امامان شیعه علیهم السلام و حکومت ها - کتاب
تعداد نتایج از صفحه 1 تا 387 : 1
- «صنمی قریش» و «عنوان الکلام» فشارکی در شرح دعاهای هر روز ماه مبارک رمضان _ و نیز غیر از شروح «صحیفه
(صفحه 152)
امامان شیعه علیهم السلام و حکومت ها
مقدمه
آشنایی دقیق با موضوع کتاب حاضر، در گرو توجه به چند نکته است که در نگاهی هرچند گذرا، باید از آن ها یاد شود:
_1. _پذیرفته است که تا پیش از ظهور اسلام، پیامبران بسیاری به دستور خداوند، در راه هدایت بشر و اصلاح فرهنگ و نگرش او کوشیده بودند و آموزه هایی را به نام «دین»، بر انسان ها عرضه کرده بودند. اما التقاط گری و امتزاج سنت های باطلِ اقوام گوناگون با فرهنگ انبیای الهی، زمین انحراف فرهنگی را در میان پیروان ادیان مختلف ایجاد کرد، تا جایی که آن سنت ها کم کم بر ارزش های فرهنگی ادیان الهی غلبه کرد و باعث کم رنگ شدن نقش آنان گردید. نمونه کامل این پسرفت فرهنگی، در دوره ای رخ نمود که با تعبیر قرآنی «جاهلیت»،(1) نام گذاری شده است. چنین بود که خداوند به اقتضای سنّت خویش و جهت اتمام حجّت بر بندگان خود،(2) آخرین پیامبر را بر انگیخت و تولّدی دیگر را در زندگی بشر رقم زد؛ تولّدی که مبنای تحوّلات فرهنگی فراوانی در جامعه بشری شد.(3)
ص:21
1- [1] . ر.ک: سوره فتح: 48، آیه 26؛ سوره احزاب: 33، آیه 33؛ سوره مائده: 5، آیه 50.
2- [2] . ر.ک: سوره نساء: 4، آیه 165؛ سوره شعراء: 26، آیه 192_194؛ «نهج البلاغه» ، خطبه 1 و 144.
3- [3] . ر.ک: سوره آل عمران: 3، آیه 164؛ سوره جمعه: 62، آیه 2؛ سوره فتح: 48، آیه26.
_2._ آنچه تا آن روزگار، از ادیان الهی و ابراهیمی باقی مانده بود، چنان با ضدّ ارزش های جامعه جاهلی آغشته شده بود که به قطع می توان گفت مقاصد، تمایلات و اندیشه های برخاسته از ارزش های غلط آن جامعه، زیربنای آن را تشکیل می داد.(1) چنین فرهنگی، از تفکّر و خواست های مادّی بشر بر خاسته بود؛ ولی همین که رنگ و بویی از ارزش های الهی و ادیان ابراهیمی در آن یافت می شد، تشخیص حق از باطل را برای مردم، بسیار سخت و گاه ناممکن ساخته بود. چنین وضعیتی، به نفع مستکبران و اشراف زادگان بیدادگر بود؛ چرا که آنان در لوای این فرهنگ ظاهر فریب بود که می توانستند منافع خود را تأمین کنند.
_3. _هدف پیامبر اسلام، ایجاد صلح از راه اصلاح و تغییر در فرهنگ جاهلیت بود و مهم ترین محور مبارزات او و اهل بیت گرامی اش، مبارزه فرهنگی بوده است.(2) با این حال، دور از انتظار نبود که اشراف مستکبری که با گسترش اسلام، منافع مادّی خود را در خطر می دیدند، با همه توان به رویارویی با آموزه های پیامبر برخیزند. آنان با سنگ اندازی های بی شمار، توانستند پیام آور صلح و رحمت را چنان به عرصه نبرد خونین بکشانند که بخش چشمگیری از نیرو و فرصت وی، صرف جهاد شود و به همین علّت، مؤمنان موظّف شدند که برای از
ص:22
1- [1] . نمونه هایی گویا و ژرف کاوانه از اوصاف این دوره را می توان در کلمات امیرمؤمنان علیه السلام دید: «نهج البلاغه» ، خطبه 2، 26 و 95.
2- [2] . این که مهم ترین معجزه وی، «کتاب» بوده، دلیلی روشن بر این ادّعا است. به ویژه این که در بسیاری از آیات قرآن، تعابیر «یتدبّرون» ، «یتفکّرون» ، «یعقلون» و واژه هایی از این دست، مردم را به تفکّر، تدبّر و تعقّل در آیات الهی و مخلوقات پروردگار می خوانند و آن ها را به نوعی، با استدلال و برهان در سخن گفتن، آشنا می کنند. نیز به فرموده امام علی علیه السلام : « بعثه بالنور المُضیئ، والبرهان الجلی والمنهاج البادی و الکتاب الهادی... أرسله بحجّهٍ کافیهٍ و موعظهٍ شافیهٍ...» . «نهج البلاغه» ، خطبه 161.
