***...قلعه پرتغالیهای هرمز در تنگه راهبردی هرمز...***/ یادداشت منتشر شده /
جمهوری پُرتُغال کشوری در جنوب غربی اروپا است. جمعیت آن تقریباً ۱0 ونیم میلیون نفر، پایتخت آن لیسبون و زبان رسمی آن پرتغالی است که از شاخه زبانهای رومی میباشد. این کشور از اعضای اتحادیه اروپا و ناتو است . دین مردم این کشور مسیحیت از شاخه کاتولیک رومی است.
قریب چهارصد سال پیش ، دریانوردان پرتغالی راههای دریایی مختلفی را یافتند و از همین راهها بود که سنگ اول بنای استعماری گذاشته شد و امپراتوری پرتغال مستعمراتی عظیم پرتغال را بنیان نهاد.
سال ۱۴۹۸ م واسکو دو گاما با عبور از جنوب و شرق آفریقا با کمک یک راهنمای ایرانیتبار از بندری در شمال موزامبیک بسوی هند روانه شد و گزارشی مفصلی از اهمیت پارس و هند به دربار پرتغال فرستاد.
پرتغالیها اولین استعمارگران اروپاییان متوحش بودند که از غرب اروپا به خلیج فارس وارد شدند. آلبوکرک در سال ۱۵۰۷هرمز را اشغال نمود. از سال ۱۵۰۷ تا ۱۶۲۲ پرتغالیها در خلیج فارس به تجارت مشغول و استعمار مشغول بودند و در خلیج فارس استحکامات نظامی ایجاد کردند و بدنبال آن کاتولیکها روانه خلیج فارس شدند. آنها در سال ۱۵۱۵ م. نظر موافق شاه عباس را برای در اختیار گرفتن هرمز کسب کردند و در قرارداد میناب ۱۵۲۳م. این توافق رسمی شد؛ و قرار شد بحرین و قطیف سواحل شمالی عربستان در اختیار ایران قرار گیرد.
اشغال نظامی و استعماری پرتغال نخستین شرور خلیج فارس
پادشاه پرتغال خود را امپراتور پرتغال- شرق آفریقا- و پارس میدانست. پرتغالیها بزرگترین امپراتوری قرن شانزدهم جهان بودند. پرتغالیها میخواستند که بر تجارت آفریقا و آسیا سلطه داشته باشند آنها سال ۱۵۰۷ سکوترا را تصرف کردند و سپس هرمز را در اختیار گرفتند.
لذا پرتغالی ها در چابهار ؛ جاسک، بندر کنگ و بندرعباس و همچنین در جزیزه هرمز وجزیزه قشم قلعه های مستحکم نظامی برای سیطره بر آبراههای دریایی و مناطق پیرامونی ایجاد کردند و از این طریق حوزه استعماری خود را گسترش دادند و چپاولهای زیادی کرده و کشورهای مستعمره ؛ از جمله ایران را تضعیف و خود را رشد و توسعه دادند .
جزیره هرمز
هُرمُز جزیرهای است بصورت بیضیشکل و گنبدی نمکی که گلوگاه اتصال خلیج فارس به دریای عمان قرار دارد و در ۸ کیلومتری بندرعباس واقع است. این جزیره را به علت موقعیت جغرافیایی خاص آن و مجاورت با تنگه هرمز، کلید دهانه ورود و خروج به خلیج فارس میدانند. همین موقعیت است که آن را در طول تاریخ، از نظر راهبردی و بازرگانی از اهمیت خاصی برخوردار ساختهاست .
جزیره هرمز
موقعیت قلعه پرتغالیها
قلعه پرتغالیهای هرمز در ضلع شمالی این جزیره و در ساحل دریا و برای اشراف بر تنگه و جزیره قرار گرفته است .تنگهٔ هرمز آبراهی است بین استان هرمزگان ایران و استان مسندم عمان که دریای عمان را به خلیج فارس میپیوندد. این گذرگاه یکی از راهبردیترین مسیرهای بینالمللی کشتیرانی در جهان به شمار میآید.
