کتاب : بیمارستان صحرایی ، دکتر سید جواد هاشمی فشارکی مهندس غلامرضا میرزایی گودرزی

طراحی معماری بیمارستان صحرایی

 در شرایط بحران

دکتر سید جواد هاشمی فشارکی

مهندس غلامرضا میرزایی گودرزی

انتشارات قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء(ص)-

۱۳۹۴.

دریافت       

طراحی معماری بیمارستان صحرایی

 در شرایط بحران

 

 

 

 

 

 

 

‏سرشناسه	:	میرزایی گودرزی، غلامرضا ، 1345 -
‏عنوان و نام پدیدآور	:	طراحی معماری بیمارستان صحرایی در شرایط بحران/ تألیف غلامرضا میرزایی گودرزی، سید جواد هاشمی فشارکی.
‏مشخصات نشر	:	تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء (ص)، قرب قائم(عج)، مدیریت دانش‏، ۱۳۹۴.
‏مشخصات ظاهری	:	۲۵۶ ص.: مصور (رنگی)، جدول (رنگی).
‏شابک	:	6-24-6741-600-978
‏وضعیت فهرست‌نویسی	:	فیپا
‏یادداشت:	:	کتابنامه: ص. ۲۳۱.
‏موضوع	:	بیمارستان‌ها -- بخش‌ها -- طرح و ساختمان
‏موضوع	:	معماری بیمارستان
موضوع	:	جنگ -- امداد بیماران و مجروحان
‏شناسه افزوده	:	هاشمی فشارکی، سیدجواد، ‏۱۳۴۰ -‏
شناسه افزوده	:	سپاه پاسداران‌انقلاب‌اسلامی. قرارگاه سازندگی‌خاتم الانبیاء(ص). قرب‌قائم(عج). مدیریت‌دانش
‏رده بندی کنگره	:	RA۹۶۷‏/4ط9م ۱۳۹۴
‏رده بندی دیویی	:	551/690
‏شماره کتابشناسی ملی	:	۴۰۳۱۹۹۴

قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء (ص)

 

 

نام کتاب	:	طراحی معماری بیمارستان صحرایی در شرایط بحران
‏تألیف	:	غلامرضا میرزایی گودرزی و سید جواد هاشمی فشارکی
‏نوبت چاپ	:	اول
‏سال چاپ	:	1394
شمارگان	:	250 عدد
قیمت	:	150000 ریال
چاپخانه	:
شابک	:	6-24-6741-600-978

قرب قائم – مدیریت دانش

 

 

·   آدرس مرکز پخش: میدان‌آزادی، بلوار شهید عزیزی، خ شهیدسلطان محمدی، انتهای کوچه ولی‌عصر جنوبی پلاک1 ساختمان قائم

 

 

تلفن: [phone]  نمابر: 66070823

 

 

پست الکترونیک: [e-mail]

 

 

کلیه حقوق اعم از چاپ و تکثیر، نسخه برداری و سایر موارد برای قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء (ص)- قرب قائم محفوظ می‌باشد. (نقل مطالب با ذکر مأخذ بلا مانع است)

 

 

پیش گفتار ناشر

 

پیشرفت علم و فناوری مدیون تلاش‌های مستمر دانشمندان و صنعت گران عرصه‌های علم و عمل بوده و تبادل علم و تجربه بین این دو نهاد مهم همواره در خدمت پیشرفت‌های علمی و زیربنایی مورد نیاز بشر می‌باشد.

 

اجرای پروژه‌های عمرانی سبب افزایش تجربیات و تولید دانش‌های جدید و ارزنده در حوزه مسائل فنی و مدیریتی می‌گردد و در برخی موارد، عدم ثبت تجربیات و دانش‌های کسب شده در اجرای پروژه‌ها و سازمان‌ها مورد استفاده بهینه قرار نمی‌گیرد چنانچه این دانش‌ها و تجربیات به طور دقیق شناسایی، ثبت و مدیریت گردند، می‌تواند نقش مؤثری در کاهش زمان، هزینه و افزایش کیفیت در پروژه‌های بعدی داشته باشد.

 

قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء - قرب قائم به عنوان سازمانی سرآمد در طراحی و اجرای پروژه‌های عمرانی و پدافند غیر عامل در چند سال اخیر با بهره‌گیری از دانش و تجربه مدیران و کارشناسان مجرب خود همچنین با به‌کارگیری ماشین‌آلات و تجهیزات مدرن توانسته است در اخذ و اجرای پروژه‌های بزرگ ملی ایفای نقش نموده و در جهت تولید و انتشار دانش ادای وظیفه نماید.

