***********...ضرورت تشکیل تیم دوام بسیج برای شرایط بحران...***********

منتشر شده در  ایثار پرس

دکتر سید جواد هاشمی فشارکی  و   ....

http://www.isarpress.ir/?p=6477

گروه : ادبیات پایداری / صفحه اول / ویژه

• شناسه : 6477
• 02 شهریور 1400 - 18:17

پیشنهادی برای مدیریت بر بحران های شهری:

ضرورت تشکیل تیم دوام بسیج برای شرایط بحران

فرشید قاسملو – دکتر سید جواد هاشمی فشارکی

مدیریت بحران  [1]  به مجموعه‌ای از فعالیت‌هایی گفته می‌شود، که با هدف کاهش روند پیامدهای بحران، کنترل و رفع بحران و بازگشت امور در اَسرع وقت به شرایط قبل از بحران است.

شدت برخی بحران های شهری و پیامدهای جانی و خسارات مادی آن بگونه ای است که نیاز به کمک رسانی فوری است و اکیپ های اتش نشانی و امداد ونجات برای مواجه شدن با بحران با مسایل زیر روبرور هستند : فاصله ای که زمان می برد تا خود را به صحنه برسانند، مسیر هایی که در برخی موارد بحران کاملا مسدود و یا تردد به سختی خواهد بود ، عدم امکان به برخی نقاط مانند کوچه های کم عرض و یا بافت فرسوده و.... لذا تیم های موجود نمی توانند صدد نیازهای بحرانی را پاسخگو باشند. بخصوص اگر دامنه بجران زیاد باشد ، نیروی انسانی و امکانات موجود جوابگوی نیازها نخواهد بود . لذا با توجه به اهمیت موضوع و ضرورت پیش بینی سازوکار فراگیر و کار آمد پیشناد میشود ، تا ضمن اموزش و سازماندهی بسیجیانی که در هر محله ای پایگاه مقاومت دارند ، وتجهیز انها ، تیم های دوام بعنوان یک تیم عملیاتی واکنش سریع در تمامی محلات بوجود آمده و آماده شرایط بحرانهایی که هر آن ممکن است شهر با آن مواجه شود؛ باشند .

با توجه به کارکرد بسیار مثبت بسیج در بحرانهای طبیعی گذشته و نیز در شرایط بحران کرونا ، قطعا تیم دوام ؛ با انگیزه اعتقادی ای که دارد و با خلاقیت و شبکه ارتباطی ای که هماکنون داراست ، میتواند بسرعت به محل حادثه اعزام و اقدامات لازم را بعمل آورد .

تیم دوام نام مخفف (داوطلب واکنش ایمنی،اضطراری و امداد محله ) می باشد .

داوطلب واکنش اضطراری محله(دوام)

تجارب حاصل از بحران­های گذشته نشان می­دهد که انجام عملیات واکنش اضطراری مقابله با بحران به تنهایی از عهده دولت­ها خارج بوده و اجرای عملیات موفق و کاهش خسارات و تلفات توسط سازمان­های مسئول تنها در سایه تلاش­های گروهی جامعه امکان پذیر خواهد بود.

در جوامعی که به تدوین برنامه­های آمادگی پیش از بحران مبادرت ورزیده­اند میزان تلفات و عدم هماهنگی در انجام وظیفه محوله به نحو چشمگیری کاهش یافته است. در راستای تحقق اهداف مردم­ محوری و افزایش مشارکت مردم و کارامد شدن هر چه بیشتر سیستم مدیریت بحران شهر تهران جهت امداد رسانی بهینه و به هنگام در دقایق اولیه بحران، سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران مصم به اجرای پروژه ایجاد گروه­های داوطلب واکنش اضطراری در سطح محلات شهر تهران گردیده است. در این طرح داوطلبان پس از طی دوره­های آموزشی مرتبط با بحران و مدیریت آن شامل امداد و نجات، کمک های اولیه، اطفاء حریق و ..... گروه داوطلب واکنش اضطراری محله"دوام" را تشکیل می­دهند. ( سازمان مدیریت بحران شهر تهران ، به نشانی  https://tdmmo.tehran.ir/default.aspx?tabid=122&ArticleId=2397 )

 

الف - اعضای تیم : این تیم شامل: ۱۲نفر امدادگر +یک نفر رئیس پایگاه+ یک نفر مسئول مخابرات +یک نفر مسئول پشتیبانی ، جمع ۱۵ نفر می باشد.

