کتاب‌شناسی تحریف‌ناپذیری قرآن
مطالب مهم مباحث علوم قرآن ...
این کتاب پایان‌نامه دوره فوق لیسانس مؤلف در رشته علوم قرآن و حدیث است که با راه‌نمایى آقاى دکتر محمدعلى لسانى فشارکى و ... به رشته تحریر در‌آمده است.
http://wikifeqh.ir/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%AA%D8%AD%D8%B1%DB%8C%D9%81%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?hilight=%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DA%A9%DB%8C
کتاب‌شناسی تحریف‌ناپذیری قرآن
بحث مصونیت قرآن کریم، از اهمیت بسزایی برخوردار است و اعتبار قرآن موجود و درستی استناد به آن، بستگی به مصونیت قرآن کریم از تحریف دارد.
فهرست مندرجات
۱ - مصونیت قرآن از تحریف
۲ - اهمیتِ داشتنِ کتاب‌شناسی موضوعی
۳ - بیان چند نکته
۳.۱ - نکته اول
۳.۲ - نکته دوم
۳.۳ - نکته سوم
۳.۴ - نکته چهارم
۳.۵ - نکته پنجم
۳.۶ - نکته ششم
۳.۷ - نکته هفتم
۳.۸ - نکته هشتم
۳.۹ - نکته نهم
۳.۱۰ - نکته دهم
۴ - کتاب‌های مستقل درباره تحریف
۴.۱ - مطالب مهم آرای علما المسلمین
۴.۲ - توضیح درباره آلاء الرحیم...
۴.۳ - مطالب مهم افسانه‌های تحریف قرآن
۴.۴ - مطالب مهم اکذوبة تحریف القرآن
۴.۵ - توضیح
۴.۶ - مباحث مهمِ بحثی درباره تصحیف
۴.۷ - مباحث مهم بررسی و نقد و روایات...
۴.۸ - توضیح کتاب برهان روشن
۴.۹ - مباحث مهم کتاب
۴.۱۰ - علت تألیف کتاب البرهان علی سلامة
۴.۱۱ - مهم‌ترین مطالب
۴.۱۲ - مطالب مهم البرهان علی عدم...
۴.۱۳ - توضیحِ پژوهشی پیرامون مصونیت قرآن
۴.۱۴ - مهم‌ترین مطالب کتاب
۴.۱۵ - مباحث مهمِ پژوهشی در بیان عدم...
۴.۱۶ - مهم‌ترین مطالبِ تدوین القرآن
۴.۱۷ - توضیحِ ترجمه کتاب صیانة القرآن...
۴.۱۸ - مباحث مهم ترجمه کشف الارتیاب...
۴.۱۹ - توضیح التبدیل و التحریف
۴.۲۰ - مباحث مهم کتاب تحریف قرآن
۴.۲۱ - دلیل بر رد تحریف قرآن
۴.۲۲ - توضیح درباره اثر فوق
۴.۲۳ - مهم‌ترین مطالبِ التحقیق فی...
۴.۲۴ - رد بر کتاب هل من تحریف
۴.۲۵ - علت تألیف کتاب خلفائی ثلاثة...
۴.۲۶ - مطالب مهم دفاع عن القرآن...
۴.۲۷ - مهم‌ترین مطالب سلامة القرآن...
۴.۲۸ - متهم کردن شیعه به تحریف
۴.۲۹ - مطالب مهمِ صیانة القرآن...
۴.۳۰ - مباحث مهمِ قرآن هرگز تحریف نشده
۴.۳۱ - دیدگاه تهرانی درباره مؤلف
۴.۳۲ - مطالب مهمِ المحجة علی فصل...
۵ - کتاب‌های علوم قرآنی درباره تحریف
۵.۱ - مباحث مهمِ آراء حول القرآن
۵.۲ - مهم‌ترین مطالب کتاب
۵.۳ - مهم‌ترین مطالب تاریخ قرآن
۵.۴ - مطالب مهمِ تاریخ و علوم قرآن
۵.۵ - مباحث با اهمیت کتاب
۵.۶ - مهم‌ترین مباحث تنزیه التنزیل
۵.۷ - مطالب مهمِ حقایق هامه
۵.۸ - مباحث مهمِ دانستنی‌هایی از قرآن
۵.۹ - مطالب مهم درس‌نامه علوم قرآن
۵.۱۰ - اهمیت آرای علمای اسلامی
۵.۱۱ - هدف مترجمان
۵.۱۲ - مهم‌ترین مطالبِ شناخت قرآن
۵.۱۳ - مباحث مهمِ علوم قرآن
۵.۱۴ - مهم‌ترین مطالبِ علوم قرآن
۵.۱۵ - مطالب مهم علوم القرآن
۵.۱۶ - بررسی دیدگاه‌های علمای تفسیر
۵.۱۷ - مهم‌ترین مطالبِ قرآن‌پژوهی
۵.۱۸ - مهم‌ترین مطالبِ قرآن‌شناسی
۵.۱۹ - مباحث مهمِ قرآن و کتاب‌های...
۵.۲۰ - مطالب مهمِ کلیات علوم قرآن
۵.۲۱ - مطالب مهم مباحث علوم قرآن...
۵.۲۲ - توضیح
۵.۲۳ - مهم‌ترین مطالبِ معرفة القرآن...
۵.۲۴ - مباحث مهم المیسر فی علوم...
۵.۲۵ - مطالب مهمِ الوجیز فی علوم...
۶ - مقدمه برخی تفاسیر درباره تحریف
۶.۱ - توضیحِ کتاب
۶.۲ - مباحث مهم البیان فی تفسیر...
۶.۳ - مهم‌ترین مطالب
۷ - کتب علوم اسلامی درباره تحریف
۷.۱ - مهم‌ترین مطالب
۸ - مقالات درباره تحریف قرآن
۹ - پانویس
۱۰ - منبع
مصونیت قرآن از تحریف
[ویرایش]
قرآن کریم تنها کتابى است که اصالت خود را تاکنون حفظ کرده و راه دراز تاریخ را به سلامت و شایستگى پیموده و همیشه از گزند حوادث و دستبرد بیگانگان در امان بوده و خواهد بود: «انا نحن نزلنا الذکر و انا له لحافظون».
على‌رغم ضمانت اطمینان‌بخش خداوند متعال در قرآن کریم بر حفظ و صیانت آن کتاب الهى، مع الأسف شبهه تحریف قرآن از دیرزمان مطرح بوده و پیوسته مورد انکار و رد علما و محققان بزرگ اسلامى بوده است، جز برخى گروه‌ها یا افرادى که (به هر دلیل) این شبهه را قوى گرفته و خواسته‌اند به گونه‌اى آن را توجیه کنند. همین امر باعث شده است قرآن عظیم الهى از اتهامات دشمنان در امان نبوده و متهم به تحریف گردد؛ که الحمدلله با توجه به درایت خاص علماى بزرگ اسلامى، پاسخ‌هاى مناسب به این‌گونه شبهات داده شده است.
اهمیتِ داشتنِ کتاب‌شناسى موضوعى
[ویرایش]
از آن‌جا که نخستین گام در پژوهش و تحقیق، آشنایى کامل با منابع و تحقیقات انجام‌شده در آن موضوع است، و از طرفى تکرار کارهاى انجام‌شده و پر بار نبودن برخى پژوهش‌ها غالباً به خاطر بى‌اطلاعى محقق از سرچشمه‌هاى آن موضوع مى‌باشد، شناسایى و شناساندن منابع، بسیار ضرورى به نظر مى‌رسد؛ هرچند دانشمندان و متخصصان فن کتاب‌شناسى کارهایى بسیار بزرگ در این زمینه انجام داده‌اند که اثر ارزشمند الذریعه الى تصانیف الشیعة تألیف مرحوم حاج آقا بزرگ تهرانی از آن قبیل مى‌باشد، ولى براى دست‌رسى بهتر و سریع‌تر به منابع، داشتن کتاب‌شناسى موضوعى از ضروریات دیگرى است که مى‌تواند مکمل زحمات گذشتگان باشد.
بر اساس همین ضرورت در حد وسع و توانایى خود، به جمع‌آورى و معرفى آثار ارزشمندى از بزرگان و دانشمندان اسلامى در موضوع تحریف یا عدم تحریف قرآن پرداختم که امیدوارم مورد قبول خداوند متعال قرار گیرد.
بیان چند نکته
[ویرایش]
قبل از پرداختن به اصل موضوع تذکر چند نکته ضرورى است:
← نکته اول
آثار ارائه‌شده پیرامون تحریف یا عدم تحریف قرآن، تنها در این مقاله خلاصه نمى‌شود؛ بلکه این مجموعه تنها آثارى است که یا خود اثر در دسترس بوده‌اند و یا به هر شکل دیگر ـ که اشاره خواهد شد ـ اطلاعاتى از آن‌ها به دست رسیده است.
← نکته دوم
از آن‌جا که قریب به اتفاق آثار ارائه‌شده تنها به اثبات عدم تحریف قرآن پرداخته‌اند؛ لذا نام این مقاله «کتاب‌شناسى تحریف‌ناپذیرى قرآن» مى‌باشد؛ هرچند به بعضى از کتب مانند (فصل الخطاب) نیز اشاره شده است.
← نکته سوم
در این مقاله علاوه بر کتاب‌هایى که مستقلاً پیرامون موضوع تحریف یا عدم تحریف نوشته شده، در حد توان هر کتابى که بحث قابل توجهى درباره تحریف قرآن داشته است، به آن کتاب و ریز موضوع و صفحات مورد نظر اشاره شده است؛ لذا در این مقاله ۱۶۶ اثر، در پنج قسمت ارائه مى‌شوند که عبارت‌اند از:
أ. کتاب‌هایى که مستقلاً پیرامون تحریف یا عدم تحریف قرآن نوشته شده‌اند: ۵۴ اثر؛
ب. کتاب‌هاى علوم قرآنى که حاوى بحث پیرامون تحریف یا عدم تحریف قرآن مى‌باشند: ۳۵ اثر؛
ج. بعضى از کتب تفسیر قرآن که مقدمه آن‌ها حاوى بحث پیرامون تحریف یا عدم تحریف قرآن مى‌باشند: ۱۵ اثر؛
د. کتاب‌هایى در موضوعات مختلف که حاوى بحث پیرامون تحریف یا عدم تحریف قرآن مى‌باشند: ۲۱ اثر؛
ه. مقالاتى که در مطبوعات پیرامون تحریف یا عدم تحریف قرآن به طبع رسیده است: ۴۱ اثر؛
← نکته چهارم
ترتیب کتاب‌ها در هر قسمت به ترتیب حروف الفباست.
← نکته پنجم
هر کتاب یا اثرى که در دسترس بوده است، سعى شده خلاصه و فهرستى از بحث آن کتاب یا اثر در معرفى کتاب گنجانده شود.
← نکته ششم
در ستون ناشر کتاب، به ترتیب به مؤسسه انتشاراتى و محل نشر و نوبت چاپ اشاره شده است.
