دکتر محمدعلی لسانی فشارکی، استاد پیشکسوت علوم قرآنی

کد خبر: ۴۰۲۵۱۱۸

تاریخ انتشار: ۱۱ دی ۱۴۰۰ - ۱۴:۳۲

معارف » حوزه علمیه

لسانی فشارکی توضیح داد؛

آرامش و باور به قدرت خدا؛ عوامل موفقیت

محمدعلی لسانی فشارکی، استاد پیشکسوت علوم قرآنی با تاکید بر اینکه بهانه‌آوردن و سوءظن از عوامل مهم شکست است، به تبیین عوامل مهم و الفبای موفقیت براساس محتوای سوره مبارکه فتح پرداخت و تاکید کرد: آغاز کارها به نام خدا، آرامش، باور به خدا و عمل صالح، پیمودن صراط مستقیم و دیدن دست خدا در زندگی مهمترین عوامل موفقیت محسوب می‌شوند.

به گزارش ایکنا، محمدعلی لسانی فشارکی، استاد پیشکسوت علوم قرآنی شامگاه ۱۰ دی در نشست علمی «سوره‌شناسی سوره فتح»، باتاکید بر این مطلب که یک سوره تنها یک محور موضوعی ندارد بلکه هر سوره محورهای موضوعی متعدد دارد، گفت: هرقدر تلاوت و تدبر در سور بیشتر شود محورهای بیشتری هم به دست خواهد آمد. 

وی افزود: محور موضوعی سوره مبارکه فتح می‌تواند خود حضرت محمد(ص) خاتم پیامبران، باشد یعنی در حقیقت پیامبرشناسی با محوریت خاتم پیامبران؛ در تعیین محور موضوعی روش کار این است که بتوانیم با تلاوت آیاتی از سوره، این محور بودن را توضیح دهیم، در این سوره آیه انتهایی فرموده است: مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ وَالَّذِینَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ ...؛ یا در آیه ۲۸ فرموده است: هُوَ الَّذِی أَرْسَلَ رَسُولَهُ، همچنین در آیه ۸ فرموده است: إِنَّا أَرْسَلْنَاکَ شَاهِدًا وَمُبَشِّرًا وَنَذِیرًا، و همه این آیات مؤید محوریت این سوره با موضوع پیامبر(ص) است.

استاد پیشکسوت علوم قرآنی گفت: با جاسازی که در کل سوره برای نام‌ها و اوصاف الهی آمده است، خداشناسی هم در این سوره محوریت دارد، زیرا بیان شده خدا چگونه علیم و حکیم است. در فتح مکه و قرارداد صلح حدیبیه خدا به صورت عینی و ملموس و نه فلسفی صرف، شناخته می‌شود؛ همچنین محور موضوعی سوره فتح می‌تواند توکل به خدا و بازتاب توکل به خدا که کفایت الهی است باشد، یعنی این سوره می‌تواند سوره توکل به خدا باشد.

لسانی فشارکی بیان کرد: البته ما کلمات توکل و کفایت را در سوره نمی‌بینیم یا مثلا «و من یتوکل ...» در سوره نیست ولی سوره، سوره توکل است زیرا سرتاسر سوره بیانگر مهمترین مرحله زندگی انسان‌ها به رهبری یک انسان مصطفا و برگزیده است که در نهایت منجر به صلح حدیبیه و فتح مکه می‌شود و در تمام این مراحل فقط، توکل رهبر این جامعه و پیروان اوست که کارها را به پیش می‌برد.

وی اضافه کرد: در شرایطی که صحابی بزرگ پیامبر(ص) از ایشان می‌پرسد که ما چه می‌کنیم و کجا می‌رویم و پیامبر(ص) پاسخی نمی‌دهند یعنی دقت کن ببین کجا کمی‌رویم زیرا من رسول الله هستم و خدا راه را به من نشان داده است، راه برای ایشان مشخص و او سرانجام کار، یعنی فتح مبین را می‌داند و می‌بیند.