ب- تعداد نفرات مورد نیاز در سطح هر محله 

هر محله   (واحد مسکونی ۷۰۰-۱۲۵۰) 

 نفر ۴۶۵=روز ۳۱×نفر ۱۵ 

۱۷۴۰۰۰نفر =۱۷۳۹۱۰=۳۷۴محله ×۴۶۵نفر

با رند شدن بصورت تقریبی  ۲۰۰۰۰۰نفر

ج- محل استقرار :

 هر محل مناسب و در دسترس در سطح محله .شامل :

پایگاه بسیج

.خانه دوام

.سرای محله

.ایستگاه آتش نشانی

.پایگاه مدیریت

در صورت عدم وجود هر یک از مکان های بالا در محله  استفاده از ظرفیت هایی مثل مسجد ،مدرسه و ،،،،،،

ایده آل ،احداث پایگاه محلی دوام ، همسان و توسعه پذیر

د- ابزار و تجهیزات :

گام اول : ابزار ساده مانند کپسول اتش نشانی ،بیل ،دیلم ،سزل فلزی،جعبه کمکهای اولیه ، چادر ، طناب و ،،،

گام دوم : موتور پمپ آتش نشانی تک سیلندر ، با لوله و سر لوله اتش نشانی ، مولد برق اضطراری و بسته (پک) نجات و ،،،

گام سوم : خودرو سبک اتش نشانی - نجات( تلفیقی ) یک دستگاه در هر محله

در نتیجه "استعداد سازمان اتش نشانی و مدیریت بحران شهر تهران''' برای رویارویی با شرایط اضطراری

اضطراری شامل :

تعداد ۳۷۴  پایگاه محلی

تعداد ۱۵۶سوله مدیریت بحران

۱۳۵ ایستگاه آتش نشانی موجود ( براساس براورد اولیه )

ه- دروس آموزشی تیم دوام :

تیم دوام برای آمادگی های لازم بایستی دوره ای با دروس زیر بگذرانند . سر فصل دروس شهروندان در سطح محله به منظور توانمندسازی و سازماندهی پایگاه محله شامل موارد زیر خواهد بود :

۱-آتش نشانی مقدماتی (پایه )

۲- اصول فرماندهی در آتش نشانی و امداد در سطح محله

۳- اصول مدیریت در شرایط اضطراری و بحران در سطح محله

۴- ارزیابی سانحه .مقدماتی و پیشرفته

۵- تیم سازی و گروه سازی

۶- نجات مقدماتی

۷- تندرستی، ایمنی و محیط زیست (اچ اس ایی)  شهری ،مقدماتی و پیشرفته

۸- کمکهای اولیه و مراقبت های اضطراری (تریاژ) ،مقدماتی و پیشرفته

۹- کمک پرستاری ویژه پدر و مادر خانواده ، مقدماتی وپیشرفته

۱۰- راهنمای عملیات اصطراری (بوکومی )

۱۱-ارزیابی ریسک عمومی و اهمیت ایمنی

۱۲-آشنایی با مواد خطرناک

۱۳-تخلیه و بقا در شرایط اضطراری

۱۴- مخابرات در شرایط بحران

۱۵-پشتیبانی و لجستیک در شرایط بحران

۱۶-پدافند غیر عامل (محله ایمن ،امن و پایدار )

۱۷-بانک اطلاعات مدیریت بحران در سطح منطقه

۱۸- آواربرداری مقدماتی و پیشرفته

 

و- ظرفیت های مکملی

برای ارتقای "دوام " ظرفیت انسانی زیر در محله ها موجود می باشد ، که میتواند با هماهنگی لازم بکارگیری شود:

۱- امام جماعت مساجد،هیئت امنای مساجد،افراد بسیج محلات ،خانواده ایشان

۲-کارکنان بازنشسته نطامی و انتظامی

۳- کادر پزشکی - درمانی بازنشسته و شاغل

۴- کادر آموزشی ،استاد دانشگاه ،دبیر،معلم اعم از بازنشسته و شاغل

۵- صنوف فنی بازنشسته و شاغل ،شامل!تعمیرگاه خودرو ،برقکار ،تکنسین گاز،اب و نانواو،،،،،

۶- دانش آموزان در قالب آتش نشان داوطلب( طرحی موجوداست  از پیش دبستانی تا پایان دبیرستان )

۷- دانشجویان ،در قالب آتش نشان پاره وقت

۸-عموم مادران و پدران خانواده که مطالبه ایمنی از شهر داری دارند ، یا میتوان آنها را علاقه مند نمود/

 

پیوست :

معرفی خانه دوام و ایمنی

     در گذشته‌های نه چندان دور، هر یک از محله‌های شهر، دارای نظام اجرایی کارآمدی بودند که بر اساس آن اهالی در اداره محله خود مشارکت داشتند. در سالیان اخیر، نظام مدیریت شهری با هدف احیای مشارکت خودجوش شهروندان و اداره مطلوب شهر (به ویژه در حوزه امور اجتماعی و فرهنگی) طرح ساماندهی مشارکت‌های اجتماعی در محله‌های شهر تهران (مدیریت محله) را در دستور کار دارد و به عنوان متولی اجرای سیاست‌های شهرداری تهران در این حوزه در ادامه ساختار مدیریت محله، تشکل‌های داوطلبانه مردمی را به عنوان «خانه» ساماندهی می‌نماید که با هماهنگی و همکاری هیأت امنا و مدیریت محله به پیشبرد برنامه‌های اجتماعی و فرهنگی محله‌ خود اهتمام خواهند نمود. خانه دوام و ایمنی، یکی از این تشکل‌های داوطلبانه مردمی است. (سازمان مدیریت بحران شهر تهران ، به نشانی

  https://tdmmo.tehran.ir/Default.aspx?tabid=798)

تعریف خانه دوام و ایمنی

خانه دوام و ایمنی، تشکلی مردمی و داوطلبانه در سرای محله است که در راستای تأکید و تمرکز هماهنگی‌ها در حوزه ارتقاء و حفظ آمادگی و ایمنی شهر و شهروندان در مواجهه با حوادث در سطح محله فعالیت می‌نماید.

ضرورت ایجاد خانه دوام و ایمنی

بررسی‌های انجام‌شده نشان می‌دهد اجرای برنامه‌های جامع در حوزه مدیریت بحران، کاهش ریسک، افزایش تاب‌آوری جوامع، و آمادگی و ایمنی شهر و شهروندان، بدون مشارکت آگاهانه ایشان از مطلوبیت لازم برخوردار نبوده و ضروری است با ظرفیت‌سازی نهادی و توانمندسازی مردمی، اقدامات اضطراری قبل، حین و بعد از وقوع حوادث گسترده و بحران‌ها، به ‌صورت محلی و مشارکت محور برنامه‌ریزی گردد.

آموزش شهروندان و تشکیل گروه‌های مردمی داوطلب مدیریت بحران محله، یکی از مهم‌ترین اقدامات در این زمینه می‌باشد که در ایجاد، حفظ و ارتقاء آمادگی و کاهش آسیب‌پذیری شهر و شهروندان در رویارویی با سوانح، نقش موثری دارد. «خانه دوام و ایمنی» به منظور سازمان‌دهی و انسجام این‌گونه فعالیت‌ها، در سرای محلات فعالیت می‌نماید.