← نکته هفتم
در ستون مختصات کتاب، به ترتیب به اندازه کتاب و زبان کتاب و تعداد صفحات کتاب اشاره شده است.
← نکته هشتم
در قسمت (ه) بعد از ذکر نام نشریه مورد نظر، تنها به تاریخ نشریه اشاره شده است.
← نکته نهم
بعد از ذکر نام کتاب یا اثر، شماره‌اى داخل کروشه نوشته شده است که اشاره به منبع کتاب یا اثر مورد نظر دارد که این منابع، عبارت‌اند از:
(۱) کتاب‌خانه تخصصى مرکز فرهنگ و معارف قرآن؛
(۲) کتاب‌خانه حضرت آیت الله العظمی مرعشی نجفی (رحمة‌الله‌علیه)؛
(۳) کتاب‌خانه مجمع جهانى اهل بیت (علیه‌السلام)؛
(۴) کتاب‌خانه تخصصى تفسیر و علوم قرآن، واقع در خیابان شهید فاطمى (دور شهر)؛
(۵) کتاب‌خانه تخصصى تفسیر و علوم قرآنِ حضرت آیت الله العظمى گلپایگانى (رحمة‌الله‌علیه)؛
(۶) مرکز مطالعات و تحقیقات اسلامى، برنامه نمایه (قسمت مطبوعات)؛
(۷) کتاب‌نامه بزرگ قرآن کریم، اثر حسن بکایى؛
(۸) الذریعه الی تصانیف الشیعه، اثر حاج آقا بزرگ تهرانی؛
(۹) علوم قرآن و فهرست منابع، اثر عبدالوهاب طالقانى؛
(۱۰) کتاب‌خانه پژوهشکده باقر العلوم (علیه‌السلام)؛
(۱۱) کتاب‌خانه مدرسه علمیه فیضیه.
← نکته دهم
در پایان از همکارى تمام مراکزى که به هر نحو در این امر، حقیر را مورد لطف قرار داده‌اند، مخصوصاً کتاب‌خانه تخصصى مراکز فرهنگ و معارف قرآن، تقدیر و تشکر مى‌نمایم.
کتاب‌های مستقل درباره تحریف
[ویرایش]
کتاب‌هایى که مستقلاً پیرامون تحریف یا عدم تحریف تألیف شده‌اند:
۱. آرای علما المسلمین فى التقیة و الصحابة و صیانة القرآن الکریم، (۱) سید مرتضى رضوى، الارشاد للطاعة، بیروت، ۱۴۱۱ ق، وزیرى، عربى، ۲۵۰.
همان‌گونه که از اسم کتاب پیداست، مؤلف، این کتاب را در سه موضوع تألیف کرده است؛ ولى مهم‌ترین بحث آن مربوط به صیانت قرآن از تحریف است.
← مطالب مهم آرای علما المسلمین
مهم‌ترین مطالب این کتاب، عبارت‌اند از:
أ. معنى تحریف؛
ب. تحریف در قرآن نیست؛
ج. رأى مسلمانان و علما درباره تحریف قرآن؛
د. بعضى از احادیث وارده درباره تحریف قرآن از کتب صحاح عامه و مسانید آن.
۲. آلاء الرحیم فى الرد على تحریف القرآن، (۲) حاج شیخ عبدالرحیم المدرس الماهر التبریزى الخیابانى، رقعى/ عربى/ ۶۳.
← توضیح درباره آلاء الرحیم ...
مؤلف در این کتاب به بررسى تحریف از حیث اشتقاق و مفهوم لغوى و وقوع یا عدم وقوع تحریف در قرآن مجید پرداخته است. ضمناً این کتاب مزین به تقریط حضرت آیت الله العظمى مرعشى نجفى مى‌باشد.
۳. افسانه تحریف قرآن، (۱) رسول جعفریان، محمود شریفى، معاونت فرهنگى سازمان تبلیغات اسلامى، تهران، ۱۳۶۷ ش، رقعى، فارسى.
این کتاب ترجمه کتاب اکذوبة تحریف القرآن مى‌باشد که در شماره (۵) به آن اشاره خواهد شد.
۴. افسانه‌هاى تحریف قرآن، (۲) احمد مهدى (فخر کرمانى)، چاپ زهره با همکارى کانون انتشار، ۱۳۵۰ ش، رقعى، فارسى، ۲۸۷.
← مطالب مهم افسانه‌های تحریف قرآن
بخش اول: عدم تحریف از دیدگاه آیات قرآن و شبهاتى که وارد شده و جواب آن شبهات؛
بخش دوم: دلایل قول به تحریف و پاسخ به آن دلایل؛ بخش سوم: نظر علمای شیعه درباره تحریف.
۵. اکذوبة تحریف القرآن بین الشیعة و السنة، (۱) رسول جعفریان، بعثه مقام معظم رهبرى در حج، قسمت تحقیقات، تهران، محرم الحرام ۱۴۱۳ ق، رقعى، عربى، ۱۳۹.
← مطالب مهم اکذوبة تحریف القرآن
مهم‌ترین مطالب این کتاب، عبارت‌اند از:
أ. معنى لغوى و اصطلاحى تحریف؛
ب. ادله عدم تحریف قرآن؛
ج. جمع‌آورى قرآن در زمان پیامبر اکرم (صلیاللهعلیهوآلهوسلم) و عدم تحریف؛
د. اهل سنت و تحریف؛
هـ . تحریف و روایات شیعه؛
و. علماى شیعه و تحریف؛
ز. مصحف علی (علیه‌السلام) و مصحف فاطمه (علیه‌السلام)؛
س. تحریف از نظر غلاة و بعضى از اخباریین؛
ش. فصل الخطاب و تحریف.
← توضیح
این کتاب به زبان فارسى است به اردو نیز ترجمه شده است که در ردیف (۳) به ترجمه فارسى آن اشاره شد و ترجمه اردوى آن نیز در شماره (۲۱) خواهد آمد.
۶. بحثى درباره تصحیف و تحریف قرآن یا عدم تحریف، (۱) على مزارعى (با راه‌نمایى دکتر حجتى کرمانى)، دانشگاه تهران، ۱۳۵۳ ش، رحلى، فارسى، ۸۹.
مؤلف، این کتاب را براى پایان‌نامه خود در دوره فوق لیسانس فرهنگ عربى و علوم قرآن تألیف کرده است.
← مباحث مهمِ بحثى درباره تصحیف
مهم‌ترین مباحث این کتاب، عبارت‌اند از:
أ. معانى مختلف تحریف؛
ب. نظر محققان اسلامى درباره تحریف و تصحیف قرآن؛
ج. دلایل عدم تحریف؛
د. عقیده به تحریف بعد از حیات حضرت رسول اکرم (صلیاللهعلیهوآلهوسلم)؛
و. کیفیت جمع‌آورى قرآن؛
هـ . بررسى قرآن منسوب به حضرت علی (علیه‌السلام).
۷. بررسى و نقد و روایات تحریف در کتاب فصل الخطاب، (۱) محسن بیات، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ۱۳۷۳ ش، رحلى، فارسى، ۲۷۷.
این کتاب نیز پایان‌نامه دوره کارشناسى ارشد مؤلف مى‌باشد.
← مباحث مهم بررسى و نقد و روایات ...
مطالب مورد بحث در این کتاب، عبارت‌اند از:
أ. شناختى از محدث نوری و کتاب فضل الخطاب؛
ب. بررسى اسناد روایات تحریف؛
ج. بررسى و نقد آیات ادعایى؛
د. اثبات عدم تحریف قرآن از نظرگاه حدیث و علماى شیعه.
۸. برهان روشن (البرهان على عدم تحریف قرآن)، (۲) حاج میرزا مهدى بروجردى، بوذرجمهرى، مصطفوى، تهران، ۱۳۷۴ ش، رقعى، فارسى، ۱۹۰.
← توضیح کتاب برهان روشن
این کتاب در پاسخ به کتاب سنجش حقیقت (که قائل به تحریف مى‌باشد) نوشته شده است.
← مباحث مهم کتاب
مباحثى که در این کتاب به آن پرداخته شده است، عبارت‌اند از:
أ. برهان نقلى بر عدم تحریف قرآن؛
ب. برهان عقلى بر عدم تحریف قرآن؛
ج. جلوگیرى از تفسیر و تأویل قرآن در عصر خلفا؛
د. اشتباه صاحب فصل الخطاب و صاحب احتجاج؛
و. کلمات زعماى علماى اسلام؛
هـ . نظریه و اقوال علما و دانشمندان عامه در عدم تحریف قرآن.
۹. البرهان على سلامة القرآن من الزیادة و النقصان، (۱) سعدى یاسین، (م ۱۳۹۶)، المکتب الاسلامى، بیروت، چهارم، جیبى، عربى / ۱۱۹.
← علت تألیف کتاب البرهان علی سلامة
مؤلف، این کتاب را در رد ادعاهاى آقاى نلسون دانمارکى ـ که در کتاب اصدق الاقاویل على صحة التوراة و الانجیل مدعى نقص قرآن گردیده است ـ نوشته است.
← مهم‌ترین مطالب
مهم‌ترین مطالب این کتاب، عبارت‌اند از:
أ. تاریخ نزول قرآن کریم؛
ب. حکمت نزول قرآن منجماً؛
ج. تقسیم قرآن به مکى و مدنى؛
د. سوره‌ها و نام‌هاى آن‌ها؛
و. جمع قرآن کریم.
۱۰. البرهان على عدم تحریف القرآن، (۱) مرتضى الرضوى، الارشاد، بیروت، اول، ۱۴۱۱ ق، وزیرى، عربى، ۳۶۴.
← مطالب مهم البرهان على عدم...
مهم‌ترین مباحث این کتاب، عبارت‌اند از:
أ. جمعى از احادیث وارده در تحریف قرآن (جمع‌آورى‌شده از صحاح عامه و مسانید آن‌ها)؛
ب. آراى علماى شیعه امامیه در مورد سلامت قرآن از زیاده و نقصان؛
ج. رأى مسلمانان در مورد تحریف.
۱۱. پژوهشى پیرامون مصونیت قرآن از تحریف، (۱) عباس نقیئى، دانشگاه امام صادق (علیه‌السلام)، تهران، ۱۳۶۸ ش، رحلى، فارسى ۲۱۱.
← توضیحِ پژوهشى پیرامون مصونیت قرآن
این کتاب، پایان‌نامه دوره کارشناسى ارشد مؤلف در رشته معارف اسلامى و تبلیغ دانشگاه امام صادق (علیه‌السلام) مى‌باشد که با راه‌نمایى استاد سید محمدباقر حجتى و مشاوره آقاى على‌اکبر غفارى و دکتر سید ضیاء‌الدین سجادى نگارش یافته است.