فتح قریب مقدمه برای فتح مبین

لسانی فشارکی اظهار کرد: در این سوره دوبار فتح قریب آمده و همین فتح قریب در سوره صف هم بیان شده است که نشان می‌دهد این دوره سوره نزدیکی موضوعی زیادی با همدیگر دارند؛ غالبا مفسران در آیه ۲۱ فتح «وَأُخْرَى لَمْ تَقْدِرُوا عَلَیْهَا قَدْ أَحَاطَ اللَّهُ بِهَا وَکَانَ اللَّهُ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرًا» چون سوره‌شناسی و تدبر و تکرار تلاوت در روش آنها کمرنگ است در توضیح معنای این آیه درمانده‌اند در حالی که خداوند با توصیه به توکل راه را به مسلمانان نشان داده است.

وی با بیان اینکه این سوره، سوره موفقیت است زیرا با نصر الهی، فتح مبین صورت گرفت، اضافه کرد: این سوره ۲۹ آیه دارد و تعداد حروف عربی هم به همین تعداد است که انسان را به الفبای موفقیت منتقل می‌کند یعنی می‌توانیم از ابتدا تا انتهای سوره فتح را طوری بخوانیم که الفبای موفقیت را در اختیار ما قرار ‌دهد. البته مهم در الفبا این است که بتوانیم با آن متن تولید کنیم ولو اینکه تعداد حروف بیشتر و کمتر باشد.

لسانی فشارکی تصریح کرد: مگر می‌شود الفبایی که با نام خداوند شروع نشود متن خوبی برای موفقیت تولید کند؟ پس اولین حرف الفبای موفقیت بر اساس این سوره، آغاز کار به نام خداوند است؛ اگر انسان دنبال موفقیت به غیر نام خداوند است از همان ابتدا بداند، ابتر است. حرف دیگر الفبای موفقیت این است که خدا به من وعده داده و حتما به آن عمل خواهد کرد و آن فتح مبین است «إِنَّا فَتَحْنَا لَکَ فَتْحًا مُبِینًا»؛ مخاطب این فتح هر انسانی می‌تواند باشد. انسان اگر در مسیر این فتح مبین قرار بگیرد، گذشته‌های او جبران، آینده برنامه‌ریزی و طراحی و نعمت خدا بر انسان تکمیل خواهد شد و نصرت الهی برای او خواهد آمد.

آرامش و باور به قدرت خدا؛ عوامل موفقیت

استاد پیشکسوت علوم قرآنی اضافه کرد: حرف بعدی موفقیت «هُوَ الَّذِی أَنْزَلَ السَّکِینَةَ فِی قُلُوبِ الْمُؤْمِنِینَ لِیَزْدَادُوا إِیمَانًا مَعَ إِیمَانِهِمْ وَلِلَّهِ جُنُودُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَکَانَ اللَّهُ عَلِیمًا حَکِیمًا» است؛ یعنی موفقیت نیازمند آرامش قلبی است و این آرامش قلبی را فقط خدا می‌تواند بدهد و جای دیگری نباید دنبال آن برویم زیرا پیدا نخواهد شد؛ همچنین حرف بعدی موفقیت این است که باور کنیم وَلِلَّهِ جُنُودُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ؛ یعنی خدا واقعا خداست و همه آسمان‌ها و زمین و هر چه در آن است لشکریان خدا هستند و خدایی که چنین وعده‌ای را داده است علیم و حکیم است و همه چیز را در نظر می‌گیرد.

وی افزود: حرف بعدی موفقیت هم ایمان به خداست یعنی اگر انسان مؤمن باشد به میزان ایمانش، موفقیت خواهد داشت و اگر منافق باشد به همان میزان از موفقیت دور خواهد شد.

