نشست نقد کتاب «طالقانی؛ زندگی و شیوه قرآنی» تألیف ابوالفضل خوش منش

با حضور نویسنده کتاب، محمدعلی لسانی فشارکی، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد،

د خبر: ۲۶۶۱۰۵۹

تاریخ انتشار: ۱۰ دی ۱۳۹۳ - ۱۸:۴۳

معارف » دانشگاه

در نشست نقد «طالقانی؛ زندگی و شیوه قرآنی» مطرح شد:

جای خالی تحلیل منطقی از شخصیت آیت‌الله طالقانی در کتاب

گروه اندیشه: مولایی با بیان اینکه کسی که وارد حوزه زندگی‌نامه‌نویسی می‌شود باید تحلیلی منطقی از شکل‌گیری شخصیت مورد نظر داشته باشد، گفت: این موضوع در کتاب «طالقانی؛ زندگی و شیوه قرآنی» مشاهده نمی‌شود.

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، نشست نقد کتاب «طالقانی؛ زندگی و شیوه قرآنی» تألیف ابوالفضل خوش منش امروز چهارشنبه، ۱۰ دی‌ماه از ساعت ۱۵:۳۰ با حضور نویسنده کتاب، محمدعلی لسانی فشارکی، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد، فروغ پارسا، رئیس پژوهشکده حکمت معاصر، رضا سلامت‌پناه، دبیر مجمع مشورتی شورای توسعه فرهنگ قرآنی، مولایی دوانی، نویسند کتاب زندگی سیاسی آیت‌الله طالقانی، سید مهدی طالقانی، فرزند آیت الله طالقانی و آدینه‌وند، رئیس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در محل پژوهشگاه برگزار شد.

در ابتدای مراسم خوش‌منش، عضو هیئت علمی دانشکده الهیات دانشگاه تهران و مؤلف این کتاب درباره اینکه چرا به تألیف چنین پرداخته است، گفت: آیت‌الله طالقانی یک چهره بارز است که پیرامون شخصیت ایشان افراد مختلفی گرد آمده‌اند.

وی افزود: در مسجد هدایت که آیت‌الله طالقانی حضور داشت، آن مسجد نقطه‌ای دور از دعوا بود. در این مسجد همه بودند از کاسب، دانشجو، دانشگاهی، فرنگ رفته، روحانی، انقلابی، طرفداران مصدق و نواب و خلاصه طیف‌های عجیبی آنجا حضور داشتند.

این مدرس دانشگاه عنوان کرد: در طول سی و چند سالی که از رحیل این مرد بزرگ می‌گذرد تا الان، نوع کسانی که درباره ایشان حرف زدند با کتاب نوشتند بیشتر دنبال خالی کردن خشم خود به سر گروهی و طیفی بوده‌اند. آیت‌الله طالقانی که خودش در هیچ ظرفی نگنجید نمی‌تواند متعلق به گروه خاصی شود.

شرایط نگارش کتاب

وی درباره نگارش این کتاب، گفت: کار در شرایط سختی صورت گرفت. یادداشت‌های اولیه از سال‎های ۷۵ و ۷۶ شروع شد و نگارش پایانی آن به سال ۹۰ رسید. در اوضاع سال ۸۸ وجود کسی مثل آیت‌الله طالقانی بیش از پیش ارزش خودش را نشان می‌داد.

خوش‌منش افزود: شاید بهتر بود سراغ نزدیکان ایشان بروم اما سعی کردم دورادور از نظرات استفاده کنم. عدم دسترسی به اشخاص نزدیک آیت‌الله طالقانی از نقص‌های این کتاب است. ایشان در مدرسه فیضیه سوره «والعصر» را تفسیر می‌کردند و پای درس ایشان بودم.

وی به فرموده امام خمینی(ره) درباره آیت‌الله طالقانی اشاره کرد و گفت: امام می‌فرماید: یک بعد دیگر آیت‌الله طالقانی صفای این مرد بود. انسان وقتی پهلوی این مرد می‌نشست واقعاً روحیه می‌گرفت. غالباً ما آدم‌ها، مبتلا به چیزهایی هستیم اما این آدم صادق و زلال بود.

خوش‌منش عنوان کرد: ایشان شخصی است که دو بار امام از او به‌عنوان برادر نام برده‌اند. آیت‌الله طالقانی از رجال قرآنی است که جزو هیچ گروه و دسته‌ای نیست.

بنا بر گزارش ایکنا، مولایی دوانی، نویسند کتاب زندگی سیاسی آیت‌الله طالقانی در جایگاه ناقد این اثر عنوان کرد: تقریباً از سال‌های دانشجویی علاقه‌مند به پایان‌نامه‌نویسی در مورد آیت‌الله طالقانی بودم که مورد موافقت انجام نگرفت. اما بی درنگ بعد از پایان دوره دکتری ظرف دو سال متنی ۶۰۰ صفحه‌ای را در مورد آیت‌الله طالقانی آماده کردم اما کتاب مسکوت ماند و منتشر نشد. در نهایت با عنوان «زندگی سیاسی آیت‌الله طالقانی» از سوی نشر نی چاپ شد.

