شهر بغداد عراق

نقشه واطلاعات ناب

شهر بغداد در قرن هشتم میلادی به عنوان پایتخت خلافت عباسیان توسط خلیفه آن ها منصور بنا شد. عباسیان امویان را شکست دارند و منصور مرکز خود را برای حکومت می خواست. او سایتی حدود 30 کیلومتری شمال پایتخت ساسانیان، تیسفون در امتداد ساحل دجله انتخاب کرد و طراحی و ساخت و ساز آن را آغاز کرد.

 

منصور می خواست بغداد یک شهر تمام عیار و پایتخت حکومت اسلامی عباسیان شود. به این منظور او هزاران معمار، مهندس، نقشه بردار، نجار، آهنگر و بیش از صدها هزار کارگر را از سراسر امپراتوری عباسی به این منطقه آورد. او با منجمان مشورت کرد و باتوجه به توصیه آن ها، اولین آجر را در 30 جولای سال 762 گذاشت.

 

شهر اصلی به شکل دایره ای به قطر 2 کیلومتر طراحی شد. شکل دایره ادای احترام خلیفه به آموزه های هندسی اقلیدس بود که درباره آن مطالعه کرده بود و آن را تحسین می کرد. در مرکز شهر دو تا از بهترین ساختمان های شهر قرار داشتند: مسجد بزرگ و اقامتگاه خلیفه. در اطراف کاخ خلیفه و مسجد یک گردشگاه و یک ساختمان رو به آب وجود داشت که تنها خلیفه اجازه داشت در آن اسب سواری کند. در کنار این محوطه عظیم قصر، کاخ های فرزندان خلیفه، خانه هایی برای اعضای سلطنتی و خدمتکاران و آشپزخانه های خلیفه، سربازخانه هایی برای سواره نظام ها و دیگر ادارات دولتی قرار داشتند،  این منطقه مرکزی توسط دیوارهای داخلی محافظت می شد. محله های زندگی و ساختمان های تجاری در حلقه ای بین دیوار خارجی شهر و دومین دیوار گرد مستحکم ساخته شده بودند. دیوار خارجی 30 متر ارتفاع و 44 متر ضخامت و برج و بارو و سنگر داشت. شهر به وسیله دو خیابان عمودی متقاطع به چهار قسمت تقسیم می شد و چهار دروازه داشت. هریک از چهار دروازه به سوی یک شهر متفاوت بودند: بصره، کوفه، خراسان و دمشق. دروازه ها به یک خیابان مسقف باز می شدند که در سراسر حلقه مسکونی خارجی کشیده شده بودند.

 

متاسفانه امروزی هیچ چیزی از این شهر باقی نمانده است. آخرین باقیمانده های شهر دایره ای منصور در اوایل سال 1870 تخریب شد یعنی زمانی که مدحت پاشا حاکم عثمانی بغداد شد. مدحت پاشا علاقه کمی به حفظ تاریخ داشت، اما در کل اصلاحات بزرگی برای بغداد و عراق انجام داد و چهره شهر را تغییر داد. او مدارس و موسسات آموزشی بی شماری ساخت که هیچ کدام در بغداد وجود نداشتند، هم چنین بیمارستان، انبار غذا، پارک های عمومی و سیستم تامین آب، جاده و پل. او اصلاحات ارضی و قوانین مالیاتی ایجاد کرد و عشایر را به یکجانشینی و کشاورزی تشویق کرد. سه سالی که مدحت پاشا فرمانروا بود مهم ترین سال های تاریخ مدرن بغداد به حساب می آیند.

عکس هوایی از بغداد در ابتدای قرن بیستم/ شهر کوچک بغداد!