*****...بخش اجتماعی مسجد؛ محور مدیریت محله اسلامی...*****

منتشر شده در ایکنا و ایثار پرس 

دکتر سید جواد هاشمی فشارکی

کد خبر: ۴۰۲۸۳۴۳

تاریخ انتشار: ۲۴ دی ۱۴۰۰ - ۱۰:۲۹

ایکنا ، اجتماعی » جامعه

 

https://iqna.ir/fa/news/4028343/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C-%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF-%D9%85%D8%AD%D9%88%D8%B1-%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D8%AA-%D9%85%D8%AD%D9%84%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C

ایثار پرس ،  صفحه اول / ویژه

• شناسه : 8770
• 24 دی 1400 - 11:33

http://www.isarpress.ir/?p=8770

بسمه تعالی

بخش اجتماعی مسجد ، محور مدیریت محله اسلامی

در این نوشتار ، ضرورت تشکیل بخش اجتماعی مساجد و اهداف ، سیاست کاری و برنامه های بخش اجتماعی مسجد تبیین شده و در انتها نتیجه گیری شده است .

 

« مسجد محلى است  که از مسجد  باید امور  اداره بشود. این مساجد  بود  که این پیروزى را  براى ملت  ما  درست کرد. پیروزى  ما  براى  اداره مسجد است. مراکزى  که  مراکز بسط حقیقت  اسلام است،  بسط  فقه  اسلام است  و  آن مساجد است، ..»

(امام خمینی ؛صحیفه امام، ج‏13، ص 15)

 

در شهر اسلامی، عدالت در تقسیم خدمات شهری، تأمین آرامش روحی و امنیت معنوی، ظهور و اعتلای مظاهر اسلامی و انقلابی، عمران و آبادی و زیبایی، حفظ طبیعت و صفای طبیعی، همه با هم باید مورد توجه قرار گیرد.

(پیام رهبر انقلاب به مناسبت آغاز به کار شوراهای اسلامی شهر و روستا_08/02/1378)

مساجد از صدر اسلام و در طول تاریخ علاوه بر کارکرد عبادى، کارکردهاى دیگرى هم در زمینه‏هاى سیاسى، اجتماعى، فرهنگى و نظامى داشته است.  جایگاه واقعى مساجد، موجب افزایش کارآیى آن در تقویت و تثبیت و بسط زیرساخت‏هاى فرهنگ اصیل اسلامی وجامعه مسلمین بوده و خواهد بود .

با بررسی تاریخ گذشته انقلاب شکوهمند اسلامی جدا از این­که مساجد محل عبادت، تربیت وآموزش بوده است، مساجد مکان امنی برای تصمیم­گیری و برنامه­ریزی در بسیاری از موارد دیگرنیز محسوب می­شده است، جلسه‏های وعظ و خطابه و سخنرانی‏های روشن‏گرایانه اهل علم و دین در مسجد، نقش مؤثری در بیداری و آگاهی مردم داشته و دارد. در نتیجه، مسجد، پایگاه خیزش انقلابیان و مبارزان دین‏داری است که با کژ روی‏ها و کژ رفتاری‏های جامعه به مقابله برمی‏خیزند و حرکت‏های انقلابی را سازمان‏دهی می‏کنند.

مساجد عمده‌ترین ابزار روحانیت برای ارتباط با اقشار مختلف جامعه بودند که از این طریق ایدئولوژی انقلاب و پیام اسلام به گوش مردم می‌رسید. همچنین عامل اصلی بسیج تجار و بازاریان، مساجد بودند که به دلیل پیوند تاریخی مسجد و بازار در قیام‌ها و اعتراضات مردمی، مسجد مرکز تشکل و سازماندهی بازاریان بود. بنابراین در انقلاب اسلامی، مساجد به عنوان یکی از ارکان عمده انقلاب یعنی سازمان و پایگاه اجتماعی گروه‌های مخالف رژیم در کنار دو رکن دیگر یعنی رهبری و ایدئولوژی به نقش آفرینی پرداختند و به عنوان یک نهاد مدنی بومی با ارائه کارکردهای گوناگون توانستند در مقایسه با سازمان‌ها و نهادهای نوین، نقش بسیار مهمی در جامعه ایفا کنند و قابلیت مذهب و نهادهای مذهبی را به نمایش بگذارند^[1] ( جعفر ساسان؛ نقش مساجد در انقلاب اسلامی مرکز اسناد انقلاب اسلامی.)

