مبانی طراحی فضای سبز پایدار - کتاب

دکتر سیدجواد هاشمی فشارکی

http://paydarymelli.ir/fa/news/22584/%D9

کد خبر: ۲۲۵۸۴

کتب » اصول و مبانی

تاریخ انتشار: ۲۶ تیر ۱۳۹۵ - ۱۰:۵۸

معرفی کتاب

مبانی طراحی فضای سبز پایدار

معرفی کتاب مبانی طراحی فضای سبز پایدار

 

      مبانی 

طراحی فضای سبز پایدار

 

 

 

تالیف:

دکتر سیدجواد هاشمی فشارکی

مهندس علیرضا معروفی

بهار1395

 

‏

 

 

 

 

 

 

مقدمه مولفین

  

بنام خداوند خالق نباتات

موضوع دفاع غیر عامل در جهان از قدمتی به اندازه تاریخ حیات موجودات زنده بر خوردار است .موجودات زنده از بدو حیات ، جهت بقاء خود ، قبل از استفاده از چنگ و دندان و نیش وغیره، از شیوه های استتار ، اختفاء وفریب و امثالهم استفاده میکنند ، انسانهای اولیه نیز برای در امان ماندن از تهاجم حیوانات وحشی و دیگر دشمنان همنوع خود به غارها و بالای درختان و دیگر مامن های طبیعی پناه می بردند . وبه مرور زمان که نوع و شدت تهدیدات علیه جوامع افزایش پیدا کرد ، شیوه های دفاع غیر عامل نیز تغییریافت .و استفاده از برج و بارو و قلعه و خندق و ... نیز گسترش یافت . امروزه نیز بدلیل گسترش نا امنی و جنگ در جهان ، بسیاری از کشور ها ی جهان و از جمله کشورمان که تجربه گرانبهای جنگ تحمیلی 8 ساله را بهمراه دارد ،به  ملاحظات دفاع غیر عامل اهتمام ویژه ای دارد . و به یک ضرورت اجتناب ناپذیر تبدیل شده است.

با توجه به افزایش ناامنی منطقه و حضور متجاوزان در منطقه پیرامونی سرزمین جمهوری اسلامی ایران نشانگر این واقعیت می¬باشد که کشورهای قدرتمند و متجاوز به منظور سیطره بر منطقه حساس خلیج فارس با استفاده از نوآوری نظامی قصد تجاوز و چشم طمع به کشورهای مستقل و غنی داشته و برای رسیدن به اهداف پلید خود از هیچ اقدامی روگردان نخواهند بود لذا ضروری به نظر می¬رسد که بمنظور اجرای فرمان حکیمانه و آینده¬نگرانه فرماندهی کل قوا در رابطه با حفظ صیانت و استقلال کشور اسلامی بایستی با شناخت کامل تهدیدات و تهدیدگر نسبت به استفاده از روش¬های مناسب دفاع  غیرعامل و متناسب با نوع تهدید برای حفاظت از منابع حیاتی، تاسیسات و مردم کشور خود و به حداقل رساندن خسارات و تلفات اقدام نماییم. با توجه به تهدیدات منطقه¬ای و فرا¬منطقه¬ای موجود در خاورمیانه و علی¬الخصوص خلیج فارس و جنگ¬های متعدد رخ داده در قرن اخیر در این محدوده جغرافیائی و حضور طولانی مدت ارتش ایالات متحده آمریکا و نیروهای نظامی ناتو، طولانی بودن مرزها و تعداد زیاد همسایه¬ها در اطراف خاک کشورمان و تفاوت سطح فن¬آورانه موجود مابین تجهیزات نظامی نیروهای مسلح ایران و ارتش-های مستقر در منطقه، ضرورت بکارگیری روش¬های مختلف دفاع  غیر عامل اعم از استفاده بهینه از عوارض طبیعی زمین مانند وجود کوه¬ها، جنگل¬ها،  پوشش گیاهی و فضای سبز کاملاً محسوس می¬باشد.