موقعیت تنگه هرمز
کارشناسان اقتصادی معتقدند در صورت بستهشدن تنگهی هرمز، بازارهای جهانی نفت با کمبود ۲۰ میلیون بشکهای مواجه میشوند و احتمال دارد که بهای نفت از مرز بشکهای ۲۵۰ دلار هم بگذرد. چرا که بستهشدن تنگه هرمز به معنای توقف صادرات ۹۰ درصد نفت منطقه و توقف معاملات تجاری بسیاری از کشورهای حوزهی خلیج فارس خواهد بود. پس از انقلاب اسلامی تسلط سیاسی و نظامی ایران بر تنگهی هرمز از یک طرف و وابستگی شدید اقتصاد منطقه و جهان به تجارت دریایی از طریق این آبراه فراهم شده است .
موقعیت حساس قلعه پرتغالیها نسبت به شهر هرمز و دریا
موقعیت قلعه پرتغالیها درهرمز
نقشه جزیره هرمز در گوگل مپ :
معماری نظامیان پرتغالی در قلعه هرمز
قلعه هرمز نیز مانند دیگر قلاع پرتقالی ها دارای پلان چهار ضلعی نا منظم می باشد. با دیوار هایی به ارتفاع دیوار قلعه ۱۴ متر و قطر حدود 5/3 متر است و برجهایی به ارتفاع حدود ۱۲ متر که در چهار گوشه قلعه قرار گرفته اند .
امکانات قلعه هرمز
قلعه هرمز پرتغالیها دارای انبارهای اسلحه، آب انبار بزرگ(برکه) ؛ آبانبار ، اتاق های سرباز خانه، انبارهای تسلیحات، زندان، کلیسا، مقر فرماندهی و تالار است. کلیسای بعضی از این قلعه ها، دارای دو ردیف ستون های سنگی دایره ای شکل است که از سنگ های مرجانی تراش خورده و اتاقهایی باسقف هلالی است
این قلعه دارای دو حصار است . در ضلع جنوب شرقی آنیک زیرزمین قابلمشاهده است. در چهارگوشه آن چهار برج استوانهای ویران دیده میشود. دیوارهای بیرونی و اتاقها و انبارهای درونی نیز، ویران و از خاک و سنگ و آوار پرشدهاند. در زمانآبادانی از میان چهار برج، دوتای آنها کاملاً و برج سوم با زاویهای، روبهدریا بوده است. برج چهارم رو به جزیره و شهر قشم بوده و تنها راه بیرون رفت از قلعه به شمار میآمده است؛ چراکه سه باروی دیگر کور بودهاند و راهی به بیرون نداشتهاند. نمای بیرونی و درونی برجها و باروها از سنگهای کموبیش یک اندازه مستطیل شکل آهکی است، اما درون باروها از سنگ لاشه آهکی – نمکی پرشده است. ملاط بین سنگها، ساروجی سخت شبیه ساروج بناهای ساسانی است. در برجها مثل برج شمالی، برج شرقی و جنوبی و همچنین باروهای بین آنها، نشانههای تخریب و بازسازی، گسترش یا تغییر با استحکامبخشی بیشتر به چشم میآید.
شکسته سفالینههای بهدستآمده از کاوش نیز خود گواهی بر این تضمینها، تصرفها و دوبارهسازیها است. تنها ورودی دژ در زیر برج جنوبی است و بیشترین بازماندههای ساختمانی نیز بر فراز همین برج است. در کنار در ورودی، در درون دژ اتاقکی است به گونه اتاق نگهبانی یا بازرسی، با دیوارها و سقفی گهوارهای، یکپارچه از سنگهای آهکی که هرگونه رفتوآمد را زیر نظر داشته است. بر فراز اتاق، سوراخ گرد و بزرگی است که بهاحتمال بسیار زیاد یکراه ایذایی بوده است و از درون اتاق بالای برج بر سر مهاجمان، گلولههای سنگ یا قیر مذاب یا آب جوش میریختهاند؛ چراکه جای مدافعان بر طاقچهای مشرفبه این سوراخ در کاوش بهدستآمده است. چسبیده به دیوار شمال شرقی درون برج، بازمانده یک شیب (رامپ) بر جای است که بخشهایی از آن در کاوش به دست آمد. این شیب برای بالا بردن توپهای سنگین بر فراز برج و باروها و رفتوآمد سربازان بوده است.