در عرصه های فرهنگی، تولید قدرت نرم در فضای مجازی، سلامت محله ، دفاع و امنیت مردم پایه،

پس از انقلاب اسلامی و بر قراری نظام مقدس جمهوری اسلامی مشارکت آحاد جامعه از طریق مساجد در کمک های مختلف به جبهه ها ، در بحرانهای سیل و زلزله و بیماری کرونا و.... نقش بی بدیلی داشته اند و هماکنون نیز بسیاری از مساجد کمک های مومنانه به اقشار کمتر برخوردار را در برنامه های خود دارند و بعبارتی نقش اجتماعی موقری داشته ودارند .

محرومیت‌زدایی توسط خیرین محلات، اقتصاد مقاومتی ، روشنگری سیاسی و بصیرت افزایی ، کمک های مؤمنانه که تحربه آن در دوران کرونا بشدت اثر بخش بود ، تفریحات سالم و محلی ؛ صندوق های قرض الحسنه مساجد ؛ هیات‌های اندیشه ورز محله و بازوهای اجرایی پیگیری حل مشکلات محله و شهروندان از مجاری نهادهای مسول مربوطه از جمله مواردی است که ظرفیت آن در مساجد وجود دارد.

مسجد طراز انقلاب اسلامی ؛ می بایستی به تناسب فعالیتش شعاع عملکردش محله پیرامونی خویش را نیز تحت تاثیر معنوی خود قرار دهد و با توجه به تاکید دین مبین اسلام به امر به معروف و نهی منکر ، ضرورت دارد بخش اجتماعی مسجد ایجاد و فعال گردد . تا محلات از اسیب ها زدوده شده ومحلات اسلامی با محوریت مساجد شکل گیرد .

اهداف بخش اجتماعی مسجد

• "اعتلای مظاهر اسلامی و انقلابی " در محدوده محله در ظواهر جامعه ؛ سیمای بصری کالبد محله و سیمای ظاهری مترددین و رفتارهای اجتماعی شهروندان محله
• زمینه سازی برای اداره امور محله با مرکزیت مسجد محله براساس فرمایش امام راحل : " مسجد محلى است  که از مسجد  باید امور  اداره بشود " 

وظایف بخش اجتماعی مسجد

در راستای "اعتلای مظاهر اسلامی و انقلابی" بخش اجتماعی مسجد وظایف زیر را بعهده خواهد گرفت :

• گسترش فرهنگ امر به معروف و نهی منکر لسانی به کسبه محل ؛ ادارات محله و مترددین در سطح محله
• پیگیری تحقق رعایت احکام اسلامی در ظاهراماکن و نیز رفتارهای اجتماعی محدوده پیرامونی مسجد
• برگزاری جلسات با صنوف موجود در محله و ادارات و مدارس محله

• تولید و نشرموضوعات مرتبط در راستای ارتقای معارف آداب اجتماعی اسلام 

• گزارش مفاسد پیرامونی به نهادهای ذیربط برای رفع آن
• وسایر موارد مرتبط دیگر

 

برنامه های بخش اجتماعی مسجد

در راستای "اعتلای مظاهر اسلامی و انقلابی" بخش اجتماعی مسجد برنامه های زیر را دنبال خواهد کرد :

• ایجاد هیات اندیشه ورز محله به منظور سیاست گذاری ، برنامه ریزی و هدایت برنامه های مذکور
• بهره گیری از رهنمودهای امام جماعت مسجد محل
• ایجاد گروههای اجتماعی محله با جوانان مومن انقلابی
• ایجاد گروه مجازی اطلاع رسانی
• هم فکری با بخش اجتماعی بسیج ناحیه منطقه
• پیگیری عدم فروش البسه مغایر شونات اسلامی وبخصوص الگو ومدهای غربی و بویژه البسه پاره که بی حیایی را ترویج میدهند .
• پیگیری سالم سازی محله از تردد سگ چرانی
• تشویق کسبه به تعطیلی داوطلبانه در هنگام اذان

• تهیه و در اختیار قرار دادن نوشته :" بعلت زمان فریضه نماز تعطیل است "
• نشرمعارف آداب اجتماعی اسلام در سطح محله
• و....

