بررسی مکانیسم تولید اطلاعات آماری در بیمارستان‌های عمومی آموزشی دانشگاه‌های علوم پزشکی شهر تهران - پایان نامه کارشناسی ارشد
استاد راهنما: دکترمحمد فشارکی
https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/e018767942690c18e4fcf00367d74107
بررسی مکانیسم تولید اطلاعات آماری در بیمارستان‌های عمومی آموزشی دانشگاه‌های علوم پزشکی شهر تهران
پارسای داخل کشور
کارشناسی ارشد
1375
رشته: مدارک پزشکی
پدیدآور: فاطمه صالحی‌نسب استاد راهنما: محمد فشارکی
دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران، دانشکده مدیریت و اطلاع رسانی پزشکی
وجود یک نظام آماری کارا، قابل اعتماد و یکسان در بیمارستان‌ها باعث ایجاد منبع اطلاعاتی مناسب جهت برنامه‌ریزی در سطوح مختلف (پزشکی، اداری)، پژوهش‌های علمی، ارزیابی مراقبت از بیماران، تعیین هزینه‌های بیمارستانی و غیره می‌گردد. بر این اساس تحقیقی با عنوان بررسی مکانیسم تولید اطلاعات آماری در بیمارستان‌های آموزشی عمومی انجام شد که طی آن 7 بیمارستان از سه دانشگاه علوم پزشکی شهر تهران مورد مطالعه قرار گرفتند و برای این امر چک لیست‌هائی برای تعیین مکانیسم تولید اطلاعات آماری در سطح یک بیمارستان تهیه گردید که شامل مراحل ثبت اولیه، نحوه گزارش اطلاعات به واحد آمار، پردازش ، تجزیه و تحلیل اطلاعات آماری و گزارش آن به مدیریت ، گروه پزشکی و مراجع ذیصلاح بود. اطلاعات به دست آمده حاکی از آن است که در پذیرش بیماران بستری با وجود ثبت بیشتر اطلاعات (57 درصد دستی، 43 درصد کامپیوتری) ارتباط مناسبی تقریبا در هیچیک از مراکز بین واحدهای آمار و پذیرش در جهت کنترل صحت آمارها وجود ندارد. با وجود ثبت اطلاعات بیماران درمانگاهی (71 درصد دستی، 29 درصد کامپیوتری) موارد ثبت شده بسیار ناقص است و بیشتر به ثبت اطلاعات هویتی بیماران بسنده شده است . اطلاعات موجود در ثبت‌های بخش اورژانس (29 درصد تلفیقی از ثبت دفتری و کامپیوتری) نشان می‌دهد که در بیشتر موارد تنها اطلاعات هویتی بیماران موجود است . منبع مورد استفاده و نحوه ثبت و گزارش اطلاعات امکان طبقه‌بندی این بیماران را مختل می‌سازد. در بخش‌های بستری 86 درصد دارای ثبت دفتری هستند و زمان، نحوه ثبت و گزارش آمارها باعث ارائه برخی اطلاعات غلط به واحد آمار گردیده است مثل روزهای بستری یک بخش و کل بیمارستان. بیشتر اطلاعات لازم در ثبت‌های اطاق عمل موجود است اما زمان و منبع ثبت (86 درصد) امکان ارائه اطلاعات غلط به واحد آمار را نشان می‌دهد و مدت اعمال جراحی (57 درصد) و نوع اعمال جراحی (43 درصد) کامل گزارش نمی‌گردند. تنها در 43 درصد موارد اطلاعات بیماری‌ها از واحد کدگذاری گرفته می‌شود. در بخش رادیولوژی نحوه ثبت و ارائه اطلاعات در بیشتر موارد مناسب است ، به جز مواردی که مصارف انواع کلیشه‌های مصرفی (14 درصد) و کلیشه‌های باطله (29 درصد) به طور ناقص گزارش می‌گردد. در 43 درصد آزمایش‌ها از ثبت‌های دستی و کامپیوتری تواما استفاده می‌شود و در 29 درصد موارد نحوه ثبت منجر به ارائه اطلاعات نادرست در مورد تعداد مراجعین