 نظر به تنوع اقلیمی، گونه¬های مختلف گیاهان و درختان، سازگاری و مقاومت آنها در شرایط متفاوت کشور، با کمی توجه و استفاده از نظر متخصصین می¬توان از قابلیت ¬های فضای سبز بویژه استفاده از گیاهان بومی منطقه که هماهنگی کامل با محیط اطراف را به طور قابل ملاحظه¬ای افزایش می¬دهد با ایجاد استتار و پوشش گیاهی طبیعی در برابر دسته¬ای از تهدیدات به عنوان یک روش مکمل استفاده نمود. نظام¬مند شدن اصول طراحی فضای سبز تدوین راهبردهای کاربرد اصول طراحی فضای سبز در برابر تهدیدات دفاع  غیر عامل جهت طراحان، برنامه¬ریزان و مدیران اجرایی کشور می¬باشد.

کاربردهای مهندسی در قرن اخیر از گیاهان و درختان درکنترل و کاهش   فرسایش بادی و آبی و تثبیت خاک (بیابان-زدائی، جنگل¬کاری، آبخیزداری) و کاهش آلودگی¬های صوتی و  صداهای  مزاحم تخفیف سر و صداهای محیط، کاهش آلودگی هوا و پالایش ذرات آلوده¬کننده محیط، کنترل انعکاس نورهای مزاحم در خیابان¬ها و محیط¬های دارای رفت و آمد، استفاده دو منظوره از فضای سبز در شرایط طبیعی و استفاده دفاعی و همجنین کاربرد فضای سبز از منظر دفاع عامل در مراکز مختلف مانند سازه¬های امن دفاعی و سایر موارد دیگر، استفاده¬های شایان می¬شود و در احداث تا میزان چهار برابر بنا، فضای سبز و تفرجگاه شهری ایجاد می¬نمایند که پارک¬ها، کمربند سبز اطراف شهرها و غیره از آن جمله است. استفاده از فضای سبز در قالب چنین کارکردهایی ولی در جهت دفاع  غیر عامل گام موثری در توسعه هر چه بیشتر افزایش توانایی دفاعی کشور می¬باشد زیرا پوشش گیاهی امکان تلفیق با سایر طرح¬ها را داشته و نتایج کاربردی متعدد را ارایه می¬نماید.

یکی ازمسایل مهم در زندگی انسان از ابتدای خلقت تاکنون، فضای سبز بوده وباتوجه خسارات زیادی که براثر عوامل مختلف به فضای سبزطبیعی وارد شده ، این نیاز فطری از اهمیت بیشتری برخودار است .این نیازدر شرایط بحرانهای طبیعی ونیز بحران انسان ساخت مانند تهدیدات دشمن از اهمیت مضاعفی برخوردارمیگردد.بنابراین ضرورت دارد تهدیدات این حوزه ونیاز قابلیت های فضاهای سبز مورد واکاوی قرار گرفته وسپس ازدرطراحی مراکز ومجموعه های گوناگون لحاظ گردد.

نظر به اینکه مراکز ناجا بایستی ازامنیت کافی در برابر تهدیدات دشمن برخوردار باشد ، لذا یکی از موضوعات اساسی رعایت اصول دفاع  غیر عامل در طراحی فضای سبز این مراکز وهمچنین مراکزی است که امنیت عمومی ان عهده ناجا میباشد.بدین جهت مبانی طراحی فضای سبز ازمنظر دفـاع غیـر عامـل یکی از موضوعات طراحان بایستی قرارگیرد.

 

 

دراین کتاب فصول زیر ارایه شده است:

• درفصل اول: تعاریف و اصطلاحات ارایه شده است

• درفصل دوم:  به شناخت تهدید مرتبط پرداخته شده است.

• درفصل سوم: مباحث فضای سبز و پوشش گیاهی  ارایه شده است.

• درفصل چهارم: فضای سبز و دفاع  غیر عامل معرفی شده است

• دربخش پنجم: اصول طراحی فضای سبز در دفاع  غیرعامل تبیین شده است .

 

بدیهی است احتمال دارد این اثر با کاستیهایی مواجه باشد ، لذا ضمن پوزش ، از پیشنهادات سازنده شما صاحب نظران استقبال گردیده و نقد شما عزیزان را به دیده منت پذیراهستیم .