← مهم‌ترین مطالب کتاب
مهم‌ترین مطالب این کتاب، عبارت‌اند از:
أ. قرآن و مسئله تحریف؛
ب. بررسى نظریه تحریف قرآن؛
ج. تحریف و سنت؛
د. بررسى نظریه عدم تحریف قرآن؛
و. آرا و اقوال علمای شیعه در نفى تحریف.
۱۲. پژوهشى در بیان عدم اختلاف و تعارض در قرآن کریم، (۱) سید محمدهادى زبر جد، خطى (به خط مؤلف)، ۱۳۶۹ ش، رحلى، فارسى، ۲۱۷.
این کتاب، پایان‌نامه دوره کارشناسى ارشد مؤلف در دانشکده الهیات و معارف اسلامى مى‌باشد که با راه‌نمایى استاد سید ابوالفضل میرمحمدى به رشته تحریر در آمده است.
← مباحث مهمِ پژوهشى در بیان عدم ...
مهم‌ترین مباحث این کتاب، عبارت‌اند از:
أ. تفسیر آیه «افلا یتدبرون القرآن...»؛
ب. عدم اختلاف و تناقض میان معانى و مفاهیم قرآن کریم؛
ج. بلاغت و فصاحت قرآن کریم؛
د. اخبارات غیبیه قرآن مجید؛
و. سایر وجوه عدم اختلاف در قرآن کریم؛
هـ . اسباب و علل موهم اختلاف در قرآن کریم.
۱۳. تدوین القرآن، (۱) على الکورانى، دارالقرآن الکریم، قم، اول، وزیرى، عربى، ۴۸۷.
← مهم‌ترین مطالبِ تدوین القرآن
مهم‌ترین مطالب این کتاب، عبارت‌اند از:
أ. داستان اتهام شیعه به قول به تحریف قرآن؛
ب. خلاصه رده‌اى علمای شیعه؛
ج. جایگاه خلیفه عمر از دیدگاه قرآن و سنت؛
د. نقصان و زیادى قرآن از نظر خلیفه؛
و. قرائت شخصیه و مجادلات تحریف؛
هـ . نظریاتى که ممکن نیست مسلمان‌ها آن‌ها را قبول نمایند؛
ی. حرام کردن بحث علمى در مورد قرآن از طرف خلیفه؛
س. داستان احرف سبعه و جمع قرآن؛
ش. جایگاه اهل سنت از نظر سنت؛
ر. جایگاه برادران اهل سنت از نظر یهودیان؛
ز. صفات قرآن از میان سخنان پیامبر اکرم (صلیاللهعلیهوآلهوسلم) و اهل بیت و یارانش.
۱۴. ترجمه و تحقیق از کتاب صیانة القرآن من التحریف، (۱) آیةالله محمدهادى معرفت، محمد قنبرى جلفایى، دانشگاه تهران، رحلى، فارسى، ۱۲۷.
← توضیحِ ترجمه کتاب صیانة القرآن...
این کتاب، ترجمه کتاب صیانة القرآن من التحریف است که مترجم آن را به عنوان پایان‌نامه خود با راه‌نمایى استاد محمدباقر حجتى کرمانى ترجمه کرده است. در شماره (۴۴) به اصل کتاب اشاره خواهد شد.
۱۵. ترجمه و تحقیق و تعلیق کتاب کشف الارتیاب عن تحریف کتاب رب الارباب، (۱) محمد بن ابى‌القاسم الطهرانى، امیر جودى، دست‌نویس به خط مترجم (تصویر)، سال ۱۳۶۹ ـ ۱۳۷۰، رحلى، فارسى، ۲۰۸.
این کتاب، ترجمه و تحقیقى است از کتاب کشف الارتیاب عن تحریف کتاب رب الارباب ـ که در شماره (۵۰) به آن اشاره مى‌شود - و مترجم نیز آن را براى پایان‌نامه فوق لیسانس خود در رشته علوم قرآن و حدیث در دانشکده الهیات و معارف اسلامى دانشگاه آزاد ترجمه کرده است.
← مباحث مهم ترجمه کشف الارتیاب...
مهم‌ترین مباحث این کتاب، عبارت‌اند از:
أ. تولد فرقه‌اى جدید در ایجاد فتنه‌هاى جدید؛
ب. برخورد نویسنده با کتاب فصل الخطاب (محدث نورى)؛
ج. بیان انواع تحریفات ذکرشده در فصل الخطاب؛
د. در بیان سخنان علماى شیعه درباره تحریف‌ناپذیرى قرآن.
۱۶. التحریف، (۷) احمد بن محمد بن خالد بن عبدالرحمن بن محمد بن على، کتاب‌نامه بزرگ قرآن کریم، این کتاب را از کتاب لغت‌نامه ده‌خدا، ۴، ۱۲۳۹ نقل مى‌کند.
۱۷. تحریف قرآن، (۷) مرکز چاپ و نشر، فارسى، کتاب‌نامه بزرگ قرآن کریم، این اثر را از فهرست کامپیوترى ناشرین داخلى در پنجمین نمایشگاه کتاب تهران نقل مى‌کند.
۱۸. تحریف قرآن، (۷) اردو، کتاب‌نامه بزرگ قرآن کریم، این کتاب را از فهرست کتب مخلوط بک ایجى امام بارگاه شاه نجف کراچى، ۲۵ نقل کرده است.
۱۹. التبدیل و التحریف، (۸) ابى‌القاسم على بن احمد الکوفى العلوى،
۲۰. تحریف قرآن، (۱) رحلى، فارسى، ۱۰۱.
← توضیح التبدیل و التحریف
این اثر جزوه‌اى است که ظاهراً با دست خط نویسنده مى‌باشد؛ ولى متأسفانه اثرى از نام و نام خانوادگى مؤلف در آن دیده مى‌شود و نیز بعد از نوشتن، غلط‌گیرى و تصحیح نشده است؛ و تنها تصویرى از آن اثر در کتاب‌خانه تخصصى مرکز فرهنگ و معارف قرآن موجود مى‌باشد.
۲۱. تحریف قرآن، (۱) رسول جعفریان، سازمان تبلیغات اسلامى، تهران، ممتاز على صاحب، ۱۴۱۰ ق، رقعى، اردو، ۱۰۰.
این کتاب ترجمه اکذوبة تحریف القرآن است که در شماره (۵) به آن اشاره شد.
۲۲. تحریف القرآن، (۷) احمد بن على حسین اشکورى، نجف اشرف، ۱۹۳۱ م، عربى.
کتاب‌نامه بزرگ قرآن کریم، این اثر را از کتاب معجم المؤلفین العراقیین، ۱۰/ ۹۲ نقل کرده است.
۲۳. تحریف قرآن، (۷) رام چند (هندو)، سفیر هند (پریس امر تسر) هند، ۱۸۷۸ م، ۴۵۴.
کتاب‌نامه بزرگ قرآن کریم، این اثر را از فهرست کتاب‌هاى قرآن و تفسیر و دیگر علوم دانشگاه پنجاب لاهور نقل کرده است.
۲۴. تحریف قرآن، (۷) سید راحت حسین گوپالپورى (شیعه)، ۱۳۷۶ ق.
کتاب‌نامه بزرگ قرآن کریم، این اثر را از فهرست آثار چاپى شیعه در شبه قاره، بخش ۱ / ۱۷ نقل کرده است.
۲۵. تحریف القرآن، (۷) سید ظفر حسن بن الشاد على بن امداد على بن حمایت على (نقوى امروهى)، هندى (شیعه)، ۱۳۷۵ ق.
کتاب‌نامه بزرگ قرآن کریم، این اثر را از کتاب نقبأ البشر، تألیف مرحوم حاج شیخ آقا بزرگ تهرانى، ۳، ۹۷۸ و از کتاب دایرة المعارف تشیع، ۲، ۵۰۱ نقل مى‌کند.
۲۶. تحریف قرآن، (۷) سید على حائرى (شیعه)، کتاب‌خانه حسینیه، ۱۳۶۰ ق، اردو، ۸۰.
کتاب‌نامه بزرگ قرآن کریم، این اثر را از کتاب فهرست آثار چاپى شیعه در شبه قاره بخش اول ۴۳ / نقل کرده است.
این کتاب در جواب شایعه قائل بودن شیعه به تحریف قرآن نوشته شده است.
← مباحث مهم کتاب تحریف قرآن
بعضى از مباحث این کتاب، عبارت‌اند از:
أ. مسئله تحریف؛
ب. عظمت قرآن؛
ج. انواع تحریف؛
د. سنّیان قائل به تحریف لفظى‌اند نه شیعیان؛
و. حفاظت قرآن از تحریف؛
هـ . ۶. عدم اعتقاد شیعه به تحریف [[|مصحف على]] و فاطمه (علیهما‌السلام).
۲۷. تحریف القرآن، (۸) سید راحت حسین بن طاهر حسین الکوپال الپورى، اردو.
۲۸. تحریف القرآن، (۸) سید على نقى بن السید ابى الحسن النقوى اللکهنوى، اردو.
۲۹. تحریف قرآن کى حقیقت (حقیقت تحریف قرآن)، (۷) على نقى بن أبى‌الحسن (شیعه)، سرافراز قومى پریس، لکنهو، هند، ۱۹۳۳ م، اردو، ۲۱۰.
← دلیل بر رد تحریف قرآن
کتاب‌نامه بزرگ قرآن کریم، این اثر را از فهرست آثار چاپى شیعه در شبه‌قاره بخش اول / ۴۴ و از معجم مؤلفى الشیعه، ۴۲۰ و از فهرست کتاب‌هاى کتاب‌خانه جامعه همدرد دهلى نقل کرده است. این کتاب رد بر نظریه‌اى است که معتقد است شیعیان قائل به تحریف هستند.
۳۰. التحریف و التبدیل، (۷) ابوعبدالله محمد بن خالد.
کتاب‌نامه بزرگ قرآن کریم، این اثر را از کتاب معالم العلماء فى فهرست کتب الشیعة و اسماء المصنفین منهم قدیماً و حدیثاً، ۱۰۵ نقل مى‌کند. مؤلف این کتاب نیز از اصحاب امام موسی بن جعفر (علیه‌لسلام) مى‌باشد.
۳۱. التحریف و التبدیل، (۷ و ۸) ابى‌جعفر محمد بن الحسن الصیرفى الکوفى.
صاحب کتاب‌نامه بزرگ قرآن کریم، این اثر را از معجم الدراسات القرآنیة عند الشیعة الامامیة، ۶۲ نقل مى‌کند. مؤلف این کتاب نیز از اصحاب امام صادق (علیه‌لسلام) مى‌باشد.
۳۲. تحریف و نزول دفعى قرآن، (۳) آیةالله محمدهادى معرفت، کنگره هزاره شیخ مفید، قم، اول، وزیرى، فارسى، ۱۲.
← توضیح درباره اثر فوق
این اثر مقاله‌اى است از استاد معرفت که در ذیل مجموعه مقالات فارسى کنگره هزاره شیخ مفید، ش ۷۲ به طبع رسیده است.
