حرم امیرمومنان حضرت علی علیه السلام ، سه بعدی 360درجه ای 1

وارد حرم شدید توجه کنید روی هر فلشی که کلیک میکنید یه مقدار صبر کنید تصویر شفاف میشه. 

ودر هر صحن باچرخش و عقب جلو کردن میتوان کاملا زیارت کرده .

در جای حرم که دوست دارید زیارت کنید

روی نشانی زیربزنید  و وارد حرم شوید :

http://www.imamali.net/vtour/

javascript:;

این زیارت به روایت کسى است که امام زمان (عج) را در بیدارى مشاهده کرده بود در حالى که آن حضرت امیر المؤمنین علیه السّلام را در روز یکشنبه که روز آن حضرت است با این عبارات زیارت میکرد:

السَّلامُ عَلَى الشَّجَرَةِ النَّبَوِیَّةِ، وَ الدَّوْحَةِ الْهَاشِمِیَّةِ، الْمُضِیئَةِ الْمُثْمِرَةِ بِالنُّبُوَّةِ، الْمُونِقَةِ [الْمُونِعَةِ] بِالْإِمَامَةِ، وَ عَلَى ضَجِیعَیْکَ آدَمَ وَ نُوحٍ عَلَیْهِمَا السَّلامُ، السَّلامُ عَلَیْکَ وَ عَلَى أَهْلِ بَیْتِکَ الطَّیِّبِینَ الطَّاهِرِینَ، السَّلامُ عَلَیْکَ وَ عَلَى الْمَلائِکَةِ الْمُحْدِقِینَ بِکَ، وَ الْحَافِّینَ بِقَبْرِکَ، یَا مَوْلایَ یَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ، هَذَا یَوْمُ الْأَحَدِ، وَ هُوَ یَوْمُکَ وَ بِاسْمِکَ، وَ أَنَا ضَیْفُکَ فِیهِ وَ جَارُکَ، فَأَضِفْنِی یَا مَوْلایَ وَ أَجِرْنِی، فَإِنَّکَ کَرِیمٌ تُحِبُّ الضِّیَافَةَ، وَ مَأْمُورٌ بِالْإِجَارَةِ، فَافْعَلْ مَا رَغِبْتُ إِلَیْکَ فِیهِ وَ رَجَوْتُهُ مِنْکَ، بِمَنْزِلَتِکَ وَ آلِ بَیْتِکَ عِنْدَ اللَّهِ، وَ مَنْزِلَتِهِ عِنْدَکُمْ، وَ بِحَقِّ ابْنِ عَمِّکَ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ سَلَّمَ وَ عَلَیْهِمْ [عَلَیْکُمْ ] أَجْمَعِینَ.

سلام بر شجره نبوت، و درخت تنومند هاشمی، درخت تابان و بارور به برکت نبوّت، و خرّم و سرسبز به حرمت امامت، و بر دو آرمیده در کنارت آدم و نوح (درود بر آن ها باد) ، سلام بر تو و بر اهل بیت پاک و پاکیزه ات، سلام بر تو و بر فرشتگان حلقه زننده بر دورت و گرد آمده بر قبرت، ای مولای من ای امیر مؤمنان، امروز روز یکشنبه و روز تو و به نام توست، و من در این روز میهمان و پناهنده به توأم، ای مولای من از من پذیرایی کن و مرا پناه ده، چه همانا تو کریمی و مهمان نوازی را دوست می داری، و از سوی خدا مأمور به پناه دادنی، پس برآور خواهشی را که برای آن در این روز بسوی تو میل نمودم و آن را از تو امید دارم، به حق مقام والای خود و جایگاه بلند اهل بیتت نزد خدا، و مقام خدا نزد شما، و بحق پسر عمویت رسول خدا که خدا بر او و خاندانش همه و همه درود و سلام فرستد.

