30 بهمن 1388 / 4 ربیع الاول 1431 / 19 فوریه 2010 |
1) 30بهمن ماه سال1369هجری شمسی: حجة الاسلام مصطفی زمانی نویسنده، محقق و ازمدرسان حوزه علمیه قم در58 سالگی بدرود حیات گفت. مرحوم زمانی درسال 1353هجری قمری درنجف آباد اصفهان درخانوادهای متدیّن و اهل فضل و تقوی بدنیا آمد. وی درپایان تحصیلات مقدماتی به قم رفت و به آموزش علوم دینی و زبان عربی پرداخت. زمانی مدت هشت سال ازدروس فقه و اصول حضرت امام(رحمة الله علیه) بهرهمند شد و پس ازآشنایی با شهید دکترمفتح نخستین اثرش را با نام ابراهیم بت شکن یا قهرمان توحید منتشرکرد. مرحوم زمانی روحیه ظلم ستیزی داشت؛ ازاین رو چندین بارعوامل رژیم پهلوی وی را دستگیرو زندانی کردند. مرحوم زمانی درهریک ازآثارش به نشرحقایق اسلامی و طرح اندیشههای مذهبی دربرخورد با مسائل اجتماعی و اخلاقی میپردازد. گفتنی است که کتاب« اَلشّیعَةُ وَالحاکِمون » تألیف محمد جواد مغنیه را تحت عنوان «شیعه و زمامداران خودسر» به فارسی ترجمه کرده است.
|
2) رحلت فقیه بزرگ و عالم مجاهد آیتاللَّه "میرسیدعلی آیت نجف آبادی" (1321ش): عالم مجاهد آیتاللَّه میرسید علی آیت نجفآبادی در سال 1247ش (1287ق) در نجف آباد اصفهان به دنیا آمد. ایشان بعد از سن بیست سالگی در اثر حادثهای، به علم و دانش علاقهمند شد و وارد حوزه علمیه اصفهان گردید. وی در اصفهان از محضر استادانی همچون: سید محمد فشارکی، سید ابوالحسن جلوه و سید مهدی نحوی استفاده برد و پس از آن رهسپار نجف اشرف گردید. آیت اللَّه نجف آبادی در نجف از محضر استادان بزرگی همچون: سید اسماعیل صدر، میرزا محمد تقی شیرازی، حاج آقا رضا همدانی، آخوند ملا محمد کاظم خراسانی و سید محمد کاظم یزدی کسب فیض کرد و در مدت کوتاهی با طی مراحل رشد، در فقه، اصول، فلسفه و عرفان و اخلاق به مقام تبحّر و استادی رسید. وی از آن پس عازم اصفهان گردید و حلقه درس خود را تشکیل داد. آیتاللَّه نجفآبادی یکی از مشهورترین استادان حوزه اصفهان در دوره سرکوب این پایگاه دینی توسط رضاخان بوده است. ایشان به فریضه امر به معروف و نهی از منکر اهمیت خاصی میداد و با حاکمان مستبد محلی و خوانین زورگو مبارزه میکرد. همچنین در مقطعی که ایران توسط بیگانگان اشغال شد، آیت اللَّه نجف آبادی با خودکامگی روسها مجاهده و مبارزه زیادی کرد؛ در نتیجه خانهاش توسط اوباشِ تحریک شده و مزدوران و مأمورانشان غارت شد و خودش نیز در کنسولگری شوروی در اصفهان زندانی گردید. در آن ایام که در اثر حضور متفقین در ایران، قحطی و گرانی بیداد میکرد، ایشان و عالم دیگر اصفهان، میرسید حسن چهارسوقی، ابتکاری به خرج داده و مشترکاً طی اعلامیهای از مردم مسلمان و بازاریان متمکن خواستند در نقاط مختلف شهر، انجمنهای خیریه تشکیل داده و از بینوایان، بیکاران و گرسنگان، حمایتِ برنامهریزی شده کنند. این برنامه در بین مردم بسیار مؤثر واقع شد؛ به گونهای که اغلب انجمنهای خیریه فعلی اصفهان نیز