لسانی فشارکی اظهار کرد: حرف بعدی موفقیت، رسیدن به فوز عظیم است که همان رستگاری بزرگ است نه فقط رستگاری، البته مشروط به ایمان است. «لِیُدْخِلَ الْمُؤْمِنِینَ وَالْمُؤْمِنَاتِ جَنَّاتٍ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِینَ فِیهَا وَیُکَفِّرَ عَنْهُمْ سَیِّئَاتِهِمْ وَکَانَ ذَلِکَ عِنْدَ اللَّهِ فَوْزًا عَظِیمًا» حرف بعدی الفبای موفقیت در این سوره نیازمندی به تعلیمات شاهد و مبشر و نذیر یعنی پیامبر(ص) است؛ «إِنَّا أَرْسَلْنَاکَ شَاهِدًا وَ مُبَشِّرًا وَنَذِیرًا» انسان برای موفقیت به انسان برگزیده از سوی خدا محتاج است و باید حرمت او را رعایت کند نه به عنوان تشریفات. انسانی موفق است که هم  در دنیا و هم در آخرت موفق باشد.

رضایت انسان از خدا و خدا از انسان نشانه موفقیت است

وی افزود: حرف بعدی موفقیت، دیدن دست خدا در زندگی است «إِنَّ الَّذِینَ یُبَایِعُونَکَ إِنَّمَا یُبَایِعُونَ اللَّهَ یَدُ اللَّهِ فَوْقَ أَیْدِیهِمْ فَمَنْ نَکَثَ فَإِنَّمَا یَنْکُثُ عَلَى نَفْسِهِ وَمَنْ أَوْفَى بِمَا عَاهَدَ عَلَیْهُ اللَّهَ فَسَیُؤْتِیهِ أَجْرًا عَظِیمًا»، ما هرقدر دست خدا را در زندگی بیشتر ببینیم موفقیت ما هم بیشتر خواهد شد؛ بهانه آوردن برای کوشش و فعالیت نکردن و مطرح کردن دلهر‌ه‌ها و دلواپسی‌ها باعث خط کشیدن دور موفقیت می‌شود، تا جایی که به آیه «بَلْ ظَنَنْتُمْ أَنْ لَنْ یَنْقَلِبَ الرَّسُولُ وَالْمُؤْمِنُونَ إِلَى أَهْلِیهِمْ أَبَدًا وَزُیِّنَ ذَلِکَ فِی قُلُوبِکُمْ وَظَنَنْتُمْ ظَنَّ السَّوْءِ وَکُنْتُمْ قَوْمًا بُورًا» می‌رسد، «بور» زمین بایر و به درد نخور است که ثمری از آن انتظار نمی‌رود و البته می‌توان آن را قابل استفاده کرد. کسانی که همیشه منفی‌بافی می‌کنند و ظن سوء «ظن السوء» دارند حکم قوم بور و زمین‌های بایر را دارند.

لسانی فشارکی بیان کرد: براساس آیه «لَقَدْ رَضِیَ اللَّهُ عَنِ الْمُؤْمِنِینَ إِذْ یُبَایِعُونَکَ تَحْتَ الشَّجَرَةِ فَعَلِمَ مَا فِی قُلُوبِهِمْ فَأَنْزَلَ السَّکِینَةَ عَلَیْهِمْ وَأَثَابَهُمْ فَتْحًا قَرِیبًا» اگر می‌خواهی راضی باشی باید خدا از تو راضی باشد و به گونه‌ای زندگی کنی که حداقل خودت احساس کنی خدا از تو راضی است و نشانه مهم آن این است که به درستی و با عقلانیت و نه تخیل از کار خودت راضی باشی. کسی که از خودش ناراضی است از موفقیت هم دورتر خواهد شد.

وی با اشاره به آیه «وَعَدَکُمُ اللَّهُ مَغَانِمَ کَثِیرَةً تَأْخُذُونَهَا فَعَجَّلَ لَکُمْ هَذِهِ وَکَفَّ أَیْدِیَ النَّاسِ عَنْکُمْ وَلِتَکُونَ آیَةً لِلْمُؤْمِنِینَ وَ یَهْدِیَکُمْ صِرَاطًا مُسْتَقِیمًا»، گفت: مسیر موفقیت باید صراط مستقیم باشد و دست‌انداز نداشته باشد و در سرتاسر قرآن این مسیر مشخص شده است. اصلا یکی از نام‌های خود قرآن، صراط مستقیم است که پیامبر(ص) از جانب خدا این صراط را آورده است.

