مقام محمود نتیجه عبودیت دائمی پیامبر(ص) است
دکترمحمدعلی لسانی فشارکی، استاد پیشکسوت علوم قرآنی
کد خبر: ۴۰۱۰۹۲۹
تاریخ انتشار: ۱۵ آبان ۱۴۰۰ - ۱۲:۱۹
استاد پیشکسوت علوم قرآنی:
مقام محمود نتیجه عبودیت دائمی پیامبر(ص) است
محمدعلی لسانی فشارکی، استاد پیشکسوت علوم قرآنی، گفت: مقام محمود، مقام بعد از خدا و مقام جامع متصل به خدا و از خدا و تا خدا و برای خداست و اگر شفاعت مطرح است یکی از جنبه‌ها و جهات این مقام محمود، شفاعت است و البته نه اینکه مقام محمود منحصر در مقام شفاعت باشد.
به گزارش ایکنا، محمدعلی لسانی فشارکی، استاد پیشکسوت علوم قرآنی، شامگاه ۱۴ آبان ماه در نشست علمی «مطالعات قرآنی در سیره نبوی؛ اسماء و اوصاف پیامبراکرم در قرآن کریم»، گفت: دو آیه یعنی ۱۵۷ و ۱۵۸ سوره مبارکه اعراف «الَّذِینَ یَتَّبِعُونَ الرَّسُولَ النَّبِیَّ الْأُمِّیَّ الَّذِی یَجِدُونَهُ مَکْتُوبًا عِنْدَهُمْ فِی التَّوْرَاةِ وَالْإِنْجِیلِ یَأْمُرُهُمْ بِالْمَعْرُوفِ وَیَنْهَاهُمْ عَنِ الْمُنْکَرِ وَیُحِلُّ لَهُمُ الطَّیِّبَاتِ وَیُحَرِّمُ عَلَیْهِمُ الْخَبَائِثَ وَیَضَعُ عَنْهُمْ إِصْرَهُمْ وَالْأَغْلَالَ الَّتِی کَانَتْ عَلَیْهِمْ فَالَّذِینَ آمَنُوا بِهِ وَعَزَّرُوهُ وَنَصَرُوهُ وَاتَّبَعُوا النُّورَ الَّذِی أُنْزِلَ مَعَهُ أُولَئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ؛(۱۵۷) قُلْ یَا أَیُّهَا النَّاسُ إِنِّی رَسُولُ اللَّهِ إِلَیْکُمْ جَمِیعًا الَّذِی لَهُ مُلْکُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ یُحْیِی وَیُمِیتُ فَآمِنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ النَّبِیِّ الْأُمِّیِّ الَّذِی یُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَکَلِمَاتِهِ وَاتَّبِعُوهُ لَعَلَّکُمْ تَهْتَدُونَ ﴿۱۵۸﴾ که بعد از سوره بقره طولانی‌ترین سوره قرآن است، توضیح و بیانی در مورد اسماء پیامبر(ص) که مانند اسماء الحسنای الهی واقعا اسم هستند آمده است. وقتی از ائمه(ع) پرسیدند که اسماء حسنی کدامند؟ فرمودند: الله، رحمان و رحیم و در دعای معروف غریق هم امام صادق(ع) این دعا را تعلیم دادند که یا الله یا رحمان یا رحیم یا مقلب القلوب ثبت قلبی علی دینک؛ این دو آیه با صراحت بر این مطلب تاکید دارد.
وی افزود: پرداختن به کمیت اسماء، جنبه شعاری دارد ولی جنبه شعوری و حکمت آن، عمق و ژرفای مطلب و معنا، فکر، تدبر و تفکر چه؟ برخی تصور کرده‌اند اسماء را گسترش بدهیم و تکثیر کنیم، آن وقت بنا را بر این بگذاریم که در این اسماء متعدد تدبر کنیم ولی آیا واقعا صراط مستقیم و لقد کان لکم فی رسول الله همین بوده است؟ به سختی می‌توان جواب آری دارد.