طول باروهای چهارسوی برج، نزدیک دو متر است که در بام دیوارها به شکل راهرو ساختهشده و در هرچند گام، جای تیرکشها، برای سربازان ایستاده، سربازان بهزانو نشسته، توپچیها و خادمان به چشم میخورد. دورتادور دژ خندقی بوده است که امروز پرشده و نشانی از آن بر جای نیست. تقریباً در میانه حیاط دژ، گود دستساختهای است که انبار آب شیرین باران بوده است. حیاط قلعه از چهارسو شیب ملایمی بهطرف استخر داشته بهگونهای که آب باران در این انبار جمع میشده است. انبار، سقفی گهوارهای و خمیده داشته که امروز تمامی سقف آن فروافتاده است و تنها جای این آبگیر به درازای ۱۳، پهنای ۴ و عمق ۵/۲ متر بر جای است.
در آبان ۱۳۷۸ نیز در پی حفاریهای شرکت برق در محدوده ۵۰۰ متری قلعه پرتغالیها، تونل قدیمی متصل به این قلعه، کشف شد. این تونل که به قلعه پرتغالیها متصل است، راه فرار فرماندهان و نیروهای نظامی پرتغالی و همچنین مکان نگهداری مهمات نظامی آنان بود. این تونل تا محدوده میدان سعدی شهر قشم به طول حدود سه کیلومتر، ادامه دارد.
اشراف قلعه بر عبور شناورها قابل مشاهده هست .
دیوراهای 14 متری برای تسخیر ناپذیری قلعه
محوطه میانی قلعه ( حیاط قلعه )
مردم بازدید کننده از محوطه قلعه
توپ های باقیمانده از دوران استعماری پرتغالیهای برای اشراف بر تنگه هرمز
سخن پایانی
قلعه پرتغالی ها یکی از مصادیق یادآور دوران استعمار اروپاییها در ایران عزیز به شمار میرود ، که پس از انقلاب اسلامی دست امریکاییها و اروپاییها از دخالت در ایران کوتاه شد و حتی در تجاوز نظامی بعث عراق به چند استان ؛ رزمندگان دلیر اسلام تمامی انرا از وجود بیگانه پاک کردند و اینک ایران در اوج اقتدار خویش حتی منجی کشورهای تحت ظلم داعش و عربستان در یمن و .... شده است و مقدمات ایجاد تمدن نوین اسلامی در گام دوم انقلاب اسلامی را فراهم ساخته است .
منابع :
جام جم ؛ جزیره ای هزار رنگ و مردمانی یکرنگ ؛ ۲۱ آذر ۱۳۹۸ ،
https://www.magiran.com/article/3988801
ره بال ؛ قلعه پرتغالی ها روایتگر دستدرازی بیگانگان بر هرمز
هاشمی فشارکی ؛ سید جواد هاشمی فشارکی ، روز ملی خلیج فارس مقتدر ؛ ایثار پرس ، 10 اردیبهشت 1401 به نشانی http://www.isarpress.ir/?p=10469
همشهری ، قلعه پرتغالی ها در هرمز ، ۹ آذر ۱۴۰۰ ؛ به نشانی https://www.hamshahrionline.ir/news/640347
https://geography.garmsar.iau.ir/article_667769_36e957ba7486c4f4a312d758ac0f1f34.pdf
**************************************************************************************
***************************************************
سوابق علمی ؛ کتب ، مقالات ، یادداشت ها ، سخنرانی ها ، افتخارات و تقدیرها ، مصاحبه ها ، آثار منتشر شده ؛ فعالیت ها و ......