http://www.erfan.ir/mafatih32/زیارت-حضرت-امیرالمومنین-(ع)-در-یکشنبه-کلیات-مفاتیح-الجنان-با-ترجمه-استاد-حسین-انصاریان

  0

زیارتنامه حضرت علی علیه السلام

مرحوم «کلینى» در «کافى» و «ابن قولویه» در «کامل الزیارات» از امام على النقى(علیه السلام) روایت کرده اند که آن حضرت نزد قبر امیر مؤمنان(علیه السلام) چنین مى گفت:

اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا وَلِىَّ اللهِ، اَنْتَ اَوَّلُ مَظْلُوم، وَاَوَّلُ مَنْ غُصِبَ حَقُّهُ،
سلام بر تو اى ولىّ خدا تویى نخستین ستمدیده و نخستین کسى که حقش را غصب کردند
صَبَرْتَ وَ احْتَسَبْتَ حَتّى اَتیکَ الْیَقینُ، فَاَشْهَدُ اَنَّکَ لَقیتَ اللهَ وَاَنْتَ شَهیدٌ،
بردبارى کردى به امید پاداش خدا تا مرگت فرا رسید و گواهى دهم که براستى تو خدا را دیدار کردى در حالى که شهید بودى
عَذَّبَ اللهُ قاتِلَکَ بِاَنْواعِ الْعَذابِ، وَجَدَّدَ عَلَیْهِ الْعَذابَ،
عذاب کند خدا کُشنده ات را به انواع عذاب و تازه کند بر او عذاب را
جِئْتُکَ عارِفاً بِحَقِّکَ، مُسْتَبْصِراً بِشَاْنِکَ، مُعادِیاً لاَِعْدآئِکَ وَمَنْ ظَلَمَکَ،
آمدم به درگاهت در حال معرفت به حق تو و بیناى به شأن و مقامت و در حال دشمنى با دشمنانت و آنان که به تو ستم کردند
اَلْقى عَلى ذلِکَ رَبّى اِنْ شآءَ اللهُ، یا وَلِىَّ اللهِ، اِنَّ لى ذُنُوباً کَثیرَةً، فَاشْفَعْ لى اِلى رَبِّکَ،
و ان شاءالله به همین حال پروردگارم را نیز دیدار خواهم کرد اى ولىّ خدا براستى مرا گناهان بسیارى است پس شفاعت کن مرا به درگاه پروردگارت
فَاِنَّ لَکَ عِنْدَاللهِ مَقاماً مَحْمُوداً مَعْلُوماً، وَاِنَّ لَکَ عِنْدَاللهِ جاهاً وَشَفاعَةً،
که مسلّماً تو را نزد خدا مقامى است پسندیده و معلوم و براستى تو در پیش خدا آبرو دارى و شفاعتت پذیرفته است
وَ قَدْ قالَ اللهُ تَعالى وَلا یَشْفَعُونَ اِلاَّ لِمَنِ ارْتَضى.(۱)
و خداى تعالى خود فرموده: و شفاعت نکنند جز براى آن کس که او بپسندد.

مفاتیح الجنان

http://hadana.ir/زیارتنامه-حضرت-علی-علیه-السلام/

حرم مطهر حضرت امیرالمومنین(ع)

چگونگی عمارت حرم مطهر حضرت امیرالمومنین(ع)

حضرت امیر علیه السلام در مسجد اعظم کوفه به دست عبدالرحمن بن ملجم مرادی هنگام نماز صبح 19 رمضان با شمشیر زخمی گشت و در شب جمعه 21 رمضان سال 40 قمری به شهادت رسید. بر اساس وصیت آن حضرت  قبر او مخفی نگه داشتند و بجز ائمه اطهار علیهم السلام و اخص خواص شیعیان این خاندان هیچ کس از محل دفن حضرت امیرالمومنین علی ابن ابیطالب علیه السلام اطلاعی نداشت.