- اشارة
- فهرست مطالب
- مقدمه پژوهشکده
- خلاصه سخن
- پیش گفتار
- مفاهیم و کلیات
- فصل اول
-
فصل دوم
- اشارة
- مقدمه
- 1. شیوة فرهنگی
-
2. شیوة سیاسی
- نقد حاکمیت مخالفان
- نفی مشروعیت از حاکمیت مخالفان
- صلح و مدارا
- نهی از همکاری با حکومت
- نفوذ در دستگاه حکومت
- تشکیل سازمان وکالت
- بهره گیری از سپر تقیه
- معنای لغوی و اصطلاحی
- اقسام تقیه
- تقیة خوفیه
- تقیة مداراتیه
- شواهد تاریخی تقیه در زندگانی ائمهعلیهم السلام
- تقیه در دوران غیبت صغرا
- تذکری دربارة تقیه و مدارا
- نتیجه و بررسی
- 3. شیوة اجتماعی
- 4. شیوة نظامی
-
فصل سوم
- اشارة
- 1. تحقق بخشیدن به رهبری دینی (امامت و ولایت)
- 2. رعایت اصول و احکام دینی
- 3. پرهیز از ایجاد اختلاف
- 4. حق مداری و رحمت الهی منشأ همة خیرات
- 5. هدایت، ارشاد و مدارا
- 6. آگاهی بخشی و مبارزه با جهل و گمراهی
- 7. مصلحت مسلمانان و همکاری مصلحتی
- 8. آینده نگری و دور اندیشی
- 9. ضرورت حفظ نظام الهی
- 10. عدالت گستری و مبارزه با ظلم
-
فصل چهارم
- اشارة
- 1. علل سکوت امام علی علیه السلام
- 2. همکاری امیرمؤمنان علیه السلام با عمر و عثمان و راهنمایی ایشان
- 3. علل صلح امام حسن علیه السلام با معاویه
- 4. تفاوت رفتار امام حسن علیه السلام و امام حسین علیه السلام با امویان
- 5. راز قیام نکردن امامان علیهم السلام پس از عاشورا
- 6. راز عدم شرکت فعال امامان علیهم السلام در قیام های پس از عاشورا
- 7. فلسفه و علل پذیرش ولایتعهدی توسط امام رضا علیه السلام
- نتیجه فرجام سخن
امامان شیعه علیهم السلام و حکومت ها
امامان شیعه علیهم السلام و حکومت ها
مشخصات کتاب:
سرشناسه : شاکری موحد، محمدرضا، ۱۳۴۰ -
عنوان و نام پدیدآور : امامان شیعه علیهم السلام و حکومت ها/ تألیف محمدرضا شاکری موحد؛ [به سفارش] پژوهشکده علوم و معارف قرآنی علامه طباطبایی (ره) آستانه مقدسه قم.
مشخصات نشر : قم: آستانه مقدسه قم،انتشارات زائر، ۱۳۹۰.
مشخصات ظاهری : ۳۷۶ ص.
فروست : پژوهشکده علوم و معارف قرآنی علامه طباطبائی؛ ۵۲.
شابک : ۵۰۰۰۰ ریال :978-964-180-177-1
وضعیت فهرست نویسی : فاپا
یادداشت : عنوان روی جلد: امامان شیعه و حکومتها.
یادداشت : کتابنامه: ص. [۳۵۹] - ۳۶۷؛ همچنین به صورت زیرنویس.
عنوان روی جلد : امامان شیعه و حکومتها.
موضوع : ائمه اثناعشر
موضوع : شیعه و سیاست
موضوع : امامت
شناسه افزوده : آستانه مقدسه قم. انتشارات زائر
شناسه افزوده : پژوهشکده علوم و معارف قرآنی علامه طباطبایی(ره)
رده بندی کنگره : BP۳۶/۵/ش۲۵الف۸ ۱۳۹۰
رده بندی دیویی : ۲۹۷/۹۵
شماره کتابشناسی ملی : ۲۴۲۱۶۷۱
ص:1
عناوین اصلی کتاب شامل:
اشارة؛ فهرست مطالب؛ مقدمه پژوهشکده؛ خلاصه سخن؛ پیش گفتار؛ مفاهیم و کلیات؛ فصل اول؛ فصل دوم؛ فصل سوم؛ فصل چهارم؛ نتیجه فرجام سخن
https://www.ghbook.ir/index.php?option=com_dbook&task=viewbook&book_id=13062&Itemid=167&lang=
تعداد نتایج از صفحه 1 تا 387 : 1
- «صنمی قریش» و «عنوان الکلام» فشارکی در شرح دعاهای هر روز ماه مبارک رمضان _ و نیز غیر از شروح «صحیفه
(صفحه 152)
که احساس انتقام از حاکمان ستمگر بنی امیه را در دل مردم تشدید می کرد. در شرایطی که هر صدایی در گلو خفه می شد، همین مراسم از مهمترین ابزاری بود که امام علیه السلام برای رسوایی حکومت ستمگر بنی امیه از آن بهره می گرفت.
