طرحی برای مسیر پیاده روی اربعین، از نجف تا کربلا

دکترسید جواد هاشمی فشارکی

 

پیاده‌روی اربعین بزرگترین و باشکوه ترین تجمع مردمی و یک همایش معنوی جمعی سالانه در جهان است .در این آیین مذهبی مسلمانان در چهلمین روز شهادت مظلومانه امام حسین (ع)  از کشورهای مختلف از شهر نجف به سمت شهر کربلا راهپیمایی کرده و وارد کربلا میشوند . این پیاده روی اربعین جز اساسی از زیارت اربعین بوده و مشتاقان اربعین بدان اهتمام می ورزند .

این مراسم از مرزهای جغرافیایی عراق فراتررفته و یک همبستگی فرهنگی را بوجود اورده است و هرساله شکوفاتر میشود . وبه نمادی از قدرت و اقتدار معنوی و آزادگی و مقاومت مبدل شده است .

از یک این معبرنور ، بایستی از سیمای بصری مناسب  ودر شان برخوردار باشد و از سوی دیگربا توجه مسیر طولانی که در گرمای شدید در روز پیاده طی میشود و سرمای شدید شب که در برخی فصول وجود دارد و همچنین مشکلات دیگری که بوجود آمده و یا در اینده محتمل می باشد؛ لازم است از ساماندهی مناسبی برخوردار باشد .

فاصله نجف تا کربلا حدود ۷۶کیلومتر بوده و مسیر راهپیمایی نجف تا کربلا از ابتدای عمود 1  آغاز شده و تا ۱۴۵۲ ادامه یافته ، که وارد کربلا میشود . فاصله هر عمود ۵۰ متر است .

پیشنهاد میشود ، بجای عمود یک الی ۱۴۵۲میعاد یک الی 76 نامگذاری شود . کیلومتر اول، یاداوری اداب پیاده روی اربعین، کیلومتر دوم خلاصه ای از نهضت کربلا، هریک کیلومتر بعدی ، بیاد یک شهید کربلا باشد ، که  ۷۲ کیلومتر به یاد 72 تن شهید کربلا خواهد بود .کیلومتر بعد بیاد همه شهدای جهان اسلام ،کیلومتر بعد راجع به شخصیت امام حسین ع، کیلومتر اخرنیزیاداوری اداب زیارت امام حسین و اربعین و امادگی ورود به کربلا را فراهم می سازد .

هر میعاد که یک کیلومتر می باشد ؛ با احتساب فاصله 50 متری 20 عمود را شامل میشود ، که عمودهای مربوط به آن میعاد می شود . که بر روی هر عمود، میتواند زندگی نامه و حالات ان شهیدکربلا ذکر شود و در طول مسیر یک دوره معارف شهدای کربلا مرور شود و بعبارتی زایر با امادگی روحی کامل وارد کربلا میشود.

عموما پیاده روی دارای اهمیت اساسی در ادراک هویت فضایی، احساس تعلق به مکان و دریافت کیفیت های محیطی است. و معبر پیاده روی اربعین ، غیر از اثر عبادی ومعنوی ، محیطی است محسوس و موثر بر روحیات و رفتار فرد ، میزان موثر بودن محیط بر فرد بخصوص هنگامی که حداقل سه روز بصورت مستمر در آن در تردد می باشد وهمچنین میزان ادراک فرد زائر بسیار زیاد می باشد . لذا ضرورت دارد که کل مسیر ساماندهی شده و شرایط بهره مندی زوار ارتقا یابد .

برای پیاده سازی طرح مذکور لازم است ، برنامه ریزی فضایی مسیر برای افق بلندمدت صورت گیرد . لذا تهیه طرح جامع مسیر کربلا تا نجف، با هدف طرحریزی برای افق بلندمدت با امکان حضور ملیونی جهان اسلام، با ملاحظات زیبایی، آسایش، راحتی، امنیت و ارتقای روحی معنوی زوار یک ضرورت اجتناب ناپذیر می باشد . این طرح بایستی شامل بخشهای زیر باشد :

طرح معماری مسیر، شامل معبر پیاده روی با در دو مسیر با عرض ۷ونیم متر با کف سازی مناسب، موقف ها، مکان تجهیزات و مبلمان شهری، تابلوها و خدمات بین راهی ، محدوده طرح سه باند فضای سبز با عرض حداقل دومتر، عرض حداقل  هشت متر فاصله از جاده بین شهری و حداقل هشت متر فاصله از لبه مواکب،  رواقهای سرپوشیده در برخی مکانها ، سیمای واحد جداره مسیر،

اجرای کف سازی مناسب با ملاحظات دوام مصالح کف در طول زمان مصرف با توجه به میزان ظرفیت تحمل بار ، امنیت عبور بخصوص در شرایط ازدحام ، سهولت تردد معلولان ، ویلچر و چرخ دستی ، هماهنگی با اقلیم درطراحی جزئیات و اجرای سنگ فرش ها

برای خروج از یک نواختی مسیر لازم است در هر میعاد ( هر یک کیلومتر ) یک فضای مکث بصورت میدانچه ایجاد شود که می تواند در میانه میعادگاه باشد و در ان از تنوع فضای بصری و عملکردی برخودار باشد .

طرح فضای سبز، شامل نوع گونه های گیاهی مقاوم وسایه دار،  فواصل کاشت و کیفیت ان ، فضای سبز نواری باکاشت درختان بومی به منظور بهبود شرایطی محیطی با کاشت درختانی که آثار سوء ناشی ازآفتاب یا باد را کنترل نمایند ، خلق مناظر زیبا ومعنوی ،جداره سازی از درختان ، شکل دادن عبور و

طرح تاسیسات ابرسانی، شامل تامین اب بهداشتی و ابیاری فضای سبز از منابع زیر زمینی و یا انتقال از رودخانه فرات و نیز شبکه ابیاری،

طرح تاسیسات برقی،  شامل پست های برق و شبکه توزیع برق موکبها و نیز نورپردازی برای راهپیمایی شبانه

طرح تاسیسات مکانیکی، جهت سیستم فاضلاب مواکب و مقرها