خواهد رسید. ازاینرو ضروری است برای رسیدن به نقطه مطلوب، امکانات، تقسیمبندی و تخصیص منابع مطابق جدول ذیل صورت پذیرد: 22 آیندهپژوهی دفاعی، سال دوم، شماره 5 ،تابستان 1931 جدول )6 )تقسیمبندی و تخصیص منابع عوامل/ درصد منابع تخصیصیافته مقادیر 1/115 قههوت 2/11 ضعف 1/58 فههرصت 2/43 تهههدید مجموع قوت و ضعف 755/9 مجموع فرصت و تهدید 17/9 زاویه بین دو پارهخط 8/177 درصد منابع موردنیاز قوت و ضعف 57/54 درصد منابع موردنیاز فرصت و تهدید 19/13 درصد منابع موردنیاز جهت ارتقای قوت 15/22 درصد منابع موردنیاز جهت رفع ضعف 12/28 درصد منابع موردنیاز جهت بهکارگیری فرصت 28/21 درصد منابع موردنیاز جهت دفع تهدید 15/28 نتیجهگیری و پیشنهادها در پاسخ به سوال اصلی تحقیق، راهبرهای ذیل با استفاده از نظر 15 نفر خبره و نرمافزار TOPSIS به شرح ذیل رتبهبندی گردیده است: جدول )7 )اولویتبندی و مطلوبیت راهبردهای آتی پدافند غیرعامل الکترونیک راداری راهبردها مطلوبیت راهبردها راهبردها اولویت بومیسازی اقدامات و الزامات پدافند غیرعامل راداری با هدف مصونسازی از طریق طراحی، ساخت و بکارگیری سامانههای راداری بومی. 4/123 9 راهبرد 1 مدیریت هوشمند طیف فرکانس راداری با هدف کنترل تشعشعات از طریق بکارگیری رادارهای آرایه فازی. 4/578 12 راهبرد 2 متحرکسازی سامانههای راداری با هدف قدرت تحرک و جابجایی بسیار باال از طریق بکارگیری رادارهای راهکنشی و راهبردی هوایی، زمینی و دریایی. 4/511 7 راهبرد 9 راهبردهای پدافند غیرعامل الکترونیک راداری در برابر تهدیدات آتی ... 29 استتار، اختفاء و پنهانکاری سیگنالهای راداری با هدف دشواری و کاهش رهگیری و شناسایی توسط حساسههای اطالعات الکترونیکی از طریق بکارگیری طریف بکارگیری فناوریهای احتمال رهگیری وآشکارسازی کم راداری. 4/558 2 راهبرد 1 غیرعامل نمودن فناوریهای راداری با هدف کاهش اثر ردیابی توسط حساسههای اطالعات الکترونیکی با استفاده از بکارگیری رادارهای دوپایه، چندپایه. 4/559 3 راهبرد 5 فریب الکترونیکی حساسههای اطالعات الکترونیکی با هدف بدلسازی، شبیهسازی و چندمنظورهسازی سامانههای راداری با استفاده از استتار، اختفاء و آمایش الکترونیکی سامانههای راداری. 4/523 1 راهبرد 1 همگرایی و همافزایی کلیه سامانههای فرماندهی و کنترل کشور با هدف کنترل تهدیدات از طریف مدیریت یکپارچه در شرایط صلح، بحران و جنگ. 4/527 8 راهبرد 7 آموزش تخصصی پدافندغیرعامل راداری با هدف ارتقاء سطح آمادگی رزمی و قدرت پاسخگویی به تهدیدات حساسههای اطالعات الکترونیکی دشمن از طریق اجرای رزمایشات تخصصی. 4/511 5 راهبرد 8 با توجه به عوامل احصاء شده و راهبردهای تدوینشده در این پژوهش، پیشنهادات اجرایی پدافند غیرعامل الکترونیک راداری ذیل جهت اقدامات آتی ارائه میگردد:  اصالح ساختار سازمانی پدافند غیرعامل الکترونیک سامانههای راداری.  آموزش و نهادینهسازی اصول و الزامات پدافند غیرعامل الکترونیک راداری از طریق دانشگاهها و سایر مراکز آموزشی.  ارتقاء جایگاه پدافند غیرعامل الکترونیک راداری در کنار پدافند عامل.  همافزایی و کاهش هزینهها در طرحهای ایمنسازی حوزههای پدافند غیرعامل.  اجرای طرح آمایش نوین جهت توسعه طرحهای آینده سامانههای راداری.  بکارگیری سامانههای راداری غیرعامل در طرحهای آمایش نوین سامانههای راداری.  استفاده از فناوریهای احتمال رهگیری و شناسایی کم در سامانههای راداری.  بکارگیری فناوریهای استتار، اختفاء و فریب الکترونیکی در سامانههای راداری.  مصونسازی سامانههای راداری با بکارگیری اصول، اقدامات و الزامات پدافند غیرعامل الکترونیک راداری.  