لسانی فشارکی بیان کرد: قرآن و اسلوب آن برای پرداختن به پیامبر(ص) بزرگترین شاهد بر این است که غیر این روش را برگزیده است؛ این همه آیات در بیان رفتار، گفتار و کردار پیامبر(ص) در آیات برداشت می‌شود و نه لزوما اسم‌گذاری و دنبال اسم‌ها رفتند؛ راه مستقیم که اسوه در آن کاملا صدق می‌یابد این است که کسی پیشوا، امام و رهبر است و امت به او تاسی دارد و تبعیت می‌کند؛ نگاه می‌کنند که اسوه چه می‌گوید و چه رفتاری می‌کند و چه رفتاری خوشایند این پیشوا هست و چه چیزی خوشایند او نیست.
این استاد پیشکسوت قرآن کریم تصریح کرد: در مورد پیامبر(ص) دو اسم واقعی یعنی محمد و احمد(ص) داریم و اگر بخواهیم آن را افزایش دهیم به سومی یعنی محمود می‌رسیم که به صورت غیر مستقیم، نام است و نام اصیل همان دو اسم ابتدایی است. در مورد احمد گفته‌اند که افضل تفضیل است؛ اول اگر بخواهند او را با حمدکنندگان خدا بسنجند، او در بین مخلوقات و همه حمدکنندگان فرد اول و احمد حامدین است و کسی بیشتر و فراتر و شایسته‌تر از ایشان خدا را حمد نکرده است. اساس حمد الهی هم در گفتار، رفتار و کردار مشهود است. اگر ایشان با ستایش‌شوندگان یعنی محمودین مقایسه شود احمد المحمودین است و بعد از خدا هیچکس به پای او نمی‌رسد زیرا خداوند به انحای مختلف او را ستایش کرده است.
استاد پیشکسوت علوم قرآنی گفت: محمد هم مانند احمد جامع همه معانی است، در صورتی که ظاهر کلمه اسم مفعول است و چه بسا فقط معنای آن این است که نام ایشان «محمد» است چون ستوده شده است ولی بعد از دقت به خصوص در آثاری مانند؛ الشفاء بتعریف حقوق المصطفی، مشخص می‌شود که فقط ستوده شدن نیست؛ زیرا کلمه در باب تفعیل، شامل تکثیر، تشدید و تنویع و استمرار هم می‌شود. وقتی اسم مفعول از باب مزید مطرح شد قانون این است که اسم مفعول در ابواب مزید همانطور که اسم مفعول است مصدر هم هست و مصدر یعنی تمام مطلب؛ یعنی فقط به معنای ستوده شده نیست بلکه تمام حمد را شامل است؛ بنابراین در وجود هیچکس، استمرار و حضور حمد و ستایش چه از سوی خدا و چه از سوی خدا و غیر خدا به حد پیامبر(ص) نمی‌رسد، پس همان معنای احمد در اینجا هم وجود دارد که تمامیت؛ جامعیت، استمرار و کثرت است.
دو نام اصلی پیامبر(ص)
وی اضافه کرد: نام‌های پیامبر(ص) اکرم منحصر در همین دو نام است؛ در قرآن نام محمد(ص) در ۴ سوره آمده است؛ آل عمران، احزاب، محمد(ص) و فتح و نام احمد(ص) فقط یکبار در سوره صف. در سوره‌هایی که نام محمد(ص) آمده برجسته‌ترین آن سوره فتح است. عنوان محمود هم در سوره مبارکه اسراء بیان شده است؛ در اینجا دو آیه در مورد نماز وجود دارد که به این تعبیر می‌رسد؛ «وَمِنَ اللَّیْلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نَافِلَةً لَکَ عَسَى أَنْ یَبْعَثَکَ رَبُّکَ مَقَامًا مَحْمُودًا» یعنی این آیه بیش از اینکه بخواهد نامی برای پیامبر(ص) ذکر کند به اهمیت نماز اشاره دارد یعنی اگر پیامبر(ص) به جایی رسید از نماز رسیده است؛ ارَأَیْتَ الَّذِی یَنْهَى، عَبْدًا إِذَا صَلَّى؛ سیمای پیامبر(ص) در نماز تمام قد دیده می‌شود و او به مقام محمود می‌رسد. اول روز و آخر روز و شب او مشغول نماز است؛ این آیه جامعیتی مطرح کرده که یک انسان وقتی همه آنات و لحظات زندگی او عبودیت و بندگی و نماز و پرستش است به مقام محمود می‌رسد و سخت در اشتباه هستند کسانی که فکر می‌کنند او فقط نماز نافله شب خوانده و به این مقام رسیده است. او در هیچ لحظه‌ای جز به خدا نمی‌اندیشد و به همین دلیل به چنین مقامی رسیده است.