مخفی بودن محل قبر مطهر : سید بن طاووس در فرحه الغری  (17-129) و شیخ جعفر آل محبوبه در ماضی النجف (1/37-95) به تفصیل سبب مخفی بودن قبر مطهر را شرح داده اند. سید بن طاووس می نویسد: «... پیکر مطهر حضرت امیرالمومنین علی ابن ابیطالب علیه السلام را  شبانه خارج کرده و امام حسن و امام حسین علیهما السلام و محمد ابن حنیفه و عبدالله ابن جعفر و عده ای از خاندان وی همراه جسد شریف بودند و آن را پشت کوفه دفن نمودند ، موقعی که سوال شد چرا قبر را مخفی کردید، در پاسخ فرمودند جهت ترس از خوارج چون قبر او را نبش می نمودند.» ولی پس از سقوط دولت بنی امیه و متفرق گشتن خوارج در قرن دوم هجری، در عصر هارون الرشید ، محل قبر حضرت امیرالمومنین علی ابن ابیطالب علیه السلام علنی شد .

    عمارت اول آستانه حیدریه: در حدود سال 175 قمری توسط هارون الرشید بنا گشت . حرم مطهر چنانچه در کتاب ارشاد القلوب دیلمی چهار در داشت و ضریح مقدس از سنگ سفید بوده و گنبد از گل سرخ که بالای آن علامت سبزی نصب بود .

    عمارت دوم: پس از به قدرت رسیدن داعی الصغیر از نوادگان زید بن امام زین العابدین علیه السلام در طبرستان، عمارت دوم این آستانه در نهایت شکوه عظمت آغاز شد، این عمارت هفتاد طاق داشت. ابن ابی الحدید در شرح نهج البلاغه خود (2/45-46) فقط به بنای گنبد این عمارت اشاره کرده است .

    عمارت سوم : توسط عضد الدوله دیلمی بنا گشت و در حدود 327 قمری ساختمان آن پایان یافت و این سال وفات عضد الدوله است که حسب وصیت وی در مقبره خاصی که در عمارت آستانه قبلا پیش بینی شده بود دفن شد و تا عصر حاضر آن حجره به مقابر سلاطین آل بویه معروف است و نیز وی اولین شخصی بود که در آستانه حضرت امیرالمومنین علیه السلام  دفن شد. عضد الدوله عمارت آستانه را در نهایت شکوه و عظمت بنا کرد و همچنین تمامی سلاطین این خاندان و وزرای آنان در تعمیر و تزیین این آستانه نهایت اهتمام را داشتند. عضد الدوله علاوه بر بنای عمارت آستانه حضرت امیرالمومنین علیه السلام، شهر نجف را هم بنا نمود و در آن خانه های بسیار و حمام ها و بازارهای متعدد تاسیس و شیعیان را تشویق به سکونت در آنجا کرد و خدمه ای برای آستانه تعیین و موقوفات زیادی وقف آن نمود. ابن بطوطه که به سال 727 قمری وارد نجف شد در سفرنامه اش می نویسد: « از باب حضرت وارد مدرسه بزرگی میشوند که طلاب و صوفیان شیعه در آن سکونت دارند. در این مدرسه از هر مسافر تازه وارد تا سه روز پذیرایی می شود و هر روز دو بار غذایی مرکب از نان و گوشت  و خرما به مهمانان می دهند . از مدرسه وارد باب القبه می شوند. حاجبان و نقیبان و سرایداران دراین محل مراقب زوار می باشند و چون کسی برای زیارت وارد می شود به نسبت وضع و مقام او همگی آن جماعت یا یکی از آنها بلند می شوند و با او در آستانه حرم می ایستند و اذن دخول می خواهند، سپس اشارت می کنند که آستانه و دو طرف چهار چوبه در ورودی را ببوسند و داخل حرم بشوند. داخل حرم به انواع فرشهای ابریشم و غیره مفروش است و قندیل های بزرگ و کوچک از طلا و نقره در آن آویخته. در وسط حرم مصطبه چهار گوشی است که صندوقی چوبین دارد و بر روی صندوق صفحات طلای پر نقش و نگار که در ساختن آن کمال استادی و مهارت را بکار برده اند و با میخ های نقره فرو کوفته اند چنانکه هیچ چیزی از چوب نمودار نیست . ارتفاع مصطبه کمتر از ارتفاع قامت آدمی است و در آن سه قبر هست که می گویند یکی از آن آدم علیه السلام و دیگری از آن نوح علیه السلام و سومی ازآن علی علیه السلام می باشد و بین این سه قبر در طشت های زرین و سیمین گلاب و مشک و انواع عطریات دیگر گذاشته اند که زوار دست خود را در آن فروبرده به عنوان تبرک برسر و روی خود می کشند. در دیگر حرم  که آستانه نقره ای و پرده های ابریشمین الوان دارد به سوی مسجدی باز می شود که آن خود چهار در دارد و هر چهار در دارای آستانه های نقره و پرده های ابریشم می باشد. داخل مسجد نیز فرشهای عالی انداخته اند و دیوارها و سقف آن با پرده های حریر مستور است».