از بقایای همان انجمنها هستند. در کنار فعالیتهای سیاسی و اجتماعی، حلقه درس آیت اللَّه نجفآبادی، محفل فضلا و فرهیختگان بود و شاگردان نامداری در آن پرورش یافتند که حضرات آیات ابوالقاسم رفیعی مهرآبادی، شیخ احمد فیاض، حیدرعلی صلواتی، سید روحاللَّه خاتمی، سید علی علامه فانی و سید مرتضی پسندیده از آن جملهاند. ایشان مسائل فقه و اصول را به خوبی تجزیه و تحلیل میکرد و در کلام نیز تبحّر وافی داشت. آیت اللَّه میرسید علی آیت نجف آبادی سرانجام در 30 بهمن 1321 ش برابر سیزدهم صفر 1362 ق در 74 سالگی در اصفهان وفات یافت و پس از تشییعی باشکوه، در قبرستان تخت فولاد مدفون گشت. این عالم مجاهد و فقیه سترگ، جدّ مادری شهید دکتر حسن آیت، نماینده مجلس شورای اسلامی در دوره اول و عضو حزب جمهوری اسلامی است که در چهاردهم مرداد 1360 ش توسط منافقین کوردل به شهادت رسید.
|
3) گشایش سفارت فلسطین در محل سابق سفارت اسراییل در تهران، پس از پیروزی انقلاب (1357ش)
|
4) درگذشت خطیب شهیر، حجتالاسلام و المسلمین "حسن کافی" (1379ش): حجتالاسلام و المسلمین حاج شیخ حسن کافی خراسانی، در سال 1307ش (1347ق) به دنیا آمد. وی پس از طی دوران کودکی، ادبیات و سطوح عالیه را از محضر استادان مشهد همچون: شیخ هاشم قزوینی و محمدتقی ادیب نیشابوری آموخت. ایشان پس از چندی، رهسپار حوزه علمیه نجف اشرف شد و دروس عالی فقه و اصول را از عالمان آن دیار فرا گرفت. حجتالاسلام کافی سپس به مشهد بازگشت و به تبلیغ دین پرداخت. وی در جریان ملی شدن صنعت نفت و مبارزات ضد استعماری مردم ایران، به نمایندگی از آیتاللَّه سید ابوالقاسم کاشانی، به افشای حقایق و روشنگری مردم اشتغال داشت. او در سالهای 1340ش به بعد، در مشهد بر سخنرانیهای روشنگرانه خود افزود و چون به دلیل فشار ساواک، امکان حضور در مشهد را نداشت به تهران مهاجرت کرد و به کار تالیف و تبلیغ و امامت جماعت یکی از مساجد شهر پرداخت. حجتالاسلام کافی در تهران، به حمایت همه جانبه از حرکت امام خمینی(رحمة الله علیه) و مبارزه علیه رژیم ستمشاهی پرداخت و با سخنرانیهای مؤثر خویش، نقش ارزشمندی در به ثمر رسیدن انقلاب اسلامی ایفا نمود. وی در این راستا، چندین بار دستگیر شد و به زندان رفت و شکنجههای ساواک را در راه آرمان اسلامی خویش تحمل نمود. ایشان پس از پیروزی انقلاب اسلامی، به دلیل پشتیبانی دائمی از نظام اسلامی، مورد کینه منافقین کوردل قرار گرفت و توسط آنان ترور شد که از این سوءقصد جان سالم به در برد و مجروح گردید. از این خطیب مبارز آثاری نیز بر جای مانده که تعالیمامام حسن(علیه السلام) مجتبی، تعالیم امام هفتم در دعا و حدیث، امام رضا(علیه السلام) اسوه صراط مستقیم و تعالیم پیامبر اکرم حضرت محمد(صلی الله علیه و آله و سلم) از آن جملهاند. آن عالم خدمتگزار سرانجام در سیام بهمن 1379ش برابر با بسیت و چهارم ذیقعده 1421ق در هفتاد و دو سالگی درگذشت و به لقای معبود رسید.