با احترام

پاییز1392

سیدجواد هاشمی فشارکی 

علیرضا معروفی

 

 

 

فصل اول: تعاریف، اصطلاحات و مبانی

1-2- تعریف مفاهیم 9

1-1-2- دفاع  غیرعامل 9

2-1-2-  اصول دفاع  غیرعامل 9

3-2-1 اهداف کلان دفاع  غیرعامل 10

4-1-2- راهبرد 10

5-1-2- فضای سبز 10

6-1-2- طراحی 11

7-1-2- طراحی فضای سبز 11

8-1-2- اصول منظره سازی 11

9-1-2- جغرافیای گیاهی 11

10-1-2- استتار 11

11-1-2- اختفاء 12

12-1-2- فریب 12

13-1-2- پوشش 12

14-1-2- پراکندگی 12

15-1-2- موانع 12

16-1-2- مراکز حیاتی 12

17-1-2- مراکز حساس 12

18-1-2- مراکز مهم 13

19-1-2- اکولوژی 13

20-1-2- اکوسیستم 13

21-1-2- اقلیم 13

22-1-2-  ژئوتروپیسم 13

23-1-2-  ژئوبتانیک 13

24-1-2- فتوتروپیسم 13

25-1-2- درخت 13

26-1-2- درختچه 14

27-1-2- گیاهان علفی 14

فصل دوم: تهدید شناسی

1-2-  تهدید 15

2-2 تقسیم بندی کلی تهدیدات 15

3-2-  تهدیدات متصور در تحقیق 15

4-2- تهدیدات موثر بر عملکرد فضای سبز 16

الف- تهدیدات بیولوژیک (زیست محیطی) 16

ب- تهدیدات اگروتروریسم (آفات و بیماریهای درختان و درختچهها) 17

ج- تهدیدات تسلیحات نظامی 17

5-2-  روشها و ابزارهای شناسایی اهداف توسط دشمن 17

6-2- ابزارهای جمع آوری اطلاعات 18

1-6-2- حسگرهای الکترومغناطیسی 18

2-6-2 - آشکارسازهای ماوراء بنفش 20

3-6-2- آشکارسازهای بصری 20

4-6-2- آشکارسازی مادون قرمز (IR) 21

5-6-2-  رادار (شناسایی و تخمین فاصله رادیویی) و انواع آن 24

7-2-  طیف نگاری 26

8-2- ویژگیها و خصوصیات طیفی گیاه 27

فصل سوم: مباحث فضای سبز و پوشش گیاهی 

1-3- تاریخچه موضوع 28

2-3- فضای سبز در جهان 29

3-3- فضای سبز در ایران 31

4-3- مبانی نظری فضای سبز 33

1-4-3-  رویکردهای فضای سبز 33

2-4-3- انواع فضای سبز 33

5-3-  مفهوم فضای سبز 33

6-3- ویژگیهای فضای سبز 34

1-6-3-  ویژگیهای کلی گیاهان در فضای سبز 34

7-3-  خواص فنولوژیک گیاهان و کاربری آن در طراحی فضاهای سبز 37

8-3- خصوصیات انواع  درختان 37

9-3- تقسیم بندیهای عام فضای سبز (ژئو بتانیکی) 39

10-3- تقسیم بندیهای پوشش گیاهی و فضای سبز به طور خاص 43

11-3-  نیازهای طبیعی و درون رویشگاهی فضاهای سبز (نیاز‌های بیولوژیکی) 43

12-3- طراحی فضای سبز 45

1-12-3-  مهندسی طراحی فضای سبز 45

2-12-3-  ضوابط  طراحی فضای سبز 45

13-3-  روشهای نوین در طراحی و ایجاد فضا های سبز 47

1-13-3-  بام سبز یا بامهای زنده 47

2-13-3- تعریف بام های زنده 47

14-3-  کاربردهای  فضای سبز 50

1-14-3- کاربردهای گیاهان در معماری 50

2-14-3- کاربردهای مهندسی گیاهان 51

3-14-3-  کاربرد گیاهان به منظور زیبایی  منظر 55

4-14-3-  کاربرد گیاهان به منظور بهداشت و سلامت روحی روانی 55

5-14-3- کاربرد اقتصادی گیاهان 56

6-14-3-  کاربرد دفاعی گیاهان و فضای سبز: 56

فصل چهارم: فضای سبز و دفاع  غیر عامل

1-4- قابلیتها و دلایل اهمیت کاربرد پوشش گیاهی و فضاهای سبز در دفاع  غیرعامل 58

2-4- اقلیم و تاثیر آن بر طراحی فضاهای سبز در دفاع  غیرعامل 60

3-4- قوانین سازماندهی فضایی از منظر دفاع  غیرعامل 60

4-4- ملاحظات سازماندهی اماکن و تاسیسات از منظر دفاع  غیر عامل 64

5-4- اهداف پراکندگی فضاها در طراحی فضای سبز مجموعهها 65

6-4- تدابیر امنیتی و ملاحظات سازماندهی در برنامهریزی، طراحی و اجرای طرحهای فضای سبز و پوشش گیاهی در  مجتمعها از منظر دفاع  غیرعامل 69