وی افزود: زندگی‌نامه نویسی روش علمی است که از قرن ۱۶ و ۱۷ در انگلستان آغاز شد و رفته رفته این به‌عنوان یک سنت پایدار درآمد. این مسئله با تنگناها و مسائل متعددی مواجه بوده است. کسی که وارد این حوزه می‌شود باید دانش‌های متعددی مثل روانشناسی را بداند تا تحلیلی منطقی از او و شکل‌گیری شخصیت وی داشته باشیم که این در کار خوش‌منش دیده نمی‌شود. زندگی‌نامه‌نویس باید جامعه‌شناسی و ادبیات بداند تا زندگی شخص را به‌گونه‌ای جذاب توصیف کند. آنکه زندگی‌نامه می‌نویسد باید یک نوع قرابت فکری با شخصی که زندگی از نوشته می‌شود، داشته باشد.

چرا آیت‌الله طالقانی به قرآن پرداخت؟

مولایی گفت: فهم شرایط مهم است. نکته بسیار مهم این است که اصلاً چرا آیت‌الله طالقانی به قرآن پرداخت، چرا تسامح فکری داشت در حالیکه بسیاری از روحانیان هم‌عصر او و حتی امروز از چنین تسامحی برخوردار نیستند. سیدمحمود طالقانی ایده‌های بازی داشت و این به کودکی او در دهه پایانی مشروطه بر می‌گردد که پدر طالقانی محیطی را فراهم کرده بود که افراد از دین‌های مختلف دیدگاه‌های خود را مطرح می‌کردند.

وی با بیان اینکه پرداختن به قرآن فلسفه خاصی دارد، افزود: وقتی می‌خواهیم به شعاع جهان اسلام صحبت کنیم نمی‌توانیم در درون یک فرقه خاص قرار بگیریم. اگر بخواهیم در مسیر وحدت قرار بگیریم باید در مسیر او قرار بگیریم.

تسامح آیت‌الله طالقانی

مولایی افزود: آیت‌الله طالقانی به دلیل تسامحی که داشته با جریان‌های دگراندیش دینی یک نوع نزدیکی پیدا کرده، تعامل ایشان با این جریان‌ها و جریان‌های روشنفکری قابل تأمل است.

در ادامه برنامه فروغ پارسا، رئیس پژوهشکده حکمت معاصر عنوان کرد: خوش‌منش با جسارت و جدیت علمی کتابی را برای تنویر اندیشه بشری به نگارش درآورده‌ است. این کتاب برای بزرگداشت مقام صابران، عالمان و مجاهدان نوشته شده است. هر وقت حقیقت خودش را نمایان می‌کند  بی‌شک باطل نیز مشخص می‌شود.

وی افزود: می‌توانم بگویم در دوره نوجوانی بنده تا چه اندازه تقید به دین و قرآن منزوی بوده است. فرزندان ما و نسل امروز هیچ درکی از وضعیت آن دوره ندارند که به غایت متفاوت از آن دوران بوده است. مبارزه با اندیشه دینی به نوعی روشنگری تلقی می‌شد و در آن زمان معدود روحانیانی بودند که در این عرصه فعالیت می‌کردند.

پارسا اظهار کرد: اگر امروز وضعیت دینداری ما به این صورت است به دلیل این است که در آن دوره سیاه، افراد معدودی بودند که پرچم اسلام و قرآن را به اهتزاز درآوردند و موفق شدند بسیاری را مجذوب خود کنند. هسته انقلاب اسلامی را باید در همان محافل مذهبی مسجد هدایت جست‌وجو کرد. هدف ایشان شاید شناساندن، معرفی و تبیین این شخصیت انقلابی بوده باشد.

بنا بر این گزارش، سلامت پناه، دبیر مجمع مشورتی شورای توسعه فرهنگ قرآنی در ادامه گفت: اگر مسجد هدایت را شهید مطهری دالان دانشگاه نام نهادند به سبب تأثیری بود که این مسجد در روند انقلاب داشته است. دانشگاه در روزگار ما در چنبره‌ای از محدودیت‌ها قرار گرفته است؛ دژگاه و قلعه‌واره‌ای است و این را می‌شود از کیوسک مطبوعات دید. نشریاتی که فکر مردم را تغذیه می‌کنند درصد بسیار پایینی از آن‌ها به سراغ اساتید دانشگاهی می‌روند.

وی افزود: این روند گسستگی فرهنگی که از عدم مراوده بین جامعه و دانشگاه ناشی می‌شود، ناگزیر به انسداد فرهنگی می‌انجامد. مرحوم طالقانی به مثابه کوه بلند و استواری بود که بسیاری از انوار او شعاع می‌گرفتند.

سلامت‌پناه با بیان اینکه شخصیت مرحوم طالقانی را در سه عنصر می‌شود بررسی کرد، گفت: ارتباطات، زمان‌شناسی و جهاد مستمر این سه عنصر هستند. از اینرو نیازمند ایجاد یک جریان بازشناسی آیت‌الله طالقانی در حوزه و دانشگاه هستیم. حتی گروه‌های چپ سعی در جبران نقصان خودشان از طریق ارجاع به ایشان بعد از وفاتشان داشتند.

وی در نقد این کتاب، گفت: به ظرفیت راهبردی در این حوزه پرداخته نشده است که این شخصیت در حوزه نظام‌سازی قرآن چه بینشی داشته است و اینکه از درافتادن به دام التقاط پرهیز داشته است.

http://iqna.ir/fa/news/2661059/جای-خالی-تحلیل-منطقی-از-شخصیت-آیت‌الله-طالقانی-در-کتاب