|
5) سقوط هواپیمای نظامی ایران در حوالی کرمان و شهادت 276 نفر از نیروهای سپاه پاسداران (1381ش)
|
6) 4 ربیع الاول سال 1011 هجری قمری: ابوالفضل علامی از نویسندگان زبر دست هند در سبزوار به قتل رسید . او از 5 سالگی به تحصیل پرداخت ، 15 ساله بود که بر همه علوم احاطه کامل یافت به زبانهای عربی ، فارسی ، و سانسکریت مسلط بود و در سرودن شعر بویژه غزل و قصیده و مثنوی تبحر داشت . ابوالفضل علامی در سال 981 هجری قمری به دربار اکبر شاه هندی رفت ودر انجمنی که بنام مذهب جدید یا توصیه الهی یا دین الهی تشکیل شده بود شرکت کرد. بعد از چندی به دکن فرستاده شد و در آنجا به علت خصومت و د شمنی میان او و شاهزاده سلیم بر طبق توطئه ای از پیش تنظیم شده کشته شد . علامی آثاری جون مجموع لغات . تفسیر آیة الکرسی و داستانهای بید پایی یا پیل پای که همان کلیله و دمنه است ازخود به یادگار گذاشته است .
|
7) بیرون آمدن پیامبر اسلام از غار ثور پس از سه شبانه روز و حرکت به سوی مدینه (1ق): پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) پس از سه شبانهروز مخفی بودن درغار ثور، در روز چهارم ربیعالاول سال اول هجرت به سوی مدینه حرکت نمود. آن حضرت را درغار ثور، ابوبکر بنابیقحافه همراهی میکرد. حضرت علی(علیه السلام) و برخی از نزدیکان پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) ، شبانه به این غار رفت و آمد میکردند. پس از هجرت پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) از مکه، حضرت علی(علیه السلام) سفارشها و خواستههای آن حضرت در مکه را برآورده نمود و خانواده پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) را به سوی مدینه به حرکت درآورد.
|
8) تسخیر شهر تاریخی نیشابور توسط نیروهای اسلام (42 ق)
|
9) آغاز حملهی "ملک محمود سیستانی" به مشهد (1122 ق) : در دورهی سلطنت شاه سلطان حسین پسر شاه سلیمان صفوی دامنهی طغیان و شورش در بسیاری از مناطق ایران از جمله قندهار و هرات وسعت یافت. در این میان ملک محمود سیستانی نیز که خود را از بازماندگان صفاریان میدانست به مشهد حمله کرد و در خراسان حکومت مستقلی تشکیل داد.
|
10) درگذشت فقیه جلیل "شیخ یوسف بحرانی" عالم محدث و محقق بزرگ (1186 ق): شیخ یوسف بحرانی، فقیه، محدث، محقق و نویسندهی معروف قرن دوازده هجری قمری بود. او شرح حال خود را در مقدمهی کتابی به نام لوءلوء البحرین آورده است بر اساس نوشتههای این کتاب، بحرانی نزد پدرش خواندن و نوشتن و مقدمات علوم دینی را آموخت. سپس برای تکمیل تحصیلات خود رهسپار بحرین و مکه شد. پس از حج به ایران آمد و از آنجا که محیط ایران رامحیطی مناسب برای سکونت خویش یافت، در شهر فسا در استان فارس اقامت نمود و به کار تدریس، تحقیق و تالیف مشغول شد. در همین زمان، او نگارش مشهورترین کتاب فقهی خود به نام الحدایق الناظره را آغاز کرد و بعدها به نام همین کتاب، به صاحب حدایق شهرت یافت. بحرانی در مجموع، 32 اثرتالیفی دارد که از بین آنها میتوان به کتابهای انیس المسافر و جلیس الخواطر اشاره کرد. شیخ یوسف بحرانی از اساتید آیت اللَّه سیدمحمد مهدی بحرالعلوم میباشد. وفات این عالم شهیر در کربلا روی داد و در حرم مطهر امام حسین(ع) مدفون گردید.