مقام محمود
لسانی فشارکی اظهار کرد: انسان می‌تواند تا چنین حدی بالا برود و خدا چنین اراده کرده است؛ این مقام محمود، مقام بعد از خدا و مقام جامع متصل به خدا و از خدا و تا خدا و برای خداست البته خدا هم نیست، فانک باعیننا، چشم خدا و همه چیز خداست و اگر شفاعت مطرح است یکی از جنبه‌ها و جهات این مقام محمود، شفاعت است و البته نه اینکه مقام محمود منحصر در مقام شفاعت باشد.
استاد پیشکسوت علوم و معارف قرآن بیان کرد: قرآن وقتی در آیه ۲۱ احزاب فرمود: لَقَدْ کَانَ لَکُمْ فِی رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِمَنْ کَانَ یَرْجُو اللَّهَ وَالْیَوْمَ الْآخِرَ وَذَکَرَ اللَّهَ کَثِیرًا؛ اسوه‌ای معرفی کرده که انسان‌ها هر قدر بکوشند و پیش بروند باز به این مقام نمی‌رسند و جا دارد که به او تاسی بکنند. به تعبیر استاد شهید مطهری، باید سیری در احوالات، گفتار و رفتارهای پیامبر(ص) انجام تا تبدیل به سیره یعنی شیوه سیرکردن بشود. تا وقتی ما بخواهیم سیر در احوالات پیامبر(ص) در حد تاریخ و گزارشات تاریخی داشته باشیم راهگشا نیست و علم و سبک زندگی به ما نخواهد داد و باید در آن تامل و تدبر و آموزش و پژوهش بشود تا این سیر به سیره بینجامد و سیره نبوی و علم و سبک زندگی برای امت اسلامی بشود.
وی اضافه کرد: بعد از اسماء به اوصاف می‌رسیم که آنها دیگر محدود نیستند و اگر سراغ اوصاف ایشان در قرآن برویم شاخص‌ترین آنها سه وصفی است که در دو آیه سوره اعراف که در ابتدای بحث ذکر شد آمده است یعنی الرسول النبی الامی؛ رسول الله و رسول مسلمین و نبی خاتم و البته امی یعنی کسی که به ظاهر درس‌ناخوانده است و چیزی نمی‌نویسد و نمی‌خواند.
لسانی فشارکی تاکید کرد: اگر پیامبر(ص) خاتم قرار است با سه وصف توصیف شود همین سه وصف است؛ عنوان رسول الله برای برخی انبیاء دیگر آمده ولی وقتی مطلق گفته شود فقط ناظر به پیامبر اکرم است.
انتهای پیامبرچسب ها: لسانی فشارکی ، اوصاف و اسماء ، مقام محمود
https://iqna.ir/fa/news/4010929/%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%85-%D9%85%D8%AD%D9%85%D9%88%D8%AF-%D9%86%D8%AA%DB%8C%D8%AC%D9%87-%D8%B9%D8%A8%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%AA-%D8%AF%D8%A7%D8%A6%D9%85%DB%8C-%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85%D8%A8%D8%B1%D8%B5-%D8%A7%D8%B3%D8%AA
خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)
نخستین و بزرگترین خبرگزاری تخصصی قرآن کریم در جهان اسلام