 

کتاب حاضر به معرفی و طراحی بیمارستان صحرایی به عنوان یکی از مهم‌ترین نیازها جهت رویارویی با حوادث و درمان مصدومان و مجروحین پرداخته است. در اکثر موارد بهره برداری از بیمارستان‌های موجود به دلیل دوری از محل حادثه، آسیب دیدگی، غیر ایمن بودن ساختمان‌ها و نیازها و فوریت‌های پزشکی ممکن نیست. یک راهکار مناسب برای فراهم کردن امکانات درمانی و مقابله با این حوادث و تهدیدات، احداث بیمارستان‌های امن در زمان صلح و قبل از بحران و استفاده از بیمارستان‌های سیار در زمان حین و بعد از وقوع بحران می‌باشد.

 

امید است که بتوانیم با ارائه تجربیات و دانش کسب شده در قالب انتشار مقالات علمی،کتب، فیلم های مستند و ... در خدمت به جامعه علمی، صنعت‌گران، دانش‌پژوهان و علاقه‌مندان کشور عزیز اسلامی ایران گام‌های مؤثری برداریم.

 

قرب قائم – مدیریت دانش

 

پیش گفتار مؤلفین

      یا من اسمه دوا و ذکره شفا

تجربه جنگ تحمیلی نشان می‌دهد که یکی از مشکلات مهم دفاع در مقابل حملات هوایی و زمینی جهت حفظ جان مردم و مدافعان سرافراز، فقدان امکانات درمانی و بیمارستان‌های مناسب و به تعداد کافی است. متاسفانه مساله جنگ و رویارویی با آن در جهان امروز به مساله‌ای اجتناب ناپذیر تبدیل شده است. در طول قرون گذشته صلح در جهان همواره ناپایدار بوده و اکثر کشورهای جهان با آن مواجه بوده‌اند. ایران نیز در طول تاریخ همواره هدف تهاجم کشورهای متخاصم بوده که طی آن خسارات مالی و جانی فراوانی را متحمل شده است.

گذشته از خسارات مالی و تبعات اقتصادی، مهم‌ترین خسارات این جنگ‌ها به فجایع انسانی و آمار نگران کننده کشته شدگان و مصدومین حاصل از سلاح‌های متعارف و نامتعارف (شیمیایی.میکروبی.هسته‌ای) بر می‌گردد.

بلایای طبیعی چون زلزله، سیل، آتشفشان و طوفان‌های شدید از عواملی هستندکه بعضا خسارات جانی شدید و غیر منتظره‌ای را به بار می آورند. به این مجموعه باید حوادث غیر مترقبه صنعتی و یا فناورانه را نیز اضافه کرد.

موارد پیش گفته به جز خسارات جانی و ضایعات انسانی نقطه اشتراک دیگری نیز دارند که آن وقوع غیر مترقبه و غیر قابل پیش‌بینی آن‌هاست. از آنجا که وقوع چنین حوادثی با توجه به شرایط سیاسی، خصوصیات جغرافیایی و ویژگی‌های کارخانجات صنعتی اجتناب ناپذیر است و از طرفی به دلیل عدم امکان پیش‌بینی دقیق زمان وقوع، شدت خسارات ناشی از آن‌ها وسیع‌تر از حوادث مشابه می‌باشد، لازم است تمهیدات لازم جهت رویارویی با تبعات ناشی از آن‌ها اندیشیده شود.

یکی از مهم‌ترین جوانبی که جهت آمادگی رویارویی با چنین حوادثی باید به آن پرداخته شود فراهم نمودن امکانات پزشکی و بهداشتی مناسب جهت رسیدگی به مصدومان و درمان مجروحین ناشی از این حوادث است. در اکثر موارد بهره برداری از بیمارستان‌های مرسوم، به دلیل دوری از محل حادثه، آسیب دیدگی مجموعه‌های بیمارستانی، غیر ایمن بودن ساختمان‌ها و نیازها و فوریت‌های پزشکی ممکن نیست. یک راه کار مناسب برای فراهم کردن امکانات درمانی در مقابله با این حوادث و تهدیدات، احداث بیمارستان‌های امن در زمان صلح و قبل از بحران و استفاده از بیمارستان‌های سیار در زمان حین و بعد از وقوع بحران می‌باشد.