بهره گیری از دعا و نیایش
برای آشنایی با شیوه های فرهنگی ائمه علیهم السلام در برخورد با حکومت های مخالف، باید توجّه خاصّی نیز به دعاهای صادر از ائمه علیهم السلام داشت که ارزششان در میان امامیه، هرگز محدود به جنبه عبادی نشده است. اصحاب ائمّه علیهم السلام، از آنان درخواست دعا می کردند و دعاهای آنان را حتی در همان زمان حیاتشان، می نوشتند. البته این امر، اختصاصی به شیعیان نداشت و دیگر علاقه مندان به دعا نیز بر این باور بودند که بهترین دعاها، از سوی خاندان پیامبر انشا میشود؛(1) چنانکه دو تن از علمای عامّه به نام نصر بن کثیر و سفیان ثوری، هنگام تشرّف به حج، به نزد امام صادق علیه السلام رفتند و نصر از او درخواست تعلیم دعا کرد و امام علیه السلام دعای کوتاهی را برای طلب حاجت، بدو آموخت.(2) با این حال، نباید فراموش کرد که نگاه شیعیان یک امامی به این گونه دعاها، بر اساس صورتبندی گفتمانی خاصّ امامت، طور دیگری بود و نه فقط ارزش دعایی، که ارزش معرفتی منحصر به فردی نیز با خود به همراه داشت و این نگرش هنوز هم به قوّت خود باقی است.(3)
ص:152
1- . [1] رسول جعفریان، «ادبیات دعا در شیعه» : مقالات تاریخی، ص365.
2- . [2] مجلسی، «بحارالأنوار» ، ج96، ص197، ش 12 و ص198، ش 14؛ ابن عساکر، «تاریخ مدینه دمشق» ، ج52، ص199.
3- . [3] شاهد روشن این ادّعا، انبوهی از شرحهایی است که علمای امامیه بر دعاها نوشتهاند تا لطایف و ظرایف علمی و عرفانی فراوان آن ها را استخراج کنند و در اختیار نهند. آقا بزرگ تهرانی از هشتاد شرح دعا نام برده که نام ژنریک «شرح دعای...» دارند (آقابزرگ تهرانی، «الذریعه إلی تصانیف الشیعه» ، ج13، ص245 _ 261) و این غیر کتابهایی است که نامی خاص دارند _ همچون «رشح الولاء» أسعد بن عبد القاهر اصفهانی در شرح دعای «صنمی قریش» و «عنوان الکلام» فشارکی در شرح دعاهای هر روز ماه مبارک رمضان _ و نیز غیر از شروح «صحیفه سجّادیه» است. دعاهایی که بیش از همه شرح شدهاند، عبارتند از: کمیل، سمات، سحر، صنمین، ابو حمزه ثمالی، جوشن کبیر و جوشن صغیر، مشلول و ندبه. افزون بر اینها، او از 47 کتاب با نام «شرح الصحیفه» یاد کرده (آقابزرگ تهرانی، «الذریعه إلی تصانیف الشیعه» ، ج13، ص345 _ 359) و در جایجای کتاب خود، شروح بسیار دیگری را نیز برای صحیفه معرّفی کرده که نامی خاص دارند؛ مانند: «حدائق الصالحین» شیخ بهاء الدین عاملی، «التحفه الرضویه» میرزا قاضی اردکانی. بر این شمار، باید دستهای از کتابهای دعایی را افزود که در کنار نقل، به شرح دعا نیز پرداختهاند _ مانند «عدّه الداعی» ابن فهد حلّی _ و نیز کتابهای دیگری چون «بحار الأنوار» که متضمّن شرح روایات ادعیهاند (برای نمونه، در ج86، ص308 و ج91، ص34 و ج94، ص243).
https://www.ghbook.ir/index.php?name=%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%20%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87%20%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%87%D9%85%20%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%20%D9%88%20%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85%D8%AA%20%D9%87%D8%A7&option=com_dbook&task=readonline&book_id=13062&page=152&chkhashk=E82768C481&sword=%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DA%A9%DB%8C&tmpl=component&lang=fa