۳۳. التحقیق فى نفى التحریف عن القرآن الشریف، (۲) السید على الحسین المیلانى، دارالقرآن الکریم، قم، اول، ۲۷ رجب ۱۴۱۰ ق، وزیرى، عربى، ۳۷۱.
← مهم‌ترین مطالبِ التحقیق فى ...
مهم‌ترین مطالب این کتاب، عبارت‌اند از:
أ. سخنان علماى شیعه در نفى تحریف؛
ب. ادله شیعه بر نفی تحریف؛
ج. احادیث تحریف در کتب شیعه؛
د. شبهاتى پیرامون قرآن در پرتو اخبار شیعه؛
و. روات احادیث تحریف از شیعه؛
هـ . احادیث تحریف در کتب اهل سنت؛
ر. روات احادیث تحریف از اهل سنت؛
ز. اقوال و آراى اهل سنت.
۳۴. التنزیل و التحریف، (۸) سیارى (الحسن بن سلیمان الحلى).
۳۵. تنزیه القرآن الشریف عن التغییر و التحریف فى الرد على بعض المستشرقین، (۹)
۳۶. الجواب الحنیف فى الرد على مدعى التحریف، (۱) یوسف احمد نصر الدجوى، مطبعة النهضة الادبیة، ۱۳۳۱ ق، وزیرى، عربى، ۲۷۲.
← رد بر کتاب هل من تحریف
این کتاب ردى است بر کتاب هل من تحریف فى الکتاب الشریف نوشته: القسیس کولدیساک انگلیسى که در سه قسم تنظیم گردیده است:
قسم اول: ادله قطعیه بر سماوى بودن دین اسلام؛
قسم دوم: رد بر آن‌چه در کتاب آمده و اشتباهات عقلى و نقلى آن کتاب؛
قسم سوم: شرح اعتقاد مسیحیان.
۳۷. خلفائى ثلاثة کا ایمان اور مسئلة عدم تحریف القرآن، (۲) على صاحب عاقل انصارى (سنى)، مینجر امامیة کتاب‌خانه لاهور ـ ششم.، رقعى، اردو، ۸.
← علت تألیف کتاب خلفائى ثلاثة...
آقاى میر محمدشاه صاحب شیعى جهلمى در جواب سؤال آقاى قاضى محمد ظهورالدین خان صاحب اکمل، مطالبى در نشریه «سراج الاخبار» چاپ کرده‌اند و آقاى على صاحب عاقل انصارى نیز در جواب ایشان این کتاب را در هشت صفحه تألیف و منتشر کرده‌اند.
۳۸. دفاع عن القرآن الکریم فى وجه الملاحدة و المغرضین، (۱) محمود عبدالنبى حسین سعد (سنى)، دارالمعرفة الجامعیة، اسکندریة، ۱۹۹۲ م، وزیرى، عربى، ۳۲۰.
← مطالب مهم دفاع عن القرآن ...
مهم‌ترین مطالب این کتاب، عبارت‌اند از:
أ. عقیده ملحدین پیرامون تغییر و تبدیل قرآن کریم؛
ب. آراى علما درباره قرائت شاذ در آیات مختلف؛
ج. ادعاى تناقض و اختلاف در قرآن کریم.
۳۹. سلامة القرآن من التحریف، (۱) باقر شریف القرشى، مؤلف، ۱۴۱۷ ق.
این کتاب در برگه‌دان کتاب‌خانه مرکز فرهنگ و معارف ثبت گردیده بود؛ ولى هنگام مراجعه به کتاب‌ها به آن دست نیافتیم.
۴۰. سلامة القرآن من التحریف، (۱) مرکز الرسالة، قم، اول، ۱۴۱۷ ق، رقعى، عربى، ۱۱۱.
← مهم‌ترین مطالب سلامة القرآن ...
مهم‌ترین مطالب این کتاب، عبارت‌اند از:
أ. معنى التحریف لغتاً و اصطلاحاً؛
ب. ادله نفى التحریف؛
ج. روایات التحریف؛
د. جایگاه علماى شیعه در روایات تحریف؛
و. اهل سنت تحریف را نفى مى‌نمایند؛
هـ . نمونه‌هایى از روایات تحریف در کتب اهل سنت؛
ی. مراحل جمع قرآن.
۴۱. الشیعة و تحریف القرآن، (۱) محمد مال الله، محمد احمد النجفى، مکتبة ابن‌تیمیة، عربستان ۱۴۰۹ ق، وزیرى، عربى، ۱۷۲.
مؤلف محترم به جاى آن‌که تحریف ناپذیری قرآن را ثابت نماید، به اثبات اعتقاد شیعه در تحریف قرآن پرداخته است؛ و علت آن هم متأسفانه این است که مؤلف زحمت مراجعه به آراى بزرگان از علماى شیعه را ـ که در این اثر ذکر خواهد شد ـ نداده است؛ بلکه به جاى آن به نوادر اقوال متمسک شده است.
۴۲. الشیعة و القرآن، (۱) احسان الهى ظهیر، اداره ترجمان السنة، پاکستان، سوم، ۱۴۰۳ ق، وزیرى، عربى، ۳۵۲.
← متهم کردن شیعه به تحریف
آقاى احسان الهى ظهیر نیز مانند آقاى محمد مال الله به جاى این‌که تحریف‌ناپذیرى قرآن را در این کتاب ثابت نمایند، سعى کرده است که در حد امکان مذهب حقه شیعه را به تحریف قرآن متهم نماید، غافل از حتى یک مراجعه به آرا و نظرات دانشمندان بزرگ شیعه.
۴۳. صوت الحق و دعوت الحق، (۱) آیت الله لطف الله صافى گلپایگانى، دارالتعارف، بیروت، ۲۶ ذى الحجة ۱۳۹۶ ق، وزیرى، عربى، ۹۳.
حضرت آیت الله صافى گلپایگانى در این کتاب به اثبات اعتقاد شیعه بر عدم تحریف قرآن پرداخته‌اند.
۴۴. صیانة القرآن من التحریف، (۲) آیةالله محمدهادى معرفت، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه، قم، اول، شعبان المعظم ۱۴۱۳ ق، وزیرى، عربى، ۳۲۸.
← مطالب مهمِ صیانة القرآن ...
مهم‌ترین مطالب این کتاب، عبارت‌اند از:
أ. دلایل ما بر رفع شبهه تحریف؛
ب. تصریحات علماى قوم؛
ج. گواهى دیگران بر جایگاه بزرگان امامیه به قول به عدم تحریف؛
د. تحریف در کتب عهدین؛
و. تحریف از نظر حشویه عامه؛
هـ . تحریف نزد اخباریین؛
ی. توهمات صاحب فصل الخطاب.
۴۵. فصل الخطاب، (۱) آیت الله علامه حسین نورى طبرسى، چاپ سنگى، ۱۲۹۸ ق، وزیرى، عربى، ۳۸۵.
۴۶. القرآن مصون عن التحریف، (۱) آیت الله لطف الله صافى گلپایگانى، دارالقرآن الکریم، قم، ۱۴۱۲ ق، رقعى، عربى، ۱۰.
حضرت آیت الله صافی در این کتاب با دلایلى روشن و مختصر تحریف‌ناپذیرى قرآن را اثبات مى فرمایند.
۴۷. القرآن و دعاوى التحریف، (۱) رسول جعفریان، دارالثقلین، بیروت، اول، ۱۴۱۵ ق، رقعى، عربى، ۱۵۱.
این کتاب نام دیگرى از کتاب اکذوبة تحریف القرآن مى‌باشد که در شماره (۵) به آن اشاره شد.
۴۸. قرآن هرگز تحریف نشده، (۲) آیت الله علامه حسن‌زاده آملی، عبدالعلى محمدى شاهرودى، انتشارات قیام، قم، اول، ۱۳۷۱ ش، رقعى، فارسى، ۱۴۱.
← مباحث مهمِ قرآن هرگز تحریف نشده
مهم‌ترین مطالب این کتاب، عبارت‌اند از:
أ. چرا مى‌گوییم قرآن تحریف نشده است؛
ب. توقیفی بودن سوره‌ها و آیات؛
ج. بسم الله الرحمن الرحیم هر سوره ، جز آن سوره است؛
د. علی (علیه‌لسلام) قرآن را به ترتیب نزول جمع‌آورى کرده است؛
و. اکنون قرآن بر طبق قرائت على (علیه‌السلام) قرائت مى‌شود؛
هـ . اخبارى که از تحریف قرآن سخن گفته‌اند؛
ی. گره خوردن سرنوشت محدث نورى و ابن شینوذ به هم؛
ز. تعلیقات مرحوم شعرانى بر کتاب فصل الخطاب (۱۰ صفحه).
۴۹. کتاب التنزیل من القرآن و التحریف، (۸) ابن الحسن على بن الحسن بن فضال الکوفى.
← دیدگاه تهرانی درباره مؤلف
حاج آقا بزرگ تهرانی درباره مؤلف این کتاب مى‌گوید:
«انه کان وجه الاصحاب و ثقتهم و عارفهم بالحدیث لم یعثر على زلة فیه و کان هو ابن ثمانیة عشر عاماً عند وفاة أبیه فى (۲۲۴) یروى عنه ابن عقدة المتوفى (۳۳۳) و ابن الزبیر المتوفى (۳۴۸)».
۵۰. کشف الارتیاب عن تحریف کتاب رب الارباب، (۱) محمود بن ابى‌القاسم الطهرانى، تصویر کتاب خطى.
این کتاب در رد کتاب فصل الخطاب مرحوم محدث نورى نوشته شده است.
۵۱. المحجة على فصل الخطاب فى ابطال القول بتحریف الکتاب، (۱) عبدالرحمن المحمدى الهیدجى، المطبعة العلمیة، قم، ۱۳۶۳ ش، وزیرى، عربى، ۱۵۶.
← مطالب مهمِ المحجة على فصل ...
مهم‌ترین مطالب این کتاب، عبارت‌اند از:
أ. در مورد وجوب جمع قرآن و متعین بودن آن بر پیامبر (صلیاللهعلیهوآلهوسلم) و بیان جمع قرآن؛
ب. در مورد تحریف و انواع آن و قائلین به تحریف و عدم آن؛
ج. در مورد ادله‌اى که مى‌توان براى عدم تحریف قرآن به آن‌ها استدلال کرد؛
د. در مورد ادله تحریف؛
و. در مورد قرائت.
۵۲. مسئلة تحریف قرآن، (۱) طالب کرپالوى (شیعه)، جعفریه دارالتبلیغ، لاهور، دوم، ۱۲۹۲، وزیرى، اردو، ۶۲۳.
مؤلف، امام جماعت یکى از حسینیه‌هاى لاهور مى‌باشد.
۵۳. مسئلة التقریب بین اهل السنة و الشیعة ج ۱ و ۲، (۱) ناصر بن عبدالله بن على القفارى، دار طیبة، ریاض، ۱۳۹۸ ق، وزیرى، عربى ۲۵۶، و ۶۰.