یکی از تفاوت‌های عمده میان یک بیمارستان امن و سایر ساختمان‌ها در استفاده بهینه از حداقل سطح و حجم می‌باشد. اندازه مقدار فضاهای امن باید بگونه‌ای باشد، که استفاده کنندگان از آن در زمان حملات شدید بتوانند فعالیت‌های روزمره و برنامه‌ریزی شده خود را در حداقل فضا و با راندمان قابل قبول انجام دهند.

بیمارستان در منظر بسیاری از مردم بنایی است با کاربری خاص که به واسطه امکانات موجود در آن امکان سرویس دهی درمانی به بیماران را فراهم می‌سازد. در حالی که گستردگی خدمات ارائه شده و پیچیدگی روابط میان بخشی در یک بیمارستان به گونه‌ای است که به حق می‌بایست بیمارستان را چیزی فراتر از یک کالبد بنا تعریف کرد. از این منظر بیمارستان یک سازمان است متشکل از اعضا و روابط میان آن‌ها، که کالبدی مناسب لازم دارد تا بهترین چالش میان این اعضا و روابط را ممکن سازد. بیمارستان صحرایی نوعی از بیمارستان است که در زمان بحران و به صورت قابل جابجایی به کار برده می­شود. در زمان بحران ناشی از حمله دشمن، این بیمارستان‌ها در شهرها به عنوان پشتیبان برای بیمارستان‌های شهری و در منطقه عملیاتی به عنوان واحد درمانی موقت به کار می­روند.

بیمارستان‌های صحرایی با هدف اصلی ارائه خدمات درمانی اولیه و نجات مصدومان حوادث، حداکثر تا سطح ارائه خدمات جراحی در حد متوسط کاربری دارند. 

نقش امداد و نجات و جایگاه بیمارستان‌ها به عنوان نهادی در این حوزه جهت حفظ، بازگشت و ارتقای سلامت جسمانی و روانی افراد جامعه می‌باشد و با توجه به اینکه بیمارستان‌ها نقش کلیدی در درمان، مراقبت و کاهش آسیب‌های مصدومین دارند، ضرورت ماندگاری آن در هنگام حوادث و بلایا امری بدیهی است.[1] به طور قطع اگر بیمارستان‌های صحرایی در زمان دفاع مقدس ساخته نشده بودند، با توجه به محدودیت‌های ترابری، بیش از 50 درصد از مجروحینی که در این بیمارستان‌ها تحت عمل جراحی قرار گرفته‌اند قبل از رسیدن به مراکز درمانی بعدی یا شهید می‌شدند و یا عوارض ناگواری برای آن‌ها باقی می‌ماند.[2]

کتاب حاضر که تقدیم متخصصان و علاقمندان گردیده است، در اولین گام به معرفی بیمارستان صحرایی پرداخته است، در گام دوم معماری بیمارستان صحرایی ارایه شده و در گام بعدی تهدیدات این حوزه، تهدید مبنا و سناریوهای محتمل مورد بررسی قرار گرفته است. در ادامه، دفاع ‌غیر عامل در بیمارستان صحرایی جهت مقابله با تهدیدات مربوطه بررسی شده و در فصل آخر دو نمونه طرح موردی (بیمارستان صحرایی سیار و امن) ارائه گردیده است. بیمارستان سیار جهت مقابله با تهدیدات طبیعی و ارائه خدمات درمانی در زمان بحران و پس از بحران و بیمارستان امن (تونلی) جهت مقابله با تهدیدات نظامی و ارائه خدمات درمانی در زمان بحران و تا حدودی پس از بحران طراحی و احداث می‌گردد. بدیهی است این کتاب خالی از اشکال و قصور نبوده، لذا ضمن پوزش از صاحب نظران، اساتید گرامی و دانشجویان عزیز خواهشمند است تا نظرات ارزشمند خود را برای غنای بیشتر آن ارائه نمایند.

 غلامرضا میرزایی گودرزی

سید جواد ‌هاشمی فشارکی  

تابستان ۱۳۹4

 

فهرست مطالب

عنوان                                  صفحه

 

 

1- فصل اول شناخت و معرفی بیمارستان صحرایی

 

1-1-.......................................... مقدمه Error! Bookmark not defined.

 

1-1-1- تاریخچه

 

1-1-2- دامنه کاربرد Error! Bookmark not defined.

 

1-1-3- دسته بندی بیمارستان‌ها Error! Bookmark not defined.

 

1-1-3-1-.. انواع بیمارستان از نظر تقسیم بندی کشوری Error! Bookmark not defined.

 

1-1-3-2-............. انواع بیمارستان از نظر کارکرد Error! Bookmark not defined.

 

 

1-1-4- تقسیم بندی بیمارستان صحرایی Error! Bookmark not defined.