چنانچه روی نشانی (لینگ مربوطه ) بزنید ، کل متن باز خواهد شد ومی توانید مطالعه کنید :
**********************************
سوابق علمی و اجرایی دکترسیدجواد هاشمی فشارکی
https://javadfesharaki.blog.ir/page/Resumes
**********************************
کتب منتشر شده دکتر سیدجوادهاشمی فشارکی
**********************************
شرح کتب منتشر شده دکتر سیدجوادهاشمی فشارکی
**********************************
سوابق علمی و اجرایی دکترسیدجواد هاشمی فشارکی
**********************************
یادداشتهای منتشرشده بخش 2
**********************************
یادداشتهای منتشرشده بخش 1
**********************************
**********************************
**********************************
**********************************
**********************************
استاد راهنمای پایان نامه های دکتر و کارشناسی ارشد
**********************************
سخنرانی ها :
**********************************
سخنرانی دکتر سید جواد هاشمی فشارکی در مصلی های کشور
**********************************
سخنرانی دکتر سید جواد هاشمی فشارکی در مساجد کشور
**********************************
مصاحبه های صورت گرفته شده :
**********************************
اثار منتشر شده دکتر سید جواد هاشمی فشارکی در رسانه ها ( در ایینه مطبوعات )
**********************************
فعالیتهای علمی دکتر سید جواد هاشمی فشارکی در خصوص معماری و شهرسازی اسلامی
**********************************
**********************************
**********************************
فعالیتهای علمی دکتر سید جواد هاشمی فشارکی در خصوص معماری
موضوعات معماری
**********************************
سوابق متعدد مرتبط با شهر و شهرسازی و شورای شهر
**********************************
مطالب :
**********************************
فعالیتهای دکتر سید جواد هاشمی فشارکی در خصوص شهدا
**********************************
فعالیتهای دکتر سید جواد هاشمی فشارکی در خصوص دفاع مقدس و مقاومت
**********************************
فعالیتهای دکتر سید جواد هاشمی فشارکی در خصوص گام دوم انقلاب اسلامی
۶۴ مطلب با موضوع «گام دوم........ هاشمی فشارکی» ثبت شده است
**********************************
کارشناس قوه قضاییه سید جواد هاشمی فشارکی
**********************************
فعالیتهای دکتر سید جواد هاشمی فشارکی در خصوص پدافند غیر عامل
**********************************
۲۸ مطلب با موضوع «خاطرات -سیدجواد هاشمی فشارکی» ثبت شده است
**********************************
بیش از 100 مطلب در مقالات دیگران با موضوع «استنادمنبع سیدجوادهاشمی فشارکی» ثبت شده است :
**********************************
۱۲ مطلب با موضوع «طرحها - - سید جوادهاشمی فشارکی» ثبت شده است
**********************************
۱۱۷ مطلب با موضوع «تصاویر - - سیدجواد هاشمی فشارکی» ثبت شده است
**********************************
بیش از 650 یادداشت منتشر شده دیگر :
********************************************
فعالیتهای دکتر سید جواد هاشمی فشارکی در خصوص گام دوم انقلاب اسلامی
*****************
فعالیتهای علمی دکتر سید جواد هاشمی فشارکی در خصوص معماری و شهرسازی اسلامی
*****************
فعالیتهای دکتر سید جواد هاشمی فشارکی در خصوص دفاع مقدس و مقاومت
*****************
• سوابق :
http://javadfesharaki.blog.ir/page/Resumes
*****************
• فعالیتها در زیر ارائه شده :
http://javadfesharaki.blog.ir/page/2S
*****************
• فهرست کتب منتشر شده :
http://javadfesharaki.blog.ir/page/کتب-هاشمی-فشارکی
*****************
• چکیده اطلاعات کتب :
http://javadfesharaki.blog.ir/category/کتب-سید-جواد-هاشمی-فشارکی/
*****************
• پایان نامه های دفاع شده :
http://javadfesharaki.blog.ir/category/%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%B3%DB%8C%D8%AF-%D8%AC%D9%88%D8%A7%D8%AF%D9%87%D8%A7%D8%B4%D9%85%DB%8C-%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DA%A9%DB%8C
*****************
• مقالات پذیرفته شده در نشریات و ارایه شده در همایشها :
