محمدرضامسجد شاهی
آیت الله حاج شیخ محمدرضا نجفی اصفهانی مسجد شاهی در 1287 ق در اصفهان دیده به جهان گشود و ظاهراً تحصیلات را در اصفهان شروع نمود.
جدّ آیت الله مسجد شاهی، علامه شیخ محمدتقی اصفهان متوفای 1348 ق است که از شاگردان آیت الله وحید بهبهانی بود. آیت الله اصفهانی از مدرسان بزرگی بود که آیت الله میرزای شیرازی دوم صاحب حکم جهاد علیه انگلیس (ثورالعشرین) و شهید سیدحسن مدرس از شاگردان ایشان بودند.
تحصیلات
آیت الله مسجد شاهی بعد از اتمام تحصیلات سطوح عالی حوزه در عتبات عالیات از محضر بزرگان آن دیار کسب فیض نمود. ایشان در سامرا از محضر آیت الله شیرازی بزرگ صاحب فتوای تحریم تنباکو و آیت الله سیدمحمد طباطبائی فشارکی اصفهانی استفاده کرد و در نجف اشرف از محضر سید محمدکاظم طباطبائی یزدی صاحب عروة الوثقی و آیت الله محمدکاظم خراسانی معروف به آخوند خراسانی صاحب کفایة الاصول بهره مند شد. ایشان در دوران تحصیل از دوستان صمیمی و هم مباحثه آیت الله عبدالکریم حائری یزدی مؤسس حوزه علمیه قم بودند.1
آیت الله مسجدشاهی در سامرا از محضر آیت الله شیرازی بزرگ (صاحب فتوای تنباکو) استفاده کرد و در دوران تحصیل، هم مباحثه آیت الله عبدالکریم حائری (مؤسس حوزه علمیه قم) بود
تدریس آیت الله مسجد شاهی در قم
این شخصیت برجسته علمی اصفهان در اوائل 1344 ق در میان استقبال گرم علما و آیت الله حائری یزدی وارد قم شدند و در مدرسه علمیه فیضیه به تدریس فقه و اصول فلسفه و ادبیات همت گماشت.
آیت الله حائری در کلاس درسش از علم و فضل و اخلاق و بزرگواری آیت الله مسجد شاهی می گفت و شاگردانش را تشویق به حضور در محضر ایشان می نمود.
علامه مسجد شاهی بعد از یک سال تدریس در قم به زادگاهش اصفهان مراجعت کرد. بعد از مدت کمی، در سال 1345 همراه با عمویش آیت الله نورالله اصفهانی و علمای دیگر، در اعتراض به بعضی از قوانین دولت رضا شاه از اصفهان خارج شد و به قصد تحصن در قم به راه افتادند. آیت الله حائری و علما و مردم قم به استقبالشان رفته و آنها را با احترام به قم آوردند. آیت الله مسجد شاهی در مدت تحصن در قم، اقدام به تدریس طلاب حوزه علمیه قم نمود.
امام خمینی نزد علامه اصفهانی در فقه، کتاب مکاسب محرمه، مبحث غنا را خواند و نوشته های این درس را از بهترین دست نوشته های خود می دانست.
آیت الله گرامی فرمود: بنده به واسطه امام خمینی کتاب غنای آیت الله مسجد شاهی را گرفتم و استنساخ نمودم و الآن نزدم موجود است.2
در علم اصول، امام خمینی از محضر آیت الله مسجد شاهی مبحث الفاظ، در علم فلسفه، فلسفه اسلامی و نقد فلسفه داروین نوشته علامه ذوفنون مسجدشاهی را خواند و در ادبیات، عروض
امام خمینی می فرمود: مرحوم مسجدشاهی مرد بافضیلت و عالمی بود... من از افراد ثابت و استوار درس ایشان بودم؛ تا ایشان در قم بود از محضرشان بهره گرفتم
و قوافی را از محضرش کسب فیض نمود. نسخه خطی کتاب عروض و قوافی امام خمینی که حاصل درس این کلاس بود، توسط آیت الله سبحانی استنساخ شد3 و امروز در کتابخانه تخصصی امام خمینی موجود است.
امام خمینی از این دریای مواج علوم، علم الحدیث را بهره مند شد و از ایشان اجازه روائی دریافت نمود و در کتاب شرح چهل حدیث خویش، آیت الله مسجد شاهی اصفهانی را با عنوان علامه متکلم، فقیه اصولی، ادیب متبحر شیخ محمدرضا آل علامه شیخ محمدتقی اصفهانی نام بردند.4
امام خمینی برای علامه اصفهانی ارزش زیادی قائل بود و می فرمود: مرحوم مسجدشاهی مرد با فضیلت و عالمی بود. سرعت بیان ایشان مانع فهمیدن کامل مطالب بلند و رفیع علمی دروس ایشان می شد. با آنکه آیت الله حائری یزدی از ایشان تقدیر فراوان نمود، اما مشکل سرعت بیان، مانع رونق درسشان شد، ولی من از افراد ثابت و استوار درس ایشان بودم؛ تا ایشان در قم بود، از محضرشان بهره گرفتم.5
تألیفات
از آیت الله مسجد شاهی اصفهانی سی اثر به یادگار ماند ولی فقط کتابهای وقایة الاذهان، نقد فلسفه داروین، امجدیه و دیوان اشعار، به چاپ رسیده است.
رحلت
علامه مسجد شاهی در 1362 ق در زادگاهش، چشم از جهان فرو بست و در تخت فولاد اصفهان، در بقعه خانوادگی به خاک آرمید6 و با خود جهانی از علم و فضیلت و ادب و تقوا را برد.
پی نوشتها:
1. شریف رازی، محمد، آثار الحجه، ج 1، قم، مؤسسه مطبوعاتی دارالکتاب، سوم 1332، ص 77، امام خمینی، شرح چهل حدیث، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام، اول 1371، (پاورقی) ص 28.
2. احمدی، محمدرضا، خاطرات آیت الله گرامی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، اول 1381، ص 181.
3. ضیائی علی اکبر، نهضت فلسفی امام خمینی، تهران، عروج، اول 1381، ص 12.
ـ ستوده امیررضا، پا به پای آفتاب، تهران، پنجره، ویرایش دوم 1380، ج 4 ص 194 و 193، 73 و ج 3 ص 220 و 219.
4. شرح چهل حدیث، پیشین، ص 3.
5. آثارالحجه، ج 1، پیشین، ص 78 و 77.
6. استادی، رضا، چهل مقاله، قم، کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی، اول 1371، ص 688.
منابع و مأخذ:
1. امام خمینی، شرح چهل حدیث، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، اول 1371.
2. احمدی محمدرضا، خاطرات آیت الله گرامی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، اول 1381.
3. استادی، رضا، چهل مقاله، قم، کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی، اول 1371.
4. ستوده امیررضا، پا به پای آفتاب، تهران، پنجره، ویرایش دوم 1380.
5. شریف رازی، محمد، آثار الحجه، قم، مؤسسه مطبوعاتی دارالکتاب، سوم 1332.
6. ضیائی علی اکبر، نهضت فلسفی امام خمینی، تهران، عروج، اول 1381.
https://hawzah.net/fa/Magazine/View/130/6201/65854/مسجد-شاهی،-محمدرضا/?SearchText=فشارکی