|
11) تولد "نیکلا کوپرنیک" منجم و ریاضیدان معروف لهستانی (1473م): نیکلا کوپرنیک منجم شهیر لهستانی در 19 فوریه سال 1473م در شهر تورِن لهستان به دنیا آمد. وی در دانشگاههای ایتالیا به فراگیری پزشکی و نجوم پرداخت و پس از چندی به تدریس ریاضی روی آورد. کوپرنیک در طی سالهای بعد و پس از انجام مطالعات نجومی، اعلام کرد که با حرکت چرخشی زمین طی 24 ساعت به دور خود موافق است. او با این عمل، مطلبی را که از قرنهای گذشته مطرح شده بود زنده کرد و باز همان مخالفتها و مشکلات به وجود آمد. ولی کوپرنیک برای این که به زندگی آرام خود ضربهای وارد نشود، چهل سال تمام از انتشار افکار و عقاید خود صرف نظر کرد. در نهایت در اواخر عمر، کتاب بزرگ خود به نام درباره اجسام آسمانی را چاپ و منتشر کرد. این کتاب که عقاید بطلیموس و ستاره شناسان پیشین را رد میکرد، انقلابی در جهان دانش پدید آورد. کوپرنیک با محاسبات دامنهدار خود، مسیر حرکت برخی ستارگان و سیارات را مشخص کرد و کروی بودن زمین را به اثبات رساند. وی همچنین در کتاب خود تصویر کاملی از گیتی را نشان میدهد که خورشید در مرکز و زمین مانند سیارهای به دور آن در گردش است. به دلیل همین محاسبات علمی و نجومی است که کوپرنیک را پدر نجوم جدید به شمار میآورند؛ چرا که برای نخستین بارْ به گردش زمین پی برد و بررسیهای پرارزشی را در این زمینه انجام داد. البته چندین قرن قبل از وی، ابوریحان بیرونی دانشمند مسلمان و منجم ایرانی، ضمن کشف این مسئله، در آثار خود نیز به آن اشاره نموده بود. همچنین کشف این که زمین در هر 24 ساعت یکبار به دور خود میچرخد توسط ابوریحان صورت گرفته است. نیکلا کوپرنیک سرانجام در 24 مه 1543م در هفتاد سالگی درگذشت.
|
12) مرگ "ساموئل جانسون" منتقد و نویسنده مشهور انگلیسی (1784م) (ر.ک: 18 سپتامبر)
|
13) تولد "جورج سفریس" نویسنده و شاعر یونانی (1900م): جورج سفریس، نویسنده و شاعر یونانی که نام اصلیش، گیورگس استیلْیانوس سفریادس است، در نوزدهم فوریه 1900م در خانوادهای مرفه در یونان به دنیا آمد. وی تحصیلات خود را در رشته حقوق در پاریس به پایان رساند و پس از بازگشت به کشور خود، به فعالیتهای ادبی روی آورد. نخستین مقاله سِفریس، تلاش وی برای ارائه اندیشهای متمرکز بود که بر اساس فرهنگ یونانی و سنّت غربی در عامترین معنای آن گسترش یافته است. این اندیشه در مجموعه شعر وی از جمله مخزن و اساطیر جلوه نموده است. در این آثار، مضامینی همچون دوری از وطن و جستجوی سرسختانه خویشتن با الهام از تاریخ قدیم و جدید یونان و اساطیر و نمادهای آن، به صورت برجستهای نمایان شده است. همچنین کتاب تتبعات او شامل هر چیزی است که امکان آفریدنش را داشته است. این کتاب حول محورهای اخلاقی نظم یافته و به هِلِنیسم، که شادی دنیوی و آزادی و عشق به زندگی از دیدگاه یونانیان است، مربوط میشود. سفریس در آثار خود همواره سنت عامیانه و عالمانه را به طوری موازی بررسی کرده است. وی در سال 1963م برنده جایزه نوبل در ادبیات گردید و سرانجام در سال 1971م در سن 71 سالگی درگذشت.