 

1-1-5- طبقه بندی انواع بیمارستان صحرایی بر اساس مأموریت و کاربری Error! Bookmark not defined.

 

1-1-6- معرفی سازه‌های بیمارستان صحرایی Error! Bookmark not defined.

 

1-1-6-1-........ کانکس‌های 20 فوت با ابعاد استاندارد Error! Bookmark not defined.

 

1-1-6-2-............. کانکس‌های دو طرف باز شو (3 × 1) Error! Bookmark not defined.

 

1-1-6-3-.......................... چادرهای ستون بادی Error! Bookmark not defined.

 

1-1-6-4-........................ مشخصات چادرهای بادی Error! Bookmark not defined.

 

1-1-7- معرفی بخش‌های مختلف بیمارستان Error! Bookmark not defined.

 

1-1-7-1-........................................ پذیرش Error! Bookmark not defined.

 

1-1-7-2-..................................... اورژانس Error! Bookmark not defined.

 

1-1-7-3-................................... رادیولوژی Error! Bookmark not defined.

 

1-1-7-4-.................................... داروخانه Error! Bookmark not defined.

 

1-1-7-5-................................... آزمایشگاه Error! Bookmark not defined.

 

1-1-7-6-.................................. دندانپزشکی Error! Bookmark not defined.

 

1-1-7-7-......................... واحد استریلیزاسیون Error! Bookmark not defined.

 

1-1-7-8-..................... بخش جراحی(اتاق‌های عمل) Error! Bookmark not defined.

 

1-1-7-9-......................... بخش مراقبت‌های ویژه Error! Bookmark not defined.

 

1-1-7-10-................................. بخش سوختگی Error! Bookmark not defined.

 

1-1-7-11-................................. بخش کلینیک Error! Bookmark not defined.

 

1-1-7-12-............................. بخش فیزیوتراپی Error! Bookmark not defined.

 

1-1-7-13-...................... بخش اداری و پشتیبانی Error! Bookmark not defined.

 

1-1-7-14-................................ بخش ریکاوری Error! Bookmark not defined.

 

1-1-7-15-.................................. بخش بستری Error! Bookmark not defined.

 

1-1-7-16-.... استراحتگاه پزشکان و کارکنان بیمارستان Error! Bookmark not defined.

 

1-1-7-17-.............................. سرویس بهداشتی Error! Bookmark not defined.

 

1-1-7-18-................................. رختشویخانه Error! Bookmark not defined.

 

1-1-7-19-.................................... سردخانه Error! Bookmark not defined.

 

1-1-7-20-.................................... انبارها Error! Bookmark not defined.

 

1-1-8- سامانه‌های پشتیبانی و تأسیساتی Error! Bookmark not defined.

 

1-1-8-1-................................ شبکه آبرسانی Error! Bookmark not defined.

 

1-1-8-2-.................... سامانه تأمین انرژی برقی Error! Bookmark not defined.

 

1-1-8-3-............................... واحد تصفیه آب Error! Bookmark not defined.

 

1-1-8-4-.......... منابع و مخازن انعطاف پذیر پلیمری Error! Bookmark not defined.

 

1-1-8-5-..................................... منبع آب Error! Bookmark not defined.

 

1-1-8-6-......... منابع سوخت (بنزین، نفت و گازوئیل) Error! Bookmark not defined.

 

1-1-8-7-...................... تأسیسات حرارتی برودتی Error! Bookmark not defined.

 

1-1-8-8-.................. سامانه تهویه و فیلتراسیون Error! Bookmark not defined.

 

1-1-8-9-............................. سامانه مخابراتی Error! Bookmark not defined.

 

1-1-9- شعاع دسترسی‌ها و ارتباطات در بیمارستان‌های صحرایی Error! Bookmark not defined.

 

1-1-10- عوامل مؤثر در تعیین ظرفیت بیمارستان‌های صحرایی Error! Bookmark not defined.

1-1-10-1-........ وضعیت خدمات درمانی موجود در منطقه Error! Bookmark not defined.

 

1-1-10-2-.................................. نوع حوادث Error! Bookmark not defined.

 

1-1-10-3-.......................... وسعت و شدت حادثه Error! Bookmark not defined.

 

1-1-10-4-.. پیشگیری‌های انجام شده در مجتمع‌های زیستی قبل از حادثه Error! Bookmark not defined.

 

1-1-10-5-........................ قدرت تخلیه مجروحین Error! Bookmark not defined.

 

1-1-11- فرماندهی و مدیریت بیمارستان Error! Bookmark not defined.