    آتش سوزی آستانه علوی درقرن هشتم هجری : در سال 755 قمری قسمتی از آستانه علوی دچار آتش سوزی گشت ، مخصوصا تزیین دیوارها که تمامی آن از چوب ساج و آیینه کاری و نقاشی نفیس شده بود و پرده های حریر و فرشهای آستانه همگی طعمه حریق گشت. شیخ کمال الدین عبدالرحمان عتایقی حلی نجفی که خود آتش سوزی آستانه علوی را مشاهده نموده بود، بدون اینکه حجم و مقدار خسارت حریق را اشاره نماید در آخر کتاب شرح الفصول الایلاقیه خود می نویسد تالیف این کتاب در محرم سنه 755 قمری ، سال آتش سوزی در آستانه علوی، پایان گرفت. سپس اضافه نمود که عمارت آستانه در سنه 760 قمری تجدید بنا شد. ابن عنبه که کتاب عمده الطالب را در سنه 812 قمری تالیف نمود، بطور دقیق تر حجم و مقدار حریق را مشخص می کند و تاکید دارد که قسمتی از عمارت آستانه که قبور سلاطین آل بویه را در بر داشت سالم ماند، خزانه (کتابخانه) آستانه حضرت امیرالمومنین علیه السلام که پس از هجرت شیخ طوسی به نجف اشرف مورد توجه علمای شیعه قرار گرفته بود و اکثر مولفین نسخه ای (و غالبا نسخه اصلی) از دست نویس خود را به این آستانه اهداء می کردند ، در این آتش سوزی کلا طعمه حریق گشت. از جمله نفایس خطی که در این آتش سوزی از بین رفت، قرآنی بود بر پوست آهو که می گویند به خط حضرت امیر علیه السلام در سه جلد بزرگ بوده است. ناگفته نماند که یکی از مجلدات فقط حواشی آن سوخته و خطوط آن سالم مانده بود .

    عمارت چهارم آستانه علوی : هیچ یک از محققین و مورخین اصلاح و تعمیرات آستانه علوی را که پس از آتش سوزی انجام گرفت به شخص معینی نسبت نمی دهند و این می رساند که اصل عمارت عضد الدوله بویه ای سالم بوده و قسمتی از تزیینات طعمه حریق شده سپس تزیینات حرم مطهر از طرف جمع کثیری از شیعیان و سلاطین تکامل یافته است. امروزه حرم مطهر آستانه از آثار آل بویه و صحن شریف ، از آثار صفویه و مجموعه این دو از شاهکارهای معماری اسلامی در جهان به شمار می رود.