وی اضافه کرد: وَکَانَ اللَّهُ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرًا، هم حرف دیگر در موفقیت است، یعنی دائما نگویید می‌توانم و نمی‌توانم، قرار نیست ما بتوانیم بلکه قرار است خدا بتواند و خدا هم قطعا می‌تواند. وقتی خدا می‌تواند و به همه نظر مثبت دارد پس من هم می‌توانم البته نه منهای خدا بلکه به پشتوانه خدا. من می‌توانم دروغ بزرگی است ولی چون خدا می‌تواند و او به ما وعده موفقیت داده پس من هم با تکیه به او می‌توانم موفق شوم و اگر این را باور نکنیم و به خدا اعتماد و تکیه نداشته باشیم، به شرک خواهیم افتاد.

لسانی فشارکی اظهار کرد: الفبای دیگر موفقیت این است که اگر خدا را به حساب می‌آوریم نه اینکه برای دیگران ارزشی قائل نیستیم بلکه دیگران در برابر خدا چیزی نیستند، نباید اینها را در عرض هم قرار دهیم بلکه یکی از لشکریان خدا قلوب و اراده دیگران است و باید آنها را همراه کنیم. اگر انسان در مسیر الهی قدم بردارد همه در جهت خیر تو حرف زده و قدم برخواهند داشت.

هدایت در مسیر الهی

وی افزود: الفبای بعدی در آیه «لَقَدْ صَدَقَ اللَّهُ رَسُولَهُ الرُّؤْیَا بِالْحَقِّ لَتَدْخُلُنَّ الْمَسْجِدَ الْحَرَامَ إِنْ شَاءَ اللَّهُ آمِنِینَ مُحَلِّقِینَ رُءُوسَکُمْ وَمُقَصِّرِینَ لَا تَخَافُونَ فَعَلِمَ مَا لَمْ تَعْلَمُوا فَجَعَلَ مِنْ دُونِ ذَلِکَ فَتْحًا قَرِیبًا؛ اگر در مسیر صحیح موفقیت باشید خدا تو را در قالب رؤیا حمایت کرده و مسیر آینده را نشان می‌دهد، گاهی این کار در رؤیای صادقه و گاهی در بیداری این تنبه و توجه به انسان داده می‌شود و وقتی مسیر درست است چشم‌انداز آن هم خواهد آمد. آمنین؛ امنیت هم از الفبای مهم در موفقیت است، امنیت به وجود آوردنی و حفظ کردنی است. فَعَلِمَ مَا لَمْ تَعْلَمُوا؛ بنا نیست تو همه چیز را بدانی و جزئیات مسیر موفقیت را بدانی و کافی است که خدا می‌داند و تو را هدایت می‌کند.

لسانی فشارکی گفت: اگر کسی در مسیر موفقیت دنبال ذکر می‌گردد بهترین ذکر «یا رئوف» یعنی خدای مهربان است؛ وقتی انسان این تعبیر را تکرار کند هم خدای رئوف، هم پیامبر و هم امام رئوف را صدا می‌زند.

وی اضافه کرد: آخرین الفبای این سوره هم این است که وعده خدا حتما قابل تحقق است؛ وَعَدَ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ مِنْهُمْ مَغْفِرَةً وَأَجْرًا عَظِیمًا؛ مهمترین الفبای موفقیت هم ایمان و عمل صالح است؛ هر کسی که به موفقیت برسد در گرو ایمان و عمل صالح است، عمل صالح هم کار بجا و هر کاری را بجا انجام دادن است. همیشه وقتی اجر عظیم خدا به انسان عطا شود خواهیم دید قابل مقایسه با ایمان و عمل ما نیست. اجر عظیم دوبار در سوره فتح تکرار شده که در واقع همان مغفرت ابتدای سوره هم می‌تواند باشد.

انتهای پیام

 

https://iqna.ir/fa/news/4025118/%D8%A2%D8%B1%D8%A7%D9%85%D8%B4-%D9%88-%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1-%D8%A8%D9%87-%D9%82%D8%AF%D8%B1%D8%AA-%D8%AE%D8%AF%D8%A7-%D8%B9%D9%88%D8%A7%D9%85%D9%84-%D9%85%D9%88%D9%81%D9%82%DB%8C%D8%AA