|
14) فوران آتشفشان اکونگ اندونزی و وارد آمدن خسارات فراوان (1963م)
|
15) مرگ "دِنگشیائو پینْگ" سیاستمدار برجسته و رهبر پیشین چین (1997م): دِنْگْ شیائو پینْگْ سیاستمدار برجسته و رهبر پیشین چین در روز بیست و سوم سال 1904م در این کشور به دنیا آمد. وی پس از طی تحصیلات مقدماتی، در 16 سالگی برای ادامه تحصیل راهی فرانسه شد و با گرایش به افکار کمونیستی، به حزب کمونیست فرانسه پیوست. پینگ پس از پنج سال به مسکو رفت و با مراجعت به چین، در شمار هواداران مائوتسه تونگ رهبر کمونیستهای چین قرار گرفت. وی در راهپیمایى بزرگ مائو از جنوب تا شمال چین در سال 1934م شرکت کرد و بیش از پیش به مائو، نزدیکی یافت. پینگ پس از حمله ژاپن به چین، مائو را به مشارکت در جنگ بر ضد ژاپن تشویق کرد. او همچنین در جریان جنگهای داخلی چین نیز که به بیرون راندن قوای دولتی و استقرار حکومت کمونیستی در این کشور انجامید نقش موثری ایفا نمود و پس از استقرار رژیم کمونیستی در چین نیز، نزدیک به سه سال وظیفه گسترش حاکمیت رژیم جدید را در جنوب چین بر عهده داشت. دنگ شیائوپینگ در سال 1952م به معاونت نخست وزیری چین و سپس به عضویت دفتر سیاسی حزب کمونیست انتخاب شد. او در سال 1956م، مائو را به انعطاف و تساهل بیشتری در برابر مخالفان و دیگراندیشان تشویق کرد که مورد قبول مائو واقع شد، ولی این سیاست با مخالفت عدهای از عناصر رادیکال حزب که همسر مائو در رأس آنها قرار داشت روبرو گردید. این گروه، در نهایت، مائو را نسبت به دنگ شیائو پینگ بدبین کردند و مقدمات انقلاب فرهنگی چین را در سال 1966م فراهم ساختند. پینگ در آغاز انقلاب فرهنگی چین، دبیر اول حزب کمونیست این کشور بود و یکی از پنج رهبر اصلی چین به شمار میآمد. اما رهبران انقلاب فرهنگی، در ابتدا دنگ شیائو را از مقامش معزول کردند و پس از دستگیری، او را با کلاه بوقی در خیابانها گرداندند. وی چند سال در یکی از روستاها به حالت تبعید به کار پرداخت و پس از آن، خدمتکار یک رستوران شد. با این حال، دوستان وی تلاش زیادی برای اعاده حیثیت او به عمل آوردند تا این که در سال 1973م، به عنوان نخست وزیر چین معرفی شد. با مرگ مائو، دنگ شیائو پینگ از سال 1978م به مدت 12 سال عملاً رهبر بلامنازع چین بود و با این که مقام و عنوان رسمی نداشت، تمام مقامات رهبری در چین با تصویب و صلاحدید او تعیین میشدند. در دوره پینگ، کشور چین، تحولات زیادی را در زمینههای اقتصادی و سیاسی پشت سر گذاشت. گرایش چین به سوی اقتصاد آزاد و گسترش رابطه با غرب نیز از اندیشههای دنگ شیائو پینگ است. ولی پینگْ مرتکب اشتباهات زمامداران مسکو نشد و ضمن انجام اصلاحات اقتصادی در چین، مهار قدرت را محکم در دست گرفت. وی نظام اقتصادی کاملاً بسته و سوسیالیستی این کشور را با برخی اصلاحات اساسی تا حدودی به سوی اقتصاد باز هدایت کرد. در این سالها، چین، در عرصههای بینالمللی، حضور بیشتری یافت و در مناسباتش با کشورهای مختلف، سیاست تشنج زدایى را در پیش گرفت. دنگ از سال 1990م به علت کهولت سن و بیماری، از کلیه مقامهای خود استعفا داد اما تا زمان مرگ، برجستهترین شخصیت چین محسوب میشد. سرانجام دنگ شیائو پینگ، رهبر چین و معمار اصلاحات اقتصادی و سیاسی این کشور در نوزدهم فوریه 1997م، در حالی که بیش از هفتاد سال سابقه فعالیتهای سیاسی در ردههای مختلف حکومتی چین داشت، در سن 94 سالگی درگذشت.