    آستانه علوی در عصر صفویه : پس از به قدرت رسیدن سلسله صفویه در ایران و بر اساس اعتقاد راسخ سلاطین این سلسله به حضرت امیرالمومنین علی ابن ابی طالب علیه السلام، تعمیرات آستانه علوی به دست شاه اسماعیل صفوی در سال 914 قمری آغاز شد و در عصر شاه عباس و با طرح و نقشه و مهندسی شیخ بهایی صحن شریف آستانه حیدریه تکمیل گشت و تزیینات و تعمیرات و هدایا در دوران صفویه بدون انقطاع استمرار یافت. شاه اسماعیل صفوی در روز 25 جمادی الثانی سال 914 قمری وارد بغداد گشت و در باغ پیر بوداق منزل گزید و مورد استقبال شیعیان قرار گرفت. سپس رهسپار کربلا شد و بعد به زیارت امیرالمومنین علیه السلام به نجف اشرف شتافت و هدایای نفیسی به خزانه آستانه علویه اهدا کرد و تمام حرم مطهر و رواق های شریف را با فرشهای ابریشمی مفروش نمود و قندیلهای طلا جهت روشنایی به حرم تقدیم داشت و شش عدد صندوق خاتم در حرم قرار داد .

    آستانه علویه در عصر نادر شاه افشار : در سال 1156 قمری هنگامی که نادرشاه به زیارت آستانه علویه مشرف شد دستور داد که کاشی های سبز رنگی که در عصر صفویه به طرح شیخ بهایی گنبد و دو گلدسته را تزیین کرده بود بردارند و تمامی آنرا با طلا تزیین کنند. وی اموال عظیمی صرف تعمیرات آستانه نمود و هدایای بی شماری به خزانه علوی اهدا کرد که اکثر آنها تا عصر حاضر در خزانه آستانه علوی باقی است. گنبد آستانه که در عصر عضد الدوله سفید بود و در عصر صفویه سبز گشته بود، در عصر نادر با طلا تزیین شد و تاریخ آن را در کتیبه ایوان طلای آستانه علوی با طلا سال 1156 قمری نگاشته اند. این عمل نادر شاه تاثیر عمیقی در قلوب شیعیان نهاد و جمع کثیری از فحول شعرای شیعه به فارسی و عربی و ترکی و هندی اشعاری به این مناسبت سروده اند. همچنین نادر شاه در تزیین حرم مطهر و کاشیکاری صحن شریف کوشش بسیار کرد، از جمله آثار وی که تاکنون باقی است کاشیکاری ایوان العلماء جنب رواق به سمت شمال است که به مقام العلماء هم شهرت دارد و در این مکان بسیاری از فحول علمای شیعه و بعضی از زعمای صفویه مدفون می باشند. همسر نادرشاه رضیه بیگم دختر شاه سلطان حسین صفوی نیز مبلغ بسیاری جهت تعمیرات و مرمت اماکن متبرکه وقف نمود که اکثر کاشیکاری آستانه علوی از آن محل انجام گرفت.

    آستانه علوی در عصر قاجاریه: هر یک از شاهان قاجاریه آثاری در این آستانه از خود باقی گذاشتند، از آن جمله آقا محمد خان قاجار در سال 1211 قمری  ضریح نقره به آستانه علوی تقدیم نمود، سپس فتحعلی شاه در سال 1236 قمری تعمیراتی در آستانه که تجدید طلای دو گلدسته آستانه از آن جمله است و بعد در سال1262 قمری به امرعباس قلیخان وزیر محمد شاه فرزند عباس میرزای قاجار ضریح دیگری از نقره به آستانه اهداء گشت.