این کتاب ابتدا شیعه را متهم به تحریف قرآن کرده و سپس قائل به عدم امکان تقریب بین شیعه و سنى شده است.
۵۴. مصونیت قرآن از تحریف، (۱) آیت الله محمدهادى معرفت، محمد شهر آشوبى، دفتر تبلیغات سلامى، قم، اول، زمستان ۱۳۷۶ ش، وزیرى، فارسى، ۲۵۶.
این کتاب، ترجمه کتاب صیانة القرآن عن التحریف مى‌باشد که در شماره (۴۴) به آن اشاره شد.
کتاب‌هاى علوم قرآنى درباره تحریف
[ویرایش]
برخى کتاب‌هاى علوم قرآنى که حاوى بحث پیرامون تحریف یا عدم تحریف قرآن مى‌باشند:
۱. آراء حول القرآن، (۱) آیت الله العظمى سید على الفانى الاصفهانى، دارالهادى، بیروت، اول، ۱۴۱۱ ق، وزیرى، عربى، ۲۱۶.
← مباحث مهمِ آراء حول القرآن
مهم‌ترین مطالب این کتاب، عبارت‌اند از:
أ. امتناع وقوع [[|تحریف در قرآن]]؛
ب. تعریف تحریف؛
ج. دلایل قائلین به تحریف؛
د. دلایل قائلین به عدم تحریف.
۲. آن‌چه باید از قرآن بدانیم، (۱) عبدالرحمن انصارى، نویسنده، دوم، ۱۳۷۱ ش ـ ۱۴۱۲ ق، وزیرى، فارسى، ۱۵۹.
← مهم‌ترین مطالب کتاب
مهم‌ترین مطالب این کتاب، عبارت‌اند از:
أ. دلایل عدم تحریف قرآن؛
ب. عقیده برخى‌از دانشمندان معاصر؛
ج. تحریف معنوى.
۳. بحثى درباره علوم قرآن، (۱) عفیف عبدالفتاح طبارة، حبیب الله مرزوقى شمیرانى، مؤسسه انتشاراتى علامه، قم، تابستان ۱۳۴۶ ش، جیبى، فارسى، ۱۵۶.
این کتاب ترجمه کتاب روح الدین اسلامى مى‌باشد.
۴. بحوث فى تاریخ القرآن و علوم، (۵) ابوالفضل میر محمدى، دارالتعارف للمطبوعات، بیروت، ۱۴۰۰ ق، وزیرى، عربى، ۳۴۱.
این کتاب ترجمه کتاب تاریخ و علوم قرآن مى‌باشد که توسط مؤلف به عربى ترجمه شده است، و در شماره (۷) به آن اشاره خواهد شد.
۵. به سوى قرآن، (۲) سید احمد آیت اللهى، کتاب‌خانه مدرسه چهل ستون مسجد جمعه، تهران، اول، مرداد ماه ۱۳۶۲، وزیرى، فارسى، ۲۰۳.
۶. تاریخ قرآن، (۲) استاد علامه طباطبایى، سهیلا دین‌پرور، نشر فرهنگ قرآن، ۱۲ فروردین ۱۳۶۱ ش، رقعى، فارسى، ۱۰۴.
۷. تاریخ قرآن، آیت الله محمدهادى معرفت، انتشارات سمت، تهران، دوم، بهار ۱۳۷۷ ش، وزیرى، فارسى، ۲۱۶.
← مهم‌ترین مطالب تاریخ قرآن
مهم‌ترین مطالب این کتاب، عبارت‌اند از:
أ. معنى تحریف؛
ب. دلایل نفى تحریف؛
ج. منشأ قول به تحریف؛
د. روایات اهل سنت؛
و. روایات امامیه.
۸. تاریخ و علوم قرآن، (۱) سید ابوالفضل میرمحمدى زرندى، دفتر انتشارات اسلامى جامعه مدرسین، قم، چهارم، تابستان ۱۳۷۵.
← مطالب مهمِ تاریخ و علوم قرآن
مهم‌ترین مطالب این کتاب، عبارت‌اند از:
أ. قرآن شریف در همه جا یکسان است؛
ب. همه بین دفتین قرآن است؛
ج. اخباریون چه گفته‌اند؛
د. دلیل‌هاى قائلان به تحریف و جواب آن؛
و. دلیل‌هاى قائلان به عدم تحریف؛
هـ . دلیل‌هاى حجیت قرآن و قرآنیت آن.
۹. ترجمه، نقد و تحقیق کتاب مقدمتان فى علم القرآن، (۱) مجید معارف، مدرسه تربیت مدرس، بهمن ماه ۱۳۶۴ ش.
این کتاب پایان‌نامه مؤلف ـ جهت دریافت دانش‌نامه مدرسى در رشته الهیات و معارف اسلامى (گرایش علوم قرآن و حدیث) ـ مى‌باشد که با راه‌نمایى استاد سید محمدباقر حجتى نگارش یافته است.
← مباحث با اهمیت کتاب
مهم‌ترین مطالب این کتاب، عبارت‌اند از:
أ. بررسى مسئله زیاده و نقصان در قرآن کریم؛
ب. آیات منسوخ التلاوة در روایاتى از ابن‌کعب؛
ج. موقعیت ابن‌مسعود و رفع شبهاتى درباره او؛
د. چرا ابن‌مسعود از نگارش معوذتان خوددارى کرد.
۱۰. تنزیه التنزیل، (۵) هبة‌الدین (محمدعلى) الحسینى الشهرستانى، على‌رضا حکیم خسروى، چاپخانه حیدرى، خرداد ۱۳۳۱ ش، رمضان ۱۳۷۱ ق، وزیرى، فارسى، ۲۰۲.
← مهم‌ترین مباحث تنزیه التنزیل
مهم‌ترین مطالب این کتاب، عبارت‌اند از:
أ. پیرامون عصمت قرآن از تحریف، نقصان و تدوین آن در حیات نبى (صلیاللهعلیهوآلهوسلم)؛
ب. تدوین قرآن از عهد پیامبر (صلیاللهعلیهوآلهوسلم) تا عهد عثمان؛
ج. در قرآن کم و کاستى نیست؛
د. قرآن نزد شیعیان محفوظ از زیاده و نقصان است؛
و. در پیرامون تحریف وحى آسمانى قبل از اسلام و رد شبهه مدعیان.
۱۱. پرسش و پاسخ‌هایى در شناخت تاریخ و علوم قرآنى، (۱) دکتر مجید معارف، انتشارات کویر، تهران، اول، ۱۳۷۶ ش، وزیرى، فارسى، ۲۹۳.
۱۲. پژوهشى نو درباره قرآن کریم، (۱) علامه سید جعفر عاملى، محمد سپهرى، شوراى هماهنگى تبلیغات اسلامى، تهران، اول، بهمن ۱۳۷۴ ش، ۱۰ صفر ۱۴۰۹ ق، وزیرى، فارسى، ۳۴۷.
این اثر ترجمه‌اى است از کتاب حقایق هامة حول القرآن الکریم که در شماره (۱۴) به آن اشاره خواهد شد.
۱۳. حقایقى مهم پیرامون قرآن کریم، (۱) حاج سید جعفر مرتضى عاملى، دفتر انتشارات اسلامى جامعه مدرسین / قم / اول، زمستان ۱۳۷۱ ش، وزیرى، فارسى، ۳۳۲.
این اثر ترجمه دیگرى از کتاب حقایق هامة حول القرآن الکریم مى‌باشد که در شماره (۱۴) به آن اشاره خواهد شد.
۱۴. حقایق هامه، (۳) سید جعفر مرتضى العاملى، دفتر انتشارات اسلامى جامعه مدرسین، قم، اول، ۱۴۱۰ ق، وزیرى، عربى.
← مطالب مهمِ حقایق هامه
مهم‌ترین مطالب این کتاب، عبارت‌اند از:
فصل اول: روایات و نظرات؛
فصل دوم: بررسى روایات تحریف قرآن؛
فصل سوم: ما قرآن را نگاهبانیم؛ سیاست و شایعه تحریف قرآن؛ اهل قرآن کیان‌اند؛ تحریف واقع در قرآن.
۱۵. دایرة المعارف قرآن کریم ج ۱، (۱۰) جمعى از محققین، حسن سعید، گردآورنده، تهران، اول، عید سعید غدیر ۱۴۰۶ ق، وزیرى، فارسى ۲۱۶.
۱۶. دانستنى‌هایى از قرآن، (۱) آیت الله شیخ محمد مظفرى، چاپخانه علمیه، قم، اول، محرم‌الحرام ۱۴۱۰ ق، ۲۵ صفر ۱۴۰۸ ق، رقعى، فارسى، ۲۴۶.
← مباحث مهمِ دانستنى‌هایى از قرآن
مهم‌ترین مطالب این کتاب، عبارت‌اند از:
أ. تحریف به زیاده باطل است؛
ب. تحریف به نقیصه محل کلام است؛
ج. بزرگان دین از قدیم و حدیث، منکر تحریف قرآن هستند؛
د. استدلال به آیات قرآنی در عدم تحریف قرآن؛
و. ذکر کلى مفسرین در مقام.
۱۷. دانستنى‌هاى قرآن، (۲) مصطفى اسرار، انتشارات محیا، تهران، ششم، ۱۳۷۳ ش، رقعى، فارسى، ۲۱۱.
۱۸. درس‌نامه علوم قرآن، (۱) حسین جوان آراسته، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى، قم، اول، ۱۳۷۷ ش، وزیرى، فارسى، ۴۹۶.
← مطالب مهم درس‌نامه علوم قرآن
مهم‌ترین مطالب این کتاب، عبارت‌اند از:
فصل اول: کلیات مثل تعریف و اقسام تحریف؛
فصل دوم: آراى دانشمندان اسلامى،
فصل سوم: دلایل عدم تحریف؛
فصل چهارم: شبهات قائلان به تحریف.
۱۹. سر البیان فى علم القرآن، (۱) حسن بیگلرى، کتاب‌خانه سنایى، ۱۳۶۶ ش، وزیرى، فارسى، ۳۱۵.
← اهمیت آرای علمای اسلامی
مؤلف در این قسمت از کتاب، به آراى علماى اسلامى (مانند شیخ صدوق، شیخ ابوعلى طبرسى و سید مرتضی علم‌الهدی) اشاره کرده است و براى اثبات عدم تحریف قرآن به چهار آیه شریفه تمسک جسته.
۲۰. شناخت قرآن، (۱) آیت الله العظمى سید ابوالقاسم خویى، محمدصادق نجمى، هاشم هریسى، دفتر مدینة العلم، قم، شعبان ۱۴۰۲ ق، وزیرى، فارسى، ۳۲۷.