اهداف تشکیل خانه دوام و ایمنی

• ترویج و ارتقاء فرهنگ پیشگیری، آمادگی، ایمنی، خودامدادی و دگرامدادی
• ایجاد و تقویت آگاهی و آمادگی شهروندان و محلات شهر تهران با تأکید بر حوادث طبیعی
• هم‌گرایی بهینه ظرفیت‌های مردمی و محلی در مراحل مختلف مدیریت جامع بحران شهر تهران
• همکاری اثربخش شهروندان با سازمان‌های خدمات‌رسان و واکنش اضطراری مدیریت بحران

ماموریت اصلی خانه دوام و ایمنی

محور اصلی فعالیت خانه دوام و ایمنی در راستای ارتقاء فرهنگ پیشگیری، آمادگی، ایمنی و امداد به موقع در زمان‌ بروز حوادث در محله و هم‌افزایی ظرفیت‌های موجود محلی می‌باشد.

وظایف و مأموریت‌های خانه دوام و ایمنی

وظایف و مأموریت‌های خانه دوام و ایمنی در شرایط عادی به شرح زیر است:

• هماهنگی و همکاری با نهادها و سازمان‌های مرتبط جهت ارتقاء آمادگی، ایمنی و کاهش مخاطرات محله
• اجرای دستورالعمل‌ها و برنامه‌های ابلاغی از سوی سازمان‌های مرتبط با هماهنگی مدیریت محله
• مشارکت در تهیه برنامه‌های محلی در راستای اسناد بالادستی و ظرفیت‌های محلی
• همکاری و هماهنگی با مدیریت محله و سایر خانه‌ها در جهت تحقق اهداف مشترک
• تشکیل، عضوگیری و سازمان‌دهی اعضای کانون‌های تخصصی ابلاغی
• برقراری ارتباط با افراد، سازمان‌ها و تشکل‌های مردم نهاد و... در حدود اختیارات
• آموزش مستقیم و غیر مستقیم شهروندان محله
• شناسایی مخاطرات و اقدامات اصولی در حوزه آمادگی و ایمنی محله و اطلاع رسانی به مراجع ذیربط
• همکاری با نشریه دوام، همشهری محله و دیگر رسانه‌های مرتبط
• ترویج و توسعه فعالیتهای داوطلبانه در حوزه مدیریت بحران (دوام، آتش‌نشان داوطلب، گروه مدیریت بحران اماکن و ...)
• کمک به تهیه شناسنامه ایمنی اماکن
• اطلاع‌رسانی به شهروندان جهت شرکت در برنامه‌های آموزشی و تمرین‌های عملیاتی مشارکت مردمی
• هماهنگی برگزاری جلسات دوره‌ای اعضاء گروه دوام محله
• همکاری در نمایشگاه‌ها و برنامه‌های فرهنگی آموزشی مرتبط
• مشارکت در طرح مدرسه آماده
• تهیه بانک اطلاعاتی محله و به روز نگه داشتن آن
• همکاری در تثبیت اجزای غیر سازه‌ای در محله

در صورت بروز حوادث در سطح محله و تا رسیدن نیروهای امداد رسمی

• اطلاع‌رسانی به مسئولین و ارائه گزارش دقیق حادثه
• راهنمایی و هدایت شهروندان محله برای انجام اقدامات صحیح
• همکاری در محصور و ایمن کردن محدوده خطر
• همکاری در امداد و اقدامات اولیه و اضطراری
• اطفای حریق‌های کوچک
• اطلاع‌رسانی محل تخلیه امن و همکاری در مدیریت فرآیند آن

بعد از زمان رسیدن نیروهای رسمی امداد و یا وقوع حوادث در خارج از محدوده محله:

• همکاری، حمایت و پشتیبانی ضروری با توجه به امکانات و هماهنگی با ساختار مدیریت محله و سازمان‌های ذیربط

نکته: بدیهی است در کلیه موارد فوق، اصل بر اضطراری بودن اقدامات، توانایی اقدام، حفظ کامل سلامت و ایمنی خود داوطلبان می‌باشد.

کانون‌ها

کانون‌های زیر مجموعه خانه دوام و ایمنی به عنوان بازوهای اجرایی مسئولین خانه دوام و ایمنی وظیفه هماهنگی و اجرای برنامه‌های ابلاغی سالیانه از سوی شورای سیاست‌گذاری خانه دوام و ایمنی را برعهده دارند. این کانون‌ها شامل: کانون داوطلبان، کانون آموزش و کانون کاهش مخاطرات می‌باشند.