 

سیاست کاری بخش اجتماعی مسجد

به لحاظ محدودیت توانایی اجرای "اعتلای مظاهر اسلامی و انقلابی" در سطح محله بصورت مرحله بوده و پس از ارزیابی ضعفهای احتمالی محدوده کار توسعه خواهد یاقت :

1. تا شعاع یکصد متری مسجد ( تجاری های پاساژ ؛ کناره مسیل و کوچه شهید ترابی به طول یکصد متر)
2. تا شعاع پانصد متری مسجد
3. تا شعاع سه هزار متری مسجد

سخن پایانی

از انجاکه اسیب های اجتماعی ناشی از شبیخون فرهنگی که در عرصه های مختلف در حال گسترش می باشد ؛ ضرورت دارد در گام دوم انقلاب اسلامی ، تحقق محله اسلامی با محوریت تقویت مساجد و پایگاههای مقاومت شده ؛ تا با استفاده از ظرفیت‌های محلی و منطقه‌ای و ملی ، مشکلات را حل کنند. و در راستای تمدن نوین اسلامی محله اسلامی تحقق یابد .

یکی از حوزه مهم ، زیرساختهای محله شامل بناها ، فضاهای محله و مرکز محله و.... می باشد ، که بایستی هویت اسلامی در معماری فضاها و سیمای بصری آن رعایت گردد و شهرداریها اهتمام لازم را بعمل آورند.

همچنین در حوزه مدیریتی و رفتاری ؛ لازم است مدیریت امور محله در ید پیش کسوتان و معتمدان محلی قرار گرفته وبا همکفری اولویتهای محلات از مجرای نهادهای مسول پیگیری شده و، بتوان دوره جدیدی از هویت اسلامی ایرانی محلات جامه عمل بشود.

این موضوع بایستی با پیشرانی جوانان مؤمن انقلابی پای کار با محوریت ائمه مساجد صورت گرفته و در این راستا مساجد نیز باید بتوانند برای ارتقای هویت‌ اسلامی- ایرانی محلات ، محله اسلامی -ایرانی به را تحقق بخشند.

با عنایت به اهداف عالیه نظام مقدس جمهوری اسلامی که بر امده از جان فشانی شهدا و مجاهدت ایثارگران و مشارکت آحاد جامعه مسلمان ایران بوده و درتداوم بخشی به حکومت نبوی و علوی و پیاده سازی اسلام ناب محمدی در عصر حاضر می باشد ، لذا در راستای ایجاد تمدن نوین اسلامی و تحقق دولت اسلامی و جامعه اسلامی ، ضرورت دارد درگام دوم انقلاب اسلامی ، اصول و ارزشهای تعالیم اسلامی به منظور متجلی ساختن در کالبد شهر ومحلات، و رفتارهای شهروندان دنبال گردد ، تا شهرو محله ، علاوه بر ظواهر وسیمای بصری مطلوب شهر و محله ، افرادی که در آن تردد میکنند ؛ واجد ویژگی های آن باشند .

 

---

[1] جعفر ساسان؛ نقش مساجد در انقلاب اسلامی مرکز اسناد انقلاب اسلامی.

 

 

نشانی منبع انتشار یادداشت :

https://iqna.ir/fa/news/4028343/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C-%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF-%D9%85%D8%AD%D9%88%D8%B1-%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D8%AA-%D9%85%D8%AD%D9%84%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C

http://www.isarpress.ir/?p=8775

http://www.isarpress.ir/1400/10/24/%d8%a8%d8%ae%d8%b4-%d8%a7%d8%ac%d8%aa%d9%85%d8%a7%d8%b9%db%8c-%d9%85%d8%b3%d8%ac%d8%af%d8%9b-%d9%85%d8%ad%d9%88%d8%b1-%d9%85%d8%af%db%8c%d8%b1%db%8c%d8%aa-%d9%85%d8%ad%d9%84%d9%87-%d8%a7%d8%b3%d9%84/

https://khabarfarsi.com/u/115244284

https://javadfesharaki.blog.ir/1400/10/24/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C-%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF-%D9%85%D8%AD%D9%88%D8%B1-%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D8%AA-%D9%85%D8%AD%D9%84%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C