آستانه علوی در عصر حاضر: آخرین تعمیرات آستانه و آیینه کاری حرم و رواقها در 1370 قمری انجام پذیرفت. در حال حاضر آستانه دارای صحن بزرگ و حرم است و در وسط حرم مطهر قبر شریف واقع است که پیکر مقدس حضرت امیرالمومنین علیه السلام را در بر دارد. بر روی قبر مطهر صندوقی از ساج خاتم کاری نفیس که اهدایی شاه اسماعیل صفوی است قرار گرفته و در قرون گذشته تعمیراتی بر روی این صندوق انجام شده و اضافات و تزییناتی شده که تاریخ بعضی از تعمیرات ثبت شده است. در اطراف صندوق مطهر سوره الدهر و بعضی از احادیث درباره حضرت امیر علیه السلام با خط زیبای محمد بن علاء الدین محمد حسینی و تاریخ 1198 قمری ثبت است. در قسمت بالای سر حضرت بر روی صندوق تعمیراتی که در مطلع قرن سیزدهم هجری انجام شده ذکر شده است و در پایان آن نام استاد کار ذکر شده « بنده خاکسار محمد حسین نجار شیرازی ». بر روی این صندوق، ضریح نقره ای است که توسط سیف الدین، رهبر فرقه اسماعیلیه بهره اهدا شده و در 13 رجب سنه 1361 قمری طی تشریفاتی خاص و جشن شکوهمندی که نخست وزیر وقت نوری السعید و دیگر زعمای سیاسی شیعه حاضر بودند از آن پرده برداری شد، هنرمندان هندی پنج سال بر روی آن کار کرده بودند و از ده هزار و پانصد مثقال طلای خالص و دو میلیون مثقال نقره تشکیل شده است. بالای ضریح ، گنبد قرار دارد که در طول قرون گذشته شعرای شیعه و بعضی از عامه اشعار زیادی در وصف آن سروده اند. اولین گنبد به رنگ سرخ توسط هارون الرشید بنا گشت ، سپس عضدالدوله ، گنبدی سفید بنا کرد و در عصر صفویه و با طرح و اجرای شیخ بهایی گنبد سبزی بنا شد و بعد توسط نادر شاه گنبد طلا گشت که تا عصر حاضر گنبد آستانه علوی از طلا می باشد. ارتفاع گنبد از کف صحن مطهر 42 متر ، محیط قاعده آن 50 متر و ارتفاع آن از پای قاعده تا سر گنبد 35 متر می باشد. کف حرم مطهر توسط فرقه اسماعیلیه با بهره از سنگ مرمر مفروش شده و دیوار های آن تا حدود دو متر از سنگ مرمرایران پوشیده گردیده است. کاشیکاری و آیینه کاری که تمامی آن به دست هنرمندان ایرانی انجام شده چهار طرف حرم مطهر و چهار رواق آن را احاطه نموده است. این رواق ها از سه طرف شمال، جنوب و شرق، درهای ورودی و خروجی را با حرم مطهر برقرار می سازند، همچنین رواق شمالی و رواق جنوبی صحن شریف را با حرم مطهر ارتباط می دهد. رواق شرقی دارای دری است که داخل ایوان طلا باز می گردد و این ایوان که به شکل مستطیل می باشد در طرف شرق حرم مطهر واقع است و تمامی دیوارهای آن از طلا تزیین شده است. در طرف شمال و جنوب ایوان دو گلدسته (مناره) طلا به ارتفاع 35 متر واقع است که در بالای آن بعضی از آیات سوره جمعه کتیبه شده و در وسط ایوان طلا در جنب در ورودی به رواق قصیده فارسی با حروف طلا به خط زیبای محمد جعفر اصفهانی ، به تاریخ 1156 قمری ، در مدح حضرت امیرالمومنین علی ابن ابی طالب علیه السلام  از سروده های عرفی شیرازی (م 999 قمری) نوشته شده که مطلع آن چنین است:

این بارگه کیست که گویند بیهراس          کای اوج عرش سطح حضیض تو را مماس

 
ایوان طلای آستانه علوی در سمت شمال و جنوب دارای کفش کن است که کشوانیه می خوانند و به صحن شریف منتهی می گردد. این ایوان بدون سقف است و در نوع خود یگانه و از شکوه و عظمت و صفای خاصی برخوردار است. صحن شریف آستانه علوی طرح بدیعی دارد و از مهمترین خصائص آن این است که در چهار فصل سال طلوع آفتاب مستقیما بر قبر مطهر می تابد و در نقطه ای معین در زمستان و تابستان زوال ظهر نجف در آنجا انجام می گیرد. صحن مطهر از دو طبقه تشکیل شده و به شکل چهار گوش است در اطراف صحن شریف حجره هایی بنا شده و در مقابل هر حجره یک ایوان کوچک واقع است که تا اوایل نیمه اول قرن چهاردهم هجری سکنه آن را فحول علمای امامیه تشکیل می دادند و صحن مطهر، مرکز دانشگاه بزرگ جهان تشیع بود . تمامی دیوارها و سقف ایوان حجرات از بهترین کاشیهای اصفهان تزیین گشته و با گذشت زمان کاشیهای آن تجدید شده است. در قرون گذشته تعمیراتی در صحن شریف انجام شده که شرح آن مفصل است .

به طور کلی اقدامات سلاطین ایرانی طی قرون مختلف برای حرم مطهر امیر المؤمنین علیه السلام به این شرح است:

366ه.ق : عضدالدوله بویه ای بنای عظیمی بر قبر ساخت.

368ه.ق :کشاندن آب فرات به نجف توسط عضدالدوله به وسیله قنات

479ه.ق : ملک شاه سلجوقی به زیارت نجف رفت و دستور داد نهر آبی از فرات به نجف کشیدند.

914ه.ق : شاه اسماعیل صفوی به زیارت نجف رفت و دستور ساخت قناتی را صادر کرد.

1033ه.ق :شاه عباس صفوی پس از زیارت نجف اشرف اقدامات زیر را انجام داد:

تعمیر گنبد،

دستورتوسعه حرم (که طی سه سال انجام شد)،

قسمتی از رواق عمران بن شاهین تخریب شد و به صحن الحاق گردید تا هندسه صحن کامل شود.

دور شهر دیواری کشیده و  پشت آن خندقی حفر کردند.

1042ه.ق : شاه صفی به زیارت نجف رفت .از اقدامات مهم او :

تجدید بنای گنبد و ایوان،

ساخت دار الشفاء، مطبخ، دارالضیافه

حوض و وضو خانه در صحن،

 آبرسانی به نجف

1156ه.ق : نادر شاه در جنگ با عثمانی به عراق حمله کرد و نجف را هم گرفت. کارهای نادر شاه عبارتند از :

طلا کردن گنبد،

ترمیم دیوار دور حرم ،

ساخت آتشدان از طلا و جواهر در داخل حرم برای عود و بخور

1197ه.ق : به دستور شاه علیمردان خان زند، قبه و صحن مطهر تعمیر شد.سقاخانه واقع در صحن مرمت شد، چاه های نجف را تمیز کردند و هدایای بسیار قیمتی و چراغدانهای جواهر به حرم هدیه کردند.

1204ه.ق : ضریح نقره ای توسط آقا محمد خان قاجار به حرم هدیه شد.

1226ه.ق : ساخت دیوار شهر توسط وزیر  فتح علی شاه تمام شد. با ساخت این دیوار ،یورش های وهابیان به نجف قطع شد.

1305ه.ق : نصب ساعت بر روی باب شرقی کبیر توسط وزیر ناصر الدین شاه

اقدامات پهلوی :محمد رضا پهلوی یک مامور مخصوص داشت که مداوما به حرم ها سر میزد و در جهت رفع نیازهایشان اقدام می نمود.

منبع : دایرة المعارف تشیع جلد یک (آب - احیاء) زیر نظر؛ احمد صدر حاج سید جوادی ، بهاالدین خرمشاهی ، کامران فانی 1383 چاپ پنجم نشر شهید سعید محبی ، صفحات 68 الی 72

 

 

http://fa.atabat.org/view/3339/حرم-مطهر-حضرت-امیرالمومنین-ع-