بکارگیری فرماندهی و کنترل هوشمند بومی در سامانههای راداری. 21 آیندهپژوهی دفاعی، سال دوم، شماره 5 ،تابستان 1931 منابع  آدامی، دیدوید. )1985 .)جنگ الکترونیک. ترجمه؛ نایبی، محمد مهدی. و حرمتی، علی. تهران: اتشارات دانشگاه صنعتی شریف.  ایزدی، پیروز. )1939 .)اطالعات نظامی. تهران: دانشکده فرمانده و ستاد سپاه پاسداران انقالب اسالمی.  بوالحسنی، خسرو. دری نوگورانی، حسین. بختیاری، ایرج. و سپهری، محمد. )1935 .)مجموعه مقاالت اقتصاد مقاومتی، جلد سوم. تهران. انتشارات دانشگاه عالی دفاع ملی.  جاللی فراهانی، غالمرضا. )1931 .)مقدمهای بر مبانی نظری پدافند غیرعامل با رویکرد تهدیدات جدید. تهران: انتشارات دانشگاه امام حسین)علیهالسالم(.  جاللی فراهانی، غالمرضا. هاشمی فشارکی، سیدجواد. )1983 .)پدافند غیرعامل در آیینه قوانین و مقررات. تهران: سازمان پدافند غیر عامل.  جاللی، عالمرضا. )1931 .)چهار گفتار در باب پدافند غیرعامل. تهران: نشر محدث.  حسنیاژدری، سید مجید. )1932 .)پدافند غیرعامل ارتباطی و الکترونیکی. نوشهر: انتشارات دانشگاه )رحمهاهللعلیه( علوم دریایی امام خمینی .  دهقانپور، مهدی. )1989 .)بررسی انواع رادارها و کاربردهای آن )پایاننامه(. تهران: دانشگاه هوایی شهید ستاری.  رزمخواه، محمدرضا. اسفندیاری، مسعود. و سپهری، محمد. )1987 .)بررسی تطبیقی و پایش تهدیدات فناوریهای جنگ الکترونیک هوایی و ترازیابی توان فناوریهای جنگ الکترونیک هوایی دو کشور ایران و آمریکا و ارایهی الگوی تحلیلی مناسب و استخراج فناوریها و تجهیزات جنگ الکترونیک هوایی ایران و مستندسازی آنها، تهران: موسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی.  سازمان پدافند غیرعامل کشور. )1935 .)سند راهبردی پدافند غیرعامل الکترونیک کشور. تهران.  سپهری، محمد .)1931 .)راهبهردههای پدافنهد غیرعامهل سامانهههای ارتباطی و راداری آجا در مقابلهه با تههدیهدات ناهمتهراز، از ناحیهی حسهاسههههای اطالعههات سیگنهالی دشمهن، رساله دکتری دانشگاه عالی دفاع ملی.  سپهری، محمد. و پورابراهیم، علیرضا. )1939 .)دفاع سایبری در برابر شبکه جمعآوری اطالعات اشلون. دومین کنفرانس دفاع سایبری، دانشگاه جامع امام حسین)علیهالسالم(.  ستاریخواه، علی. )1981 .)بررسی و شناسایی عوامل اثرگذار بر سامانه جنگهای الکترونیکی و تدوین استراتژی جنگ الکترونیک آجا، رساله دکتری دانشگاه عالی دفاع ملی.  ستاریخواه، علی. )1987 .)جمعآوری، تجزیه و تحلیل و پردازش اطالعات سامانههای راداری ارتش آمریکا مستقر در خلیج فارس. تهران: شرکت جلوهی صنعت. راهبردهای پدافند غیرعامل الکترونیک راداری در برابر تهدیدات آتی ... 25  شکوری، عزیز. و سپهری، محمد. )1931 .)مدیریت و هدایت اطالعات سیگنالی. تهران: انتشارات دانشگاه هوایی.  صادقنژاد، احمد. و حیدری، حسین. )1931 .)آشنایی با سامانههای راداری جلد )1و2 .)تهران: انتشارات نهاجا.  عرفانی، اسماعیل. حسینی، سید احمد. و سعیدآوی، جبار. )1932 .)جمعآوری، تجزیه و تحلیل و پردازش اطالعات سامانههای جنگ الکترونیک ارتش آمریکا مستقر در خلیح فارس. تهران: موسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی.  لونی، محمدرضا. )1931 .)تدوین راهبرد ملی پدافند غیرعامل درحوزه ارتباطات، تهران: دانشگاه عالی دفاع ملی.  WWW://farsi.khamenei.ir/ 91/7/8.  Rhoes, J. E. (1999) .Signals Intelligence MCWP 2-15.2-U.S. Marine Corps.

 

http://www.dfsr.ir/article_32210_8317d7c91bced7a3e6ea0bd6dc51487b.pdf