← هدف مترجمان
این اثر، خلاصه‌اى از کتاب شریف البیان است که توسط آقایان هاشم هریسى و محمدصادق نجمى ترجمه و تلخیص شده است. مترجمان محترم هدف از ترجمه و تلخیص را چنین بیان مى‌کنند:
«به علت مفصل بودن کتاب و اختصاصى بودن بعضى از مسائل و مطالب آن استفاده کامل از این کتاب براى همگان و مخصوصاً براى جوانان امکان‌پذیر نبود، با در نظر گرفتن این دو موضوع ... این کتاب تلخیص گردید و تغییراتى که مى‌تواند آن را ساده‌تر و در سطح همگانى‌ترى قرار دهد به عمل آمد».
۲۱. شناخت قرآن، (۱) سید على کمالى دزفولى، انتشارات فجر، اول، زمستان ۱۳۶۴ ش، وزیرى، فارسى، ۶۶۰.
← مهم‌ترین مطالبِ شناخت قرآن
مهم‌ترین مطالب این کتاب، عبارت‌اند از:
أ. انواع احتمالى تحریف؛
ب. تحریف به زیاده؛
ج. تحریف به نقیصه؛
د. دلایل عدم تحریف؛
و. ادله قائلان به تحریف.
۲۲. علوم قرآن، (۱) دکتر رجب‌على مظلومى، نشر آفاق، اول، ۲۷ رجب ۱۴۰۱ ق، ۶۰ ۳، ۱۱، رقعى، فارسى، ۲۸۷.
← مباحث مهمِ علوم قرآن
مهم‌ترین مطالب این کتاب، عبارت‌اند از:
أ. نظرات علماى امامیه؛
ب. نسخ التلاوة؛
ج. کتب قابل مطالعه در عدم تحریف قرآن؛
د. حجیت و تواتر قرآن.
۲۳. علوم قرآن، (۱) سعیدى روشن، مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى، قم، اول، تابستان ۷۷ ه . ش، وزیرى، فارسى، ۳۴۴.
← مهم‌ترین مطالبِ علوم قرآن
مهم‌ترین مطالب این کتاب، عبارت‌اند از:
أ. مفهوم و اقسام تحریف؛
ب. دلایل تحریف ناپذیری قرآن؛
ج. گواهى تاریخ بر تواتر نص قرآن؛
د. دست‌آویزهاى قائلان تحریف و نقد آن‌ها.
۲۴. علوم القرآن، (۱) حضرت علامه مولانا سید شمس الحق صاحب افغانى، المطبعة العربیة، لاهور، رقعى، اردو، ۲۸۸.
← مطالب مهم علوم القرآن
مهم‌ترین مطالب این کتاب، عبارت‌اند از:
أ. روایات ابن‌عباس درباره تحریف؛
ب. شیعه و تحریف قرآن؛
ج. تحریف نائیبل، انجیل متى، مرقس و ...؛
د. بائیبل کى تحریف کى داخل شبهات.
۲۵. علوم القرآن عند المفسرین، ج ۱، (۱) مرکز الثقافة و المعارف القرآنیة، مرکز نشر دفتر تبلیغات اسلامى، قم، اول، ۱۴۱۶ ق، ۱۳۷۴ ش، وزیرى، عربى، ۶۰۰.
← بررسى دیدگاه‌های علماى تفسیر
این کتاب به بررسى نظرات بعضى علماى تفسیرى و علوم قرآن پرداخته است که عبارت‌اند از: قمى، هود بن محکم، طوسی، طبرسی، قرطبی، فیض کاشانی، الجنابذى، آلوسی، بلاغى، عبدالقادر، نهاوندى، طباطبایى، صادقى و خویی.
۲۶. قرآن‌پژوهى، ج ۱، (۱) بهأ الدین خرمشاهى، انتشارات دوستان و انتشارات ناهیدا، تهران، اول، پاییز ۱۳۷۷ ش، وزیرى، فارسى.
← مهم‌ترین مطالبِ قرآن‌پژوهى
مهم‌ترین مطالب این کتاب، عبارت‌اند از:
أ. معانى تحریف؛
ب. قائلان به تحریف از شیعه؛
ج. محدث نورى و فصل الخطاب؛
د. جمع قرآن و مصحف عثمانی؛
و. دلایل قائلان به عدم تحریف؛
هـ . آرا و نظرات بزرگان شیعه؛
ی. فتواى مجتهدان بزرگ.
۲۷. قرآن در اسلام، (۱) علامه سید محمد حسین طباطبایی، دفتر انتشارات اسلامى جامعه مدرسین، قم، بهمن ماه ۱۳۶۱ ش، رقعى، فارسى، ۱۷۶.
۲۸. قرآن در اسلام (۱) شهید یوسف مرحبا، واحد فرهنگى بنیاد شهید، تهران، شهریور ۱۳۶۱ ش، رقعى، فارسى، ۱۰۷.
۲۹. قرآن‌شناسى، ج ۱، (۱) آیت الله محمد تقی مصباح یزدی، محمود رجبى، مؤسسه آموزشى پژوهشى امام خمینى، قم، اول، بهار، ۱۳۷۶ ش، وزیرى، فارسى، ۲۷۲.
← مهم‌ترین مطالبِ قرآن‌شناسى
مهم‌ترین مطالب این کتاب، عبارت‌اند از:
أ. مصونیت قرآن از تحریف؛
ب. دلایل قرآنى مصونیت از تحریف؛
ج. بررسى چند شبهه؛
د. بررسى دو استدلال عقیم؛
و. نگاهى به دلایل معتقدان به تحریف.
۳۰. قرآن و کتاب‌هاى دیگر آسمانى، (۱) سید عبدالکریم هاشمى‌نژاد، انتشارات فراهانى، تهران، چهارم، ۲۹ شعبان المعظم ۱۳۸۷ ق ـ یازدهم آذر ماه ۱۳۴۶ ش، جیبى/ فارسى/ ۳۰۸.
← مباحث مهمِ قرآن و کتاب‌هاى ...
مهم‌ترین مطالب این کتاب، عبارت‌اند از:
أ. آیا چیزى بر قرآن افزوده شد؟
ب. آیا چیزى از قرآن کاسته شد؟
ج. جمع‌آورى قرآن در زمان پیغمبر اسلام (صلیاللهعلیهوآلهوسلم)؛
د. اهتمام مسلمین در حفظ قرآن؛
و. تنظیر نوشته‌هاى قرآن در زمان پیغمبر (صلیاللهعلیهوآلهوسلم)؛
هـ . قرآن عثمان و نسخه‌اى از آن در انگلستان؛
ی. مدارک اسلامى بر عدم تحریف.
۳۱. کلیات علوم قرآن، (۱) محسن اسماعیلى، انتشارات بنیان، اول، زمستان ۱۳۷۴ ش، رقعى، فارسى، ۱۳۵.
← مطالب مهمِ کلیات علوم قرآن
مهم‌ترین مطالب این کتاب، عبارت‌اند از:
أ. معانى تحریف؛
ب. دلایل عدم تحریف؛
ج. دلایل قائلان به تحریف.
۳۲. مباحث علوم قرآن در المیزان، (۱) اصغر زاهدى تیر، دانشگاه آزادى اسلامى، اردیبهشت ۱۳۷۴ ش، رحلى، فارسى، ۴۰۱.
← مطالب مهم مباحث علوم قرآن ...
مهم‌ترین مطالب این کتاب، عبارت‌اند از:
فصل اول: مسئله تحریف از نظر قرآن؛
فصل دوم: دلایل عدم تحریف قرآن در روایات؛
فصل سوم: دلایل قائلین به تحریف قرآن؛
فصل چهارم: انسأ و تحریف قرآن.
← توضیح
این کتاب پایان‌نامه دوره فوق لیسانس مؤلف در رشته علوم قرآن و حدیث است که با راه‌نمایى آقاى دکتر محمدعلى لسانى فشارکى و مشاوره حجت‌الاسلام محمدعلى مهدوى راد و دکتر ابوالقاسم امامى به رشته تحریر در‌آمده است.
۳۳. معرفة القرآن فى تفسیر المیزان، (۱) السید احمد محمودزاده الحسینى، مؤسسه اسماعیلیان، قم، اول، ۱۳۷۴ ش، وزیرى، عربى، ۲۴۰.
← مهم‌ترین مطالبِ معرفة القرآن ...
مهم‌ترین مطالب این کتاب، عبارت‌اند از:
أ. دلیل ما بر عدم وقوع تحریف در قرآن؛
ب. دلالت اخبار بر عدم وقوع تحریف؛
ج. روایات تحریف؛
د. جمع‌آورى اول قرآن؛
و. جمع‌آورى دوم قرآن؛
هـ . روایات انسأ (فراموشى).
۳۴. المیسر فى علوم القرآن، (۱) عبدالرسول الغفار، دار و مکتبة الرسول الأکرم، بیروت، اول، ۱۴۲۵ ق، وزیرى، عربى، ۲۷۲.
← مباحث مهم المیسر فى علوم ...
مهم‌ترین مطالب این کتاب، عبارت‌اند از:
أ. معنى تحریف؛
ب. نقص و زیاده در حرف؛
ج. نقص یا زیاده به کلمه یا بیش‌تر؛
د. تحریف به زیاده یا نقیصه در یک سوره یا مجموع سوره‌ها؛
و. تحریف در زیاده و نقیصه در مجموع آیات؛
هـ . تحریف در تبدیل کلمه‌اى به جاى کلمه دیگر؛
ی. تحریف در تبدیل حرفى به حرف دیگر؛
ز. حجاج و تغییر یازده حرف از قرآن؛
س. تحریف در تبدیل حرکتى به حرکتى دیگر؛
ش. بزرگان علمای شیعه تحریف قرآن را نفى مى‌کنند.
۳۵. الوجیز فى علوم القرآن و تاریخچه، (۱) مصطفى قصیر العاملى، الدار الاسلامیة، بیروت، ۱۴۱۸ ق، وزیرى، عربى، ۱۲۸.
← مطالب مهمِ الوجیز فى علوم ...
مهم‌ترین مطالب این کتاب، عبارت‌اند از:
أ. تواتر القرآن الکریم؛
ب. شواهد تاریخى دیگر؛
ج. ادعاى تحریف؛
د. تصریحات علما.
مقدمه برخی تفاسیر درباره تحریف
[ویرایش]
بعضى از کتب تفسیر که مقدمه آن‌ها حاوى بحث پیرامون تحریف یا عدم تحریف قرآن کریم مى‌باشند:
۱. اطیب البیان، ج ۱، (۱) الحاج سید عبدالحسن طیب، انتشارات بنیاد فرهنگى اسلامى حاج محمدحسین کوشان پور، دوم. ربیع الثانى ۱۳۸۲ ق، وزیرى، فارسى، ۵۲۸.
۲. بیان علوم و مسائل کلى قرآن، ج ۱، (۱) آیت الله العظمى سید ابوالقاسم خویى (رحمة‌الله‌علیه)، محمدصادق نجمى و هاشم‌زاده هریسى، دانشگاه آزاد اسلامى واحد خوى، پنجم، تابستان ۱۳۷۵، وزیرى، فارسى، ۴۵۵.