|
16) مرگ "کنوت هامسون" نویسنده بزرگ نروژی (1952م): کنوت پِدِرسون معروف به هامسون نویسنده برجسته و معروف نروژی در چهارم اوت 1859م در شمال نروژ به دنیا آمد. تحصیلات اولیهاش چندان استحکامی نداشت زیرا به هر کاری دست میزد به زودی آن را رها میکرد و اعمالش به صورتی در آمده بود که همه فکر میکردند او شخصیت مهمی در زندگی خویش ندارد. با این حال، هامسون ازابتدای جوانی میدانست که صاحب قریحه است. وی گاهگاه ذوق خویش را در ادبیات آزمایش میکرد تا آن که از بیستوچهار سالگی، حرفه اصلی خود را نویسندگی قرار داد و به تدریج آثاری را منتشر کرد که او را در جهان ادب ممتاز نمود. هامسون طی دو سفر به امریکا، نظری انتقادی و تحقیرآمیز به آن پیدا کرد که در کتابش با عنوان زندگی معنوی عصرِ جدید امریکایی آن را مطرح ساخت. این اثر از یک سو مورد توجه محافل ادبی و از سوی دیگر باعث بحثهای فراوان گردید. با این حال، دوران اوج کاری و شهرت هامسون، انتشار کتاب گرسنه بود که نقطه عطفی در ادبیات جهان به شمار میآید. این رمان، بدون توجه به محلی خاص، به فرد گرسنهای میپردازد که به وضعیت موجود تعلق یافته و در پی اصلاح جامعه نیست. در این داستان، علل گرسنگی تبیین نمیشود بلکه به نوعی با پذیرش آن چه که هست، به ادبیات پوچی شکل میدهد و با مکتب رئالیسم و واقعگرایانه مقابله مینماید. هامسون پس از آن بیش از بیست رمان منتشر ساخت که بسیاری از آنها مورد استقبال وسیع بینالمللی قرار گرفت و حتی در سال 1920م موفق به اخذ جایزه ادبیات نوبل شد. هامسون در سالهای جنگ جهانی دوم از نویسندگان ضددموکراسی و از مبلغان افکار هیتلری و در عین وطنپرستی، طرفدار تسلیم نروژ به آلمان بود. به همین دلیل بعد از جنگ محاکمه شد و به پرداخت غرامتی سنگین، معادل همه ثروتش محکوم گشت اما به علت پیری، از زندان معاف شد. وی نویسندهای زبردست و شاعری شگفتانگیز و از بزرگترین نویسندگان و چهرههای ادبی قرن بیستم به ویژه در ناحیه اسکاندیناوی به شمار میرود. هامسون نه تنها نمونهای از عصیان بر ضد تمدن عصر جدید به شمار آمده، بلکه بزرگترین نویسندهای است که با شیفتگی و مستی، عالم طبیعت، جنگل و کوه و عشق رمانیتک و عشق جسمانی را توصیف کرده است. وی در ارتباط با طبیعت، کمتر به دنبال حال مبهم روحی به شیوه رومانتیسم که زاییده تمدن صنعتی و پیشرفت طبقه متوسط در قرن نوزدهم بود، میرود، بلکه بیشتر در قعر وجود آدمی نفوذ میکند و موجب تلطیف احساس و پیوند بشر بدوی و غیرمتمدن میگردد که از نظر او تنها کسی است که رازهای زندگی را میشناسد. علاوه بر گرسنه، آثاری از وی به جای مانده که تمنای زمین، حلقه بسته، رشد خاک، بازی حیات و شفق سرخ از آن جمله است. کنوت هامسون سرانجام در نوزدهم فوریه 1952م در نودوسه سالگی درگذشت. |
http://rasekhoon.net/article/show/154395/30-بهمن-1388-4-ربیع-الاول-1431-19-فوریه-2010/