7-4-  مواردی که لازم است جهت استفاده صحیح از پوشش گیاهی و فضای سبز در دفاع  غیرعامل مد نظر قرار گیرد 69

8-4- تمهیدات ایمنی لازم در طراحی فضای سبز در طرح های دفاع  غیرعامل.............70

9-4- سوالاتی که قبل از اقدام به طراحی فضای سبز در طرح های دفاع  غیرعامل باید به آنها پاسخ داد 72

10-4- تجارب کاربرد فضای سبزدر دفاع  غیر عامل  سایر کشورهای جهان 73

11-4-  کاربرد فضای سبز دراماکن دفاعی 80

1-11-4-  استتار نفرات، تجهیرات، امکانات و محیطهای نظامی و اماکن دفاعی از دید افراد غیرنظامی و دشمن 80

2-11-4- کار برد فضای سبز و طراحی آن در اختفاء اماکن 83

3-11-4- کار برد فضای سبز و طراحی آن در طرحهای فریب 86

4-11-4- کاربرد فضای سبز و طراحی آن در کاهش اثرات مخرب بمباران 90

5-11-4- استفاده از خصوصیات ویژه پوشش گیاهی درکاهش بازتابهای طیفی 92

6-11-4- استفاده از خصوصیات ویژه پوشش گیاهی به عنوان مانع حرکت و دید در دفاع 95

7-11-4-  استفاده از خصوصیات پوشش گیاهی بعنوان مانع برای عملیات هوا برد و هلیبرد 96

8-11-4- استفاده از خصوصیات ویژه پوشش گیاهی درکاهش آثار تهدیدات شیمیایی 98

9-11-4- استفاده از خصوصیات ویژه پوشش گیاهی درکاهش آثار تهدیدات میکروبی 98

10-11-4- استفاده از خصوصیات ویژه پوشش گیاهی درکاهش آثار تهدیدات تروریستی 99

11-11-4-استفاده از خصوصیات ویژه پوشش گیاهی و ترکیب آن با توپوگرافی زمین در دفاع  غیرعامل اماکن دفاعی 101

12-11-4- استفاده از پوشش گیاهی مناسب در طراحی فضای سبز در ایجاد سایه کافی 102

13-11-4- استفاده از پوشش گیاهی مناسب در طراحی فضای سبز در بر هم زدن سایه، شکل و فرم اشیاء 103

14-11-4- کاربرد فضای سبز و طراحی آن در کاهش اختلاف زمینه 104

15-11-4- تعیین حدود و تثبیت املاک به وسیله فضای سبز 106

16-11-4- استفاده از فضای سبز در استتار زاغه مهمات 108

17-11-4- استفاده از فضای سبز و پوشش گیاهی به صورت چند منظوره در دفاع  غیرعامل 112

بخش پنجم: اصول طراحی فضای سبز در دفاع  غیرعامل

1-5- اصول کلی طراحی 114

2-5-  اصول طراحی  فضای سبز 114

الف-  انتخاب سرزمین مناسب برای طراحی و ایجاد فضای سبز 115

ب-مشخصات مدل اکولوژیکی سرزمین 115

ج- انتخاب گونه‌های درختی و درختچه‌ای بر اساس توان اکولوژیکی اکوسیستم‌ها 115

د-ویژگیهای فیزیکی عرصه 116

و- شرایط مکانی از نظر آب و هوا، اقلیم، خاک، باد، دید و منظر 117

3-5-  اصول طراحی فضای سبز در دفاع  غیرعامل 118

 

 

 

 

 

 

http://paydarymelli.ir/fa/news/22584/%D9%85%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%B7%D8%B1%D8%A7%D8%AD%DB%8C-%D9%81%D8%B6%D8%A7%DB%8C-%D8%B3%D8%A8%D8%B2-%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1