← توضیحِ کتاب
این اثر، ترجمه کتاب شریف البیان مى‌باشد که در شماره (۳) به آن اشاره خواهد شد. در ضمن خلاصه این کتاب نیز تحت عنوان شناخت قرآن مى‌باشد که در قسمت کتب علوم قرآن، شماره (۲۰) به آن اشاره شد.
۳. البیان فى تفسیر القرآن، (۱) آیت الله العظمى سید ابوالقاسم خویى (رحمة‌الله‌علیه)، انوار الهدى، وزیرى، فارسى، ۵۵۷.
← مباحث مهم البیان فى تفسیر ...
مهم‌ترین مطالب این کتاب، عبارت‌اند از:
أ. معنى و اقسام تحریف؛
ب. عقیده مسلمانان در تحریف قرآن؛
ج. نسخ تلاوة در قرآن؛
د. دلایل عدم تحریف قرآن؛
و. دلایل طرف‌داران تحریف قرآن و پاسخ آن‌ها.
۴. بینات الفرید، (۱) حاج شیخ حسن فرید گلپایگانى، مروى، تهران، ۱۳۹۹ ق، وزیرى، عربى، ۲۳۸.
این کتاب در شرح تفسیر نعمانی نوشته شده که از شاگردان بزرگ شیخ کلینی در قرن چهارم بوده است و بعضى استظهار کرده‌اند که وفات او بعد از سال ۳۴۲ بوده است.
آقاى سید محمدتقى کشفى مقدمه‌اى بر این کتاب نوشته و مى‌فرماید: مفسر این تفسیر مولى امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) است و نعمانى راوى این تفسیر است.
۵. تفسیر جامع، ج ۱، (۱) حاج سید ابراهیم بروجردى، کتاب‌خانه صدر، تهران، سوم، رجب ۱۳۷۵ ق، وزیرى، فارسى، ۵۲۸.
← مهم‌ترین مطالب
مهم‌ترین مطالب این کتاب، عبارت‌اند از:
أ. پنج دلیل بر عدم تحریف قرآن؛
ب. مراد از تحریف؛
ج. مزمت اصحاب رأى و گمان.
۶. تفسیر الصافی، ج ۱، (۳) ملا محسن فیض کاشانى، مؤسسة الاعلمى، بیروت، اول، ۱۳۹۹ ق، وزیرى، عربى، ۴۸۶.
۷. تفسیر کبیر منهج الصادقین، ج ۱، (۳) ملا فتح کاشانى، کتاب‌فروشى اسلامیه، تهران، آذر ۱۳۴۰ ش، وزیرى، فارسى.
۸. الجامع الاحکام القرآن، ج ۱، (۴) ابى‌عبدالله محمد بن احمد الانصارى القرطبى (م شوال ۶۷۱)، دار‌الکتب العلمیة/ بیروت، رحلى، عربى، ۳۱۹.
۹. ضیاء التفاسیر، ج ۱، (۱) محمد صادق الموسوى الخوانسارى، (چاپ سنگى)، ذى قعده ۱۲۹۴ ق، سلطانى، فارسى، ۵۱۲.
۱۰. الفرقان فی تفسیر القرآن، ج ۱، (۳) دکتر محمد صادقى، مؤسسة الوفاء، بیروت، اول، ۱۴۰۵ ق، وزیرى، عربى، ۴۶۰.
۱۱. مدخل التفسیر، (۵) آیت الله محمد فاضل لنکرانى، مطبعة الحیدرى، تهران، اول، ۱۳۹۶ ق، وزیرى، عربى، ۲۹۶.
۱۲. مقدمه تفسیر آلاء الرحمن، (۱) آیت الله جواد بلاغى، دار احیاء التراث العربى، بیروت، وزیرى، عربى، ۳۹۶.
این مقدمه در ابتداى تفسیر شریف مجمع البیان چاپ انتشارات ناصر خسرو، ص ۲۶ ـ ۳۰ نیز به طبع رسیده است.
۱۳. مقدمه تفسیر مراة الانوار و مشکوة الاسرار، (۳) مولى ابوالحسن الفتونى (م ۱۱۴۹)، مؤسسه اسماعیلیان، قم، رحلى، عربى، ۳۶۲.
نویسنده در ابتداى این بحث مى‌فرماید:
«اعلم ان الحق الذى لا محیص عنه بحسب الاخبار المتواترة الاتیة و غیرها ان هذا القرآن الذى فى ایدینا قد وقع فیه بعد رسول الله (صلیاللهعلیهوآلهوسلم) شئ من التغییرات».
همان‌گونه که آقاى محمود بن جعفر الموسوى الزرندى در ترجمه مؤلف مى‌فرماید: مراة الانوار و مشکوة تنها دو جلد آن به طبع رسیده است که جلد اول آن به عنوان مقدمه مى‌باشد و جلد دوم نیز تا نصف تفسیر سوره بقره نوشته شده است، و نیز همان‌گونه که مرحوم حاج میرزا حسین نورى در کتاب مستدرک، الفائدة الثالثة، حاشیه ص ۳۸۵ مى‌نویسد این کتاب (مقدمه) در زمان مرحوم میرزاى نورى، از ایشان گرفته شده و توسط بعض از ارکان دولت به عنوان مقدمه تفسیر البرهان به طبع رسیده است و لذا در صفحه اول این کتاب که حاوى نام کتاب و مؤلف مى‌باشد، نوشته شده است: «و هى کالمقدمة على تفسیر البرهان للمحدث البحرینى (رحمة‌الله‌علیه)».
۱۴. مقدمه تفسیر منهج الصادقین، (۳) علامه ابوالحسن شعرانى، کتاب‌فروشى اسلامیه، تهران، آذر ماه ۱۳۴۰ ش، وزیرى، فارسى.
این اثر در مقدمه تفسیر کبیر منهج الصادقین ج ۱ به طبع رسیده است که در شماره (۷) همین قسمت به آن اشاره شد.
۱۵. نفحات الرحمن فى تفسیر القرآن، (۱) محمد نهاوندى، چاپ سنگى، ۱۳۷۵ ق ذى‌الحجة، سلطانى، عربى، ۴۹۶.
کتب علوم اسلامى درباره تحریف
[ویرایش]
برخى کتب علوم مختلف اسلامى که حاوى بحث پیرامون تحریف یا عدم تحریف قرآن مى‌باشند:
۱. آموزش عقاید ج ۲، (۳) آیت الله محمد تقی مصباح یزدی، سازمان تبلیغات اسلامى، تهران، نهم، پاییز ۱۳۷۲ ش، رقعى، فارسى، ۳۸۵.
۲. أجوبة المسائل المنهاویة، (۲) حسن بن یوسف المطهر (علامه حلى) (۶۴۸ - ۷۲۶)، مطبعة الخیام، قم، ۱۴۰۱ ق، وزیرى، عربى ۱۸۸.
۳. أجوبة موسى جار الله، (۳) سید عبدالحسین شرف الدین الموسوى(م ۱۳۷۷ ق)، سید عبدالزهراء یاسرى، مجمع جهانى اهل بیت (علیه‌السلام)، قم، اول، وزیرى، عربى، ۱۳۰.
۴. اسلام و رجعت، (۲) عبدالوهاب فرید، چاپخانه دانش تهران، پانزدهم جمادى الثانى ۱۳۰۰ ق، وزیرى، عربى، ۲۳۴.
مؤلف براى اثبات عدم تحریف قرآن از بیانات و کلمات علماى اسلام استفاده برده است.
۵. اصول عقاید، کرائم اخلاق، (۲) زین‌العابدین ذوالمجدین، چاپخانه دانشگاه، تهران، آذر ۱۳۱۶ ش، وزیرى، فارسى، ۲۸۰.
۶. الاعتقادات، (۳) شیخ صدوق(م ۳۸۱ ق)، کنگره جهانى هزاره شیخ مفید، قم / اول، ۱۴۱۳ ق، وزیرى، عربى.
این کتاب در ضمن مجموعه مصنفات شیخ مفید(رحمة‌الله‌علیه) شماره ۵ به طبع رسیده است.
۷. اوائل المقالات، (۳) ابى عبدالله محمد بن محمد بن النعمان العکبرى البغدادى(شیخ مفید، ۳۳۶ ـ ۴۱۳)، کنگره جهانى هزاره شیخ مفید، قم، اول، ۱۴۱۳ ق. وزیرى، عربى.
این کتاب نیز در ضمن مجموعه مصنفات شیخ مفید (رحمة‌الله‌علیه) شماره (۴) به طبع رسیده است.
۸. بیست پاسخ، (۲) هیأت تحریریه مؤسسه در راه حق، مؤسسه در راه حق، ۲۰/۲/ ۱۳۶۰ ش، رقعى، فارسى، ۲۲۰.
۹. بیست پاسخ به موسى جار الله، (۲) علامه سید شرف الدین، محمد مختار شاهى (طبسى)، انتشارات جهان آرا، تهران، ۲۵ محرم ۱۳۹۳ ق، جیبى، فارسى، ۳۲۲.
۱۰. پاسخ شبهاتى پیرامون مکتب تشیع، (۱۰) عباس على موسوى، احمد بهشتى، مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامى، تهران، اول، زمستان ۱۳۷۱ ش، رقعى، فارسى، ۳۱۶.
← مهم‌ترین مطالب
مهم‌ترین مطالب این کتاب، عبارت‌اند از:
أ. شیعه و قرآن؛
ب. شیعه و احادیث تحریف؛
ج. بخارى و احادیث نقصان قرآن.
۱۱. دین و وجدان، (۱) آیت الله حاج شیخ عباس طهرانى(م ۱۳۸۵ ق)، انتشارات انصاریان / قم / دوم، زمستان ۱۳۷۱ ش، وزیرى، فارسى، ۴۱۶.
۱۲. الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج ۳، (۳) شیخ آقا بزرگ تهرانى، دارالاضوأ، بیروت، وزیرى، عربى.
۱۳.سعد السعود، (۳) على بن موسى بن جعفر بن محمد بن طاووس الحسنى الحسینى (م ۶۶۴ ه)، دار الذخائر للمطبوعات وزیرى، عربى، ۳۱۳.
۱۴. شرحى بر وصیت نامه سیاسى الهى امام خمینى (رحمة‌الله‌علیه)، (۲) احمد آذرى قمى، انتشارات دارالعلم، قم، سوم، وزیرى، فارسى، ۴۱۴.
۱۵. صد مقاله سلطانى، (۱۱) سلطان الواعظین شیرازى، مؤسسه مطبوعاتى فراهانى، تهران، دوم، جمادى الثانى ۱۳۷۷ ق، وزیرى، فارسى، ۵۳۰.
۱۶. علم الیقین فی اصول الدین، ج ۱، (۳) مولى محسن الکاشانى (فیض کاشانى) (م ۱۰۹۱)، دارالبلاغة، بیروت، اول، ۱۴۱۰ ه . ق، وزیرى، عربى، ۵۹۰.