• کانون داوطلبان:

این کانون به منظور انسجام عملکردهای داوطلبی و ارتقا و بهبود کیفیت فعالیتهای داوطلبی ایجاد می‌گردد. مسئول این کانون به منظور ایجاد ارتباط موثر با اعضای خانه می‌تواند تعدادی نماینده از میان اعضا انتخاب نماید، این امر می‌تواند باعث سهولت در ایجاد ارتباط و هماهنگی مابین اعضا گردد. شرح وظایف این کانون شامل:

• • جلب مشارکت و ارائه آموزش‌های مهارتی و نیمه حرفه‌ای به شهروندان در قالب تشکیل گروههای داوطلب از جمله آتش‌نشان داوطلب و دوام
  • هماهنگی و اجرای برنامه‌های تمرین و مانور و فعالیت‌های فوق برنامه مرتبط
  • پیگیری وضعیت عضویت اعضای خانه دوام و ایمنی
  • هماهنگی برگزاری جلسات دوره‌ای اعضا
• کانون آموزش:

این کانون به منظور ارتقا سطح آگاهی‌های عمومی در خصوص مخاطرات و نحوه مقابله موثر با آن در میان شهروندان ساکن محله به وجود آمده است. شرح وظایف این کانون شامل:

• • اطلاع‌رسانی و آموزش همگانی شهروندان در موضوعاتی مانند پیشگیری و اطفاء حریق، مقاوم‌سازی اجزای غیرسازه‌ای، امداد و کمک‌های اولیه، مبانی مدیریت بحران، پدافند غیرعامل و ...
• کانون کاهش مخاطرات:

این کانون به استفاده از ظرفیت اعضای خانه و شهروندان ساکن محله در شناسایی و انعکاس مخاطرات موجود در محله به مجموعه مدیریت شهری اقدام می‌نماید.

• • تهیه و به‌روز نگهداری نقشه مخاطرات محله
  • ارزیابی ایمنی محله
  • تشکیل گروههای مدیریت بحران اماکن
  • تثبیت اجزای غیرسازه‌ای در راستای کاهش مخاطرات محله

 

---

[1]  Crisis management

 

 

http://www.isarpress.ir/?p=6477

 

http://www.isarpress.ir/1400/06/02/%d8%b6%d8%b1%d9%88%d8%b1%d8%aa-%d8%aa%d8%b4%da%a9%db%8c%d9%84-%d8%aa%db%8c%d9%85-%d8%af%d9%88%d8%a7%d9%85-%d8%a8%d8%b3%db%8c%d8%ac-%d8%a8%d8%b1%d8%a7%db%8c-%d8%b4%d8%b1%d8%a7%db%8c%d8%b7-%d8%a8%d8%ad/

 

http://javadfesharaki.blog.ir/1400/06/02/%D8%B6%D8%B1%D9%88%D8%B1%D8%AA-%D8%AA%D8%B4%DA%A9%DB%8C%D9%84-%D8%AA%DB%8C%D9%85-%D8%AF%D9%88%D8%A7%D9%85-%D8%A8%D8%B3%DB%8C%D8%AC-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%B4%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B7-%D8%A8%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D9%86

برچسبها : دکتر سید جواد هاشمی فشارکی /  مهندس سید جواد هاشمی فشارکی /  دکتر هاشمی فشارکی / دکتر فشارکی / دکترفشارکی / جواد فشارکی / محمد جواد فشارکی / سادات طباطبایی فشارکی /  مطلبی فشارکی / سادات فشارکی / مهندس معمار/ آرشیتکت / طراح / معلم /  استاد فشارکی / آیت الله فشارکی / حجت الاسلام فشارکی / شهید فشارکی / شهدای فشارکی / پزشک / مطب / سید جواد هاشمی کارگردان / بازیگر هنرپیشه سینما و تلویزیون صدا و سیما و تاتر / کتاب / پدافند / دانشجو / دانشگاه /Dr. Seyed Javad Hashemi Fesharaki / Dr Hashemi Fesharaki / Dr Fesharaki / Architect