شده است . در بخش مدارک پزشکی تنها در 43 درصد از موارد اطلاعات بیماران فوتی و ترخیص شده به صورت دفتری موجود است ، آن هم بسیار ناقص ، دفاتر ثبت تازه متولدین در بیشتر موارد به طور کامل در بخش زایمان موجود است . کارکنان واحد آمار در زمینه پردازش داده‌ها اشکالات عمده‌ای دارند از آن جمله، انکوباتورها تنها در 14 درصد مراکز جزو تخت‌های بیمارستانی به حساب می‌آیند، روزهای بستری و تخت روز بیماران ترخیص موقت در همه مراکز و ترخیص یا فوت کمتر از 24 ساعت در 29 درصد بیمارستان‌ها غلط حساب می‌شود، جنین‌های مرده متولدشده و مرگ‌های بخش اورژانس به جائی گزارش نمی‌شود، فعالیت‌های بخش نوزادان نرمال در حالی منظور نمی‌گردد، تقسیم‌بندی وت‌ها غلط است ، از شاخص‌ها فقط درصد اشغال تخت بیمارستان (100 درصد) و متوسط اقامت بیمارستان (86 درصد) محاسبه می‌گردد، امکان گرفتن اطلاعات آماری بیماران بستری از سیستم‌های کامپیوتری امکان‌پذیر نیست ، صحت آمارهای ارسالی در هیچیک از مراکز کنترل نمی‌شود و از شاخص‌های میانه و نما و انحراف معیار اصلا استفاده نمی‌شود. کارکنان واحد آمار در تحلیل‌ها و گزارشات آماری ضعیف عمل می‌کنند از آن جمله: تاثیرات شاخص‌ها بر یکدیگر نشان داده نمی‌شود، نوسانات شاخص‌ها در دوره‌های مختلف فقط در 43 درصد موارد به مدیریت گزارش می‌گردد، توزیع‌های مختلف بیماری‌ها و علل مرگ و میر تهیه نمی‌گردد، آمار بیماری‌ها بسیار ناقص گزارش می‌شود، از نمودارها به ندرت استفاده می‌شود و همپوشانی خاصی در مورد اطلاعات ارسال شده به مراجع موجود نمی‌باشد. از پرونده‌های پزشکی در بیشتر موارد استفاده درستی در زمینه استخراج آمارها صورت نمی‌گیرد و با وجود سیستم‌های کامپیوتری در برخی مراکز امکان بازیابی اطلاعات از این سیستم‌ها بسیار ضعیف است .
https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/e018767942690c18e4fcf00367d74107
«پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران» (ایرانداک) بر پایه گاه‌شمار و همچنین نخستین سند در این زمینه، در یکم مهر ماه سال ۱۳۴۷ با نام فارسی «مرکز اسناد ایران» در برابر نام انگلیسی «Iranian Documentation Center» پایه‌گذاری شد و پیش از نام کنونی، با نام «مرکز مدارک علمی ایران» در سال ۱۳۵۰، «مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران» در سال ۱۳۷۰، و «پژوهشگاه اطلاعات و مدارک علمی ایران» در سال ۱۳۸۴ نیز خوانده شد. پژوهشگاه با نام کوتاه «ایرانداک» شناخته می‌شود. «داک»، کوته‌نوشت «doc» در «documentation» و در زبان فارسی به‌معنای «تکیه‌گاه» و «چوبی است که دیوار و در را بر آن محکم سازند». نام نمادین ایرانداک، «گنج دانش» است و شعار آن، «به از گنج دانش به گیتی کجاست». مأموریت بنیادین ایرانداک بر پایه اساس‌نامه و برنامه استراتژیک آن؛ پژوهش، مدیریت اطلاعات علم و فناوری، آموزش، همکاری‌های پژوهشی و اطلاع‌رسانی، و پشتیبانی از سیاست‌گذاری علم و فناوری است که در سازمانی وابسته به وزارت علوم، تحقیقات، و فناوری و زیر نظر هیئت امنا انجام می‌شود.