۱۷. الفصول المهمة، (۲) الامام عبدالحسین شرف‌الدین الموسوى، دارالنعمان، نجف اشرف، پنجم، ۱۳۲۷ ق، وزیرى، عربى.
۱۸. کشف الحق و دفع الباطل، (۲) آقا شیخ محمد غروى گلپایگانى، مؤسسه دینیه سنقر کلیائى، ربیع الثانى ۱۳۶۹ ق، رقعى، فارسى، ۱۶۵.
۱۹. مبارزه طاغوتیان با قرآن (۱) استاد على کریمى جهرمى، دارالقرآن الکریم آیت الله گلپایگانى، قم، دى ماه ۱۳۶۰ ش، رقعى، فارسى، ۱۵۸.
۲۰. مراجعة کتاب نصوص قرآنیة محرّفة من کتاب تعلیم اللغة العربیة، (۱) الدکتور الهادى عبدالعال حنیش، دانشکده الدعوة الاسلامیة، طرابلس، ۱۳۹۷ ق، وزیرى، عربى، ۱۲.
این کتاب یکى از مقالات مجله شماره ۴ دانشکده الدعوة الاسلامیة مى‌باشد که در جواب و رد یک کتاب درسى نحو عربی است که براى اهل زبان فرانسوى نوشته شده و بعضى از آیات را در آن کتاب به صورت تحریف شده و غلط آورده‌اند که نویسنده این مقاله به پاسخ‌گویى و تصحیح آن آیات پرداخته است.
۲۱. مصائب النواصب، (۲) قاضى نورالله شوشترى (۱۰۱۹ ش) محمدعلى مدرس رشتى (م ۱۳۳۴)، کتاب‌فروشى و چاپخانه اسلامیه، تهران، جیبى، فارسى، ۲۵۴.
مقالات درباره تحریف قرآن
[ویرایش]
مقالاتى که در مطبوعات پیرامون تحریف یا عدم تحریف قرآن به طبع رسیده است:
۱. ابرار، ۱۵ / ۴ / ۱۳۷۱، (۶) نقدى بر فتواى جبریین درباره نظر شیعه در مسئله تحریف قرآن، ص ۱۰.
۲. ابرار ۱۶ / ۴ / ۱۳۷۱، (۶) دیدگاه‌هاى علماى اسلامى شیعى در رابطه با تحریف قرآن، ص ۴.
۳. اطلاعات، ۲۷ / ۵ / ۱۳۷۳، (۶) تبیین براى علماى امامیه درباره عدم تحریف قرآن، ص ۷. علامه حسن حسن‌زاده آملى.
۴. اطلاعات، ۱۲ / ۷ / ۱۳۷۳، (۶) بررسى مسئلة تحریف و نقصان در قرآن مجید، ص ۷، علامه ابوالحسن شعرانى.
۵. رسالت، ۱۳۷۴، (۶) تحقیقى راجع به مسئله تحریف در قرآن، ص ۴، علامه ابوالحسن شعرانى.
۶. کیهان، ۱ / ۵ / ۱۳۷۰، (۶) دلایل حفظ و صیانت قرآن کریم از تحریف، ص ۶، حسن غفرانیان.
۷. آینه پژوهش ۱۱ / ۱۳۷۰، (۶) معرفى کتاب دفاع عن الکافى اثر ثامر هاشم عمیدى دربارة تحریف قرآن از دیدگاه شیعه و اهل سنت و ریشه‌هاى تحریف در منابع اهل سنت، ص ۷۷.
۸. التوحید، ۱ / ۱۴۰۴، (۶) نقدى بر احادیث تحریف قرآن کریم. ص ۲۵ علامه محمدحسین طباطبایى.
۱۰. التوحید، ۷ / ۱۴۱۶، (۶) بحثى پیرامون مسئله تحریف قرآن کریم و بررسى دیدگاه مذهب تشیع، ص ۱۵، بهاء‌الدین خرمشاهى.
۱۱. التوحید، ۹ / ۱۴۱۶، (۶) بررسى دلایل نقلى (قرآن و حدیث) و عقلى عدم تحریف قرآن، ص ۴۲، بهاء‌الدین خرمشاهى.
۱۲. الفکر الاسلامى، ۷ / ۱۴۱۶، (۶) بحث و بررسى درباره موضعگیرى اهل بیت (علیه‌السلام) در قبال مسئلة تحریف قرآن و سنت نبوى، ص ۱۹.
۱۳. امید انقلاب، ۷ / ۱۳۶۲، (۶) سخنى درباره تحریف قرآن توسط صهیونیست‌ها، ص ۱۷.
۱۴. امید انقلاب، (۶) بحثى درباره تحریف آیات قرآن، ص ۲۶.
۱۵. بینات، ۶ / ۱۳۷۳، مسئله تحریف و مشکلات ادبى قرآن، ص ۷۷، محمدباقر بهبودى.
۱۶. بینات، ۴ / ۱۳۷۳، (۶) نقد مقاله مسئله تحریف و ...، ص ۱۵۴، حسین استاد ولى.
۱۷. پیام قرآن، ۳ / ۱۳۷۲، (۶) شبهه تحریف قرآن و پاسخى بر آن، ص ۱۲، آیت الله محمدفاضل لنکرانى.
۱۸. تحقیقات اسلامى، ۱ / ۱۳۷۳، (۶) دیدگاه دانشمندان شیعه و شیخ صدوق درباره عدم تحریف قرآن، ص ۴۳، افسانه منفرد.
۱۹. تراثنا، ۱ / ۱۴۰۸، (۶) نقد و بررسى دیدگاه‌هایى پیرامون تحریف قرآن از جهت وجود لحن و خطا در آن، ص ۱۱، على میلانى.
۲۰. تراثنا، ۷ / ۱۴۰۳، (۶) معرفى کتاب فصل الخطاب میرزا حسین نورى درباره تحریف قرآن، ص ۱۹، عبدالجبار رفاعى.
۲۱.حضور، ۳۰ / ۱۳۷۱، (۶) مصونیت قرآن از تحریف و خطا، ص ۶۴، على مرزبان راد.
۲۲. حوزه، ۶ / ۱۳۷۳، (۶) بحثى پیرامون مفهوم تحریف و بررسى تحریف کتب آسمانى تورات و انجیل و قرآن ص ۱۶، محمدباقر بهبودى.
۲۳. حوزه، ۹ / ۱۳۷۳، (۶) نقد و بررسى روایات تحریف در کتاب فصل الخطاب، ص ۱۳، محمدباقر بهبودى.
۲۴. رسالة الثقلین، ۴ / ۱۴۱۴، (۶) بحثى پیرامون تحریف قرآن، ص ۷۳، آیت الله محمدهادى معرفت.
۲۵. کلام، ۱/ ۱۳۷۱، (۶) سخنى مربوط به تحریف، نسخ و سایر ویژگى‌هاى قرآن در کتاب مجمع البیان طبرسى، ص ۴۴.
۲۶. کلام اسلامى، ۱/ ۱۳۷۴، (۶) دیدگاه خیاط معتزلى و ملعلى شافعى پیرامون عقیده هشام بن حکم در مورد تحریف قرآن، ص ۶۵، اکبر ترابى قمشه‌اى.
۲۷. کیهان اندیشه، بهمن و اسفند ۱۳۶۸، (۱۰) تحریف‌ناپذیرى قرآن، ص ۴۱، علامه سید مرتضى عسکرى.
۲۸. کیهان فرهنگى، ۲ / ۱۳۷۲، (۲) بحثى درباره تحریف در قرآن و انجیل و تورات، ص ۱۲، آیت الله محمدهادى معرفت.
۲۹ کیهان فرهنگى، ۳ / ۱۳۷۴، (۶) بررسى دیدگاه محدث نورى درباره تحریف قرآن، ص ۴۹، محمد صحتى سردرودى.
۳۰. کیهان فرهنگى، ۶ / ۱۳۷۳، (۶) نقد آقاى جعفر حسینى اشرفى به آقاى معرفت در مورد تحریف قرآن، ص ۵۸.
۳۱. مشکوة، ۱ / ۱۳۷۰، (۶) نقد دیدگاه شیخ جبرئیّن درباره اعتقاد شیعه به تحریف قرآن، عبدالکریم بى‌آزار شیرازى.
۳۲. معرفت، ۴ / ۱۳۷۲، (۶) دلیل اعتقادى به عدم تحریف در قرآن، ص ۱۳، آیت الله محمدتقى مصباح یزدى.
۳۳. مکتب الاسلام، ۸ / ۱۳۷۲، (۶) علت عدم امکان تغییر و تحریف قرآن، ص ۲۷.
۳۴. مکتب الاسلام. ۸ / ۱۳۵۴، (۶) انتقاد از تحقیقات خاورشناسان در زمینه تفاسیر شیعه و تحریف قرآن از دیدگاه شیعه، ص ۳۵، محمود مهدوى دامغانى.
۳۵. مکتب الاسلام، ۳ / ۱۳۷۲ (۶) نگاهى به دیدگاه شیعه در مورد تحریف قرآن، حدیث غدیر و امامت، ص ۲۰، آیت الله جعفر سبحانى.
۳۶. مکتب الاسلام، ۵ / ۱۳۷۳، (۶) نگرشى بر جایگاه قرآن و مصونیت آن از تحریف در آیات و روایات، ص ۲۸، یعقوب جعفرى.
۳۷. مکتب الاسلام، ۳ / ۱۳۷۴، (۶) بحث و بررسى پیرامون عوامل مصونیت قرآن از تحریف از نظر قرآن، احادیث و دیدگاه علماى شیعه، ص ۶۱، على مرزبان راد.
۳۸. میراث جاویدان، ۴ / ۱۳۷۲، (۶) بحثى درباره تحریف قرآن و قائلان به تحریف از شیعه و امامیه، ص ۱۸، بهاء‌الدین خرمشاهى.
۳۹. میراث جاویدان، ۷ / ۱۳۷۲، (۶) دیدگاه علمى شیعه نسبت به مسئله تحریف قرآن، ص ۲۵، محمد‌مهدى جعفرى.
۴۰. میراث جاویدان، ۱ / ۱۳۷۳، (۶) نگرشى به تحریف، اختلاف قرائت و قواعد و احکام تفسیر قرآن، ص ۱۰، علامه ابوالحسن شعرانى.
۴۱. نامه انقلاب اسلامى، ۹ / ۱۳۶۲، (۶) سخنى در رابطه با تحریف قرآن و...، ص ۸۵.
۴۲. نور علم، ۱ / ۱۳۷۲، (۶) عدم تحریف قرآن از دیدگاه آیت الله شعرانى، ص ۱۵، آیت الله علامه حسن‌زاده آملى.
پانویس
[ویرایش]
| ۱. | ↑ حجر/سوره۱۵، آیه۹. |
منبع
[ویرایش]
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «کتاب‌شناسی تحریف‌ناپذیری قرآن»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۴/۱۲/۱۸.
رده‌های این صفحه : تحریف | کتاب شناسی | کتب علوم قرآن | مقالات اندیشه قم