 

1-1-12- حمل و نقل و جابجایی سازه‌های بیمارستانی Error! Bookmark not defined.

 

1-1-12-1-.................................... لیفتراک Error! Bookmark not defined.

 

1-1-12-2-..................................... جرثقیل Error! Bookmark not defined.

 

1-1-12-3-.................................. جک پاورپک Error! Bookmark not defined.

 

1-1-12-4-................................ جک وین لیفت Error! Bookmark not defined.

 

1-1-12-5-....... پیاده نمودن واحدهای کانکسی و چادری Error! Bookmark not defined.

 

1-1-12-6-...................... نصب تجهیزات پشتیبانی Error! Bookmark not defined.

 

1-1-12-7-.......................... نصب شبکه آب‌رسانی Error! Bookmark not defined.

 

1-1-12-8-........................ نصب شبکه برق رسانی Error! Bookmark not defined.

 

1-1-12-9-............................. نصب شبکه فاضلاب Error! Bookmark not defined.

 

2- فصل دوم معماری بیمارستان صحرایی Error! Bookmark not defined.

 

2

3- دفاع غیرعامل در طراحی معماری بیمارستان صحرایی Error! Bookmark not defined.

 

4- فصل چهارم طراحی معماری دو نمونه بیمارستان صحرایی Error! Bookmark not defined.

 

 

 Seyed Javad Hashemi Fesharaki

 

 

---

[1] - جایگاه و نقش مراکز درمانی در مقابله با بلایا

 

[2] - نقش سازه های مستحکم بیمارستانی در فعالیت های پزشکی و کاهش آمار شهدا در دفاع مقدس

 

 

http://www.parhambook.com/NAFAjaxSearch/Detail/16256/%D8%B7%D8%B1%D8%A7%D8%AD%D9%8A_%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%8A_%D8%A8%D9%8A%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%B5%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D9%8A%D9%8A_%D8%AF%D8%B1_%D8%B4%D8%B1%D8%A7%D9%8A%D8%B7_%D8%A8%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D9%86_

 

 

ناشر	انتشارات قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء (ص)
نویسنده	غلامرضا میرزایی گودرزی سید جواد هاشمی فشارکی
طبقه بندی	طراحی معماری
نوبت چاپ	یکم
تاریخ چاپ	۱۳۹۵
شابک	9786006741246
قطع کتاب	وزیری
تعداد صفحات	۲۳۴
قیمت پشت جلد	۱۵,۰۰۰ تومان
قیمت فروش	۱۳,۵۰۰ تومان
زبان کتاب	فارسی
تاریخ ثبت در سایت	۲۰ دی ۱۳۹۵

http://paydarymelli.ir/fa/news/28470/%DA%86%DA%A9%DB%8C%D8%AF%D9%87-%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%A8%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%B5%D8%AD%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C

سرشناسه	:	میرزایی‌ گودرزی، غلامرضا، ‏‫۱۳۴۵ -‏‏‏
‏عنوان و نام پدیدآور	:	طراحی معماری بیمارستان صحرایی در شرایط بحران/ تالیف غلامرضا میرزایی‌گودرزی، سیدجواد هاشمی‌فشارکی.
‏مشخصات نشر	:	تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء (ص)‬، قرب قائم(عج)، مدیریت دانش‏‫، ۱۳۹۴.‬
‏مشخصات ظاهری	:	‏‫۲۵۶ ص.‬: مصور (رنگی)، جدول (رنگی).
‏شابک	:	‏‫۱۵۰۰۰۰ریال‬‏‫: ‏‫‬‭978-600-6741-24-6‬‬
‏وضعیت فهرست نویسی	:	فیپا
‏یادداشت	:	کتابنامه: ص. ۲۳۱.
‏موضوع	:	بیمارستان‌ها -- بخش‌ها -- طرح و ساختمان
‏موضوع	:	معماری بیمارستان
‏موضوع	:	جنگ -- امداد بیماران و مجروحان
‏شناسه افزوده	:	هاشمی فشارکی، سیدجواد، ‏‫۱۳۴۰ -‏‬
‏شناسه افزوده	:	سپاه پاسداران انقلاب اسلامی. قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء(ص). قرب قائم(عج). مدیریت دانش
‏رده بندی کنگره	:	‏‫‬‭RA۹۶۷‏‫‬‭/م۹ط۴ ۱۳۹۴
‏رده بندی دیویی	:	‏‫‬‭۶۹۰/۵۵۱
‏شماره کتابشناسی ملی	:	۴۰۳۱۹۹۴