• http://javadfesharaki.blog.ir/category/%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA-%D8%B3%DB%8C%D8%AF-%D8%AC%D9%88%D8%A7%D8%AF-%D9%87%D8%A7%D8%B4%D9%85%DB%8C-%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DA%A9%DB%8C/
*****************
• یادداشت های انتشاریافته در نشریات و خبرگزاریها :
http://javadfesharaki.blog.ir/page/%DB%8C%D8%A7%D8%AF%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D9%86%D8%AA%D8%B4%D8%B1%D8%B4%D8%AF%D9%87
*****************
• ادامه یادداشتهای منتشر شده در رسانه ها:
http://javadfesharaki.blog.ir/page/%DB%8C%D8%A7%D8%AF%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA%D9%87%D8%A7%DB%8C%20%D9%85%D9%86%D8%AA%D8%B4%D8%B1%D8%B4%D8%AF%D9%87%202
*****************
• اختراعات ثبت شده :
http://javadfesharaki.blog.ir/category/%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%B9%D8%A7%D8%AA-%D8%B3%DB%8C%D8%AF%D8%AC%D9%88%D8%A7%D8%AF%D9%87%D8%A7%D8%B4%D9%85%DB%8C-%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DA%A9%DB%8C/
*****************
*****************
سخنرانی های منتشر شده در پایگاههای خبری ::
*********************
مصاحبه های منتشر شده در پایگاههای خبری :
**************************
***************************************
مطالب منتشر شده در خبرگزاری فرانی ایکنا :
***************************************
مطالب منتشر شده در خبرگزاری ایسنا :
****************************************
مقالات منتشر شده در علم نت :
***************************************
مقالات منتشر شده در سیویلیکا :
****************************************
مطالب منتشر شده در کیهان :
****************************************
مطالب منتشر شده در ایثار پرس :
http://www.isarpress.ir/?s=%D9%87%D8%A7%D8%B4%D9%85%DB%8C+%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DA%A9%DB%8C
****************************************
مطالب منتشر شده در حماسه 27 :
https://hamaseh27.ir/?s=%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DA%A9%DB%8C
****************************************
مطالب منتشر شده در پایگاه خبری تحلیلی 598 :
****************************************
مطالب منتشر شده در دفاع پرس ( خبرگزاری دفاع مقدس ) :
https://defapress.ir/fa/search
****************************************
مطالب منتشر شده در فاش نیوز :
http://fashnews.ir/?option=search
****************************************
مطالب منتشر شده در مشرق :
****************************************
مطالب منتشر شده در پایگاه اطلاع رسانی سازمان بسیج مهندسین :
ttp://omranbasij.ir/search/node?keys=%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DA%A9%DB%8C
****************************************
مطالب منتشر شده در پایگاه فرهنگی سدید :
https://farhangesadid.com/fa/search
****************************************
مطالب منتشر شده در کتابخانه ملی :
*************
مطالب منتشر شده در روزنامه رسالت :
https://www.magiran.com/article/1720421
****************************************
مطالب منتشر شده در صبح صادق :
https://javadfesharaki.blog.ir/1397/02/07/%D9%81%D8%AA%D9%86%D9%87-%D8%B3%D8%A7%D9%84-1388
****************************************
مطالب منتشر شده در صبح قزوین :
****************************************
مطالب منتشر شده در برگزاری بسیج :
****************************************
مطالب منتشر شده در خبر گزاری میزان :
هاشمی فشارکی site:www.mizanonline.com
****************************************
***.*** ... گنجینه ... فشارکی ... ها ***.***
****.**** کنز الفشا ر کیو ن ************** Fesharkies's Treasure ****.****
مطالب باز نشر داده شده در گنجینه فشارکی ها :
****************************************
6. تهدیدات اقتصادی و اقتصاد مقاومتی
سیدجواد هاشمیفشارکی ؛ سمیه پورعبدی - علم آفرین - 184 صفحه - وزیری (شومیز) - چاپ 2 سال 1393 - 1000 نسخه - 75000 ریال
************************************
https://javadfesharaki.blog.ir/